Kruiswoord
Tarjan en
Kurajica
zeer sterk
Terugblik op Pierre Ghestem
SAFETY
PLAYS
Kom er ACHT-er
Oplossing
vorige puzzel
KOM ER ACHTER
ZATERDAG 3 JULI 1976
PAGINA 19
den? De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
Kunt u de acht afwijkingen in beide bovenstaande tekeningen vin-
KF
De
prUe
f 10.-
toegekend
heij-Vaatstra, Leidseweg 188, Voor
schoten. De tweede prys van 17.50
werd toegekend aan mevrouw C. A.
Kruijt-Smlt, Sandtlaan 27. Rijns
burg. De twee prezen ran f 5,-
werden toegekend aan de heer M.
Bar ens, Schelpenkade 12. Lelden en
aan Marrle Kardol. Lekstraat 114.
Lelden.
mui uba pooii uoAoq ra '8
jopuoeqimoaj! aftjouraio
OP HSBUU spq unsA xooj "9
mui ap tnsA jous q
japuositpaj
i afirvBd do ja^fids a^sna.voq -f
jaaMoS xtoa ^masuautipq 'C
3faoifuaAoqjamaaj op ui [oSqa z
ap tsb'bu strut uba ^ep
HORIZONTAAL
1. meisjesnaam; 5. berg; 8. muil
dier; 11. rotgans; 16. de dato
(afk.); 18. persoonlijk voor
naamwoord; 19. vierhandig
zoogdier; 21. Eurora; 24. keuken
gerei; 25. inhoudsmaat (afk.);
26. eind; 27. via; 28. water in
Noord-Brabant; 29. vice versa
(afk.)30. baardje; 32. slede;
33. bevel; 34. zoon van Jacob; 36.
plaats in Gelderland; 38. sym
bool voor tantalium; 40. mest
vocht; 41. positieve elektrode;
42. kort ogenblik; 43. de oudere
(afk.); 44. voorzetsel; 46. ge
vangenis; 48. de lezer heil; 49.
titel (afk.); 50. bijbelse figuur;
52. oude lengtemaat; 53. dat is
(afk.); 54. gemalen graan; 55.
Europeaan; 56. persoonlijk voor
naamwoord; 58. bouwland; 59.
Japanse munt; 61. meisjesnaam;
62. landbouwwerktuig; 67. bevel;
68. annonce; 74. kleur; 75. Noor
se godheid; 76. bloeiwijze.
VERTIKAAL
2. dieregeluid; 3. vochtig;' 4.
reeds; 5. kubieke centimeter
(afk.); 6. staat In Amerika; 7.
soort onderwijs (afk.); 8. eerst
volgende (afk.); 9. telwoord; 10.
daar; 11. eerste mens; 13. stilte
(afk.)14. bergplaats; 15. haast;
17. indaging; 18. eeuw; 20. voer
tuig; 21. gravure; 22. kleding
stuk; 23. hoofdpersoon; 31. af
god; 33. ijle stof; 34. bevel; 35.
kerel; 36. lidwoord; 37. roem;
39. meisjesnaam; 45. slotwoord;
47. zuurstofmodificatie; 50.
boom; 51. rivier in Duitsland;
53. pasta; 57. onbegroeid; 60.
delfstof; 63. wereldhulptaal; 64.
persoonlijk voornaamwoord; 65.
anonymus; 66. nageslacht; 68.
bereids; 69. vers (afk.); 70.
dwarsmast; 71. water in Fries
land; 72. bekende motorraces;
73. en omstreken (afk.).
Daar er tot het Elseviers-toernooi
geen belangrijke toernooien worden
gehouden zullen we de komende
weken enige aandacht besteden
aan oud-wereldkampioenen. We
beginnen de serie met de Frans
man Pierre Ghestem, die de wereld
titel ln 1945 van zijn landgenoot
Maurice Raichenbach overnam en
hem in 1948 aan Piet Roozenburg
afstond.
