Treinreis wordt
8,5 pet. duurder
Soares beklemtoont
herstel van wet en
orde na revolutie
Tot herfst in VS
geen doodvonnis
Werkstudenten hebben
geringe mogelijkheden
Opbrengst 42V2 miljoen
Inbrekers na schiet
partij voortvluchtig
VOORUITGANG
BESPREKING
VREDESTEIN
RANK XEROX
Amnestie in Spanje uitgesteld
ERGERNIS OM
MUURKRANT
ZATERDAG 24 JULI 1976
BINNENLAND
UTRECHT (ANP) De reizigers
tarieven van de Nederlandse
Spoorwegen gaan op 1 september
met 8,5 procent omhoog. In te
genstelling tot andere jaren is er
geen onderscheid tussen de ver
schillende soorten kaarten: enke
le reizen, retours, biljetten voor
lange en korte afstanden en
abonnementen gaan procentueel
allemaal evenveel in prijs om
hoog.
De prijsverhoging is volgens NS
nodig om de opbrengsten „in rede
lijke mate" aan te passen aan de
kostenstijging en om daarmee de
rijksbijdrage zoveel mogelijk te be
perken (in 1975 ontving de NS 615
miljoen van de „klanten" en 540 mil
joen gulden van het rijk). Gerekend
over een vol jaar verwacht de NS,
dat deze verhoging de opbrengsten
met ongeveer f 42,5 miljoen zal doen
toenemen. Aan de andere kant ver
oorzaakt het duurder worden van
het reizen per trein een daling van
het aantal reizigerskilometers (vorig
jaar bijna 8.5 miljard) van naar
schatting één procent.
ARNHEM (SP) De rijkspolitie
van Geldermalsen en Nijmegen is er
nog niet in geslaagd de twee man
nen te achterhalen, die in de nacht
van donderdag op vrijdag inbraken
bij een juwelier in Geldermalsen.
Tijdens een schietpartij die deze in
braak tot gevolg had, raakte een
derde betrokkene zó ernstig gewond,
dat hij korte tijd later in een zie
kenhuis in Velp overleed.
Volgens de Juwelier, de heer A.
Stolk, zUn de inbrekers er in ge
slaagd voor een halve ton aan sie
raden en andere waardevolle voor
werpen mee te nemen. De rijks
politie. die in verband met deze
overval een speciaal rechercheteam
heeft opgericht, heeft tot nu toe al
leen op een vuilstortplaats in Dui*
ven (bij Arnhem) de auto terug
gevonden, waarmee de mannen na
de inbraak wegvluchtten.
De derde inbreker, van wie nog
niet met zekerheid te zeggen is of
hij geraakt is door een kogel uit het
pistool van de juwelier of dat zijn
eigen wapen ketste, is door de twee
andere mannen zwaar gewond over
gebracht naar een ziekenhuis in
Velp. Met hun auto ramden zij de
voordeur van het ziekenhuis, waar
na zij de gewonde „maat" in de hal
neerlegden.
Volgens een woordvoerder van de
rijkspolitie heeft de juwelier niet
bewust op de vluchtende mannen
geschoten. „Wanneer hij de man
geraakt heeft is het een toevals
treffer, want hij schoot alleen op
de auto". De heer A. Stolk is in het
bezit van een vergunning voor het
vuurwapen.
De nog ontdane Juwelier: „Ik heb
geschoten omdat ik mijn gezin moest
beschermen. De twee inbrekers, die
op het moment dat de derde mij
vanuit de auto onder vuur nam al
in de zaak waren, hadden makkelijk
naar boven kunnen komen. Er werd
gericht op mij geschoten. Ik heb
alleen maar op de banden van hun
wagen gerioht".
De gebruikelijke afronding van de
prijzen op een kwartje of een veel
voud daarvan zal dit keer ook op
afstanden van minder dan 28 kilo
meter en op kaartjes voor half geld
worden toegepast. Dit heeft tot ge
volg, dat de verhoging in enkele ge
vallen meer dan 8,5 procent zal be
dragen. Bij een volgende tariefsver_
hoging zal daar rekening mee wor
den gehouden. De afronding is nodig
voor een doelmatiger en eenvoudiger
afwikkeling van het „verkoopproces"
aan het loket, in de trein en by de
automaten.
