Wanbeheer bij huisvesting
van Leidse gastarbeiders
jd> v®@ff
Drie jaar "Stichting Migrantencentra"
Leidse conservator
doet grote vondsten
MUURKRANT
Langs de
Wijde Aa
VRIJDAG 23 JULI 1976
LEIDEN
De Stichting Migrantencentra
werd in 1973 betrokken bij het
beheer en de exploitatie van
huizen voor gastarbeiders in
Leiden: zij kwam op verzoek
van de gemeente, na enkele rel
len rond particuliere pensions
in de Groenesteeg en de Jan-
vossensteeg. Met kredieten van
de gemeente, die meer dan
tienduizend gulden bedroegen,
kreeg de Stichting beheer en
exploitatie in handen van twee
panden aan de Morasingel en
enkele panden in de Groenes
teeg, welke panden door de ge
meente gratis ter beschikking
werden gesteld. Directeur
Dekker van het bureau Huis
vesting nam namens de ge
meente zitting in bestuur.
De panden in de Groenesteeg
waren in bezit van huiseige
naar/pensionhouder Feenstra.
die deze panden met een voor
lopig koopcontract overdeed
aan de gemeente en de Stich
ting. In het najaar van 1975 ver
streek dit voorlopig koopcon
tract en tegelijkertijd kwam de
stichting Migrantencentra tot
de ontdekking dat er niet ge
noeg gelden waren om de ex
ploitatie voort te zetten. De
Stichting wilde alle panden in
Leiden afstoten de gemeente
moet het beheer en de exploita-
Na een accountantsonderzoek
maakt de Stichting dan bekend
dat er een exploitatietekort is
van bijna 70.000 gulden. Dé
stichting meent dat er niets an
ders rest dan een faillissement
saanvrage. De gemeente ^'ordt
voor het blok gezet, nu de Stich
ting zich op korte termijn uit
Leiden terug wil trekken. Er
wordt door de gemeente een
"Tijdelijke Commissie" ge
vormd waarin de wethouders
Oosterman en Verboom zitting
hebben samen met directeur
Dekker v an het bureau en
huisvesting enkele ambtena
ren: ook gemeenteraadslid
Anne van de Zande PSP) heeft
zitting in de Tijdelijke Commis
sie. Deze Commissie zal het be
heer en de exploitatie van de
panden overnemen.
Deze overname gaat gepaard
met grote moeilijkheden. De
boekhouding van de Stichting
over het beheer van de panden
blijft in duisternis gehuld en
evenmin is duidelijk wie er nu
precies op het moment van de
overname in de panden wonen.
Tijdens de overname van het
beheer door de gemeente ver
andert de Stichting ook plotse
ling van gedachten, ze voert
haar aankondiging om zich uit
Leiden terug te trekken niet uit.
Uiteindelijk heeft de Stichting
zich in 1976 dan toch uit Leiden
teruggetrokken. De gemeente
heeft besloten de exploitatie
van de panden in de Groenes
teeg niet van de Stichting over
te nemen omdat ze in een te
slechte staat verkeren. Eind mei
worden de krotten ontruimd, en
dichtgemetseld of gesloopt.
Via de Lage Rijndijk kunnen we
de drukte van Leiden ontvluch
ten, richting Leiderdorp. We vol
gen de Rijn langs de Lage Zij in
de richting van Koudekerk en
slaan na de Doesbrug bij paddes
toel nr. 2442 links af, de Ruige
Kade op. We zien hier hoge
zwarte populieren en knotwil
gen langs de kant en even later,
vlak na een paaltje op het fiet
spad, een essen-, elzen- en mei
doornhaag.