Ghestem werd geboren in het Noord-
Franse industriestadje Lille op
Safety-plays zijn in deze rubriek
al eens aan de orde geweest. De
meeste spelers rekenen dit tot het
terrein van de expert en spelen in de
praktijk een spel zoals ze eigenlijk
alle spellen spelen: autoznatisch en
zonder alle consequenties goed te
overdenken. Dat is jammer, want
met name een speelwijze zoals in het
volgende spel kan heel logisch wor_
den beredeneerd en logisch deziken
kan iedereen, niet alleen de expert.
Het spel kwam voor in een Ameri
kaanse parenwedstrijd en lag als
volgt (Zuid, niemand):
6 4
>98654
(?HV5
4b 10 3 2
V B 10 7 3 H 8 2
B 9 8 10 4 3 2
OH O B 7 3
4 8 6 5 4 V B 7
4 A 9 5
9 A76
O A V 10 2
4b A H 9
Zuid opende 2 SA, door Noord ver
hoogd tot de manche. West kwam uit
met Sch. V. Zuid nam in de derde
ronde, stak met harten over naar
tafel en sneed op Ru H: één down.
De verdediging maakte vier schoppen
slagen en een ruitenslag. Oost gooide
op de schoppens twee hartens af,
maar moest later op de derde harten
een ruiten of een klaveren laten
gaan, hetgeen Zuid het raden naar
de plaats van Ru B bespaarde.
Waarom heeft Zuid nu verkeerd
gespeeld? Zuid had als volgt kunnen
redeneren, en daar is geen hogere
bridgekunde voor nodig. Ik moet de
derde schoppen nemen en vervolgens
een aantal ruitenslagen zien te ma
ken. Die slagen iin ruiten moet ik
maken zonder dat West aan slag
komt, want die heeft kennelijk de
•vrije schoppens en is dus de gevaar
lijke speler. Heeft West Ru H bezet,
dan kan ik hoog of laag springen,
maar dan voorkom ik toch niet dat
hij aan slag komt en zal ik mijn
"noodlot moeten ondergaan. Heeft
Oost daarentegen Ru H, dan mag hij
die kaart best maken, want van hem
is geen gevaar te duchten.
Volgt hier iets uit? Ja, Zuid moet
Ru A spelen en de kans meene
men dat West Ru H sec heeft. Dat is
evenwel niet alles; Zuid moet nog
een voorzorg nemen. Hij moet ruiten
van tafel spelen en pas als Oost
klein legt het aas spelen. Zou Oost
nLRuH leggen en die kaart dus
waarschijnlijk sec hebben dan
moet Zuid de slag aan Oost laten,
want anders komt West via Ru B
alsnog aan slag.
Is dit moeilijk? Nee! Kan het een
slag in een parenwedstrijd altijd
belangrijk kosten? Ja, maar alleen
in het geval dat Oost precies Ru H
tweede heeft en die kans is minder
dan 50%.
Kan bridge ook met zijn tweeën
worden gespeeld? Dat kan; op ver
zoek van een lezer hierbij ^e spel
regels:
Ieder krijgt 26 kaarten en moet
daarvan 13 kaarten opzij leggen. Met
de overgebleven kaarten wordt op
normale manier geboden en gespeeld,
waarbij ieder zijn eigen kaarten bij
zien houdt. Men weet weliswaar
welke beginkaarten de ander had,
maar door het wegleggen zijn ontel
baar veel combinaties mogelijk.
Maar dat is nog niet alles. Na af
loop van het spel wordt de score ge
noteerd, waarna de 2 x 26 kaarten
worden geruild. Ieder der spelers
maakt opnieuw een keus en probeert
de score van de ander te verbeteren.
Bluf en dubbelbluf is hierbij uiter
aard mogelijk.
Zo heb ik Hans Kreyns een keer,
nadat tegen hem 4 Ha was gemaakt,
in ae „return" alle harten zien weg
leggen waarna ook hij 4 Ha opende.
De tegenstander ging in de redding
en leverde vervolgens 900 punten in.
Veel plezier met dit spel tijdens de
vakantie!
T. SCHIPPERHEYN
14 februari 1922. Al spoedig bleek
denksporten. Bridgen en dammen
waren zyn liefste bezigheden. Hij
specialiseerde zich in dammen en
dat resulteerde in de uitdagings-
match tegen Raichenbach in 1945,
die hy met 6—14 wist te winnen.
