Zwem te am Oranje maakt
iich al waar in Montreal
Atletiekstrijd en
VOOR NIETS"
bokstoernooi
JAAR VAN OPOFFERINGEN,
meest gedevalueerd
i „VIER
imerikaanse (twee) Oostduitse (één) wereldrecords op eerste
dag
SPORT
SPORT
.SPORT
rU)ANDAG 19 JULI 1976
SPORT
re Amerikaan Bruner wordt
per het kale hoofd geaaid na
-ijn winst in de finale van de 200
ieter vlinderslagDe man die de
aai" uitdeelt is Steve Gregg
zilver) de zwemmer die Bruner
mhelst is Billy Forrester (brons)
et 3NTREAL - Vroeg in de morgenuren wordt hij nog bij de
tipper in het dorp gesignaleerd, laat er de millimeters hoge
^bppeltjes op de schedel vakkundig verwijderen. Mike
r"-u ner, op een paar dagen na 20 jaar jong, wil niets aan het
aeval overlaten, gelooft heilig in een hoofd, kaal als een
ifjartbal als het aankomt op echt hard zwemmen. In de
'"onduren, in het klamhete Olympische zwembad „be
itst" hij zijn theorie, sleurt zijn lange lijf in de zinderende
0 meter vlinderslag finale naar een verbluffend nieuw
ïreldrecord van 1.59.23.
^Slijks zijn tranen de baas. Zegt
Sslotte bescheiden dat hi>er echt
;t op gerekend heeft het eerste
vemgoud van deze Spelen te grij-
'n. Eruner „Ik had m'n kracht
verdeeld, kon nog exploderen
de laatste 25 meter. Ik was alleen
bang dat ik te laat aan de eind-
rint begonnen was maar dat viel
lukkig mee". Zijn landgenoten
ïven Gregg, tweede met 1.59.54
Bill Forrester, derde met 1.59.96
mpleteren het Americaanse suc-
s. En de grote verliezer is Roger
rttel, de Oostduitser die niet al-
"m zijn wereldrecord van 1.59.63
gloren ziet gaan, maar na 170 me-
in tweede positie liggende vol
umen in elkaar klapt, krampach-
T; naar een vierde plaats klauwt en
[•Haal gedisillusioneerd afreist
0Inder Bruner ook maar te felicite-
i, later zal stamelen dat hij ge-
hSon geen kracht meer in zijn lijf
op het bewuste moment".
1 "egenzin
ij is niet de enige Oostduitser die
;n wereldrecord verloren ziet
tan Roland Matthes de man die
Azig is aan zijn derde Olypische
de in München en in
a%xico goud won op de 100 meter
t de 200 meter rugslag, die met
^enzin naar Montreal reisde om-
Nt hij het niet meer zo ziet zitten in
-^t zwemmen, maar onder druk
4n de Oostduitse zwembond toch
5»at, die Roland Matthes wordt be-
>ofd van het enige wereldrecord
jit hem nog rest, de 100 meter rugs-
eg. Zijn tijd van 56.30 wordt ook al
.por een Amerikaan onderboden
A wel door John Naber, een
eionde reus uit Californië die in de
alve finale naar 56.19 sprint, ge
bigd door zijn landgenoot Peter
jocca met 56.88. In de halve finale
int Matthes krap voor landgenoot
utz Wanja, 57.48 tegen 57.50.
derde wereldrecord zal nog
ieuvelen op deze boeiende
Door
Pim Stoel
zwemdag wanneer de Oostduitse
vier maal 100 meter estafetteploeg
dames naar 4.07.95 snelt (oude re
cord 4.13.41).
Wellicht had er nog een vierde re
cord ingezeten. Kornelia Ender, het
Oostduitse zwemfenomeen pres
teert het om zowel in de serie (55.81)
als in de halve finale (55.82) het
keerpunt zo slecht te nemen dat ze
bijna stil komt te vallen, waardoor
ze toch nog krap van haar wereld
record van 55.73 vandaan blijft. Een
wereldrecord dat vanavond bijna
zeker zal sneuvelen in een finale
waarin Enith Brigitta enigszins
teleurstellen als vijfde zal aantre
den.