Allereerst een overzicht van de
planten, die u in de sloten langs
de weg kunt zien: gele plomp,
ronde gele bloemen op stelen bo
ven het water en grote, aan een
kant ingesneden, drijvende bla
deren. de vruchten worden drij
vend op het water verspreid. Wa
terlelie, grote witte bloemen en
ronde drijvende bladeren, van de
wortel werd vroeger looistof ge
maakt. Pijptorkruid, onopval
lende vaalwitte bloemen, hoog
boven het water op stengels met
dikke twijgachtige bladeren (gif
tig!). Watergentiaan, lijkt op de
gele plomp, maar heeft fijnere,
gele, sterachtige bloemen en
kleine drijvende bladeren. Pijl
kruid, dankt zijn naam aan de
schuin uit het water opstaande
bladeren, witte bloemen met een
rose hartje, de plant overwintert
in de vorm van eetbare knollen
onder water. Kikkerbeet, kort-
gesteelde witte bloempjes met
drie blaadjes en een geel hartje,
kleine bolronde bladeren, die in
een rozet op het water drijven.
Zwanenbloem, scherm van
prachtige rose bloemen op een
LEIDEN - Steeds meer be
lastende feiten komen bo
ven water waaruit blijkt dat
de Stichting Migrantencen
tra destijds een wanbeheer
heeft gevoerd over de pen
sions voor gastarbeiders, die
de Stichting exploiteerde
met financiële hulp en in
samenwerking met de ge
meente Leiden. De officier
van justitie te Rotterdam
stelt een onderzoek in naar
het doen en laten van deze in
Gouda gevestigde Stich
ting. De gemeente Leiden is
vooralsnog zeer zwijgzaam
over haar aandeel in de treu
rige geschiedenis die er ge
schreven kan worden over
de huisvesting van buiten
landers in Leiden. De stuk
ken die de gemeente bezit
over de samenwerking met
de Stichting wil men pas „te
zijner tijd" openbaar ma
ken.
De Stichting Migrantencentra is
zich in 1973 gaan bemoeien met het
beheer en de exploitatie van Ruizen
voor gastarbeiders in Leiden op
verzoek van de gemeente. Namens
de gemeente nam directeur Dekker
Door
Tom Maas
van het Bureau Huisvesting toen
zitting in het bestuur van de Stich
ting. In 1976 trok de Stichting zich
na de nodige strubbelingen geheel
ui't Leiden terug.
Bij de afhandeling van de zaken
meende de Stichting Migranten-
centra nog geld te krijgen van de
gemeente en de gemeente van haar
kant wenste geld te zien van dc
Stichting: er werd tekst en uitleg
gevraagd over het beheer en de ex
ploitatie waarvoor de gemeente
vToeger geld beschikbaar had ge
steld. Toen de Stichting niet over
de brug kwam met deze gegevens
heeft het college van B en W in juni
van dit jaar besloten om de gerech
telijke macht in te schakelen. Aan
r Het pand Morssingel lila, dat drie jaar onderdak bood aan buitenlandse gastarbeiders.
de officier van justitie te Rotterdam
werd gevraagd een onderzoek in te
stellen naar het handelen van de
Goudse Stichting Migrantencen-
Chaos
Op weinig elegante wijze heeft de
Stichting zich uit Leiden terugge
trokken: op 8 april laat de Stichting
weten dat zij op 16 april zich zal te
rugtrekken uit de panden aan de
Groenesteeg. In ijltempo moest de
gemeente, midden in de paasda
gen, de overname regelen. Omdat
beheer en exploitatie van de pan
den in de ogen van de gemeente
niet langer verantwoord was. zijn
de panden 31 mei ontruimd en ge
sloopt of dichtgemetseld. Een voor
lopige oplossing van de woning
nood die daardoor ontstond kon in
Leiderdorp gevonden worden in
het woonoord langs de Zijl. Inmid
dels was ook het pand aan de Hooi
gracht beschikbaar voor huisves
ting.
De gemeente wil weten wat de
Stichting met het beschikbaar ge
stelde krediet heeft uitgevoerd. Er
zijn ondertussen vreemde dingen
aan het licht gekomen. Zo is geble
ken dat alle nota's van de Lichtfa
briek betaald werden door de
LeidscWoningstichting. De LWS
heeft het onderhoud en de repara
ties van de panden aan de Morssin
gel betaald.