In 1947 verdedigde hij zijn titel
door Reinier Keller met 17—11 te
verslaan, maar in 1948 vond hy
zijn Waterloo. In het Groot-Olym
pisch toernooi om de wereldtitel
verpletterde Roozenburg hem. Met
een achterstand van 11 punten
werd hy derde achter Roozenburg
en Keiler. Hy schreef nog een
boek „Comment je suis devenu
champion du monde", dat kwa
litatief één der beste damboeken
genoemd mag worden.
De klap van Piet Roozenburg was by
hem zo hard aangekamen, dat hy
besloot om met dammen op te
houden. Hij hield echter niet op
met wereldtitel-aspiraties en hij
stortte zich met hart en ziel op
het bridge-spel. In het begin van
de Jaren vijftig behaalde hy met
het Franse team de bridge-we-
reldtiteL
Op damtechnisch gebied is Ghestem
een zeer grote geweest. Een totaal
nieuw spelsysteem introduceerde
hijde zgn. Ghestem-doorstoot.
Deze doorstoot heeft tot doel om
dat hij een grote aanleg had voor
in klassieke stellingen de korte
vleugel te ontkrachten en tegelij
kertijd tempowinst te halen.
In de diagramstand behaalde Ghes
tem winst door zyn doorstoot 1.
28—22!! Op (14—20 wint 30—25
en (23—28) verliest natuurlijk. Op
(6—11) volgt 33—28 (24—29) 39—33
en de zwarte stand is hopeloos.
Zwart is dus gedwongen symme
trisch te antwoorden met 1
22—29. Het vervolg is 9 zetten
diep: 2. 33—28 18—23 (gedwongen,
want er dreigde 28—23), 3. 39—33
6—11. 4. 36—31 29—34, 5. 30:39
14—20, 6. 39—34 20—25, 7. 34—29
23:34, 8. 22—18 13:22, 9. 28:6 19—23,
10. 33—28 en zwart heeft vernieti
gend verloren.
In 1946 was in Rotterdam de Inter
nationale Zeskamp, die door Roo
zenburg en Ghestem gewonnen
werd voor oa. Keiler en Springer.
Ghestem weerlegde tijdens de Zes
kamp het Roozenburg-systeem
door in zyn partij tegen Roozen
burg een nieuw soort vorm van
omsingelen te spelen. Voor diege
nen, die denken dat de beroemde
33—29, 17—22 opening, die drie
jaar geleden hoogtij vierde, een
vondst van deze tijd is, zal bij
het naspelen van de eerste dertig
zetten ontdekken dat de pricipes
reeds door Ghestem gevonden zijn:
wit: P. Ghestem—zwart: Piet Roo
zenburg Rotterdam 1946. 32—28
(17—21) 37—32 (11—17) 41—37
(7—11) 34—29 (19—23) 28:19
(14:34) 40:29 (18—22) 31—26 (1—7)
44—40 (12—18) 35—30 (7—12)
30—24 (10—14) 50—44 (20-25)
24—20 (15:24) 29:20 (14—19) 20—
15 (914) 40-35 (3—9) 35—30
(25 34) 39 30 (19—23) 43—39
(14—19) 48—43 (5—10) 30—25
10—14) 44—40 (21—27 32:21
(16:27) 37—31 (23—28) 42—37
(11—16) 47—41 (19—23) 40-34
(13—19) 45—40 (9—13) 37—32
(28:37) 41:21 (16:27) 33—29!!!
De principes zyn duidelijk: Ghestem
heeft de lange vleugel in een klem
genomen en de korbe vleugel van
zwart moet enkele, door temponood
gedwongen, vreemde toeren uitha
len om zich nog staande te houden.
Dit voordeel was genoeg om Ghes
tem de party te laten winnen.
Tot slot een geweldige winst van
hem. Een damzet van tien zetten
diep. Zijn tegenstanders naam
(zwart) is my niet bekend. Ghes_
tem won op een prachtige wyze
door: 28—22, 40—34, 34:23, 44—40
40:7, 49—43, 48—42, 50—44. 45:34,
35:2!!!
