"Demarrages Braun
maakten me kapot
Ender: '"grootste"
uit zwemhistorie
Doelman Kroon: obsessie
voor Duits waterpoloteam
Brigitha: "misschien toch teveel angst"
Verdeling
medailles
Zilveren Herman Ponsteen teleurgesteld
11
Spelen met veel
geslachtsziekten
montreal '76
Tweemaal goud in half uur
VRIJDAG 23 JUU 1976
PAGINA 9
Ver. Staten 13 10
Sovjet-Unie 9 12
O.-Duitsland 9 7
Roemenië3 2
Polen 2 2
W.-Duitsland 2 1
Bulgarije2 1
Japan1 1
Gr.-Brittannië 1 1
Italië 1 1
Canada0 1
Hongarije0 1
Nederland0 1
Tsjechoslowakije 0 1
België0 1
Portugal 0 1
Denemarken 0 0
Frankrijk0 0
Australië0 0
Iran0 0
Oostenrijk0 0
MONTREAL - Een woordvoerder van het Maisonneuve-Rosemount zie
kenhuis in Montreal, dat tot taak heeft ziekten en ongevallen te behande
len die verband houden met de Olympische Spelen, heeft gisteren bekend
gemaakt dat het aantal patiënten dat zich wegens geslachtziekten aan
meldt, vijfmaal hoger is dan normaal. Een soortgelijke toename van door
geslachtsverkeer overgebrachte ziekten werd in 1974 geconstateerd door
de medische staf van de Gemenebestspelen in Nieuw Zeeland en in 1972
op de Olympische Spelen in München, zo verklaarde de directeur van het
Canadese ziekenhuis.
"Dat is normaal", aldus de directeur. "Er komen nu eenmaal meer mensen
samen tijdens een evenement als de Olympische Spelen". De meeste
patiënten die in de poliklinische afdeling een penicilline behandeling
krijgen, zijn mannen van tussen de 16 en 30 jaar, aldus de directeur.
Sowjet Unie blijft weg
MONTREAL - In de eerste ronde van de Olympische finalepoule water
polo heeft Hongarije de zegereeks voortgezet. Italië werd met 6-5 versla
gen. Het derde duel in de eindgroep tussen Roemenië en Joegoslavië
eindigde in 5-5. In de troostronde was de sensatie dat Olympisch kam
pioen Sovjet Unie niet opkwam voor het duel met Cuba. De Russen zou
den teveel zieken en geblesseerden hebben en verloren reglementair met
5-0. De Sovjet Unie zal wel aan het toernooi blijven deelnemen.
MONTREAL - Zilver, net geen goud. Als één man ging het
Nederlandse legioentje in het volgepakte Olympisch ve
lodrome weer zitten, discussieerde of meer haalbaar was
geweest, kwam er uiteindelijk niet uit. Herman Ponsteen,
achtervolger vol klasse, leek aanvankelijk teleurgesteld,
lachte toch maar en beleefde hardop zijn finalerit tegen de
beersterke Westduitser Gregor Braun nog eens. Te lang
zaam vertrokken, langzamer dan gepland, hoewel Mahns
advies was geweest om niet in de oude fout te vervallen
door snel weg te gaan.
Een blik op het electronisch tijd-
bord: 1,97 seconden achter na twee
ronden, bijna twee seconden, dat
zou een ramp kunnen worden.
Krachtsinspanning, een volgens
het scenario te vroege greep in het
reservearsenaal, maar het moest,
het kon niet anders. Drie ronden la
ter langszij, een geringe voor
sprong, niet lang want Braun perste
er een tussensprint uit, leek zich te
realiseren dat dit de enige manier
was om hem de flyer die zijn rit zo
fraai opbouwt, te demoraliseren.
Weer een blik op het tijdbord.
Halve seconde voorsprong voor
Braun. Opnieuw een volgens de lo
gica fatale inspanning. Toch het
gewenste resultaat. Daarna, vier
ronden voor het einde, een nieuwe
demarrage van Braun. Een laatste
want hij - Herman Ponsteen - kon
niet meer. Gleed de finale uit met
zekerheid van zilver, hoewel goud
het uitgangspunt was geweest.
Frans Mahn zei hem de tijden:
4.47.61 voor Braun, 4.49.72 voor
Ponsteen.
In tegenstelling tot andere jaren is
het verschil, zoals met name de
laatste acht in dit Olympische ach-
Door
Ger Stolk
MONTREAL - En weer speelde Eppie de hoofdrol, op
nieuw vloekten boomfcange waterpolo'ers van machteloze
woede. De triomf, die het Oranje zevental gisteren op
West-Duitsland behaalde was minder dan voorgaande ke
ren e£n gevolg van de collectiviteit van het team, maar
nadrukkelijker dan ooit de verdienste van de roodharige
doelman van HCZ De Robben. Wat Eppie er allemaal uit
haalde grensde aan het ongelooflijke, Trumbic: "Hij staat
niet voor niets in het wereld-waterpolo zevental".
