brengt Nederland in isolement
REM OP TOELATING VAN VLUCHTELINGEN
Lezers schrijven
Vlinderheden
Congres
Abortus
RIJDAG 25 JUNI 1976
i
1 Mr. F. Porlheiiie
Mevrouw Gardeniers heeft in deze
kolom op 17 juni gesproken over de
veilige en eenvoudige positie die de
oppositie in ons parlement in-
Door
F. Portheine
Tweede Kamer
voor de VVD
neemt. Ik zou willen betwisten dat
deze positie zo eenvoudig en veilig
is. Het is in geestelijk opzicht een
hard gelag te zien hoe het beleid
van een regering zich gedurende ja
ren in een verkeerde richting ont
wikkelt. Als men het dan ernstig
meent met de toekomst van ons
land en ziet, dat die verkeerde rich
ting keer op keer door een meer
derheid in het parlement wordt ge
steund, vraag ik mij wel af wie het
daar nu het moeilijkst mee heeft, de
oppositie of degenen die regerings
verantwoordelijkheid dragen.
Afgelopen week hebben wij in de
Westeuropese Unie de naweeën be
leefd van het niet doorgaan van de
kernleveringen aan Zuid-Afrika,
waarover ik in mijn vorige kolom
sprak. Daar werd door enkele van
mijn Nederlandse collega's een be
roep gedaan op de Franse collega's
om de levering ook daar stop te zet
ten. Ik heb mij wel afgevraagd of
het niet beter zou zijn geweest als
zij na het toonbeeld van besluite
loosheid dat de Nederlandse rege
ring ten beste gaf, er niet beter aan
hadden gedaan te zwijgen. Deze ge
tuigenispolitiek van Nederland
brengt ons overigens steeds meer
in een interpatiónaal politiek iso
lement. Immers, andere landen
nemen het steeds minder dat Ne
derland het om binnenlands poli
tieke redenen nodig vindt zich met
alles en nog wat in andere landen te
bemoeien en de beschuldigende
vinger op te heffen. En dan nu iets
over het belangrijke debat over de
bezuinigingen en de toekomstige
aanpak van de economie. Als dit
stuk verschijnt is het debat in de
Kamer aan de gang over de betref
fende regeringsnota's die veel te
laat zijn verschenen.
Onverstandig
Vorige week sprak ik over „re
geren is vooruitzien". Het kabinet
denkt waarschijnlijk daaraan te
voldoen door alvast voor dit jaar de
bezuinigingsmogelijkheden op
overheidsuitgaven te vergeten. Dit
is gewoon onverstandig omdat de
loononderhandelingen over wat
per 1 juli a.s. zal gaan gebeuren, er
heel wat gemakkelijker had voor
gestaan als door drastische bezuin
igingen al voor dit jaar, men had
kunnen komen tot een wezenlijke
verlaging van belastingen. Hier
door zou iedere burger meer reëel
besteedbaar inkomen verkrijgen.
Men zegt wel eens, die jongens
van de VVD beredeneren alles uit
'economisch gezichtspunt. Men
vergeet dan dat de gehele volksge
meenschap deel uitmaakt van dat
economisch proces. Een proces dat
beheerd wordt door economische
wetmatigheden, die men niet straf
feloos kan overtreden.Dat heeft he
laas dit kabinet vanaf zijn optreden
wel gedaan door de overheidsuit
gaven geweldig te laten groeien
waardoor weer meer belasting ge
heven moet worden. Als nu de mi
nister van Financiën in Vrij Neder
land van 19 juni zelf erkent, dat hij
het wat die uitgaven betreft ver
keerd gezien heeft, dan geeft dat
toch een brevet van onvermogen
aan het kabinet om de problemen
aan te kunnen.
Nu zou men nog kunnen zeggen:
deze erkenning komt te laat, maar
men zou er nog een beetje vrede
mee kunnen hebben als het roer
werkelijk radicaal werd omgebo
gen. Dat gebeurt in de bezuin
igingsnota bepaald onvoldoende,
en zoals ik al zei, voor dit jaar om te
beginnen, al niet.
Tegenplannen
De VVD heeft haar tegenplannen
gepubliceerd. Uitgaande van de
zelfde basisgegevens als het kabi
net is men gekomen tot minder
overheidsuitgaven, daardoor
minder belastingdruk, met als ge
volg meer mogelijkheden voor het
bedrijfsleven. Dit komt ten goede
aan alle burgers en het voorziene
werkloosheidscijfer komt lager uit
dan bij de regeringsplannen. Ik
hoop en verwacht dat deze plan
nen, de vrucht van veel studie en
overleg, de aandacht zullen krijgen
die hem toekomt.
