Loonmaatregel miskent
verantwoordelijkheid
van de vakbeweging
Argentinië maakt
jacht op ballingen
Van inperking ondernemers-vrijheid is nauwelijks sprake
Nog sprankje hoop in
Amerika s dodengang
Rechtse moordenaars
laat men de vrije hand
Mé iMêm
DONDERDAG 29 JULI 1976
PAGINA 11
Door Joop Maat
Prof. Hans v.d. Doel - "logische redenering
De Federatie Nederlandse Vakbe
weging (FNV), het samenwer
kingsverband tussen NW en
NKV, heeft besloten geen politieke
staking te organiseren tegen de
loonmaatregel, die het kabinet voor
de tweede helft van dit jaar heeft
genomen. Daarmee lijkt de discus
sie over de maatregel gesloten. De
vakbeweging legt zich neer bij het
kabinetsbesluit, de Tweede Kamer
was het er eigenlijk bij voorbaat al
mee eens, het lijkt het beste om nu
maar met de armen over elkaar op
het einde van de loonmaatregel (31
december) te gaan zitten wachten
Een dergelijke houding zou echter
getuigen van een onderschatting
van het belang van de loonmaatre
gel. Het is namelijk niet de eerste,
maar de derde keer dat het
kabinet-Den Uyl heeft ingegrepen
inde loonontwikkeling. En over d ie
ingreep hebben de FNV-leiders
zich erg boos uitgelaten.
Wat die boosheid betreft, is het
overigens niet zo heel erg duidelijk,
tot wie of wat die gericht was. Er
werd gesproken over een „breuk
met de regering", maar waar blijkt
die breuk in de praktijk eigenlijk
uit? Het vermoeden, dat de boos
heid van de FNV-leiders vooral was
bedoeld om tegemoet te komen aan
de gevoelens van verontwaardiging
bij de aangesloten bonden en hun
leden, is misschien nog niet zo gek.
Per slot van rekening zijn Spit en
Kok (resp. voorzitter van NKV en
NW) op 6 april van dit jaar zelf met
het voorstel gekomen om niet op de
nul-lijn, maar op de min-lijn te gaan
zitten. Ook zij vroegen zich toen in
feite af, of het voor het behoud van
de werkgelegenheid niet beter zou
zijn, de volledige prijscompensatie
dit jaar maar achterwege te laten.
Onhaalbaar
Hun voorstel bleek onhaalbaar,
want tijdens de ledenvergaderin
gen van de aangesloten bonden
hield de overgrote meerderheid
van de aanwezigen vast aan de vol
ledige prijscompensatie. Dat is ook
niet zo verwonderlijk. Prijscom
pensatie per 1 juli wil namelijk
niets meer zeggen, dan dat de
werknemers er met ingang van die
datum net zo veel bij krijgen, als zij
in de maanden daarvóór kwijt zijn
geraakt aan allerlei prijsstijgingen.
Volledige prijscompensatie bete
kent dus alleen maar, dat de koop
kracht van de gemiddelde werk
nemer op hetzelfde peil blijft. En
een eis tot behoud van de koop
kracht kan toch niet bepaald over
trokken worden genoemd, zeker
?-voorzitter FNV
niet uit de mond van
loner, die al moeite genoeg heeft
om de eindjes aan elkaar te knopen
De leden van de bonden, ook wel de
achterban genoemd, waren dus
niet van plan een stap terug te doen.
Pas op de plaats maken vonden ze
mooi genoeg.
De topbestuurders van de vakbe
weging konden toen niets anders
doen dan de eis van de bonden en
hun achterban overnemen: ook de
FNV bleef vasthouden aan een vol
ledige prijscompensatie. De wat
meer gematigde vakbonds-top
voerde uit wat de leden wilden.
Twijfel
Dit laatste werd vorige week in
twijfel getrokken door professor dr.