Door Ger Stolk
Een 'angstgegner' had Ivo Trumbic
de Westduitsers genoemd, en de na
overwinningen op Mexico, Rus
land en Roemenie lastigste tegen
stander om in de finalepoule tegen
te beginnen. Een juiste prognose.
Hoe juist bleek in de eerste speel
tijd toen Werner Obschern op hart
kloppingen aanstuurde toen de bal
vanuit zijn hand van de ene naar de
andere paal caramboleerde. Toen
ook bleek hoe hoog Evert ("Eppie")
Kroon uit het water kan komen bij
afstandsschoten van Horst Kilian
en Hans Simons. De achterwaartse
worp, waarmee Gunther Wolf al ge
scoord dacht te hebben, werd
doelman Kilian, die niet reageerde
op een slap schot van Veer om 3-1
gejubeld. Martinez stuurde daarna
nog wel Rik Thoonen de wal op en
West-Duitsland kwam louter daar
door in de vierde periode terug tot
3-2. Maar spelend op balbezit bleef
Oranje de situatie meester teneinde
(vandaag) de gevreesde Hongaren
ongeslagen te gaan bekampen.
Trumbic: "West-Duitsland blijft
een angstgegner. In elk geval zijn
we er goed door heen gekomen. Ik
til er niet zwaar aan. Tegen Mexico
ging het ook niet zo geweldig voor
we tegen de Russen speelden. Daar
komt bij, dat ik heb geconstateerd
dat iedereen met zijn gedachten
met de strijd tegen de Hongaren
bezig is".
MONTREAL - Sjaak Pieters, giste
ren negentien jaar geworden, heeft
zelfs geen klein sportief succes aan
zijn verjaardagsfeest kunnen toe
voegen. Teruggekomen uit de her
kansing van de eerste ronde werd
Pieters door Kravtsov en de Japan
ner Cho ook weer naar de „repe-
chages" gestuurd van de achtste fi
nales van het sprinttoernooi. Daar
zette de Westduitser Dieter Bc-
rkmann hem buiten het toernooi.
Met Berkmann plaatsten zich voor
de kwartfinale: Moreion (Fra),
Rossi (Ita), Geschke (Odl), Fred-
borg (Den), Tkac (Tsj), Cho (Jap) en
Kravtsov (Sov).
tcrvolgingskampioenschap met el
kaar overeen kwamen, uiterst mi
niem geweest. Een halve finale
vormde daarop echter wel een uit
zondering. Ponsteen keek de Oost-
duitse wereldkampioen van Ro-
court, Thomas Huschke, vijf ron
den voor het eind in de rug, maar de
wetenschap dat er een zware finale
met Braun dan wel Osokin wachtte
deed hem besluiten geen krachten
meer te verspillen in de jacht op een
nutteloze betere tijd. Slechts omdat
Huschke er gelet op zijn strijd om
de derde plaats precies eender over
dacht, kwam de Oostduitser qua
tijd niet dichter bij die van Pon
steen: 4.52.43 en 4.59.42. In de an
dere halve finale gaven Braun en
Osokin elkaar in zoverre niets toe,
dat het verschil op de meet tienden
van een seconde bedroeg. Braun
mocht zich met zijn 4.45.50 finalist
noemen en Osokin restte de strijd
om de troostprijs. Zijn tijd: 4.45.67.
Huschke won het brons in 4.52.71,
waar de Rus 4.57.34 voor de vier ki
lometer nodig had.
Zei Ponsteen na afloop: "Braun
heeft me met die demarrages kapot
gemaakt. Vier ronden voor tijd heb
ik me overgegeven. Ik kende
Braun. zag hem in de Rotterdamse
amateur zesdaagse al een keer aan
het werk. Toch blijf ik er bij dat elk
van de halve finalisten had kunnen
winnen maar voor hetzelfde geld
vierde had kunnen worden". Braun
een goedlachse jongen met gouden
hoektanden, beaamde dat. Vorig
jaar had hij zijn krachten al willen
meten in een groot internationaal
toernooi maar Gustav Kilanin zei
hem als coach van de Westduitse
ploeg dat hij er als achtervolgers-
Kampioen van zijn land gezien zijn
verkt en laat lachend zijn
jonge leeftijd verstandiger aan
deed, om niet als individueel deel
nemer naar Rocourt te gaan. Hij,
Gregor Braun, mocht in de achter-
volgersploeg rijden, greep met zijn
drie makkers het wereldkampioen
schap en werd terug in zijn vader
land tot wielrenner van het jaar uit
geroepen. Terecht, zoals gisteren
bleek.