Vraag is dan wat de Stichting Mi
grantencentra heeft gedaan met de
huren die zij binnenkreeg. De meer
dan twintig buitenlandse bewoners
van de twee panden aan de Mors
singel moeten tenslotte toch rond
de vijfhonderd gulden aan huur per
week in het laatje hebben gebracht.
Ondanks deze inkomsten, en on
danks het feit dat de Stichting geen
onderhoud, reparatie en electrici-
teit hoefde te betalen, leverde de
exploitatie van deze panden toch
verlies op.
Achterstanden
Toen de „Tijdelijke Commissie"
(door de gemeente ingesteld om het
beheer van de panden over te ne
men van de Stichting) het beheer
van de twee panden aan de Mors
singel overnam, trof zij een chaos
aan. Vaak was niet bekend hoeveel
huurders in de panden verbleven:
er bleken grote huurachterstanden
te bestaan; het bleek toen ineens
ook dat een aantal huurders „depo
sito's" had moeten storten toen zij
hun intrek namen in het pand; en
de boekhouding van dit alles bleek
niet of nauwelijks te bestaan. De
panden bleken ook in zeer slechte
staat te verkeren. Bij dit alles ont
stonden regelmatig grote spannin
gen tussen huurders en de beheer
der. Deze beheerder was door de
Stichting Migrantencentra aange
steld en heeft ook nog enige tijd
gewerkt voor de Tijdelijke Com
missie, maar moest tenslotte het
veld ruimen omdat hij de ontwik
kelingen in het geheel niet meer in
de hand kon houden.
In het najaar van '75 maakte de
Stichting bekend dat er grote te
korten waren en het faillissement
moest worden aangevraagd. Maar
uit het accountantsverslag bleek
dat over de voorgaande jaren (1973
en 1974) nooit jaarverslagen en jaar
rekeningen waren gemaakt. De
vraag duikt op of er binnen de
Stichting niet gehandeld is in strijd
met de statuten. Een sterk staaltje
daarvan zou zijn, dat de door het
Stichtingsbestuur in Leiden aan
gestelde directeur, voor het beheer
van de panden, steeds gebruik
heeft gemaakt van de door de ge
meente beschikbaar gestelde
rekeningen-courant terwijl slechts
het bestuur zelf gemachtigd was
hier aan te komen. Uit uitlatingen
van de voorzitter van het bestuur is
op te maken dat deze zich nooit
goed op de hoogte heeft gesteld van
de financiële verwikkelingen.
LEIDEN - Dit raadselachtige bord trof onze fotograaf aan in de Kager-
straat. Een regelmatige kijker naar de tv-quiz "Twee voor twaalf' ont
dekte na enig puzzelen wat er eens op gestaan moet hebben: werk in uit
voering. Maar de passanten weten in Teder geval nu wel hoe ze bij Pernix
moeten komen.
LEIDEN/MOLENAARSGRAAF -
Dr. L. P. Louwe Kooymans, con
servator van de pre-historische af
deling van het Rijksmuseum van
Oudheden in Leiden heeft in De
Hazendonk bij Gorinchem specta
culaire vondsten gedaan uit de
pre-histone. De gevonden voor
werpen stammen uit een periode
van het laat-stenen tijdperk rond
het jaar 3000 voor Christus Een van
de meest opvallende vondsten is
een 4500 jaar oude boomstamkano,
die de conservator volgende week
uit de grond wil halen. De Hazen-
donk is een van de belangrijkste
vindplaatsen in Noord-west Euro
pa. De heer Louwe Kooymans ver
wacht nog meer belangrijke vond
sten te doen, die een nog beter
beeld kunnen opleveren van de
pie-historische mens.