Niet zwaar
Coach Bert Sitters: „Ik til daar niet
zo zwaar aan. We weten allemaal
wie de finale gaat winnen (Ender)
maar wie er tweede wordt valt niet
te voorspellen. Dat kunnen Kim
Peyton, Shirley Babashoff en
Claudia Hempel en Enith Brigitha
zijn".
Sitters toont zich dik tevreden over
de eerste dag. Terecht want met vijf
nationale records wordt de uitzen
ding naar Montreal al redelijk waar
gemaakt. Enith Brigitha bijt de
spits af, snelt in de eerste serie 100
meter vrije slag naar 56.61 (oude re
cord 56.79). Diane Edelijn verbetert
als startzwemster van de estafette
ploeg eerst in de serie en daarna in
de finale haar eigen en Nederlandse
record op de 100 meter rugslag en
brengt het 1.05.44 via 1.05.38 naar
een alleszins acceptabele 1.05.11.
Vervolgens weet Ronald Woute-
ring de 200 meter vlinderslag af te
MONTREAL - De Olympische atletiekwedstrijden en het
bokstoernooi zijn door het vertrek van de Afrikaanse lan
den het zwaarst getroffen. Juist in deze takken van sport,
die weinig accommodaties vergen, hebben de Afrikanen
potentiële medaillekandidaten.
Dat de wereldrecordhouder op de
1500 meter, Filbert Bayi, niet zou
verschijnen stond al vast sinds
Tanzania enige tijd geleden als eer
ste liet weten de Spelen te zullen
boycotten. Daarmee verviel het in
de atletiekwereld met spanning te
gemoet geziene duel tussen hem en
de wereldrecordhouder op de mijl,
de Nieuwzeelander John Walker.
Andere grote favorieten die nu in
Montreal zullen ontbreken zijn on
der andere de wereldrecordhouder
en Olympisch kampioen op de 400
meter, John Akii Bua (Oeganda) en
verder de Kenianen Mike Boit,
winnaar van de bronzen medaille
op de 800 meter in München en zijn
landgenoot John Ngeno, die tot de
grote kanshebbers op de vijf en tien
kilometer behoorde. Ethiopië, dat
via Tadessa Gemuru hoopte de
marathon-successen van Abebe
Bikila, weer op te kunnen nemen,
had met Miruts Yifter eveneens een
medaillekandidaat op de lange
baannummers.
De Afrikaanse landen wonnen in
het bokstoernooi van München vijf
bronzen medailles en de verwach
ting was, dat dit aantal in Montreal
beduidend hoger zou worden,
vooral door het feit dat het boksen
in Afrika zich in een steeds grotere
populariteit kan verheugen. Voor
het bokstoernooi zal een nieuwe
indeling worden gemaakt.
Van de teamsporten is het voetbal
toernooi ongetwijfeld het meest ge
troffen door de uittocht van de Af
rikaanse landen. Het aantal deel
nemende teams wordt hierdoor te
ruggebracht van zestien tot dertien.
In groep A valt Zambia uit en blij
ven Brazilië, Oost-Duitslan en
Spanje over. Groep B (Mexico. Is
raël. Frankrijk en Guatemala) blijft
ongewijzigd. In groep C is Nigeria
afgevallen, waardoor Cuba, Polen
en Iran het onderling moeten uit
vechten. Ghana is de "afvallige" in
groep D, die verder bestaat uit Ca-
a Enith Brigitha (r) hijgen uit na de serie 100 meter vrije slag .Enith Brigitha zwemt vanavond inde
leggen in 2.0731 (oude record
2.08.67) maar hij wordt toch
uitgeschakeld in de series.
