Kampala weet
niets af van
slachtpartijen
VS blijven Iran
wapens leveren
V eteranenziekte"
geen griep
FORD OP ZOEK NAAR
MAN VAN 'T MIDDEN
Slachtpartij moet verzet tegen Amin verzwakken
Kmk
MAANDAG 9 AUGUSTUS 1976
BUITENLAND
Door
David Martin
LOESAKA (SP) - Troepen van president
Amin hebben meer verkrachtten hon
derd studenten afgeslacht op de Make-
rere Universiteit in Oeganda. Over het
leven van vijf- tot zevenhonderd andere
studenten bestaat grote onzekerheid en
meer dan duizend werden er gewond.
Het is daarmee het grootste bloedbad
sinds Idi Amin in januari 1971 aan de
macht kwam.
De studenten in Makerere waren de be
langrijkste tegenstanders van Amin in
zijn eigen land. Vorige week heeft hij
bloedig wraak op hen genomen.
Dinsdag stuurde Amin zijn troepen op de
campus af en toen begon de heerschap
pij van de terreur", zoals een student het
uitdrukte. „Sommigen werden ter
plekke neergeschoten. Zes waren er on
middellijk dood," aldus een ooggetuige
„De anderen moesten gaan liggen
Daarop begon de ranselpartij. Vreselijk.
De soldaten liepen tussen de studenten
door, ze verkeachtten de vrouwen. Als
een meisje zich verzette werden haar
borsten afgesneden.
„Sommige studenten werden van drie of
vier hoog naar beneden gegooid. Enke
len braken hun botten, anderen stier-
De troepen verlieten daarop de campus,
maar bewaakten de toegangen zodat
niemand erin of eruit kon. De hele dag en
het grootste deel van de nacht lagen de
gewonden open en bloot, te gillen en te
schreeuwen om hulp. Maar niemand
mocht hulp bieden.
De tweede aanval op Makerere kwam
woensdag om drie uur s ochtends.
Tweehonderd soldaten onder leiding van
Amins zoon Taban, verschenen op de
campus. „En weer was er de gruwelijke
terreur en de slachtpartij", vertelt een
Oegandees.
Opnieuw werden er studenten vermoord
en verwond en vrouwen verkracht. Dit
keer plunderden de soldaten ook de stu-
dentenverbljven.
Volgens de studenten werd nu een aantal
van de gewonden van de eeerste aanvam
afgemaakt Sommigen van hen hadden
hun rug of benen gebroken, anderen wa
ren met bajonetten of hakmessen be
werkt. Geen van allen hadden ze medis
che behandeling gekregen.
Die middag om vier uur stuurde Amin
zijn minister van defensie, generaal Mus
tafa Adrichi, naar de campus De gene
raal moest de studenten en stafleden toe
spreken, maar eerste waren inmiddels
gevlucht.
Volgens Oegandese kringen heeft gene
raal Mustafa enkele academici verzekerd
dat wat er nu gebeurd was nog maar het
begin was, en dat Amin persoonlijk op
dracht had gegeven Makerere te vernie
tigen.
De spanning om Makerere gaat terug tot
23 januari. Op die dag bezocht een kapi
tein de universiteit om te zien hoe het
stond met de voorbereidingen voor de
parade voor de vijfde verjaardag van
Amins staatsgreep, twee dagen later. De
kapitein schold de studenten, voor zover
aanwezig, uit en pochte dat hij met alle
vrouwelijke studenten naar bed was ge
weest. De universiteit noemde hij over
bodig, omdar er toch maar idioten wer
den opgeleid: een argument waar Amin
en zijn ongeletterde horden ook wel iets
Diezelfde show herhaalde hij op een
middelbare school in het nabij gelegen
Kololo. Maardaar sloeg een scholier hem
in z'n gezicht. De kapitein trok zijn pis
tool schoot een scholier dood en ver
wondde er drie.
De dag erop stelden de studenten van
Makerere een protestbrief aan Amin op.
die ze overhandigden aan professor
Lutwama. de vice-kanselier. Die was
echter bang om de brief over te brengen
De studenten wilden maatregelen tegen
de kapitein. Amin was naar verluidt best
tevreden en bevorderde de kapitein tot
majoor „omdat je een erg dapper soldaat
bent".
De volgende fase in de confrontatie was
op 5 maart. Een derde-jaars-student
rechten. Paul Serwanga. was op een feest
van de universiteit met zijn verloofde,
een leerling-verpleegster in het zieken
huis van Mulago. De kapitein was geïnte-
resserd in het meisje en stuurde er solda
ten op uit om haar op te halen.