JOOP BURGERHOUT
In deze rubriek opnieuw een paar interessante partijen uit
het grootmeesterstoernooi in Skopje 1976. Behalve het ge
degen spel van Karpov en Timman viel ook op dat de jonge
Amerikaan Tarjan en de Joegoslaaf Kurajica over een bij
zondere speelsterkte beschikken. Beidie spelers deelden de
vierde plaats. Tarjan behaalde een tweede grootmeester-
resultaat en zal spoedig worden opgenomen in de rij der
elite op de 64 velden
Over het minder goede resultaat
van senior Samuel Reshewsky, ver
nam ik later dat hy halverwege het
toernooi wegens ziekte zich wilde
terugtrekken. De organisatoren ge
lukte het hem te overreden verder
te spelen. Hy verloor zes partyen en
eindigde van de zestien deelnemers
op de gedeelde dertiende plaats.
Wit: J. Tarjan
Zwart: A. Karpov
Damegambiet
1. d2d4 Pg8—f0
2. c2c4 e7e6
3. Pgl—f3 d7—d5
4. Pblc3 Lf8e7
5. Lel—g5 0-0
6. Tal—cl b7b6
Het is opvallend dat Jonge groot
meesters in onze tyd nog wel eens
„teruggrijpen" op het oude Dame
gambiet. Ik vermoed dat zy de boe
ken van Tarrasch en Nimzowitsch in
hun kinderjaren, toen zy het spel
leerden, wel degelijk hebben bestu
deerd!
7. c4xd5 e6xdö
8. e2e3 Lc8—b7
9. Lfld3 Pb8d7
10. Ddle2 c7c5
11. d4xc5 b6xc5
Karpov heeft nu de „beruchte"
hangende pionnen op c5 en dö. Zoals
ik reeds eerder schreef betekent een
dergelyk euvel momenteel geen na
deel omdat alle lichte officieren op
het bord staan. Er is een aantal
partyen bekend waarin de hangende
pionnen zelfs een voordeel beteke
nen!
12. 0-0 h7—h6
13. Lg5—h4 a7a6
14. Tfl—dl Tf8e8
15. Ld3c2 Pd7b6
16. Pc3a4 Ta8c8
17. Pf3eö Dd8c7
18. Pa4xb6 Dc7xb6
19. De2f3 Tc8c7
Natuurlijk niet 19Db2:?
*~egens 20. Df5! en wit wint.
20. Lh4g3 Le7—f8
21. Pe5g4 Tc7c6
22. Lc2a4 Pf6xg4
23. La4xc6 Pg4xh2
24. Kglxh2 Lb7xcfl
25. b2b3 Te8e6
26. TdlxdS!
Na het teruggeven van de kwali
teit komt de wereldkampioen opeens
in een minder goede stelling. U ziet
dat Tarjan (niet te verwarren met
Tazan!) een behooriyke party kan
schaken.
26h6h5
27. Df3—dl h5h4
28. Lg3—f4 Lc6xd5
29. Ddlxdö Db6a5
Os Uhlmann
Kan wit deze party nog verliezen?
30. Tel—dl Lf8e7
31.Lf4g5?
Nervositeit zal wel de oorzaak zyn
van het falen. Juist was 31. Da8+
Kh7 32. Td5! g6 <Kg6? dan Dh8)
33. De8! en „der Weltmeister" zit in
de perikelen. Jammer van deze fraai
gespeelde party van Tarjan.
31Le7dfl+
32. Lg5—f4 Ld6xf4+
33. e3xf4 Da5xa2
34. Dd5xc5 Te6—e8
35. b3b4?
Mogelijk was 35. Tel! Tel: 36.
Dc8+ met eeuwig schaak. Vermoe
delijk was wit hier in tydnoa'
35Da2e2
36. Tdld7 De2g4
37. Dc5d4 Te8—el
38. f4—fö?
Ongelooflijk! Nog was remise te
bereiken met 38. Td8+ Kh7 39.