Tenslotte brengt
het oranje wisselslagkwartet in
de finale het nationale record
van 4.21.45 naar 4.19.93. Waar
mee de ploeg de vijde plaats be
zet.
Bert Sitters: „Het probleem
blijft bij ons de vlinderslag. We
moeten toch 1.03 en nog wat
kunnen zwemmen maar van
morgen in de serie bleef Ineke
Ran en vanavond José Damen
weer op 1.05 steken
Doorkruist
Tja, en dan Enith Brigitta in de
halve finale 100 meter vrije slag.
Ze tikt halverwege de afstand
duidelyk als eerste aan, maar
moet op de laatste 20 meter de
Amerikaanse Kim Peyton zo
waar nog voor laten gaan. Haar
tijd van 1.57.08 is niet om over
naar huis te schrijven en haar
voornemen om vanavond in ie
der gaval naast haar grootste ri
vale Kornelia Ender te mogen
starten wordt dus doorkruist.
Enith niet erg teleurgesteld:
„Nou dan maar een eindje van
haar vandaan. Ik zal het toch
zelf moeten doen. Of ik me ge
spaard heb omdat in nog een
wisselslagestafettefinale moest
zwemmen, nee zeker niet, als le
in dat gezelschap niet vol meed
raait loop je mooi de kans de
boot te missen". Dat ze echt wel
harder kan bewijst Enith Bri
gitta trouwens even later in die
estafette finale waar ze naar een
tijd van 56.3 snelt en wanneer
we dat het voordeel van de vlie
gende start in verwerken bete
kent dat toch een tijd van om en
nabij de 56.8. Niet slecht aan het
eind van een zo overladen
dagvol verbeten strijd
waarin de Koreaan Kwoh eigen
lijk de enige is die voor een vro
lijke noot zorgt. Door halver
wege de 200 meter vlinderslag
even aan de kant even uit te hij
gen en de laatste 30 meter meer
zinkend dan drijvend te over
bruggen. Maar hij wordt door
het publiek dan ook met een
uiterst gul applaus be
loond
Belangstelling
Saoedie Arabië
voor Spelen '84
MONTREAL - Saoedi-Arabië
heeft interesse getoond om de
Olympische Spelen van 1984
te organiseren. De Arabieren
geloven een goede kans te
maken, omdat een andere
kandidaat, Algerije, waar
schijnlijk niet meer in aan
merking komt. Algerije boy
cot de Spelen in Montreal.
Alain Coupat, woordvoerder
van het Olympisch comité van
Saoedi-Arabië, verklaarde gis
teren in Montreal dat zijn land
bij het IOC heeft gevraagd
naar de voorwaarden voor een
eventuele organisatie. Tot 31
december 1977 kunnen kan
didaten zich bij het IOC aan
melden. De Spelen zouden in
Saoedi-Arabië, dat vijf mil
joen inwoners en daarnaast
een miljoen gastarbeiders uit
Zuid-Jemen heeft, in de
hoofdstad Riad plaatsvinden.
Het IOC heeft het embleem
voor de Spelen van 1980 in
Moskou goedgekeurd. Het
Russisch Olympisch Comité
koos het ontwerp van een de
corateur uit een Baltisch stad
je.
Jos Hermens: "aantal atletiek-
nummers is nu naar de knop
pen".
nada, de Sovjet-Unie en Noord-
Korea.
Ook het hockeytoernooi heeft een
uitvaller. Kenia, dat donderdag nog
een oefenwedstrijd tegen Neder
land verloor met 0-6, was ingedeeld
in groep B met België, Nieuw-
Zeeland, West-Duitsland, Spanje
en Pakistan. De vervanger zou
Groot-Brittannië zijn, dat als re
serve voor de Spelen was aangewe
zen nadat het door België in de
strijd om de twaalfde en laatste
plaats voor Montreal was uitge
schakeld. Groot-Brittannië kwam
echter niet. Het bestuur van de In
ternationale Hockevfederatie be
sloot gisteravond de ploeg niet
meer te accepteren, gezien de ge
ringe tijd die nog beschikbaar was.