De studenten lieten de soldaten echter
niet toe. Buiten wachtten die toen tot het
feest was afgelopen. Ze schoten Ser
wanga neer toen hij zijn verloofde naar
huis bracht.
De volgende dag kwamen vierduizend
studenten bijeen. „Amin en zijn honden
hebben velen van ons gedood," zei een
studentenleider. En de studenten in hun
rode toga's marcheerden van de campus
door de straten van Kampala. Voorbij
gangers deden mee, en ze riepeh in koor:
..Red ons van Amin. Red ons van moor
denaars. Red ons van knechting. Red ons
van slavernij".
Toen de stoet bij het hoofdpostkantoor
kwam, was die al uitgegroeid tot tiendui
zend man. Bij het eind van de betoging
waren het er dertigduizend. Nog nooit
was er zo'n grote betoging tegen Amin
geweest.
Terug op de campus verscheurden de
studenten portretten van het staats
hoofd. verbrandden die en begroeven de
as. Toen Amin de universiteit bezocht,
boycotten de studenten de bijeenkomst.
Uiteindelijk wees hij een commissie van
goede diensten onder leiding van een
hoogleraar aan om de moord op Ser
wanga en de verdwijning van een Ke-
niase student. Esther Chesire, te onder
zoeken.
Toen de studenten vorige maand terug
kwamen van vakantie, eisten ze bijzon-
derheden over het onderzoek. Maar ze
hadden nog meer klachten. Zo was er te
weinig eten, de bibliotheek sloot om zes
uur in plaats van om elf uur omdat er
geen lampen waren, en overal, in de les
lokalen en de woonverblijven, stonden
mannen van Amins moordbrigades.
De laatste fase begon toen Amins zoon
Taban aan de technische faculteit ging
studeren. Taban, begin twintig, was
vrijwel ongeschoold. Vroeger was hij
fietsenmaker geweest en daarna had
Amin hem in september naar Rusland
gestuurd om hem te laten opleiden tot
vliegtuigbouwkundig ingenieur. De
Russen stuurden Taban in november te
rug omdat er niets met hem te beginnen
Twee weken nadat vorige maand de stu
die was begonnen veranderdeTaban van
studierichting; het werd linguistiek. Hij
zwalkte over de campus met een pistool
op zijn heup, een machinegeweer onder
dearm enlijfwachten om zich heen. Ta
ban had een flat op het campusterrein en
een kamer bij de andere studenten. Ter
wijl die honger leden, kreeg hij steeds
voldoende te eten van buitenaf
De bom barstte toen Taban begob 's
nachts meisjes te verkrachten. Vorige
week dinsdag waren de studenten bij el
kaar gekomen om hun grieven in een pe-
tetie aan de vice-kanselier voor teleggen
Volgens hen heeft taban toen zijn vader
opgebeld. En daarop begon het griw^-
lijke bloedbad, dat vermoedelijk een
eind heeft gemaakt aan de laatste haard
van openlijk verzet tege nAmin.
Observer-dienst
centrum Cairo
CAIRO (UPI)- In een regeringsge
bouw in het centrum van Cairo zijn
gisteren twee bommen ontploft.
Verscheidene mensen werden ge
wond en de schade aan het elf ver
diepingen tellende gebouw is vol
gens de politie erg groot.
De bommen waren verstopt in de
toiletten op de vierde verdieping
waar het ministerie van Sociale Za
ken zetelt. De politie arresteerde de
vermoedelijke dader, een Libische
agent, die zich Emmad Eddin Ab
dullah Abu Rukaya, noemde. De
man was gewond aan zijn gezicht
en handen en had geen kans gezien
het gebouw te verlaten.
Tot op heden was het nog niet
voorgekomen dat Libische agenten
ook in de Egyptische hoofdstad
operatief zijn. In de badplaats
Alexandrie en de stad Mersa Ma-
troech, dicht bij de Libische grens,
worden daarentegen regelmatig ac
ties van agenten uit het buurland
gemeld.
Hulp aan Pakistan in gevaar
CAMP DAVID, MARYLAND
(UPI/AFP)-President Ford wil een
man van het midden als koppelge-
noot bij de presidentsverkiezing en
niet iemand die politiek zo ..ex
treem" is als Richard Schweiker. de
vice-presidentiële keuze van Ro
nald Reagan.