Hans van den Doel („liever meer
onderwijs dan meer frisdrank") in
een artikel in het Economisch Dag
blad. Van den Doel schrijft dat men
zich van het raadplegen van de ach
terban niette veel moet voorstellen.
Dat gebeurt namelijk via ledenver
gaderingen, en niet via een schrifte
lijk referendum onder alle leden,
zoals in Engeland.
Op die ledenvergaderingen komen
volgens hem „alleen die mensen
die óf zeer gepassioneerd zijn óf
grotendeels zijn vrijgesteld ten be
hoeve van het vakbondswerk. De
s van achterban
vergaderingen van de Industrie
bond worden dan ook slechts door
zo'n twintig tot dertig man be
zocht", aldus Van den Doel. Of dat
waar is, kan moeilijk achterhaald
worden. Maar pas goed dol maakt
de hoogleraar het wanneer hij ver
volgt: „Een vlugge berekening
leert, dat elke afdeling wel zo'n
twintig tot dertig CPN-ers onder
zijn leden heeft zodat de konklusie,
dat de CPN op de vergaderingen
sterk is oververtegenwoordigd,
voor de hand ligt". Je moet wel pro
fessor zijn, om een dergelijke logi
sche redenering op te kunnen zet
ten.
Het is best mogelijk, dat er het een
en ander mankeert aan de manier,
waarop de leden van de vakbond
invloed kunnen uitoefenen op het
beleid van hun bond. Maar het
voert toch wel wat ver, om de una
nieme eis tot behoud van de koop
kracht (ook van een groot aantal
CNV-bonden) te zien als het resul
taat van „demagogie van het CPN-
type", om Van den Doel nogmaals
te citeren.
Sociale gevolgen
Er zijn dan ook niet alleen econo
mische gevolgen aan de loonmaat
regel verbonden, maar ook sociale.
Het kan namelijk best zijn, dat de
maatregel de stijging van de loon
som beneden de negen of tien pro
cent houdt, en de prijsstijging een
beefje in 'toom houdt. Maar is dat
een belangrijk argument voor de
werknemers, die op grond van de
zelfde maatregel niet meer in staat
zijn via hun vakbond te onderhan
delen over hun arbeidsvoorwaar
den? De verantwoordelijkheid die
de vakbeweging (en dus ook haar
leden) jarenlang aan de dag heeft
gelegd bij het stellen van looneisen
(of juist het niet stellen daarvan)
wordt door de maatregel miskend.
En dat kan nog de nodige gevolgen
hebben.
Zeker wanneer de structuurveran-
derende wetsontwerpen (Vermo-
gensaanwasdeling, Onderne
mingsraden) na de parlementaire
behand eling nog minder om het lijf
zullen hebben dan nu al het geval is,
zouden de werknemers wel eens
een andere dan een prijscompensa
tie kunnen eisen.
Namelijk de compensatie voor het
feit, dat hun onderhandelings
vrijheid werd beknot op het mo
ment dat er van inperking van de
macht en vrijheid van de onderne
mers nog nauwelijks sprake was.
Die compensatie zou wel eens
duurder kunnen uitvallen dan vol
ledige prijscompensatie nu.
WASHINGTON -
Er zullen in Amerika zeer
waarschijnlyk geen doodvonnis
sen worden voltrokken voor dev
maand oktober, hoewel het Hoog
gerechtshof drie weken geleden de
weg tot executie heeft vrijgemaakt
met een arrest dat de nieuwe wet
ten goedkeurt, die een aantal staten
met betrekking tot de doodstraf
heeft ingevoerd
Dit arrest was gebaseerd op een
aantal rechtszaken in de staten
Georgia, Florida en Texas, waarin
moordenaars met de dood zijn be
straft. Voordat echter tot uitvoering
van de nu onherroepelijk lijkende
doodvonnissen mag worden over
gegaan, moet het Hooggerechtshof
de rechtbanken in de drie ge
noemde staten formeel van zijn be
slissingen op de hoogte brengen.