De talloze potscherven, die de con
servator met een groep studenten
en scholieren al heeft opgegraven,
duiden op de vroegere aanwezig
heid van de Michelsberg-cultuur,
waarvan de eerste resten in Duits
land werden gevonden Het aarde
werk bracht tevens aan het licht,
dat er nog een andere vorm van be
schaving is geweest die nu wordt
aangeduid met de Hazendonkcul-
tuur. De afgelopen tien weken zijn
ruim 30.000 vondsten gedaan. In to
taal verwacht de heer Louwe
Kooymans 40.000 voorwerpen naar
boven te brengen. Een karwei dat
op 3 september is voltooid.
De conservator zet zijn onderzoek,
dat wordt gefinancierd door het
Rijksmuseum in Leiden, voort in
een gebied ten noorden van Rot
terdam, waar onlangs sporen uit
dezelfde tijd zijn aangetroffen. De
Leidse conservator begon tien jaar
geleden in het hartje van de Alblas-
serwaard met het zoeken naar
overblijfselen van de prehistori
sche mens. De oer-bewoners van
De Hazendonk. van wie schedelres-
ten zijn gevonden, hadden stenen
werktuigen en leefden van de jacht
en de visserij. Verder beschikte
men over vee en men had akkers
met graan.
Lezers schrijven
"We hebben alle mogelijke facilitei
ten van wethouder Van Aken ge
kregen. We mogen bv. affiches be
vestigen aan alle brugleuningen in
de stad", aldus Jos Mullens, die het
circus Sarrasani naar Leiden haalt
voor drie dagen, in het Leidsch
Dagblad van woensdag jl. En in
derdaad. Nu worden alle monu
mentale bruggetjes in Leiden ont
sierd door meterslange felrode en
groene circusadvertenties. Alle
toeristen moeten hun fototoestel
maar een andere kant op richte wil
len hun foto's niet verpest worden
door die lelijke blikvangers. Kijk
maar eens naar de fraaie Morspoort
met de prachtige witte ophaalbrug
die elke dag vele malen op de ge
voelige plaat worden vastgelegd.
Een oerlelijk, storend gezicht, waar
Monumentenzorg zich de haren uit
het hoofd zal trekken. Op de zijkant
van de oude poort zat een affiche,
waarmee geprotesteerd werd tegen
de witkalkerij van de muurkrant en
andere aanplakberichten. Dat affi
che is zoals zovelen verwijderd met
"alle mogelijke faciliteiten van we
thouder Van Aken". Maar als er
maar flink voor betaald wordt is in
eens alles mogelijk, ook al is het
tien keer storender dan alle andere
affiches. Zaken zijn zaken, hè Tinus
(wethouder van ekonomische za
ken).
Reinout van Gulick
Morsweg 2
Leiden
Deze fietsroute is ongeveer 33
km lang; u kunt uw longen ver
versen met de frisse lucht van
de polders van Leiderdorp,
Hoogmade en Woubruggë.
Routebeschrijving: Werkgroep
Fiets/ENWB, Instituut voor Na
tuurbeschermingseducatie.
hoge ronde stengel, beschermde
plant
Deze waterplanten treft u aan
langs en in de sloot als u tot pad
destoel 2440 fietst. Kieviet (kuif
je) en blauwe reiger zijn hier
trouwens vaste klanten in de wei.
Als u toevallig buitenlandse va
kantiegasten heeft zijn de molens
waar u langs komt een erg leuke
attractie. Bij p.s. 2440 recht door
en bij p.s. 1323 linksaf.