PHILADELPHIA (UPI/AFP/Reu-
ter) - Het aantal doden door de ge
heimzinnige „veteranen-ziekte" is
gisteren door het overlijden van de
60-jarige Dennis Boyle en de 66-
jarige Harold Davis, gestegen tot
27. Er zijn nog 152 bekende geval
len.
Van officiële zijde is meegedeeld
dat sinds dinsdag van de afgelopen
week geen nieuwe gevallen zijn
gemeld. Intussen zoeken deskun
digen in Atlanta en Philadelphia
nog steeds koortsachtig naar het vi
rus dat de ziekte tijdens een con
gres van het Amerikaanse Legioen
van oud-strijders heeft veroor
zaakt.
Hoewel men omtrent de oorzaak
van de epidemie nog in het duister
tast, meent men dat de ziekte ver
oorzaakt is door een dodelijk
toxine, een giftige stof die door bac
teriën wordt afgescheiden. Uit het
uitvoerig onderzoek is tot dusver
gebleken dat er geen sprake kan
zijn van een vergiftiging door be
smet voedsel of water. Ook heeft
men ontdekt dat de ziekte niet be
smettelijk is.
Opmerkelijk is dat alle patiënten
rechtstreeks of indirect betrokken
waren bij een oudstrijderscongres
dat van 21 tot 24 juli in Philadelphia
werd gehouden. Uit het feit dat er
geen nieuwe gevallen zijn geregi
streerd, leidt men af dat de epide
mie over haar hoogtepunt heen is.
Het onderzoek richt zich nu op de
zes hotels waar de congresgangers
hebben gelogeerd, en de restau
rants waar zij hun maaltijden heb
ben gebruikt, met name controleert
men de vloerbedekking, de lucht
verversingsinstallaties, de kranen,
de toiletten en dergelijke.
Artsen achten het echter niet uitge
sloten dat de oorzaak van de epi
demie nooit zal worden opge
spoord.
Duidelijk is dat de ziektegevallen in
Philadelphia niet kunnen zijn ver
oorzaakt door de zogenaamde var-
kensgriep of spaanse griep. Mede
met het oog op deze mogelijkheid
besloot de regering de gehele be
volking tegen deze griep te laten in-
LONDEN- De troepen van president Idi Amin hebben vorige week meer
dan honderd studenten afgeslacht aan de Makerere universiteit in de Oe
gandese hoofdstad Kampala, zo meldt het Engelse zondagsblad The Ob
server.
In het bericht van David Martin uit
de Zambiaanse hoofdstad Loesaka
stond verder dat nog eens duizend
studenten gewond zijn geraakt bij
het ergste bloedbad sinds Amin bij
een militaire staatsgreep in januari
1971 aan de macht kwam."
Diplomatieke kringen in de Oe
gandese hoofdstad Kampala heb
ben gisteren echter het bericht in
de Londense Observer „zeer over
dreven genoemd. Wel erkenden zij
dat er ongeregeldheden waren ge
weest en dat misschien „een aantal
jongelui was gedood.
vrij
Oeganda heeft zaterdagavond 75
Kenianen, die werden vastgehou
den in een gevangenis in de buurt
van Kampala, vrijgelaten. De aan
kondiging van de vrijlating door de
Oegandese radio kwam minder dan
24 uur nadat de twee landen m Nai
robi overeenstemming hadden be
reikt over de beëindiging van de
woordenoorlog tussen de Oostafri-
kaanse twee landen en het herstel
van de normale betrekkingen.
Volgens de radio werden de 75 Ke
nianen in „beschermende hechte
nis" gehouden in de Loezira-
gevangenis. Het was de eerste offi
ciële bevestiging dat er Kenianen in
Oeganda vastzaten.
Amin heeft zaterdag in Kampala
twee documenten getekend die de
weg openen naar betere betrekkin
gen met het buurland Kenia.
„Het verleden", zei Amin daarbij,
„is hiermee afgedaan en er is een
nieuw hoofdstuk van vrede
geopend."
De Oegandees-Keniase
komst bestaat uit twee documen
ten - een communiqué waarin
beide landen hun betrekkingen
normaliseren en een nog steeds ge
heim „memorandum van afspra
ken" waarin zij hun rechten en
plichten nader omschrijven
Inmiddels heeft de Keniase minis
ter van Buitenlandse Zaken, Mu-
nya Waiyaki, enkele nadere bijzon
derheden over de regeling gegeven.
Hij zei dat een commissie van zes
landen toezicht zal houden op het
normalisatieproces, met name
(waar het de betaling der Oegandese
schulden aan Kenia betreft.