Roemeense trainer Nicolae Fiorio
zo razend dat hij uitriep: "Zonder
die rooie hadden we al met 3-0
voorgestaan". Maar Trumbic's ze
vental raakte niet in paniek,
trachtte zo goed en zo kwaad als het
ging waterpolo te spelen, zoals
Trumbic dat graag wil. In de
tweede speelperiode lukte dat be
ter, dook Jan Evert Veer vlak voor
de Duitse doelman Gunther Kilian
op. Maar diens broer Horst trok
Veer aan een arm onder water,
moest de kant opzoeken van de
Cubaanse scheidsrechter Martinez.
Prompt maakte Nederland van die
numerieke meerderheid gebruik
door via Hans van Zeeland de im
passe te doorbreken: 1-0. Een schot
van Landeweer bleek goed voor
2-0,voordat Günther Wolf er in de
zelfde speeltijd 2-1 van kon maken.
Daarna heeft het Trumbic-team de
zaak niet meer uit handen gegeven.
Werd dankzij een blunder van
MONTREAL - Kornelia Ender deed gisteren op de vierde
Olympische zwemdag een geslaagde gooi naar de titel
"grootste zwemster aller tijden" door binnen een tijdsbes
tek van een half uur eerst de titel te pakken op de 100 meter
vlinderslag in de wereldrecordtijd van 1.00.13 en vervol
gens het grote tweegevecht met Shirley Babashoffen Enith
Brigitha op de 200 meter vrije slag meteen nieuw wereldre
cord af te sluiten: 1.59.26.
de Oostduitse heeft zich zojuist de grootste zwemster aller tijden getoond, door
een halfuur te winnen. Enith Brigitha (r) deelde met brons in de vreugde.
MONTREAL - Hoelang zal ze
vannacht nog in haar bed heb
ben liggen woelen? Hoe vaak is
ze uit een onrustige sluimer op
geschrikt, om het vervolgens al
lemaal nog eens te beleven: de
matige opening, de ontzetting
wanneer ze plotseling vier
hoofden voor haar telt, de sub
lieme eindsprint die haar haast
alsnog zilver op de 200 meter
vrije slag bezorgt? Enith Brigi
tha zal zich ongetwijfeld afvra
gen waarom ze zich niet aan de
afspraak met haar coach heeft
gehouden, waarom ze niet is
geopend met 59,5 seconden op
de eerste 100 meter in plaats van
de te langzame 1.00.24. Zo
wordt er direct na afloop van
Komelia Enders vierde gouden
succes in het Nederlandse
kamp wel gezoend, en gefelici
teerd maar de stemming is toch
wat matjes. Enith Brigitha, de
mond in een lach maar de ogen
wat sombertjes: „Als de race
Door
Pim Stoel
drie slagen langer had geduurd
had ik Babashoff gepakt". Maar
200 meter is nu eenmaal 200 me
ter. En de Nederlandse top-
zwemster is dan ook nuchter
genoeg om direct op te merken
dat ze misschien toch te veel
angst heeft gehad om ineen te
storten op de laatste 50 meter
Nu, na dat aarzelende begin, ze
keert na 100 meter als derde en
na 150 meter zelfs als vierde,
heeft ze nog zoveel reserve over
dat ze da laatste 50 meter kan
afraffelen in 29.84 sec., angstig
snel. zegt coach Bert Sitters,
even snel als de heren in hun
200 meter race. Het brengt
Enith Brigitha op een haardikte
van Shirley Babashoff, voor wie
de laatste dertig meter een mar
telgang moeten zijn geweest,
maar ze komt 2/100ste seconde
tekort om de andere trap van
het erepodium te mogen gaan
bezetten.
Wil als ze wat heeft uitgerust
wel bekennen echt spijt te heb
ben van die matige opening.
Tenslotte schouderophalend:
"Jammer. Maar nakaarten heeft
geen enkele zin".
Gematigde vreugde dus over
Enith Brigitha's brons. Maar
eén regelrechte jubel over de
prestatie van Annelies Maas die
voor Montreal nooit sneller dan
2.05,5 heeft gezwommen maar
nu al met een formidabele
2.03.01 de finale van de 200 me
ter vrij is binnen geglipt. Het zal
niet bij die ene snelle tijd blij
ven. In de finale gaat Annelies
Maas, 16 jaar, uiterst snel van
start. We^t zich na 150 meter
zelfs nog voor Enith Brigitha op
de derde plaats. Giechelt na af
loop: "Ik zag het en ik schrok
me naar. Stel je voor, zo maar
derde. Maar ik was erg stevig
begonnen. Moest toen wel wat
gaan toegeven." Toch zal Anne
lies Maas, wier specialiteit niet
de 200 maar de 400 meter vrij is,
nog als vierde eindigen in dit se
lecte gezelschap. Met een for
midabele tijd van 2.02.56.