Er is nog een bijsmaakje aan dit de
bat. Het kabinet zegt dat de kamer
deze - onvoldoende - bezuin
igingsoperatie tot 1980 krijgt, mits
aan de voorwaarden voor het aan
vaarden van toekomstige wijzigin
gen in de naatschappijstructuur
met veel nivellering wordt voldaan.
Een koppelverkoop die uit demo
cratisch oogpunt in ons staatsbes
tel m.i. bedenkelijke kanten heeft.
En dan heb ik het nog met gehad
over de plannen met de structuur,
pardon, oriëntering van de econo
mie. Hierover een volgende keer.
Wel zou ik er nu al op willen wijzen
dat de positie van de kleinere on
dernemingen, die bepaald onder de
sociaal zwakkeren kunnen worden
gerangschikt, zeer onvoldoende
aandacht krijgt in de nota. In de te
gemoetkoming aan investeringen
wordt die sector, die voor de ge
spreide werkgelegenheid zo van
belang is, vrijwel nauwelijks be
trokken. En dat in een nota die ook
ondertekend is door de staatssecre
taris voor midden- en kleinbedrijf.
Meningen op deze pa
gina geuit, zijn voor re
kening van de auteurs.
Bijdragen van lezers
zijn welkom.
De regering is ongerust. Zij vindt
dat teveel vluchtelingen in Neder
land asiel aanvragen. Vluchtelin
gen, die vaak zeer moeilijk en nu
vrijwel helemaal niet meer aan de
slag kunnen komen en die de toch
al moeilijke economische situatie
dus verergeren.
Maar diezelfde regering, die keer op
keer getuigt van haar idealistische
doelstellingen in de binnen-en bui
tenlandse politiek vindt het natuur
lijk uiterst pijnlijk om openlijk paal
en perk aan de vluchtelingen
stroom te stellen. Want juist deze
regering wil zich, meer dan welke
ooit vóór haar, inzetten voor het lot
van arme volkeren en beklagens
waardige groepen.
Het ministerie van Justitie heeft
daarom in het geheim de rem gezet
op de toelating van vluchtelingen.
Dat gebeurt, door asiel-zoekenden
dagenlang op het politiebureau van
Hoofddorp te ondervragen om te
doen, alsof dat politiebureau buiten
Nederlands grondgebied ligt.
Door deze fictie toe te passen, kun
nen de vluchtelingen weer naar het
land van hun herkomst worden te
ruggestuurd met dezelfde lucht
vaartmaatschappij, waarmee zij
hier aankwamen en voor rekening
van die luchtvaartmaatschappij.
Maar wat veel belangrijker is: door
deze fictie meent het ministerie de
richtlijnen te kunnen ontduiken,
die het in 1974 vaststelde voor de
behandeling van asiel-aanvragen.
Die regels zijn immers slechts van
toepassing in Nederland en de
vluchteling bevindt zich volgens de
autoriteiten niet op Nederlands
grondgebied.
Het gevolg daarvan is weer dat de
asiel-zoekende vluchteling geen
rechtsmiddelen heeft en geen juri
dische bijstand krijgt, als het minis
terie van justitie besluit dat er voor
zijn eventuele asiel-aanvrage niet
voldoende gronden aanwezig zijn.
Teruggestuurd
Hoe ernstig de gevolgen van deze
nieuwe politiek kunnen zijn, ervoer
eind april een Iraakse Koerd die
vanuit Perzië via Syrië en Turkije
hierheen was gevlucht. Hij werd
zonder mankeren na vier dagen op
sluiting in Hoofddorp terugges
tuurd. Een hoge ambtenaar van het
ministerie van justitie zei desge
vraagd dat Koerden in Irak, Perzie,
Syrië en Turkije geen enkel gevaar
lopen. "Daar hebben we nog nooit
van gehoord".
Twee andere Koerden, die eind
mei op Schiphol aankwamen, had
den meer geluk: zij werden vijf da
gen lang op het politieburau vast
gehouden, alweer "buiten Neder
lands grondgebied." Maar omdat
hun aanwezigheid in Nederland via
de pers bekend was geworden,
moest het ministerie van justitie
zeer tegen zijn zin hun een inreis-
vergunning geven. Had men hen
weggestuurd, dan waren zij niet
meer in Syrië toegelaten, omdat dat
land hun uitsluitend een uitreis-
vergunning zonder recht op terug
keer verstrekt had.