In de bermvegetatie staat, of lie
ver klimt veel haagwinde, witte
kelkvormige bloemen. In de sloot
staat al volop krabbescheer, te
herkennen aan de korte pollen
donkergroene bladeren rechtop
in het water en de laag boven het
Na wegwijzer 2651 rechtdoor,
richting Hoogmade. Rechts ziet u
een maisveld, dit komt in west en
noord-Nederland niet zo veel
voor. Waarschijnlijk zitten er in
de sloten wel broedende meer
koeten, of is hun tweede legsel van
dit jaar zelfs al weer uit. (volw. vogel
met zwart-witte snavel doorlopend
over het voorhoofd, geen staart; de
jongen met een rode snavel en witte
borst). Al spoedig bij p.s. 1593
rechtsaf de brug over en het smalle
fietpas op langs de Wijde Aa. Als u
futen met jongen wilt zien is dit
de kans van uw leven! (Dit zijn
grote diep in het water liggende
vogels met lange hals, kuiforen
en een stevige scherpe snavel).
Links langs het fietspad staat een
overvloed van een aantal veel
voorkomende planten:
Nogmaals haagwinde en wilgen
roosje, bïoeistengels van paarse
bloemen die langwerpige vruchten
opleveren waarvan de zaden met
pluis eruit barsten als de vruchten
rijp zijn. Wederik
gele bloeistengels met vijfbladige
bloemen en lancetvormige bla
deren (stengel dik behaard). Be-
reklauw, de naam is begrijpelijk
als u naar de grillige gedeelde
bladeren kijkt, de groen-witte
bloemen staan in een scherm ge
rangschikt. Akkerdistel, prach
tige paarse 'wattenbollen' sa
mengesteld uit vele bloemen bij
elkaar.
We blijven steeds langs het water
fietsen, langs een jaehthaventje
tot de Woubruggebrug. Deze ste
ken we over (eerst met een grote
bocht onder de weg door), en
slaan bij wegwijzer 3818 na de
brug direct rechts af. Vervolgens
langs de Woudwetering richting
Alphen.
In de berm langs het water valt
meteen al op de lekker ruikende
kamille, (als u het wilt plukken
om thee van te maken is het ver
standiger kamille te zoeken, die
niet vlak langs de weg staat,
loodneerslag van uitlaatgassen
van auto's op de berm vegetatie is
namelijk niet zo gezond). Herik,
een kruisbloemige met vier gele
bloemblaadjes en langwerpige
vruchten. Als we geluk hebben
staan er nog enkele klaprozen te
bloeien. Deze plant behoort tot de
Hel fietpad langs de Wijde
Aa is een van de mooiste
weggetjes in het plassenge-
bied.
papavers; karakteristiek is de
doosvrucht met een deksel waar
kleine openingen onder zitten,
hierdoor worden de droge zaad
jes rondgestrooid als de wind de
vrucht heen en weer schudt.
We gaan de inmiddels volge
bouwde Molenaarsbuurt door tot
wegwijzer 00685. hier rechtsaf
een stukje de Rijn langs en weer
rechts bij w.vv. 4423. De Lage
Waard voert de polder weer in en
bij p.s. 1328 gaan we rechtsaf
richting Hoogmade. Als toegift is
dan aan de rechter berm langs de
sloot waterweegbree te zien, de
wit-rose bloemen staan wijd uit
in trosjes op een hoge stengel.
Aan de voet van de stengel steken
de bladeren in een rozet uit het
water. Deze waterweegbree is
geen familie van de gewone
weegbree. Er is bijna geen weg
berm of er staan wel smalbladig-
of breedbladig weegbree. Het
blad is eirond en de sterke leng
tenerven zijn zichtbaar te maken
door he blad te knikken en dan
voorzichtig uit elkaar te trekken.
De bladeren hebben een genees
krachtige werking: bij ontsteking
van het tandvlees kunt u het
kauwen en ook een zwerend
wondje geneest snel als er weeg
breeblad opgelegd wordt. De
plant bloeit in de vorm van een
aartje en als u tropische vogels
heeft kunt u ze verrassen met het
rijpe zaad Bij p.s. 1323 (daar
kwamen we op de heenweg ook
al langs), kunt u via Hoogmade -
Leiderdorp terug, maar ook di
rect door Leiderdorp naar Lei
den.