De gezinskaart, die f 50 kost, blijft
op 1 september in prijs gelijk, van
de verhoging zijn ook enkele gemeen
schappelijke tarieven (zoals de
„combi-kaarten") met stedelijke ver
voersbedrijven uitgezonderd.
De regering heeft in het kader van
het arbeidsvoorwaardenbeleid (de
loonmaatregel) besloten, de over-
heidstarieven niet te verhogen. Maar
zoals gemeld, geldt deze .atop" niet
voor het openbaar vervoer.
De tarieven van de Nederlandse
Spoorwegen zijn op 1 september 1974
verhoogd met 8,5 procent en op 1
september 1975 met gemiddeld 10
procent.
Met het oog op de bevordering van
het openbaar vervoer en „het maat
schappelijk nut" daarvan, is de NS-
directie nooit zo gelukkig met ta
riefsverhogingen die zy van minister
Westerterp (Verkeer en Waterstaat)
moet doorvoeren.
NS-presldent rnr. M. G. de Bruin
zei op 29 januari van dit jaar op
een persconferentie nog, dat de
Spoorwegen na de laatste, „ons opge
legde tariefsverhoging op een dusda
nig prijsniveau zitten, dat de ge-
bruiksdrempel tot een struikelblok
kan worden".
Mr. Dc Bruin vestigde er bij die
gelegenheid de aandacht op, dat de
tarieven van het openbaar vervoer
veel sneller omhoog gaan dan de va
riabele kosten van de personenauto.
Het reizen per trein is in de periode
19641974 115 procent duurder ge
worden. terwijl de variabele autokos
ten 'benzine, onderhoud e.d.) in die
zelfde periode 70 procent stegen.
DEN HAAG (ANP) De bespre
king tussen het ministerie van eco
nomische zaken en de vakbonden
over de toekomst van Vredestein,
gistermiddag in Den Haag, heeft
weinig nieuwe gezichtpunten opge
leverd. Wel zijn beide partijen na
der tot elkaar gekomen; in de com
mentaren na afloop hadden de
woordvoerders van het ministerie en
de vakbonden begrip voor eikaars
standpunten.
Beide partijen hebben gisteren
uitvoerig de „letter of intent" door
genomen: de hoofdlijnen van de
nieuwe overeenkomst, de zeggen
schapsstructuur (49 Nederlandse
overheid, 49 Goodrich en 2 een
stichting), de financiële consequen
ties en de stichtingsvorm zijn uit-
voerig aan de orde geweest. Pas als
er meer informatie is, willen de
bonden een oordeel geven over de
personeelsvermindering en moge
lijke sluiting van de Loosduinse ves
tiging. Het ministerie verwacht dat
de hele zaak in augustus is afge
rond. De woordvoerder zei desge-
vraagd dat het ministerie met Good-
rich precies heeft afgesproken voor
welk bedrag de Nederlandse overheid
de 49 aandelen van Goodrich zal
n; dat kon geen twistpunt
zijn.
Drukte bij
vlootdagen
DEN HELDER (ANP)
De eerste dag van de vloot
dagen van de Marine heeft
een record aantal belangstel
lenden getrokken. Niet min
der dan 75.000 mensen trok
ken vrijdag naar Den Helder
om daar vrijelijk op het an
ders afgesloten haventerrein
rond te lopen en mijnenve
gers, onderzeeërs, fregatten
en het vlaggeschip de h.m.
Tromp te bekijken.
Dit heeft een woordvoerder
van de marinevoorlichtings
dienst meegedeeld.
Op de vlootdagen van de Ma
rine die duren tot en met
zondag, kan het publiek ook
twee Engelse fregatten bekij
ken en demonstraties para
chutespringen volgen van de
marineluchtvaartdienst. Kik
vorsmannen geven voorts
duikdemonstraties.
Aan het eind van de eerste
dag ontstond een enorme
verkeerschaos toen de stroom
kijkers huiswaarts keerde.
WASHINGTON Er zullen in
Amerika zeer waarschijnlijk geen
doodvonnissen worden voltrokken
voor de maand oktober, hoewel het
Hooggerechtshof drie weken geleden
de weg tot executie heeft vrijge
maakt met een arrest dat de nieuwe
wetten goedkeurt, die een aantal
staten met betrekking tot de
doodstraf heeft ingevoerd?