Garantie
Hoe onplezierig het ministerie zijn
eigen beslissing vond, bleek al en
kele dagen later. Toen liet staatsse
cretaris Zeevalking de in Neder
land aanwezige Koerden weten dat
hij tot een handel bereid was. Inruil
voor asiel van de twee en aan een
nog uit te nodigen klein groepje
Koerden (minder dan twintig per
sonen) zouden de hier aanwezige
Koerden hen "een garantie" moe
ten geven dat geen verdere indivi
duele vluchtelingen hun toevlucht
in Nederland zouden zoeken.
Een dergelijke benadering is uniek
in de geschiedenis van het vluchte
lingenbeleid en volkomen in strijd
met de Conventie van Geneve, die
ook door Nederland is getekend.
Dit verdrag handelt namelijk over
personen, die "gegronde redenen
hebben vervolging te vrezen". Uit
eraard wordt niet gesproken over
aantallen.Integendeel, het verdrag
verbiedt uitdrukkelijk dat men
asiel-zoekers terugstuurt naar het
land, waar zij vervolging te duchten
hebben. En komen er zó vele vluch
telingen naar een bepaald land, dat
daardoor moeilijkheden ontstaan,
dan wendt zo'n land zich tot het
Hoge Commissariaat voor de
Vluchtelingen van de VN, dat
tracht andere landen bereid te vin
den hen op te
Onzedelijk voorstel
Maar de staatssecretaris liet het niet
bij dit onzedelijke en onuitvoerbare
voorstel (hoe garandeer je trou
wens dat mensen, die in gevaar
verkeren, niet vluchten?). Hij
deelde ook mee dat de 33 door Ne
derland uitgenodigde Koerden
(aan wie in tegenstelling tot alle an
dere uitgenodigde vluchtelingen-
groepen de vluchtelingen-status
werd geweigerd, omdat hun strijd
in de ogen van de Nederlandse
overheid "niet aanvaardbaar" was),
nu alsnog verandering van hun sta
tus mogen aanvragen.
Ook hier weer die eigen rechtsin-
terpretatie: een eerdere schikking
waaruit hun status was geweigerd,
was op een zodanig tijdstip gege
ven, dat zij krachtens de wet niet in
hoger beroep konden gaan. Een
hernieuwde aanvrage kan alleen
ingediend worden, indien zich
feiten voordoen. Maar toch
mag die aanvrage nu wel her
nieuwd worden, hoewel er geen
enkel nieuw feit is.
Waarom handelde de staatssecreta
ris opeens zo vriendelijk? De reden
werd duidelijk uit zijn toelichting.
De Koerden dienden zich nu niet
langer via de pers over hun status te
beklagen, omdat zulks door het
ministerie van Buitenlandse Zaken
als "onaangenaam" zou worden er
varen, waardoor de kansen op toe
lating van een nieuwe groep (inruil
voor de weigering van alle toekom
stige individuele asiel-zoekers) ge
ringer zouden worden. In met-
ambtelijke taal heet zo'n voorstel
afkoop.
Verontwaardiging
Wat voor de Koerden geldt, is ook
op ander asiel-zoekers van toepas
sing, hoewel het daar iets minder
grof wordt gespeeld. Want juist bij
de Koerden-opvang zijn zulke gro
te, vermeende politieke-
economische belangen van Neder
land gemoeid (vriendschap met
Irak en Perzie), hetwelk het minis
terie van justitie met de allergroot
ste verontwaardiging heeft ont
kend, maar tegenover de vluchtin-
genorganisatie tevoren had beves
tigd.
Niet ontkend werd echter of men
bij de status-toekenning overwe
gingen laat gelden, die puur eco
nomisch zijn op het binnenlandse
vlak ("Mijnheer, hoeveel
kunnen wij
herbergen?").
Op het gebied
politiek kan m
ging gerust
kleine landje
de buitenlandse
i bij die overwe-
pure willekeur
spreken. Want personen, die aan de
strijd van afschijdingsbewegingen
hebben deelgenomen en daardoor
in moeilijkheden zijn gekomen,
verdienen de vluchtelingen-status
niet, zo werd mij verzekerd. Hun
strijd is, zoals die der Koerden,
"niet-ideologisch", het is een strijd
die uitsluitend en alleen om een
stukje grond gaat." Op de vraag,
hoe het dan met de Basken zit,
luidde het antwoord: "Als een Bask
twintig jaar gevagenisstraf krijgt,
kun je gevoeglijk aannemen dat
hij vooral kreeg omdat hij zich
tegen verzet tegen het fascistische
regime in Spanje". Met deze
pseudo-intellectuele hersengym
nastiek kan men naar goeddunken
en per geval iedere politieke beslis
sing goed- of foutpraten.