Waiyaki zei echter niet welke lan
den dat zijn.
in een vraaggesprek met het Ke
niase dagblad de „Nation" zei de
bewindsman, dat Oeganda ook een
schadeloosstelling gaat betalen
voor alle Keniase burgers die daar
sinds 1971 - toen Amin de macht
greep - zijn vermoord.
Volgens Keniase bronnen zal de re
gering in Nairobi de doorvoer van
olie naar Oeganda, waar industrie
en verkeer bij gebrek aan brandstof
praktisch stilliggen - waarschijn
lijk niet eerder herstellen dan nadat
Oeganda met de uitvoering van de
overeenkomst is begonnen.
©I®
V®@(f
Prinses Gracia van Monaco, om
ringd door haar zoon Albert en
prinses Caroline, komt aan in de
Sportclub van Monaco, waar dit
weekeinde een gala werd gehou
den ten bate van het Rode Kruis.
enten. Vrijdag oefende president
Ford scherpe kritiek uit op het
Congres, omdat het nog niet de
voor deze massale vaccinatie nood
zakelijke maatregelen had goedge
keurd. Hij verweet de volksverte
genwoordiging de gezondheid van
215 miljoen Amerikanen in de
waagschaal te stellen, terwijl zij wel
tijd besteedde aan voorstellen tot
belastingvermindering om de eco
nomie nieuwe impulsen te geven.
De senaat aanvaardde vrijdag met
49 tegen 22 stemmen een voorstel
om de belastingverminderingen
waartoe vorig voorjaar al was beslo
ten, te verlengen.
VIJF DODEN IN PORTUGAL
OPORTO (AP) - Vijf mensen onder ten noorden van Oporto, zo heeft de
wie een twaalfjarige jongen zijn Portugese politie gemeld,
omgekomen bij een explosie in een De oorzaak van de ontploffing is
vuurwerkfabriek op 50 kilometer nog niet bekend.
Mevrouw Nancy Reagan in
diepe slaap verzonken, terwijl
haarman Ronald Reagan onver
stoorbaar kranten doorleest.
Ex-gouverneur Reagan van Cali-
fornie, nog steeds gewikkeld in
een nek-aan-nek-race met presi
dent Ford voor de Republikeinse
presidentskandidatuur, keerde
terug van een reis langs afge
vaardigden voor de naderende
Republikeinse conventie. Hij
noemde zijn reis "produktief'.
TEHERAN (Reuter) - De Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken, Henry Kissinger, heeft za-
terdag onthuld dat de Amerikaanse
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger, wapenexport naar Iran naar ver-
ondertekent met de Iraanse minister van Economische Zaken en Finan- wachting de komende vier jaar op
cién. Husang Ansari, een protocol. Daarin staat de gang van zaken het huidige, omstreden, peil van 2
geschetst, volgens welk Amerika in vijfjaar tijd Amerika ruim honderd tot 3 miljard dollar (zo'n 5 tot 8 mil-
miljard gulden, aan economische en technische steun aan Iran zal leve- jard gulden) blijft. De niet-militaire
ren, alsmede 8 kernreactors. handel tussen de twee landen zal
Tiental eventuele kandidaten
voor vice-presidentschap
voorgaande ramingen voor de pe
riode tot 1980 met ongeveer 65 pet
overtreffen, aldus Kissinger op een
persconferentie in de Iraanse
hoofdstad. Deze groei komt met
name voo rekening van een ver
dubbeling van de Iraanse olie-
uitvoer naar de Verenigde Staten.
De Amerikaanse verkoop van mo
derne oorlogsvliegtuigen en andere
wapens aan Iran, ter waarde van 10
miljard dollar over de laatste vier
jaar, is gekritiseerd als zijnde te
groot voor de capaciteit van het
land, om ze te gebruiken en onder
houden. Kissinger verdedigde de
voortzetting van de leveranties, die
hij voor het grootste deel vervan
gingen van verouderde uitrusting
noemde, echter met het motief dat
Irans buren, met inbegrip van de
Sowjet-Unie en Irak, een potentieel
gevaar vormen voor de veiligheid
van het land
Kissinger en diens Iraanse collega
Hushang Ansari hebben zaterdag
een protocol ondertekend waarin
werd geschetst hoe het vijfjarige
Iraans-Amerikaanse verdrag voor
handel en economische aangele
genheden er uit zal zien. Het zal een
waarde hebben van ruim honderd
Dit blijkt uit een interview dat Ford
toestond aan verslaggevers van
Amerikaanse persbureaus in Camp
David in Maryland.