Dit arrest was gebaseerd op een
aantal rechtszaken in de staten
Georgia, Florida en Texas, waarin
moordenaars met de dood zijn
bestraft. Voordat echter tot uitvoe
ring van de nu onherroepelijk
lijkende doodvonnissen mag worden
overgegaan, moet het Hooggerechts
hof de rechtbanken in de drie
genoemde staten formeel van zijn
beslissing op de hoogte brengen.
Een van de raadsheren in Amerika's
hoogste rechtscollege, rechter Lewis
F. Powell jr., heeft nu bevel gegeven
het uitsturen van deze bekendma
king op te schorten tot het volledige
Hooggerechtshof van zijn zomerva
kantie terug is. Het reces van het
hof duurt tot 4 oktober. Rechter
Powell is in de vakantiekamer van
het hof belast met de behandeling
van spoedzaken van zuidelijke
staten. In die functie heeft hij zich
beziggehouden met de verzoekschrif
ten van het fonds voor rechtsbij
stand van de NAACP, de organisatie
voor de belangen van kleurlingen,
waarin om herziening van het arrest
van het Hooggerechtshof wordt
gevraagd. Dit pleidooi werd gehou
den voor een aantal veroordeelden,
wier geval als proefzaak voor het
Hooggerechtshof heeft gediend. Door
de uitspraak van het hof zouden zij
nu met hun leven voor him misdaad
moeten boeten.
Powell wil dit verzoek tot herziening
echter door het voltallige Hoogge
rechtshof laten behandelen. Om dit
te bereiken heeft hij het uitsturen
van de kennisgeving opgeschort,
waarin het Hooggerechtshof de
doodstraf normen in de betrokken
staten goedkeurt. Dit geeft de
lerdoodgedoemden nu in elk geval
uitstel tot na 4 oktober.
Rechter Powell was een van de
zeven raadsheren, die begin deze
maand tot de conclusie kwamen dat
de nieuwe wetsregels voor de
doodstraf in Florida. Georgia en
Texas voldoen aan de normen, die
het hof stelt. Hij heeft met nadruk
verklaard, dat de opschorting van
de behandeling van het beroep
schrift niet betekent, dat hij het
met het daarin gevoerde verweer
Tn 1972 verklaarde het Hoogge
rechtshof de manier, waarop in de
Verenigde Staten de doodstraf wordt,
toegepast, in strijd m^t de grondwet,
omdat er met het opleggen van deze
straf veel willekeur werd toegepast.
De doodstraf op zichzelf is echter
nooit door het hof onwettig
verklaard.
Verkoper tekstverwerking
voor de Randstad Holland
Verkoop, c.q. verhuur, van het nieuwe tekstverwerkende
Rank Xerox 800-systeem.
Hebt u ervaring en bent u geïnteresseerd, bel dan maan
dag 26 juli tussen 9 en 17 uur: de heer D. Verkerk,
manager recruitment, 020-17 29 66 of
de heer M. Minderhoud. manager office communication
products, 070-64 99 20.
Of schrijf een briefje met vermelding van persoonlijke
gegevens, opleiding en ervaring aan Rank Xerox
(Nederland) B.V., Maassluisstraat 2. Amsterdam, t.a.v.
de personeelafdeling.
MADRID - Koning Juan Carlos van
Spanje zal niet, zoals algemeen ver
wacht werd, de dag van de bescherm
heilige van de Spanjaarden 'zondag)
te baat nemen om ;n de kathedraal
van de bedevaartsstad Santiago de
Compos tela een amnestie voor poli
tieke gevangenen af te kondigen.
Naar minister van Voorlichting Re-
guera Guajardo na een buitengewo
ne kabinetsvergadering meedeelde,
zal de regering de monarch op 30
juli concrete voorstellen doen over
vorm en omvang van de voorgeno
men begenadiging. Een datum waar
op de amnestie zal worden afgekon
digd, noemde de minister nog niet.
DEN HAAG (ANP) De moge
lijkheid dat werkstudenten 's avonds
en in het weekeinde terecht kunnen
op de universiteit, is alles bijeen ge
nomen niet groot. Deze mogelijkhe
den doen zich eigenlijk alleen voor
bij de studies rechten, economie, so
ciologie en pedagogische en andra
gogische wetenschappen.
Tot deze conclusie is de werkgroep
onderwijsfaciliteiten werkstudenten
van de Academische Raad gekomen.
De werkgroep werd in 1974 ingesteld
met de taak een inventarisatie te
maken van de faciliteiten die thans
voor werkstudenten bij het weten
schappelijk onderwijs bereikbaar zijn.