Pressie
Een groep asiel-zoekende Aramese
christenen uit Turkije die in dat
land een zware godsdienstvervol
gingen bloot staan van de kant van
de Moslim-bevolking met stilzwij
gende goedkeuring van de Turkse
overheid, werd in Hoofddorp
slechts een dag vastgehouden.
Maar dat kwam, omdat een voor
malige Nederlandse minister zich
hoogstpersoonlijk voor hen had in
gezet. Voordien werden drie Ara
mese christenen die aan precies de
zelfde vervolgingen hadden bloot
gestaan, door de grenspolitie naar
Turkije teruggestuurd, omdat hun
aankomst in Nederland met onvol
doende pressie gepaard ging om
hen toe te laten.
De conclusie is eenvoudig. Wij wil
len barmhartig zijn voor of solidair
zijn met de verdrukten. Zodat wij
ons op de borst kunnen slaan van
wege de goede zorgen, die wij be
steden aan die paar honderd vluch
telingen, die wij ten overstaan van
iedereen zo hartelijk in ons midden
opnemen.
Maar wee de vluchteling die hier zo
maar, zonder kruiwagen probeert
binnen te komen. Hij wordt, als het
ook maar even kan (en het kan
vaak, want controle is er niet aan
gezien de vluchtelingenorganisa
ties praktisch nooit door het minis
terie van justitie in deze zaken inge
schakeld worden) als overbodige
ballast de nacht weer ingestuurd,
van waar hij kwam.
Opnemen van brieven in deze De redactie behoudt zich
rubriek behoeft niet te bete- daarenboven het recht voor
kenen dat de redactie het met om bijdragen te weigeren
de inhoud eens is. dan wel in te korten.
n uw rubriek "Meningen" d.d. 10-6
aat drs. W. van Lookeren Cam
pagne (in zijn artikel "Minderheden
/eren zich in Europa") uitgebreid
t op het probleem van de minder-
eden in Europa. Voor een belang-
i)k deel is dit een probleem ten gc-
olge van het onderdrukken van
.et taaleigen van de verschillende
linderheden. De geachte inzender
eeft zoveel voorbeelden van vol-
'eren aan wie het niet toegestaan is
ich in hun eigen taal uit te drukken
at daar weinig aan toe te voegen is.
>e titel van de betreffende "Me-
ing" suggereert dat deze toestand
i ontwikkeling is, met andere
'oorden dat de bedoelde "minder-
eden" zich aan deze onderdruk-
:ing van hun eigen taal aan het
ntworstelen zijn of daar zeer
poedig aan gaan beginnen. Mijns
iziens juist.
Tc andere zijde echter lokt het per
spectief van een Europa, dat door
verkeersmiddelen, langere vakan
ties, betere ontwikkeling, steeds
meer open komt te liggen voor ie
dereen. Hier nu stuit men op het
probleem van de communicatie.
Wil men de mogelijkheid hebben
om als gewoon mens met gew.one
mensen te spreken overal, in Eu
ropa en daarbuiten, dan zal er naast
de nationale en volkstalen een ge
meenschappelijke Europese, nee
wereldtaal moeten komen.
Deze taal zal er komen; sterker nog:
die taal is er al: Esperanto. Het is
een taal gemakkelijk te leren voor
iedereen; met een uitgebreide (we
reldliteratuur. Over de gehele we
reld vindt men beoefenaren. De
jaarlijkse kongressen maken het
voor iedereen duidelijk: langs deze
weg en langs deze weg alleen komt
men tot begrip tussen de mensen.
H. J. BEYNE,
Vijf Meilaan 131,
Leiden.
Beste Dick Tesselaar, je hebt mij
weer eens versteld doen staan.