Een van de raadsheren in Ameri-
kunnen worden geëxecuteerd, uit
stel krijgen, maar men neemt aan
dat de plaatselijke rechtbanken
Powells besluit zullen opvatten als
een wenk om geen vonnissen te la
ten voltrekken voor het Hoogge
rechtshof zich andermaal op de
doodstraf heeft beraden.
Rechter Powell was een van de ze
ven raadsheren, die begin deze
maand tot de conclusie kwamen
dat de nieuwe wetsregels voor de
doodstraf in Florida, Georgia en
Texas voldoen aan de normen, die
het hof stelt. Hij heeft met nadruk
verklaard, dat de opschorting van
de behandeling van het beroep
schrift niet betekent, dat hij het met
het daarin gevoerde verweer eens
is. Hij wilde echter geen beslissing
nemen, die op de onherroepelijke
doöd zou kunnen neerkomen, zon
der dat het voltallige Hoogge-
ka's hoogste rechtscollege rechter
Lewis F. Powell jr., heeft nu bevel
gegeven het uitsturen van deze be
kendmaking op te schorten tot het
volledige Hooggerecchtshof van
zijn zomervakantie terug is. Het re
ces van het hof duurt tot 4 oktober.
Rechter Powell is in de vakantie
kamer van het hof belast met de
behandeling van spoedzaken van
zuidelijke staten. In die functie
heeft hij zich beziggehouden met
de verzoekschriften van het fonds
voor rechtsbijstand van de
NAACP, de organisatie voor de be
langen van kleurlingen, waarin om
herziening van het arrest van het
Hooggerechtshof wordt gevraagd.
Dit pleidooi werd gehouden voor
een aantal veroordeelden, wier ge
vallen als proefzaak voor het Hoog
gerechtshof heeft gediend. Door de
uitspraak van het hof zouden zij nu
met hun leven voor hun misdaad
moeten boeten.
Voltallig
Powell wil dit verzoek tot herzie
ning echter door het voltallige
Hooggerechtshof laten behande
len Om dit te bereiken heeft hij
het uitsturen van de kennisgeving
opgeschort, waarin het Hoogge
rechtshof de doodstrafnormen in
de betrokken staten goedkeurt. Dit
geeft de terdoodgedoemden nu in
elk geval uitstel tot na 4 oktober
De beslissing van rechter Powell
betekent formeel niet dat alle ruim
300 terdoodveroordeelden, die nu
Willekeur
In 1972 verklaarde het Hoogge
rechtshof de manier, waarop in de
Verenigde Staten de doodstraf
wordt toegepast, in strijd met de
grondwet, omdat er met het opleg
gen van deze sraf veel willekeur
werd toegepast. De doodstraf op
zichzelf is echter nooit door het hof
onwettig verklaard.
De meeste staten hebben daarop
hun wetboeken op het punt van de
doodstraf gewijzigd. De wijzigin
gen,zoals die in de staten Florida,
Georgia en Texas zijn ingevoerd,
voldoen nu aan de normen van het
Hooggerechtshof. Een aantal an
dere staten heeft zijn wetboeken op
soortgelijke wijze aangepast. Dit
betekent, dat meer dan 300 veroor
deelden in de „death row", de do
dengang van de gevangenissen,
naar gaskamer of de elektrische
stoel gaan, tenzij de gouverneur
van hun staat gratie verleent of het
Hooggerechtshof in oktober alsnog
tot andere gedachten komt.
Het hof heeft de wetswijzigingen
zoals die ondermeer in de staten
Noord-Carolina en'Louisiana zij'n
ingevoerd, niet goedgekeurd. In
deze staten en enige andere die
soortgelijke aanpassingen van hun
wet hadden gezocht, mogen dus
geen doodvonnissen worden vol
trokken.
BUENOS AIRES - De naar schat
ting 25.000 politieke ballingen die
voor de verschillende militaire dic
taturen in Zuid-Amerika naar Ar
gentinië zijn gevlucht, zijn hun le
ven niet meer zeker. Sinds de mili
tairen het bewind-Peron omver
gooiden is hun toch al zeer hache
lijke toestand in snel tempo ver
slechterd.