Ook moest de werkgroep voorstellen
voor verbetering van de situatie be
denken.
De belangstelling voor het „werk
studentschap" is de laatste tien ja
ren volgens de werkgroep groter ge
worden. Exacte getallen zijn er niet,
maar het aantal werkstudenten
wordt geschat op 10.000. Dat is onge
veer dien procent van het totaal aan
tal ingeschreven studenten. Het zijn
veelal oudere studenten, vaak ge
huwd, die een studie beginnen om
in hun werkkring vooruit te kunnen
komen.
De werkgroep constateert dat de
faculteiten geen beleid hebben dat
rekening houdt met werkende stu
denten. .Een en ander functioneert
hoofdzakelijk op verzoek van de
werkstudent zetf, en dankzij de wel
willende bereidheid van individuele
universitaire medewerkers „iets" te
doen. Ongeveer een kwart van de
studierichtingen, met name de land
bouw- en medüsche wetenschappen
verlenen in het geheel geen facili
teiten aan werkstudenten". De werk
groep signaleerde de meeste geneigd-*
heid om aan meer faciliteiten te
gaan denken bij de Erasmusuniversi-
teit en de minste by de Landbouw
hogeschool Wageningen, de Vrije
Universiteit te Amsterdam, de Vrije
Katholieke Universiteit Nijmegen.
De vraag naar onderwijsfacilitei
ten voor werkstudenten blijft groeien
en daarom moeten volgens de werk
groep enige „knelpunten" opgelost
worden.
Daarbij komt op de eerste plaats
de vraag of de universiteiten naast
de dagstudenten ook nog de avond
en weekeindjtudenten moeten ont-
vangen. Verder zal de werkstudent
veelal ontheffing nodig hebben om i
zijn studie over een groter aantal ja-<
ren te spreiden dan wettelijk is toe
gestaan. Ook de voorlichting en stu--
diebegeleiding is een knelpunt dat
gesignaleerd wordt.
S
Beëdiging Portugees kabinet
Oud-president Nixon van de Verenigde Staten duwt de rolstoel
met zijn echtgenote Pat uit het ziekenhuis, waar zij twee weken
geleden werd opgenomen na een beroerte. Mevr. Nixon is nog
verlamd aan haar linkerzijde.
LISSABON (AFP, UPI, AP) Bij
de beëdiging van zijn kabinet gis
teravond heeft de socialistische
premier Soares verklaard dat „de
huidige situatie soberheid en op
offeringen noodzakelijk maakt".
Met de bezuinigingen zal aan de
top worden begonnen, de uitga
ven van de ministers zullen straf
binnen de perken worden gehou
den, aldus Soares.
Van de zeventien ministers van
Soares kabinet zyn er twaalf socia
list, de overigen zijn „onafhanke-
lijken" en enige luitenant-kolonels
die nauwe banden onderhouden met
president Eanes.
Portugal staat voor reusachtige
ecnomische problemen: een werk
loosheid van 15 procent, een inflatie
van 50 procent op jaarbasis en een
tekort op de handelsbalans van en
kele miljarden.
De premier zei dat er geen ver
dere nationalisaties van het bedrijfs
leven zullen volgen onder zijn be
wind. De landhervorming in het zui
den van Portugal, dat vroeger over
wegend in handen was van groot
grondbezitters, zal worden voortge
zet, en de kleine boeren in het noor
den krijgen overheidshulp. Hy be
klemtoonde de noodzaak van herstel
van wet en orde na twee jaar revo
lutie en stelde een schoonmaakcam-
pagne in het vooruitzicht van muren
en straten die bedenkt zyn met de
politieke leuzen .en aanplakbiljetten.
„Geweld moet tot elke prijs verme
den worden, maar het wettig gezag
van de staat mag niet worden opge
vat als onderdrukking. Een socialis
tische regering zal de rechten van
iedereen respecteren, ook die van
minderheden".
Correcties
De jaren na de omwenteling van
25 april 1975 zijn volgens Soares ge
kenmerkt door „ontsporingen, aecta-
risme, en onverdraagzaamheid, maar
ook door verworvenheden van werke
lijk historisch belang". Misbruiken
dienen gecorrigeerd te worden. Als
voorbeeld noemde de nieuwe premier
dat er onder zijn bewind „geen
sprake meer van zal zyn dat gena
tionaliseerde banken by de krediet
verlening uitgaan van ideologische
overwegingen".