Stond ik andere keren versteld van
je beleidsvoornemens, ditmaal
werd ik met stomheid geslagen
door een van jouw hand afkomstig
stukje in deze krant van vorige
week donderdag. Je schrijft in dit
stukje o.a. over een congres van
welzijnswerkers van de commissie
oriënteringsdagen. Nu daar ben ik
ook geweest. Vandaar dat ik met
een gerust hart jouw visie op dit
congres als onzin kan betitelen. Wat
zijn namelijk de feiten? 1) Van de 62
Aanwezigen waren er 31 welzijns
werkers. De andere aanwezigen
waren of beleidsmedewerkers van
een of andere gemeente, of buro-
direkteuren of wethouder of iets
dergelijks; 2) Van deze 31 welzijns
werkers waren er 5 van het vrouwe
lijke geslacht. Onder deze 5 bevon
den zich 3 maatschappelijk werk
sters van boven de veertig, waarbij
slechts een kenner kan zien of zij
wel of niet een BH droegen.
Van de overige 2 dames droeg er
inderdaad een geen BH. Ik kan me
indenken datje dit is opgevallen, ik
vond haar ook leuk om te zien. 3) De
langharige, bebaarde welzijnswer
kers waren ook op de vingers van
een hand te tellen. Wel waren er een
paar alternatief uitgedoste we
thouders. (Vlot overhemd, ribbel-
broek, redelijk lang haar, baard, af
ijn je kent ze wel).
Tot zover dan mijn kritiek op jouw
beschrijving van de mensen op dit
congres. Het valt me echt van je
tegen datje nog zo in achterhaalde
clichés denkt. Maar ook over de in
houd sla je wartaal uit. Komt dit
misschien omdat je van de twee da
gen dat dit congres duurde een och
tend en een middag niet aanwezig
was? Of komt het omdat je tijdens
dit hele congres moeite had om de
slaap uit je ogen te verjagen? Een
feit is wel dat je de inhoud van dit
congres totaal verkeerd begrepen
hebt. Niet de "freaks", zoals jij je
uitdrukt, waren tegen decentralisa
tie, maar de Weldenkende wel
zijnswerkers waren tegen deze
vorm van decentralisatie. Er was
namelijk geen sprake van decentra
lisatie in het behandelde onder
werp (de Rotterdamse situatie), wat
behelsde dit voorstel namelijk?
In Rotterdam mogen een groep
buurtbewoners samen met een
(gemeentelijke) welzijnscoördina-
tor een welzijnsplan voor hun buurt
opstellen. Dit plan wordt dan door
de gemeenteraad aangenomen of
niet. Heel in het kort komt het hier
op neer. Noem jij dat decentralisa
tie? Als de gemeetnteraad het plan
afwijst gaat het gewoon niet door.
Zo simpel ligt dat. Hier in Leiden
kennen we deze vorm van inspraak
of 'decentralisatie' al lang. Elk jaar
bieden een groot aantal i
verschillende wijken jou een bun
deling aan van wensen onder de ti
tel: "vragen en wensen". Dan
worden ze op het stadhuis uitgeno
digd om deze vragen en wensen toe
te lichten, waarna het boekwerkje
of ergens onder in een burola be
land, of in de prullebak. Blijkbaar is
dat een vorm van decentralisatie
die jou wel aan staat. Nu, mij niet.
Don Hansen
teamleider stichting het Vijf Ho-
venhuis
Haag weg 170
Leiden
Geachte collega Jasperse, na uw
tweede ingezonden stuk betr. abor
tus provocatus, voel ik mij ge
dwongen mij openlijk achter u te
scharen.
Mijn werk ligt op psychiatrisch ter
rein: ik kan bevestigen dat menig
maal (soms lange tijd later) na een
uitgevoerde abortus provocatus de
gevolgen voor de vrouw niet uit
blijven (schuldgevoelens, depres
sie enz.); aan de arts om dan te helen
wat eigenlijk niet meer te helen is.
Als co-assistent heb ik lx geassis
teerd bij een dergelijke ingreep: dit
was voor mij voldoende om vol
gende keren te weigeren. Ik blijf
het op ethische gronden en uit ge
loofsovertuiging (ook voor ons
geldt nog steeds het Goddelijk ge
bod "Gij zult niet doden") zonder
meer afwijzen.
Wel is het van het grootste belang
dat voorlichting en preventie een
grotere plaats moeten innemen en
als de ongewenst zwangere zich tij
dig tot een arts wendt, heeft zij juist
recht (omdat ze deze moed tenmin
ste opbrengt) op intensieve bege
leiding. Het is dan ook onze plicht
steun te verlenen en te begeleiden
waar mogelijk.
D. van Rossum,
Arendshorst 166,
Leiden.