Bert Sitters voor zijn doel uitge
laten: "Het moest er eens van
De zeventienjarige Oostduitse Een enkele keer wil ook de Oost-
heeft nu uit vier starts vier gouden duitse ploegleiding menselijke fac-
medailles en evenzovele wereldre- toren laten meewegen. Dat ge-
cords verzameld. beurde toen de verstandhouding
tussen Ulrike Richter en Kornelia
Ender uiterst breekbaar dreigde te
worden als gevolg van beider voor-,
keur voor de gunsten van rugslag-
crack Roland Matthes. De ploeg
leiding scheidde de beide rivalen
en hevelde Ender over van de rugs
lag naar de 200 meter vrije slag. De
complicatie die dit met zich meeb
racht, vormde een even grote uit
daging. Op het programma van
Montreal lagen de finales van de
100 meter vlinderslag en die van de
200 meter vrije slag direct na elkaar..
Zou het mogelijk zijn, dat één
zwemster beide nummers won? In
de historie van de Olympische Spe
len waren geen voorbeelden be
kend. Het moest worden uitgepro
beerd en het bleek mogelijk.
Na haar winst in de vlinderslagfi
nale (in 1.00.13, een evenaring van
haar eigen wereldrecord) gunde de
organisatie ook gegrepen.door de
idee, dat er iets bijzonders stond te
gebeuren, de Oostduitse zwemster
enkele minuten meer dan volgens
het strakke protocol veroorloofd
was. Bij elkaar echter had Ender
nauwelijks voldoende tijd op te
marcheren voor de ereceremonie,
het goud in ontvangst te nemen, het
badpak te verwisselen en de spie
ren los te maken. Zwaaiend met de
armen nam ze plaats in de rij, die
naar de startblokken ging voor de
200 meter vrije slag. Vlak achter
Enith Brigitha. Voor het eerst van
haar leven was haar start niet supe-
komen. Negende nog in Cali en
nu eindelijk dit."
Annelies Maas nog volkomen in
de war. "Ik begrijp ook niet
waarom ik ineens zo geweldig
hard ging. Misschien kwam het
omdat ik zonder illusies de fi
nale inging. Ik dacht, die vierde
plaats in de series zegt weinig
want meisjes als Claudia Hem-
pel en Irina Vlasova kunnen
vast wel harder dan ik".
Het is een lichtpunt voor de Ne
derlandse zwemploeg die op ae
100 meter schoolslag geen fina-
liste zal hebben omdat Wijda
Mazereeuw in de halve finale
niet verder kwam dan 1.14.86
(serie 1.14.18) en met die tijd
slechts twaalfde is. Bert Sitters
vergoeilijkend: "Het is niet haar
sterke afstand. Ze is eigenlijk
helemaal niet zo slecht gegaan
voor haar doen. Maar als ik haar
tijd bekijk had ze op de 200 me
ter van de week echt wel harder
gekund".
rieur aan die van de anderen.
Babashoff voerde het veld aan.
Tegen haar zin eigenlijk. Ze kwam
erdoor in een ritme, waaruit geen
versnellen meer mogelijk was. En
der ging soepel langs haar heen en
tikte aan in 1.59.26, een halve se
conde sneller dan ze ooit was ge
weest. De ontgoochelde Babashoff
had nog alle moeite om op de laat
ste meters de slotaanval van Brigi
tha te weerstaan.
De 19-jarige Amerikaanse, die zich
op zeven nummers liet inschrijven
en werkelijk geloofde dat ze op al
die onderdelen goud zou winnen,
reageerde haar teleurstelling steke
lig af: „Ik train tenminste voor mijn
lol. In Oost Duitsland is het een
plicht. Dat zou ik niet kunnen ver
dragen", zei Babashoff, die zelf ze
ven uur per dag in het water ligt
Inmiddels voerde de uit John Na-
ber, John Hencken, Matt Vogel en
Jim Montgomery bestaande Ame
rikaanse wisselslag-estafette in de
grote zwemarena het aantal gebro
ken wereldrecords op tot 21. Het
was de derde gouden plak voor Na-
ber en de tweede voor Montgome
ry, Hencken en Vogel. Ook Brian
Goodell nam zijn tweede gouden
medaille in ontvangst. Hij won na
de 1500 meter ook de 400 meter in
de nieuwe wereldrecordtijd van
3.51.93. De Amerikanen staan wat
de score betreft nog steeds op 100
procent: tien overwinningen in de
tien tot dusver gezwommen heren-
nummers. De Oostduitse dames
doen er niet veel voor onder met
zeven uit acht.