Dd3+ f5 40. Df3 enz. Het slot be
hoeft geen commentaar, omdat
Tarjan zyn tegenstander een mat
kado geeft 38Tel—e4
39. Dd4c5 Dg4—f44- 40. Kh2—h3
(ook g3 leidt tot mat) Te4—e3+en
wit gaf het op.
Aldus de buitenlandse schaakbla
den. Ik vraag me echter af of de
party na 41. De3: Df5:+ 42. Kh4:!
Dd7: voor zwart te winnen is.
Men houdt slechts rekening met 41.
fe3: Dg3+ mat!
W. UhlmannA. Karpov
1. c4 Pf6 2. Pc3 e6 3. Pf3 b6 (Deze
opbouw tegen het Engels is goed en
reeds door Petros jan met succes in
de praktyk gebracht) 4. e4?! Lb7 5.
De2 Lb4 6. eö Pg8 7. d4 Pe7 8. Dd3
d5 9. ed6: cd6: 10. a3 Lc3:+ 11. Dc3:
Pd7 12. Le2 Tc8 13. 0—0 0-0 14. I«5
h6 15. Lh4 (Met Le7: kan wit na
tuurlijk gemakkelijk remise maken,
maar de Oostduitser, die op de twee
de plaats stond en in dit toernooi
ook bleef, wil stryden!) 15
De8! 16. Lg3 Pf5 17. Lf4 b5! 18. Ld3
De7 19. Lf5: ef5: 20. Tfel? (Beter
De3) Df6! 21. d5?! Tc4:! 22. Df6:
Pf6: 23. Ld6: Tfc8 24. Le5 Pd5 25.
Pd4 f6! 26. Pf5: fe5: 27. Pd6 Pf4! 28.
Pd7: Pd3! 29. Pd6 Pel:! 30. Pc4: Pc2
31. Pd6 Td8 32. Pb7 Td2 33. Tel Pd4
(Wit staat opeens slecht. Omdat zijn
koning geen vluchtweg heeft, verliest
hy nu materiaal) 34. Tc8+ Kh7 35.
h4 Tb2: 36. Ta8 Pe2+ 37. Kh2 Pf4
38. Kgl Pd3 39. Pd6 Pf2: 40. Ta7:
Pg4 41. g3 Pe3 42. Khl Kg8 43. Tb7
Td2 44. Pb5: Pf5 45. g4 Ph4: 46. Kgl
Tg2+ 47. Kfl Tg4: 48. Ta7 Pf5 49. a4
h5 50. aö h4 en wit gaf op.
ReshewskyWaganjan
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2 Pf6 4. e5
Pfd7 5. f4 c5 6. c3 Pc6 7. Pdf3 Da5
(De 24-jarige Rus speelt deze ope
ning zeer fyn) 8. Kf2 Le7 9. Ld3
Db6 10. Fe2 f6 11. ef6: Lf6: 12. Kg3
cd4: 13. cd4: 0-0 14. Tel? (Beter
Tfl!) ©515. fe5: Pdeö: 16. de5:
Lh4+(Geweldig! De party is uit);
17. Kh4: Tf3:(Op Ph4: volgt Df2+
mat) 18. Tfl Db4+ 19. Lf4 De7+ 2a
Lg5 De6 21. Lf5 Tf5: 22. Pf4 De5:
23. Dg4 TH 24. Dh5 Pe7 25. g4 Pg6-f-
26. Kg3 Ld7 27. Tael Dd6 28. Lh6
Taf8 en wit gaf op.
Het is Jaren geleden dat Reshews-i
ky zó van het bord werd geschoven.
BISHOP
Tienduizenden liefhebbers van de
muziek van Wagner zullen eind Juli
naar Bayreuth stromen om het 100-
jarig bestaan van het Wagnerfesti
va! te vieren, dat op 23 Juli zal
worden geopend met een opvoering
van de Medstersinger. De 57.000
plaatsen die dit Jaar beschikbaar
waren voor de 30 opvoeringen van
Wagner opera's waren al eind vorig
jaar uitverkocht.
De vurig Duitse nationalist Wag
ner concipieerde het denkbeeld van
een muziektempel op een heuvel.