Tientallen zwaar bewapende com
mando's pleegden vorige maand
een overval op twee hotels van het
Hoge Commissariaat voor vluchte
lingen van de Verenigde Naties in
de Argentijnse hoofdstad. Zij ont
voerden 24 Chilenen, een Para
guay aan en een Uruguay aan, die in
deze hotels hun toevlucht hadden
gezocht De 26 vluchtelingen wer
den een dag lang gemarteld. Ver
volgens werden zij vrijgelaten met
de dringende raad Argentinië bin
nen 48 uur te verlaten, wat zij met
de hulp van het Hoge Commissa
riaat deden. Onlangs werden in
verschillende wijken van Buenos
Aires twintig gevluchte Uruguaya-
nen door gewapende mannen ont
voerd.
Onder de ontvoerden bevindt zich
Margarita Michelini, een dochter
van de vroegere Uruguayaanse se
nator Zelmer Michelini, en haar
zoontje van twee jaar. Haar vader
werd twee maanden geleden door
„onbekenden" ontvoerd en enkele
dagen later vermoord teruggevon
den. Het zoontje werd terugge
bracht, de andere, 19 ontvoerden
zijn spoorloos.
Een groep van ongeveer duizend
vluchtelingen heeft in zijn dood
sangst een hongerstaking van een
week gehouden, waarbij zelfs de
kindertjes op streng rantsoen wer
den gezet om de wereld op hun uit
erst gevaarlijke situatie attent te
maken.
Een andere groep van 27 wanho
pige Chilenen bezette de Canadese
ambassade, omdat de Argentijnse
autoriteiten hun te verstaan had
den gegeven dat zij zouden worden
vermoord als zij het land niet on
middellijk verlieten. Van hen zijn
er inmiddels dertien in Canada toe
gelaten.
Schoonmaak
In de eerste dagen van zijn bestaan
heeft de junta van generaal Jorge
Videla, die op 23 maart van dit jaar
de macht overnam van Isabel Pe-
ron, een reputatie opgebouwd van
grenzeloze wreedheid. Onmiddel
lijk na de staatsgreep begon de
junta met de „saneamiento" - de
grote schoonmaak - van het land.
Hoewel het militaire regime bij
hoog en bij laag volhoudt dat het
alleen maar Argentinië wil zuiveren
van linkse en rechtse extremisten,
ziet de praktijk er anders uit:
rechtse moordenaars laat men de
vrije hand (zo ze niet al discreet
worden aangemoedigd van over
heidswege), terwijl de autoriteiten
meedogenloos jacht maken op alles
wat links is of als zodanig wordt be
schouwd De junta heeft het vooral
gemunt op de leden van het trots
kistische Volksleger ERP en van de
links-peronistische Monteneros.
Onlangs bracht de Argentijnse vei
ligheidsdienst het Volksleger een
klap toe, door ERP-leider
Roberto Santucho en drie van zijn
naaste helpers te verrassen; hun
schuilplaats was in een ano
nieme tip verraden. Ze werden on
middellijk gedood in een voorstad
van Buenos Aires.
Veel dodelijker voor het Volksleger
was echter dat bij die overval lijsten
werden gevonden van guerrilla
strijders en hun schuilplaatsen.
Diezelfde dag al overvielen agenten
een ander huis, waarbij vijf gueril-
lastrijders werden gedood. En en
kele dagen later doodde de politie
drie guerrillos en pakte zij er twin
tig op. Volgens legerkringen bevat
ten de buitgemaakte lijsten schuil
plaatsen door het gehele land,
waardoor de ERP nu afdoende uit
geschakeld kan worden.
