V or ster: vóór alles orde
en rust
handhaven
Verkiezingen op Cyprus
Berlinguer:
politicus
van formaat
Assad steunt voorstel voor
vredesconferentie Libanon
FELLE
UITVAL
SCHMIDT
TEGEN
CDU
Wayne Hays treedt
af na sexschandaal
DODE BIJ
BOMAANSLAG
IN BELFAST
ZATERDAG 19 JUNI 1976
PAGINA 9
Enrico Berlinguer
DEN HAAG (UPI/ANP)
Enrico Berlinguer, secretaris-ge
neraal en dus leider van de Ita
liaanse communistische partij,
weet wat hij wil: geen polarisatie.
Zich niets aantrekkend van de
dikwijls grove aanvallen waaraan
zijn partij in de campagne voor
de morgen te houden verkiezingen
blootstaat gaat hij rustig voort
zijn politieke strategie uit te wer
ken met de wetenschap dat een
groot deel van het Italiaanse volk
hem steunt.
Bij een recent opinie-onderzoek
kwam hij naar voren als de „sym
pathiekste en het meest vertrou
wen inboezemende" van alle poli
tici in Italië. Vrouwen vinden hem
„sexy" en een actrice bekende dat
zijn warrige haardos aan haar
moederlijke instincten appelleerde.
Enrico Berlinguer, 54 jaar oud.
een rustige in zichzelf gekeerde
man die zich weinig aan popula
riteit gelegen laat liggen, stamt
uit een adellijke familie van
grondbezitters op Sardinië. Hij
werd geboren met de titel „don",
zoiets als het Engelse „sir".
Anarchist
Hij spreekt bijna nooit over
zichzelf, maar eens vertelde hij:
„Als jongen was ik een rebel. Ik
protesteerde overal tegen. Ik had
Bakoenin gelezen en ik voelde
mijzelf een anarchist". tMichail
Aleksandrovitsj Bakoenin was een
van de voorlopers van de anar
chistische beweging
Volgens Berlinguer werd hij
communist door het lezen van
Karl Marx in de bibliotheek van
zyn oom en bij het kaartspelen
met communistische arbeiders in
een café.
Zijn vader, een advocaat in de
Sardijnse stad Sassari, was socia
listisch parlementslid in het be
gin van de jaren twintig, toen de
socialisten de opkomst van het
fascisme in Italië bestreden.
De jeugdige Berlinguer was
dertien jaar toen hij zich voor
het eerst bij een anti-fascistische
groep voegde en op 21-jarige leef
tijd werd hij lid van de buiten
de wet gestelde communistische
partij. Een fascistische rechtbank
veroordeelde hem korte tijd later
tot vijf maanden gevangenisstraf.
Na de oorlog en de val van het
fascisme ging hij <ie communisti
sche jeugdbeweging leiden en in
1958 volgde zijn benoeming in het
comité.
Terughoudend
Berlinguers terughoudendheid
bezorgde hem dikke vrienden
noch vijanden in de partij maar
wel veel respect. Een van zyn
partijgenoten zei eens: „Hy is een
goede kameraad, maar niet erg
kameraadschappelijk".
In 1969 werd hij plaatsvervan
gend secretaris-generaal onder de
communistische oudgediende Lui-
gi Longo, die de leiding van de
party had overgenomen na de
dood van Palmiro Togliatti in
1964.
Toen Longo in 1972 de groten
deels formele functie van partij
voorzitter kreeg werd Berlinguer
secretaris-generaal en derhalve
de leider van de CPI.
Op deze post zette hij de poli
tieke ideeën van Togliatti over
een onafhankelijke koers van de
nationale communistische party
voort en breidde hy deze denk
beelden verder uit. Geheel vol
gens deze lyn heeft hy zich nooit
laten verleiden om party te kie
zen in het ideologische conflict
tussen Moskou en Peking. In 1968
wist hy de leiding van zyn party
bewegen tot een protest tegen de
Russische invasie in Tsjecho-
Slowakye.