Het oorspronkelijke theater was van
hout, het toneel is hoog en diep en
de stoelen hebben geen bekleding om
de akoestiek niet te verknoeien. Wag
ner liet onder het plafond een kleed
van acht meter hangen om het ge
luid in de richting van het publiek
te spelen. Hij verborg het orkest in
een grote bak onder het toneel wat
in die tijd iets ongehoords was.
De zegel die de Bondsrepubliek
op 14 Juli aan het 100-jarig bestaan
van heit festival wijdt toont symbo
lisch een toneel in Wagner-ensce
nering. De zegel in de waarde van
50 pfennig heeft een rode basis-
kleur.
Verder verschijnen op 14 Juli vier
meerkleurige zegels met afbeeldin
gen van archeologische vondsten. Op
een zegel van 30 pfennig een bronzen
wagentje gevonden in een urnenveld
bij Acholshause. Een met goud ver
sierde kom affcomstuig uit het graf
van een Keltische vorst viert een 40
pf-zegel. Een zegel van 50 pf. toont
een zilveren ring die door een Kel
tische vorst om de hals werd gedra
gen en die werd gevonden bij Trich-
tingen. De serie wordt afgerond met
een zegel van 1.20 pf., waarop een
beker uit de Romeinse keizertijd. De
ze beker maakte deel uit van de
schatten die bdj Hildersheim werdn
gevonden.
Honderd jaar
Bayreuther
Festspiele
NOORWEGEN In Noorwegen
bestaat het centraal bureau voor de
statistiek 100 jaar. Naar aanleiding
daarvan heeft Noorwegen op 1 juli
twee zegels uitgegeven in de waarden
125 en 200 öre. Op de zegel van 125
öre (roodbruin) zien we twee wille
keurig getrokken curves en beelden
uit het verleden en heden. Van deze
zegel zijn 7 miljoen stuks aange
maakt. De 200 öre-zege (blauw, op
lage 3 miljoen) geeft een indruk
van het nationaal inkomen in de
afgelopen 100 Jaar, waarbij het in
dexcijfer in 1955 de 100-grens bereik
te en nu al boven de 200 ligit.
IERLAND Ook Ierland is niet
achtergebleven bij de postale her-,
aenking van het 200-Jarig bestaan
van de Verenigde Staten. Op 17 mei
verschenen vier waarden. Zegels van
7 en 8 pence laten Amerikaanse
vlaggen zien, de 7 p-zegel (oplage
8 miljoen) toont de eerste vlag van
de VS met daarop 13 sterren, de eer
ste 13 staten symboliserend, de ze
gel van 8p (oplage 2 miljoen) laat
de huidige 50-sterrenvlag zien. De
zegel van 9p (oplage 8 miljoen)
en de 15p-zegel (3 miljoen) ver
beelden een brochure van Benja
min Franklin in 1847 geschreven
voor de Amerikaanse posterijen en
een zegel waarop Franklin die een
belangrijke rol speelde bij de tot
standkoming van de onafhankelijk
heidsverklaring; hij was ook een van
de ondertekenaars. Franklin komt
ook voor op de 200 Jaar VS-zegels
van Groot-Brittannië en Frankrijk*
De Ierse post heeft ook een mi
niatuurvelletje uitgegeven, be
staande uit vier zegels, van elke
waarde één. Van dit velletje zijn
slechts 1 miljoen stuks aangemaakt.
Op 1 juli heeft Ierland Europazegels
uitgegeven, de 16e CEPT-emissie
in successie. Zoals gemeld staan de
Europazegels dit Jaar in het teken
van kunsthandwerk, zoals porcelein,
aardewerk en keramiek. Ook Ierland
volgt dit thema. De zegels tonen
Iers Delftsblauw aardewerk, dat, zo
als de naam al zegt, al meer dan
twee eeuwen wordt'gemaakt in Ier
land, analoog aan het wereldbe
roemde Delftse aardewerk. Zowel het
cognacvat op de zegel van 9p (op
lage 4 miljoen) als de schaal op de
Up-zegel (oplage 2 miljoen) werden
in de fabriek van Henry Delamains
ln Dublin gemaakt en ln 1756 door
Peter Shee beschilderd.