De stadsguerrilleros - zowel van de
ERP als vari de Monteneros - zijn
uiterst vindingrijk bij de bestrij
ding van de autoriteiten. Zo brach
ten zij de Argentijnse politiechef
Cesareo Cardozo onlangs met een
wel zeer sinistere aanslag om het
leven. Een bom ontplofte onderzijn
bed in de slaapkamer. De bom was
daar geplaatst door de beste vrien
din van zijn dochter, naar later
bleek een 17-jarige guerrillastrijd
ster.
Ondermij nend"
Tot dus
ver zijn dit jaar 700 mensen bij poli
tieke gewelddaden in Argentinië
om het leven gekomen. Alleen al in
de afgelopen drie weken zijn tegen
de tachtig personen in gevechten
met de politie en de militairen ge
dood, mensen die „verdacht waren
van ondermijnende activiteiten".
Onder de slachtoffers van onbe
kende gewapende groepen zijn ze
ven geestelijken.
Amnesty International schat dat er
zich op dit ogenblik tussen de
18.000 en 20.000 mensen in de ge
vangenissen bevinden. Martelin
gen zijn er de gewoonste zaak van
de wereld geworden.
De junta lijkt overigens de laatste
maanden zijn greep op de gebeur
tenissen in snel tempo te verliezen.
De acht geheime diensten die het
land rijk is, voeren hoe langer hoe
meereen eigen beleid, zonder enige
coördinatie, en de rechtse terreur
groepen treden steeds openlijker
en driester op.
De beruchtste is zonder twijfel de
AAA (de Argentijnse Anticommu
nistische Alliantie), die de ge
woonte heeft identificatie van zijn
slachtoffers te bemoeilijken door
de lijken te verbranden, in stukken
te snijden of met dynamiet op te
blazen.
De AAA is - naar men aanneemt
verantwoordelijk voor een groot
aantal onopgehelderde moorden
op linkse politici, zoals die op de
ex-president van Bolivia, Juan Tor
res, en twee vroegere parlement
sleden uit Uruguay
Chilenen
Naast de AAA en de eigen geheime
diensten treedt ook de DINA, de
geheime politie van het nabuurland
Chili, met steeds grotere regelmaat
in Argentinië op tegen opposanten
van de Chileense junta. De Chi
leense politieke ballingen vormen
de grootste groep onder de Zuid-
amerikaanse ballingen.
Niemand kan dan ook met vol
strekte zekerheid zeggen, wie ver
antwoordelijk is voor de golf van
ontvoeringen en moorden. Moor
den, waarvan linkse politieke
vluchtelingen in Argentinië het
slachtoffer zijn. Dat komt ook, om
dat de samenwerking tussen de
DINA en sommige Argentijnse ge
heime diensten zo nauw is en zo
openlijk, dat men moeilijk kan on
derscheiden wie nu uiteindelijk
verantwoordelijk is voor de „ver
dwijning" van weer een vluchte
ling. In Bolivia en Argentinië zijn
bijvoorbeeld velen er zeker van dat
Juan Torres door agenten van de
Boliviaanse president Banzer om
het leven werd gebracht
Wat wel volkomen duidelijk is, is
dat het Hoge Commissariaat voor
de vluchtelingen van de VN, die de
verantwoordelijkheid heeft voorde
opvang van vluchtelingen, abso
luut niet in staat is hun veiligheid te
garanderen Het Hoge Commissa
riaat heeft onlangs zijn eigen on
macht toegegeven en een dringend
beroep gedaan op 34 landen - waar
onder ook Nederland - om min
stens duizend ballingen uit Argen
tinië in eigen land op te nemen.
Naar aanleiding van het bezoek dat
de Argentijnse ihinister van Eco
nomische Zaken vorige week aan
ons land bracht, verzocht ook Am
nesty International de Nederlandse
regering aandacht te schenken aan
de erbarmelijke situatie waarin de
vluchtelingen zich bevinden. De
regering kondigde 2 juli aan dat zij
een nog nader te bepalen aantal
vluchtelingen politiek asiel zal ver
lenen.
Generaal Videla
grenzeloze wreedheid