Samenwerking
Op het nationale vlak ver
klaarde hy zich nog duidelyker
dan zyn voorgangers bereid in
een regering samen te werken
met alle linkse krachten, chris
ten-democraten niet uitgezon
derd. Hy schildert zyn party
steeds als een respectabele demo
cratische beweging, onafhankelyk
van de Sowjet-Unie of welk
machtsblok aan en met eerbied
voor de rooms-katholieke kerk.
Zich niet storend aan het zware
geschut dat het Vaticaan tegen
de communisten in stelling heeft
gebracht zegt Enrico Berlinguer
dat het noodzakelijk is dat het
Caticaan .garanties krygt voor
het uitvoeren van zyn opdracht".
Hy verwerpt echter de stelling
dat er een politieke eenheid van
katholieken bestaat en hy wyst
in dit verband op de verkiezings
uitslagen van de laatste jaren,
waaruit volgens hem blykt dat
zeer veel katholieken op niet-
katholieke partyen stemmen. By
herhaling betuigt hy zyn respect
voor de kerk en zyn vrouw Letizia
is praktizerend rooms-katholiek.
Zy hebben vier kinderen.
Historisch compromis
Berlinguer is de architect van
wat hy noemt een „historisch
compromis" in Italië, een voor
gestelde samenwerking van com
munisten, christen-democraten en
socialisten. Naar zyn overtuiging
is een dergelyke brede coalitie
nodig omdat een regering van
alleen linkse partyen het risico
zou lopen ten val te worden ge
bracht, zoals het marxistische re
gime van wyien Salvador Allende
in Chili.
Op het gebied van de buiten
landse politiek stelt Berlinguer
zich onafhankelyk op. Hy wil zyn
party niet de wet laten stellen
door Moskou en over de Navo
heeft hy herhaaldelyk gezegd dat
Italië binnen dit westerse mili
taire bondgenootschap moet bly-
ven. Hy ziet de NAVO als „een
nuttig schild, waarachter Italië
zyn eigen weg naar het socialis
me kan volgen". Hy stelt wel de
voorwaarde dat Italië autonoom
over zyn eigen toekomst moet
kunnen blyven beslissen.
Doebsek
Italiaanse kranten noemden
Berlinguer onlangs een „Itali
aanse Doebsek", een benaming
die hy onmiddellyk verwierp om
dat hy vond dat de vergelyking
niet opging, hoewel hij zei voor
de leider van de „Praagse lente"
diep respect te hebben en diens
politieke einde „onrechtvaardig"
te vinden.
De communistische leider be
looft de kiezers dat zyn party
pal staat voor alle democratische
vryheden en dat zy niet beoogt
de gehele industrie te nationali-
KAAPSTAD (AP) Premier John Vorster heeft gisteren in
het Zuidafrikaanse parlement verklaard dat de rassenonlusten
die deze week in Zuid-Afrika zijn losgebroken een welbewuste
poging zijn paniek te zaaien en de polarisering van blanken en
zwarten te bevorderen.
Vorster voegde hieraan toe dat hoe
belangrijk zijn voorgenomen ontmoe
ting met de Amerikaanse minister va
Buitenlandse zaken Henry Kissinger
Het rapport is op last van de rege
ring opgesteld door 'n commissie van
18 personen van diverse huidskleur,
onder leiding van mevrouw Erika
volgende week in West-Duitsland Theron, hoogleraar aan de univer-
ook moge zijn, de handhaving
wet en orde in Zuid-Afrika belang
rijker is.
Vorster zei niet dat de besprekin
gen met Kissinger waren uitgesteld.
De premier kondigde aan dat de po
litie opdracht heeft de orde tegen el-
siteit van Stellenbosch.
Er is meer dan drie Jaar aan ge
werkt.
Het rapport telt 600 pagina's en be
vat 178 resoluties waarvan de voor
naamste wel zijn dat alle kleurlingen
rechtstreeks vertegenwoordigd moe-
worden in het thans geheel uit
ke prijs te handhaven en dat zij niet blanke personen bestaande parlement
Volgens Vorster is de politie nog de geslachtelijke omgang tussen blan-
volop bezig met het bedwingen
de rellen die zijn uitgebroken in fc>o-
weto bij Johannesburg en op andere
ken en niet-blanken verbieden.