De president zei dat hij een tiental
kandidaten op het oog heeft en dat
hij zijn definitieve keuze zal maken
binnen 24 uur voor de stemming
over een vice-presidentskandidaat
op de Republikeinse Conventie, die
16 augustus in Kansas City begint
Hij noemde Reagan, John Connaly.
oud-minister van Financien en
voormalig Democraat die de zijde
van de republikeinen heeft geko
zen. vice-president Nelson Rocke
feller. Anne Armstong. ambassa
deur in Groot-Brittannie. en sena
tor Howard Baker uit Tennessee.
Hij verklaarde ook dat senator Ed
ward Brooke uit Massachusetts, de
enige neger die hij noemde, de kwa
liteiten heeft om als vice-president
te fungeren.
Ford verwacht een „moeilijke
campagne" tegen de Democrati
sche presidentskandidaat Jimmy
Carter. Zijn strijd tegen Reagan
blijkbaar al als gewonnen be
schouwend, ging de president in op
de manier waarop hij Carter tege
moet zal treden: zijn campagne -
„positief en van niveau" - zal geba
seerd zijn op de successen van zijn
ambtsperiode, met name op eco
nomisch terrein. Ford noemde het
een „politieke truc" van zijn tegen
standers zijn naam te verbinden
met die van Richard Nixon en de
Watergate-affaire.
Ford deelde voorts mee dat hij de
Sowjet-Unie heeft gevraagd of de
twee ondergrondse kernproeven
van 4 en 29 juli het plafond van 150
kiloton te boven zijn gegaan. Hij
zou dat „betreuren" maar het niet
als een schending van de afspraken
beschouwen omdat de betrokken
verdragen nog niet zijn geratifi
ceerd.
De president herhaalde dat de Ver
enigde Staten niet van plan zijn di
plomatiek contact op te nemen met
de Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie. De contacten tijdens de jongste
evacuatie-operaties in Libanon wa
ren nodig voor de veiligheid van de
geëvacueerden.
Als doelen voor zijn buitenlandse
politiek noemde hij ondermeer
vrede in het Midden-Oosten, ver
sterking van de NAVO, verdere
normalisering van de betrekkingen
met China, een nieuw akkoord over
de beperking van de strategische
kernbewapening (SALT-2) en vor
deringen bu het overleg tussen
Oost en West over de vermindering
van de strijdkrachten in Europa
Ford acht hervatting van de Ge-
neefse vredesconferentie over het
Midden-Oosten volgend jaar moge
lijk en hij beklemtoonde dat er
„geen directe Amerikaanse wapen
leveranties worden uitgevoerd ten
behoeve van welke partij in Liba
non dan ook".
John Connally heeft gistern al laten
weten dat hij er weinig voelt volet
om president Fords vice-president
te worden.
Hij vond dat „een vice-president
niets meer kan doen dan wat hem
wordt opgedragen en... - John Con
nally is uit een heel ander hout -
gesneden".
miljard gulden.
Ook werd melding gemaakt van de
aankoop door Iran van tien miljard
dollar aan kerncentrales, maar
daarover zal later een afzonderlijk
akkoord worden getekend. Kissin
ger gaf te kennen dat alle beleid
sproblemen inzake garanties om te
voorkomen dat de reactoren zullen
worden gebruikt voor de produktie
van kernwapens, uit de weg zijn ge
ruimd.
Kissinger is gisteren in Pakistan
aangekomen Volgens welinge
lichte bronnen wees de minister bij
zijn ontmoeting met de Pakis
taanse president Bhoetto er nad
rukkelijk op dat de V S. alle eco
nomische en militaire hulp aan zijn
land zullen stopzetten als men
overgaat tot de aankoop van een
kerncentrale van Frankrijk.
Volgens Amerikaanse functiona
rissen denkt Washington er zelfs
over om af te zien van de levering
van een aantal lichte A-7 bommen
werpers.
De economische hulp van de V.S
aan Pakistan is niet onaanzienlijk
De komende twee jaar ontvangt het
land 322 miljoen dollar steun bene
vens grote voedselhulp. Verder
heeft Pakistan nog wapenorders
lopen voor ongeveer 80 miljoen dol
lar. Gezegd wordt dat Lahore zich
wil wapenen tegen India, dat een
eigen wagenproduktie heeft en bo
vendien wapens geleverd krijgt van
de Sowjet-Unie.
Libische agent
plaatst twee
bommen in