Hermens: "Jammer"
"Sportief gezien zijn een aantal
nummers van het atletiekpro-
gramma naar de knoppen. En
daarbij zijn de 5000 en 10.000 me
ter", was het eerste commentaar
van Jos Hermens kort na de ope
ning. De Nijmegenaar had een ge
deelte van de openingsceremonie
na terugkeer van een training op de
weg in Lachute op de televisie ge
zien. "Ik hoorde van de Canadese
commentator dat 21 landen zich
hebben teruggetrokken. Mijn eer
ste gedachte was; jammer. Ik had
op de tien kilometer namelijk bij
zonder graag tegen de Kenianen en
de Ethiopiers gelopen. In die ploe
gen zitten potentiele medaillewin
naars. Voor mij was John Ngeno
bijvoorbeeld een van de grote favo
rieten voor zowel de vijf als tien ki
lometer. Nu zijn er een hoop grote
jongens niet bij. Dat is voor on
geacht wie de vijf wint, sportief niet
bevredigend. Er wordt ongetwij
feld uitgeroepen: Je hebt gewon
nen omdat een aantal gevaarlijke
concurrenten er niet bij was".
j? MONTREAL - De chantage
woekert voort. Ze vreet als een
gulzig monster aan de Spelen, die
al lang geen symboliseren meer
k symboliseren en als een vals en
voos aftreksel van De Coubertins
r wondermooie dromen kunstma-
tig in stand worden gehouden. Ze
leidt er in de nacht van vrijdag op
zaterdag plaatselijke tijd nog
6 weer eens toe, dat zestien Afri-
kaanse landen aan het dreigen
slaan. Een Nieuwzeelands rugby-
0 team heeft zorgeloos in Zuid-
4 Afrika vriendschappelijke wed-
4 strijden gespeeld.Onderdenaam
All Blacks een winstgevende
tournee gemaakt, daar, waar een-
zijdig apartheidspolitiek wordt
bedreven. Onder de verbitterd-
sten die Nieuw-Zeeland willen
straffen, bevindt zich Jean-
Claude Ganga. Als secretaris-
generaal van de veertig landen
vertegenwoordigende sportraad
van Afrika eist hij uitsluiting van
4 Nieuw-Zeeland aan de Spelen.
Hij wijst op eerdere besluiten van
Tanzania. Mauritius en de
Somali-eilanden, die om hun wil
1 kracht bij te zetten, hun atleten
terugtrokken. Het feit dat andere
Afrikaanse landen nog hier zijn,
betekent niet dat ze onvoorwaar
dachte, die het individu onderge
schikt maakt. Zoals Madagascar,
Zaire en Zambia helemaal niet in
Montreal zijn verschenen. De
Ivoorkust, Marokko, Senegal,
Swaziland en Tunesië hebben de
Afrikaanse eenheid van Jean-
Claude Canga daarentegen weer
versnipperd door wel aan de
Olympische parade deel te ne
men.
Zowel COJO als IOC excelleren
ook zondagavond laat nog in
zwijgzaamheid. Geen perscom
muniqué, geen conferentie, de
wereld mag raden wie wel en wie
niet aan de 21e Olympische Spe
len deelneemt. Dat kan nu ook
nog. Want welk land haalt zich na
Canada de ellende op de hals om
de Olympische Spelen uit het
oogpunt van prestige te willen
organiseren? Rusland in 1980.