Alexandra, een stadsdeel van Joharu
De zuidafrikaanse pers associatie
heeft bekend gemaakt dat in het
stadsgebied Alexandra alleen al 12
doden zijn gemeld.
Vorster waarschuwde in het parle
ment dat de regering zich niet zou
laten intimideren.
Waarschuwing
Gisteren hebben twee vooraan
staande Zuidafrikaanse kerkelijke
leiders een rechterlyke waarschu
wing gekregen dat zij zich van in
menging in de huidige gespannen si
tuatie dienen te onthouden.
De twee zijn dominee Beyers Nau-
dé, directeur van het Zuidafrikaanse
christelijk instituut, en John Rees,
secretaris-generaal van de Zuidafri
kaanse raad van kerk/n. Beïde or
ganisaties zijn krachtige tegenstan
ders van het apartheidsbeleid.
De Wereldraad van Kerken heeft
gisteren de Zuidafrikaanse regering
opgeroepen onmiddellijk een einde te
maken aan de „meedogenloze onder
drukking door de politie" van de Afri
kanen en de Afrikaanse eisen voor
volledige rechten van de mens.
De organisatie, waarby 272 kerken
in 90 landen zijn aangesloten, ver
oordeelde de Zuidafrikaanse maat
regel waarby het gebruik van Afri
kaans »jp de scholen verplicht werd
gesteld.
Geschokt
Minister-president Den Uyl heeft
gisteravond, na afloop van het we
kelijks kabinetsberaad, gezegd ge
schokt te zijn door de „afschuwelijk-
ke" gebeurtenissen in Soweto. In zijn
veroordeling van het anti-apartheids-
beleid wees hij er op. dat het kabi
net altijd al dit beleid heeft veroor
deeld, een beleid zo zei de pre
mier dat onvermijdelijk tot ern
stige spanningen aanleiding zou kun
nen geven. Uit de recente gebeurte
nissen in Zuid-Afrika blykt, naar
zijn mening, eens te meer dat als
het apaTtheidsbeleid niet wordt be
ëindigd dit tot een catastrofe zal lei
den.
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties., Kurt Waldheim, heeft
gisteren verklaard „diep getroffen" te
zijn door het groeiende aantal slacht
offers bij de gebeurtenissen in Zuid-
Afrika. Hij riep op tot „uiterste zelf
beheersing" om het bloedvergieten te
beëindigen.
Waldheim onderstreepte zijn over
tuiging dat alleen dringende maatre
gelen ter beëindiging van de apart
heid de spanningen kunnen vermin
deren en een duurzame regeling tot
stand kunnen brengen.
PARIJS (Reuter) President As- ferentie in Libanon gesteund, maar
sad van Syrië heeft gisteravond het "dan moeten eerst vrede en veilig-
Franse voorstel van een vredescon- heid zijn hersteld".
Assad heeft drie besprekingen
met president Giscard d"Es-
taing van Frankrijk gehad, waarin
deze gezegd heeft bereid te zijn een
vredesconferentie te organise
ren. Libanon en Syrië zijn voor
heen mandaatgebieden van
Frankrijk geweest.
Assad zei gisteren dat enkele Li
banese groepen het voorstel van 'n
rondetafelconferentie onder leiding
van de gekozen president Elias Sar-
kis hebben aanvaard, maar dat an
dere groepen nog geen mening heb
ben gegeven.
Een woordvoerder zei dat Assad
tevreden is over de besprekingen
in Parijs. Assad keert vandaag naar
Syrië terug.
De moord op de Amerikaanse am
bassadeur Meloy en de handelsatta
ché Robert Waring twee dagen gele
den heeft in Libanon onder de bui
tenlanders tot paniek geleid. Velen
vallen zo snel mogelijk het land ver-
la ten.Een eerste convooi met bui
tenlanders en de lijken van beide
Amerikaanse diplomaten verliet gis
teren de Libanese hoofdstad en
kwam later in Damascus aan, waar
het vannacht
Athene te vliegen.
Premier Assad van Syrië
Rapport
Het Zuidafrikaanse parlement zal
de volgende week debatteren over een
gisteren gereedgekomen en ingediend
rapport dat vergaande veranderingen
ten aanzien van het gekleurde deel
van de bevolking, 2,4 miljoen mensen
in totaal, voorstelt.
