Zonder Howard Hughes geen Watergate
Speelgoed van een rijkaard
lfifi)<§lln) elD®
i@d)<§tfi§>©ffi) fetexglhlf
Richard Nixon na aanvaarding
lening voor broer: "Ik moet mijn
familie voor mijn carrière stellen
Het achtmotorige toestel van multiplex, een nimmer gebruikt wapen in de plezierige oorlog van
Howard Hughes.
Zonder Howard Hughes, zegt Noah
Dietrich, gedurende 32 jaar de
rechterhand van de miljardair, zou er
geen Watergate zijn geweest; en in he?
licht van nieuwe ontdekkin- gen kan
men daar aan toevoegen dat er ook
geen president Nixon zou zijn ge-
De betrekkingen tussen Nixon en
Hughes gaan dertig jaar terug. Het
was een heimelyke en kronkelige
verhouding waardoor de eenling
Hughes in de regerende kliek ge
trokken werd en de kans kreeg een
kritieke rol te spelen in het institu
tionaliseren van corruptie in Ameri
ka.
Iedereen is te koop
Hughes had altyd geloofd in het
„zorgen voor" van allerlei figuren,
van stedelyke ambtenaren tot leden
van de regering. Naarmate zijn ryk
groeide, namen de geldbedragen toe.
„Howard", zegt Dietrich, „had drie
principes ten eerste, iedereen is te
koop, dus vraag de prijs; ten
tweede, maak gebruik van het geld
van anderen; ten derde, als er
moeilykheden komen, ontsla de
zwerver dan". Hoe rijker hij werd
door omkopingen, des te meer
verwachtte hy van zijn uitgaven tc
profiteren.
Howard Hughes heeft een plezierige
oorlog beleefd - hij streefde naar mi-
Jitaire contracten en hoefde niet in
dienst vanwege zijn gehoorstoor- nis
sen - maar in 1945 waren er vele
concurrenten die terug naar huis
Hughes Aircraft had twee dure
ideeen opgeleverd om de oorlog te
ROBERT A. MAHEU
gigantisch watervliegtuig van multi
plex dat de dreiging van de Duitse on
derzeeboten zou ondervangen door
massa's mannen en materiaal naar
Engeland te vliegen. Het 200 tpn
wegende, van acht motoren voorzie
ne toestel was groter dan de huidige
747. Er zouden minstens 500 van
gebouwd moeten worden, tegen een
prys van zes mihoen dollar per
stuk. Het tweede vliegtuig was de
FX 11een verkenningsbommenwer
per, waarvan er binnen een jaar 100
geleverd zouden worden.
Tegen het einde van de oorlog was
geen enkel toestel van beide typen van
de grond gekomen. Daarna
duurde het nog een jaar voor de
FX 11 door Hughes op proef kon
worden gevlogen. Hij stortte neer in
Beverly Hills en ploegde door drie
huizen heen. Zyn borstkas werd
ingedrukt, zyn lichaam geschramd
en met brandwonden overdekt. Twee
van Hughes' voormalige vriendinnen,
Lana Turner en Linda Darnell,
hielden zij aan zij een dodenwake
in het ziekenhuis. Door de radio
werden elk uur bulletins uitgezon
den. Maar na zes weken verliet hy het
ziekenhuis. De FX 11 raakte in verge
telheid.
Bondgenoten
Toen de eerste naoorlogse verkiezin
gen naderden werden er vragen
gesteld over Hughes. Waarom
hadden de Verenigde Staten 100
miljoen aan contracten uitgedeeld
om slechts twee waardeloze prototy
pes te ontvangen"* Er dreigde een
uitgebreid onderzoek door het
Congres.
Op zoek naar bondgenoten ontdekte
Hughes dat een groep miljonairs-za
kenmannen een kandidaat had ge
vonden om het op te nemen tegen een
liberaal Congreslid in Zuid-Califor-
nie, waar enkele fabrieken van Hug
hes waren gevestigd. De kandi- daat
was Richard Nixon, toen 32, en nog
gestoken in marine-uniform, ter-
wyl hy in een regeringsbureauvoor
militaire contracten in Baltimore
werkte. Hy was een strijdbaar jong
advocaat met ambities die met een
handige campagne voor de Re
publikeinen de aandacht in Ca-
lifornie, waar hy vandaan kwam, had
getrokken.
Er werd een sluw plan opgesteld om
het feit te verdoezelen dat Nixon al
door de ryke jongens was gekozen: in
de plaatselyke kranten verscheen een
oproep van een „comité van 100 bur
gers" dat vroeg om een kandidaat die
de zetel zou willen bevechten".
Nixon „bood zich aan".
In werkelijkheid was hy opgebeld
door een advocaat van Hughes die
hem in een vliegtuig meenam naar zy n
aanhangers en hem vervolgens naar
Howard Hughes in zijn huis in Be
verly Hills bracht. Het was een be-
langryk moment voor een arme
jongeman uit een nederig gezin die
zich er terdege van bewust was dat in
Amerika geld het voedingsmiddel
van de politiek is.
Stiekem
Waarom Nixon? Hy had voor de
oorlog een opleiding by de FBI
gevolgd; hy had connecties met de
snel groeiende inlichtingendienst
van Allen Dulles, die er toen opge
richt was het communisme tebe-
stryden; hy was stiekem en
ambitieus en had een instinct om
door te byten.