Een zekerheid. Brezjnew heeft
zelf de deelnemers schriftelijk
sportieve strijd in Montreal toe
gewenst. En de uitlatingen van de
Russische minister van sport,
Pavlow, dat de Russische Spelen
de inflatie ten spijt aanzienlijk
minder dan 300 miljoen dollar
gaan kosten, doen nu al vermoe
den dat de Russen met hun poli
tieke invloed zeker zullen be-
GEORGETOWN - De regering van
Guyana heeft aan de 17 leden van
de Olympische ploeg opdracht ge
geven Montreal te verlaten uit pro
test tegen de aanwezige atleten uit
Nieuw-Zeeland op de spelen.
werkstelligen dat de toestanden
van Montreal althans in 1980 geen
vervolg krijgen.
Maar de Sjah van Perzië laat ver
stek gaan bij de opening. Lijkt
geschrokken door de aankondi
ging van studentendemonstra
ties tegen het Perzische regime.
En dat, terwijl Perzië tot op he
den zich als enig land kandidaat
bij het IOC stelde voor de Spelen
van 84. Het berichtje van het
wegblijven van de Sjah staat
trouwens maar hegl klein in de
Canadese kranten. Evenals de
vechtpartijen tussen taxichauf
feurs en de soldaten, die de
COJO-auto's COJO-autp's bestu
ren en de cabbies het brood uit de
mond zouden stelen. Canada lijkt
niet te beseffen dat de Spelen
zichzelf weer een stukje dieper
hebben begraven. Of misschien
toch wel. Maar uit nationalistisch
oogpunt, houdt men er de ogen
voor gesloten.
delijk deelnemen, zegt hij het In
ternationaal Olympisch Comité.
Nieuw-Zeeland moet naar huis,
of anders Maar het IOC. Houdt
het been srijf.
Nauwelijks twaalf uur voor de
meineed door het stadion schalt,
die de rondwarende goden doet
huiveren van schaamte, negeert
Lord Killinan zichtbaar geschokt
de Afrikaanse eisen. Hij werpt
ferm tegen dat het IOC niets met
de rugbysport uitstaande heeft.
Dat rugby überhaupt geen
Olympisch nummer is, dat rugby
dus buiten de competentie van
het IOC valt. Hy kondigt gelijk
tijdig sancties aan voor het geval
de Afrikaanse landen zijn woor
den toch niet begrepen zouden
hebben. Welke precies en hoe
weet hij nog niet. Jean-Claude
Canga heeft het echter wel be
grepen, zegt hij: eens temeer is
het bewijs geleverd dat de Afri
kaanse staten niet serieus wor
den genomen.
Een dag later worden in het
Olympisch dorp warme tranen
geschreid. Niet door de officials,
want die ervaren sport nog echt
als hobby. Die reizen zorgeloos
door de wereld, proopen hun
buik vol met gratis lekker eten en
De ploeg van Nigeria klaar voor de terugreis.
wringen zich in die bocht dat ze
ook op de krantefoto en ook in
het tv-journaal komen wanneer
de atleet zijn jarenlange train-
ingsarbeid met succes bekroond
blijkt te hebbev Zo nadert de
mythe van de Spelen zaterdag
middag een stukje verder het
einde. Op het moment dat konin
gin Elizabeth van Engeland in het
defile de deelnemers mist van
onder meer Nigeria, Gabon, de
Centraal Afrikaanse Republiek,
Oeganda, Algerije, Ethiopië, Ke
nia, Ghana, Tsjaad, Kongo, Soe
dan, Kameroen, Irak en Libië, is
in het Olympisch dorp de grote
uittocht begonnen. Balt John
Aki-Bua wanhopig de vuist en
zijgt een andere Keniase atleet
door verdriet geknakt huilend in
het gras. Worden er neuzen ge
snoten, gesnotterd, iemand zegt:
"Vier jaar van mijn leven, vol
opofferingen. Weg, alles voor
niets geweest".
De onzekerheid knaagt tijdelijk
aan de atleten van Egypte, Niger.
Togo en Opper-Volta. Later volgt
ook voor hun het. regeringsbes
luit om niet te blijven. Behalve
voor Egypte. Ook zij zijn het
slachtoffer van de collectieve ge-