VRIJ Rafael Calvo Serer, de
Spaanse oppositieleider die op 4 Juni
te Madrid werd gearresteerd toen hij
na vyf jaar ballingschap terugkeer
de naar zijn land, is gisteren vrijge
laten na het betalen van een borg
tocht van 300.000 peseta's.
Prof. Calvo Serer, eens de docent
van de huidige koning Juan Carlos,
was in 1971 beschuldigd van het pu
bliceren, in Frankrijk, van artikelen
„waarin hij de geloofwaardigheid van
de staat" had aangevallen.
WASHINGTON (SP) Het is ge
daan met de politieke carrière van
Wayne L. Hays, eens de machtigste
en meest gevreesde man in het Ame
rikaanse Congres. Hij zal maandag
afstand doen van zijn voorzitterschap
van de Commissie voor Administra
tieve Zaken van het Huis van Afge
vaardigde. Binnenkort zal hy ook la
ten weten, dat hij zich in november
niet herkiesbaar zal stellen voor het
Huis van Afgevaardigden, waarin
hij de staat Ohio gedurende veertien
zittingsperiodes heeft vertegenwoor
digd.
De 61-jarige Hays heeft zijn nek
gebroken over het sexschandaal met
de dertig jaar jongere Elizabeth Ray.
Deze vrouw heeft volgens haar zeg
gen uit de gemeenschapskas jaren
lang een salaris van 14.000 dollar ge
beurd, om tegemoet te komen aan de
slaapkamerwensen van Hays. Zij
stond op de personeelslast als secre
taresse, maar kon niet typen, geen
archief bijhouden en zelfs niet be
hoorlijk de telefoon beantwoorden.
Hays heeft na aanvankelijke ont
kenningen een intieme relatie met
Elizabeth Ray toegegeven. De fede
rale recherche FBI onderzoekt nu in
hoeverre hij hierbij misbruik heeft
gemaakt van overheidsgelden.
Ook binnen het Huis van Afgevaar
digden en de Democratische partij
werden handel en wandel van Wayne
Hays aen een onderzoek oncPv-wor-
pen. Hij heeft zich al vrij spoedig te
ruggetrokken als voorzitter van het
campagne-comité van de Democrati
sche partij, waarin hij grotè invloed
had op de financiering van de ver
kiezingsstrijd van de kandidaten.
Hij hield echter tot nu toe hardnek
kig vast aan zijn presidium over de
Commissie voor Administratieve Za
ken, waarin hij tot in de kleinste
details van stoeltjes voor de lift
boys tot aan parkeerplaatsen bij het
Capitool zeggenschap had over de
orde van de dag in het Huis van Af
gevaardigden. Hij heeft zich met het
uitspelen van zijn macht bijzonder
gehaat gemaakt.
Hays nam zijn besluit om zich ook
uit deze functie terug te trekken in
een ziekenhuis in Ohio, waar hij nog
steeds wordt verpleegd, nadat hij een
tijd geleden een te grote hoeveelheid
slaappillen had ingenomen.
Over een week of twee zal hij ook
terugtreden als kandidaat voor de
verkiezingen van november. Hij wil
de Democratische partij echter eerst
gelegenheid geven 'n opvolger te zoe
ken, die de strijdbijl voor hem kan
Een tweede convooi met ongeveer
tweeduizend buitenlanders zal van
daag uit Libanon naar Damascus
vertrekken. De Amerikaanse am
bassade, die nog niet gesloten is,
dringt er bij alle Amerikanen op
aan het land te verlaten.
Ondanks nieuwe artilleriegevech
ten tussen linkse Palestij nen en
Syrische troepen is het blijkbaar
wat rustiger. De Palestijnen meld
den dat de Syriërs tot Aindara, 20
km ten zuidoosten van Beiroet, zijn
doorgedrongen en daar tot staan
zijn gebracht. Ook in Beiroet zou
nu en dan heftig zijn geschoten.
De linkse zender radio Beiroet
acht Amerikaanse inmenging in Li
banon mogelijk. De zender zei ver
der dat de christelijke maronieten
trachten het Libanese conflict te
internationaliseren, omdat na het
ingrijpen van vreemde mogendhe
den een verdeling van het land ge
makkelijker zou zijn.