By de installatie van de nieuwe
regering had presdient Eanes gezegd
dat de regering moet zorgen voor
stabilisatie van de politieke situatie.
De regering moet democratische op
lossingen vinden voor de uit het ver
leden geërfde problemen van dema
gogie en onbekwaamheid".
De eerste constitutionele regering
van Portugal telt 12 socialisten en
vijf onafhankelijken, onder wie drie
militairen: luitenant-kolonel Firmi-
nio Miguel van Defensie, luitenant
kolonel Costa Bras van Binnenland
se Zaken en luitenant-kolonel Almei
da Lima van Openbare Werken. De
regering-Soares heeft dezelfde kern
als de zesde voorlopige regering die
onder leiding stond van admiraal De
Azevedo, zo menen waarnemers in
Lissabon. Daarop is uit de hoek van
ARNHEM (ANP) De sinds enige
tijd ook in Arnhem verschijnende
muurkranten (qua vormgeving en
stijl identiek aan die van Ut'recht)
hebben de ergernis opgewekt van de
plaatselijke overheid en de gerefor
meerde politieke vereniging „Arnhem
en omstreken". Politie, Justitie en
de burgemeester in de Gelderse
hoofdstad voeren al enige tijd over
leg over het verschijnsel.
In de regelmatig op grote schaal
verschinende muurkranten worden
onder meer aanvallen gedaan op het
beleid van gemeente en politie. Ook
worden met name genoemde perso
nen op de korrel genomen. Op een
brief van de gereformeerde vereniging
aan het gemeentebestuur, waarin
werd gevraagd om met politiehulp
een einde te maken aan de .kwalijke
praktijken van de muurkrant", werd
door B. EN W. geantwoord dat het
moeilijk is in te grijpen.
„Alhoewel ook wij van mening zijn
dat de muurkrant wat stijl en in
houd betreft van zeer laag allooi is
en bovendien nog anoniem, maakt
het recht op vrije meningsuiting in
grijpen in het algemeen niet
mogelijk", aldus B. en W. De politie
kan pas optreden als de plakkers op
heterdaad worden betrapt of als een
beledigd persoon een klacht indient.
In dat laatste geval zal de politie een
onderzoek instellen. Tot nu toe zijn
er geen klachten binnengekomen.
de oppositie ook al kritiek gekomen.
De centrum-rechtse CDS meent
dat deze eerste constitutionele rege
ring een voortzetting zal blijken van
de zesde voorlopige regering, die vol
gens deze partij niet in staat tot
handelen was. Terwijl verandering
noodzakelijk was, wordt de toestand
gecontinueerd. meent Amaro da
Costa, tweede man van het CDS.
PPD-leider Sa Carneiro meent om
dezelfde reden dat de regering-Soa-
res niet onder een gunstig gesternte
is geboren. Volgens politieke waarne
mers behoren de PSP-ministers in
de regering tot de sociaaldemocrati
sche, of gematigde vleugel van de
partjj, al is de linkse socialist Lopes
Cardoso gehandhaafd als minister
van Landbouw.
Opmerkelijk is voorts de terugkeer
van luitenant-kolonel Firminio Mi
guel, een naaste medewerker van ex-
president De Spinola, die in septem
ber 1974 aftrad als minister van De
fensie by de kabinetswijziging die
volgde op 'het vertrek van De Spi
nola.
Scholen blijven
leeg rond
Johannesburg
JOHANNESBURG De scholen
voor Afrikanen rond Johannesburg
en Pretoria bleven gisteren, voor de
tweede achtereenvolgende dag nadat»
ae lessen mochten worden hervat^
weer vrijwel leeg. De hoofden zon
den de enkelingen die waren komeix.
opdagen naar huis tot maandag.
De lessen mochten donderdag worden
hervat na een onderbreking van eerr
maand als gevolg van het oproer in
de zwarte woongemeenschap Soweto.
waarbij 176 doden vielen. Hoofdcom^
missaris van politie Le Roux van So*
weto zei geen harde bewijzen te heb-;
ben dat de leerlingen worden geïnti
mideerd en daardoor van school wegv
blijven. De politie surveilleert inten
sief en meldt dat het rustig is, zeC
hij.
Volgens Le Roux zullen de leerlin
gen niet worden gedwongen naa£
school te gaan omdat er geen school
plicht voor de zwarte Afrikanen be
staat.