Nixon versloeg zyn tegenstander in
een venynige campagne met be
schuldigingen jegens communisme;
en op die manier was hy by de
hand toen Hughes in de zomer van
1947 in Washington moest verschij
nen. Een commissie uit de Senaat
had ontdekt, dat de FX 11 was
besteld op aanbeveling van kolonel
Elliott Roosevelt, de tweede zoon
van de president, die uitgebreid was
onthaald en voorgesteld aan een
jonge actrice door een assistent van
Hughes, ene Johnny Meyer. Vervol-
,gens trad Roosevelt in het huwelijk
met het meisje en de rekening werd
betaald door Hughes Aircraft
In een gekreukeld pak en met een
lunchpakket bij zich - de
eenvoudige jongen die naar Was
hington komt - maakte Hughes
snel korte metten met zyn
Door
Charles
Foley
en
William
Scobie
voornaamste ondervrager, senator
Owen Brewster. Onder vier ogen,
luidde zyn beschuldiging, had
Brewster aangeboden de hoorzitting
af te gelasten als hij er mee in
stemde zyn luchtvaartmaatschap- py
TWA te fuseren met PanAm, waar
van, scheen het Brewster geld ont
ving.
Of de beschuldigingen waar of
onwaar waren, het onderzoek werd
in de ogen van de Amerikanen een
smerige vervolging van een onver
schrokken jonge vliegheld. Toen de
commissie Hughes vroeg om Meyer -
die naar Zuid-Frankryk was ge
stuurd - te laten verschynen om een
kruisverhoor te ondergaan wei
gerde hy botweg. De hoorzitting werd
gestaakt. Kort daarop verloor senator
Brewster zyn zetel aan een tegenstan
der die met een bedrag van
60.000 door Hughes werd ge
steund.
Oorlogswinst
De bijdragen van Hughes aan Nixon
bleven onbekend. In 1952, toen
Nixon kandidaat voor vice-president
onder Eisenhower was, werd hy er
van beschuldigd te profiteren van
een geheime club van miljonairs.
Hoeveel er betaald werd zal wellicht
nooit geheel worden onthuld. Nixon
kreeg steeds meer macht omdat hij
het kabinet leidde tijdens de
langdurige ziekten van Ike. Hij zat de
Nationale Veiligheidsraad voor, die
de CIA leidt en - wat van speciaal
belang voor Hughes was - de presi
dentiele commissie voor rege
ringscontracten.
De Koreaanse oorlog leverde enorme
winsten op voor Hughes Aircraft,
een maatschappij die, voornamelyk
omdat Hughes deze in de naoorlogse
periode in handen had gegeven van
een aantal briljante jonge weten
schappers, was uitgegroeid tot een
van 's lands belangrijkste leveran
ciers van raketten en moderne
elektronische apparatuur. Het ver
sluieren van dergelijke winsten door
middel van belastingontduiking was
een sleutel tot de financiële groei
van Hughes.
De adviseurs van de miljardair
hadden een medische stichting
bedacht (met Hughes als enige
commissaris) om het overtollige geld
op te vangen. In 1954 werd deze
stichting na aanzienlyke goochelary
de wezenlyke eigenaar van een
miljoenenbedrijf, Hughes AircrafL
Maar twee keer weigerde de
belastingdienst aan het Hughes
Medical Institute - bestaande uit
enkele kantoorlokalen in Miami -
belastingaftrek als liefdadigheids
stichting door te zeggen dat de
stichting „belastbaar inkomen af
trok". Hierbij kon Nixon behulpzaam
Lening
In 1956 had de vice-president geld
nodig om te vechten tegen een
poging opzij gezet te worden door
zyn Republikeinse tegenstander.
Harol Stassen. Hughes voorzag hem
van 100.000.
De vroegere FBI-agent Robert
Maheu, die in Washington de
voornaamste assistent van Hughes
was, zegt „We zijn namens Nixon in
het hoofdkwartier van Stassen
'doorgedrongen voor rekening van
meneer Hughes. Wat we daar
vonden stelde ons in staat
tegenmaatregelen te bedenken om
Stassens plannen te verstoren,
waarbij we overal ex-FBI-agenten
gebruikten". De „Laat-Dick-
Vallen"- beweging werd ge
smoord. Nixon bleef tweede man
onder Eisenhower. Hughes verleende
Nixon bovendien een lening van
205.000 om steun te geven aan het
in de versukkeling geraakte
„Nixonburger"-restaurant van
broer Donald in Califomie. Noah
Dietrich, een fervent republikein,
zegt dat hij zyn uiterste best heeft ge
daan om de vice-president daarvan
te weerhouden en zelfs naar
Washington te zjjn gevlogen om
hem te waarschuwen; „Als dit be
kend wordt, zou het het einde van uw
politieke carrière kunnen betekenen".
Nixon had zyn antwoord gereed:
„Ik moet mijn familie voor myn
carrière stellen".
De lening is nooit afbetaald. Een
maand later verleende de belasting
dienst volledige belastingaftrekking
aan het Hughes Medical Institute en
gedurende de volgende twintigjaar
werd de schatkist van de Ver
enigde Staten beroofd van naar schat
ting 800 miljoen.
Linda Darnell, een van de vele
mooie vriendinnen in het leven
van Howard Hughes.
Lana Turner
Volgende aflevering:
vrouwen, films
en communisten