Rechtse kringen spraken echter
tegen dat zij het land willen ver
delen maar gaven toe dat zij in ge
val van nood de veiligheidsraad te
hulp zullen roepen.
De Libanese minister van trans
port, Osseiran, doet alle moeite om
het vliegveld van Beiroet weer open
te krijgen. Het is al een week dicht
en is in handen van de pro-Syri-
sche Saiqa-guerrillastryders.
Diplomaten in Beiroet waren gis
teren sceptisch over de vorming van
een vredesmacht, zoals besloten is
door de Arabische liga. Veel Arabi
sche landen zouden het onderling
oneens zijn over de nationaliteit
van de soldaten en het aantal een
heden voor deze vredesmacht.
BELFAST (UPI) In het noor
den van Belfast is gisteren een bom
over een zes meter hoge schutting
gegooid naar 'n rooms-katholiek ca
fé dat al voor de helft vernield was.
Volgens de politie is daarbij één
persoon omgekomen en zijn er 36
gewond. Ongeveer terzelfdertijd ont
ploften twee bommen in twee win
kels in het centrum van de stad,
waardoor brand ontstond. Hier was
echter van tevoren gewaarschuwd,
en waren er geen slachtoffers.
Van het café was de parterre al
geheel vernield en de gasten bevon
den zich op de eerste verdieping.
Volgens ooggetuigen kwamen twee
mannen aanrijden in een zwarte
Londense taxi, waarvan één eruit
sprong en een pakje over de afzetting
wierp. De ontploffing vernielde de
rest van het gebouw en verscheide
ne gewonden moesten van onder het
puin worden weggehaald.
NICOSIA (Reuter) De Turkse
Cyprioten kiezen dit weekeinde een
president en een veertig leden tel
lend parlement. Dat is voor het eerst
sinds de eenzijdige uitroeping van
de "Turkse federatieve staat Cy
prus" in februari 1975.
De alleen door Turkije erkende "fe- tionale partij in de verkiezingscam-
derale staat" is het noordelijke ge- pagne hebben gekregen betreft het
deelte van het eiland, dat na de Truk feit dat de door de oorlog geteisterde
se invasie in juli 1974 werd bezet. economie nog steeds niet is her
steld. Er is grote werkloosheid.
De belangrijkste kritiek die de
huidige president van het Turkse Niettemin geloven de meeste waar-
Cyprus, RauJ *>enktash ku tuu ia- nemera dat Danktash de verkiezin
gen gaat winnen en "president" zal
blijven. De enige oppositiekandi
daat is Midhat Berberoglu, leider
van de republikeinse Turkse partij.
Wel bestaat de kans dat de partij
van Denktash er niet in slaagt een
meerderheid in het parlement te
voroveraEL
Helmut Schmidt
DORTMUND (AP) Bonds
kanselier Helmut Schmidt van
West-Duitsland is gisteren tij
dens de opening van een
tweedaagse congres van de so
ciaal-democraten (SPD) fél
van leer getrokken tegen de
"leugens" van de conservatie
ve christen democratische op
positie. Schmidt zei te ver
wachten dat de sociaal demo
craten en de liberalen, die sa
men een regeringscoalitie vor
men, de algemene verkiezingen
van 3 oktober zullen winnen.
Schmidt leverde kritiek op
de verkiezingsleuze van d
christen -democraten"Uit
liefde voor Duitsland-vrij heid
en geen socialisme", Schmidt
riep zijn partij op de 'leugens,
eenzijdigheid en de dubbele
tong", van de- oppositie aan
kaak te stellen. Voorts riep hij
CDU-leider Helmut Kohl op de
ze "lasterlijke leuze" in te trek
ken. Kohl is de kandidaat van
de oppositie voor het bonds
kanselierschap. Evenals de
oppositie willen ook de sociaal
democraten de nadruk in
campagne leggen op rust
orde. De verkiezingsleuze
de SPD, die nog door het c<
gres moet worden goedgekeurd
luidt: "vrijheid, veiligheid,
ciale democratie".
