Chinoiserie in
het Prinsenhof
De
Generaal:
Trans
Tita
Telajora
ZATERDAG 19 JUNI 1976
Ruim het halve Prinsenhof in Delft is tot 15 augustus ge
wijd aan een China dat in werkelijkheid nooit heeft be
staan. Dit paradijs met wijze bestuurders en altijd vrolijke,
de dag plukkende onderdanen, was een wensdroom van de
Pruikentijd. In blauw of roze kwam het gedroomde China
uit Delftse ovens. Dat Delftse aardewerk was het uitgangs
punt voor een tentoonstelling, die een meer omvattende
indruk geeft van de Europese China-mode.
De Chinoiserie doortrok geheel het
Rococo-decor. We zien het ver-
schijsel in Delft via prenten, be
hangsels,meubelen en stoffen. Een
klankbeeld betrekt er ook de mu
ziek bij. Van tuinaanleg en theater
zien we alleen op papier iets. Dat is
behelpen, want de Rococo was voor
het laatst nog eens een totale op
maak van het leven en brokjes zijn
maar brokjes. Maar ook wat ons nu
wordt getoond is een museaal
werkstuk, dat het uiterste eiste van
de financiële en personele midde
len van dit gemeentelijke museum.
En men houdt er een voortreffelijke
catalogus aan over 10).
In Delft bestond een aardewerk
industrie, die "majolica" produ
ceerde - een produkt dat beslist
niet kon concurreren met het Chi
nese porselein, dat door Portugese
schepen (van het type "kraak")
naar Europa werd gehaald. In 1602
kregen de Zeeuwen zo'n kraak te
pakken. De porseleinen buit werd
geveild - en door pottenbakkers
bestudeerd. Niet veel jaren daarna
had Delft ervan terug. De Delftse
imitaties van kraakporselein in
aardewerk waren goedkoper lever
baar dan het importgoed. Allengs
werden de imitaties technisch be
ter, maar in de voorstelling vrijer.
Boudoirdroom
Het industriële avontuur, waar ook
Franse en Duitse bedrijven deel
aan hadden, wordt op de tentoon
stelling aan de hand van ten dele
zeer bijzondere, uit belangrijke
verzamelingen geleende stukken
uit de doeken gedaan. En verder
zien we in de interierkunst en de
tuinaanleg een chinoiserie, die met
de juist toen weer; eens bloedige
werkelijkheid in China weinig van
doen had.
Over China heersten in Europa
vruchtbare misverstanden. Som
migen haden voor gebruiken die zij
niet begrepen de simpele vekla-
ring, dat Chinezen zotten waren en
barbaren. Aan de andere kant
voerden schrijvers fictieve vreem
delingen - Perzen of Chinezen - op,
die met hun kijk op de gebruiken in
Europa duidelijk rhaakten, dat WIJ
de "rare Chinezen" zijn.
Het China van de pagode's de bam
boe bruggetjes en de theepavil
joens, was de ietwat weemoedige
boudoirdroom van Watteau's ga
lante feestgangers, een idylle v. aar
niemand werkelijk in geloofde. De
vorstverheerlijkende Barok was
een artistieke versterking van de
bestaande orde geweest. De chinoi-
Een ongeveer I meter hoge veel
kleurige Delftse Hoppesteyn)
vaas met chinoiserie.
serie was heel subtiel subversief,
een gespeelde vlucht uit de werke
lijkheid, opium voor de aristocra
tie. De kunst van de revolutie die
volgde, was minder gracieus.
Stoeten
Koningin heeft heeftr voor de ten
toonstelling onder meer stoelen af
gestaan uit de Chinese zaal van het
Huis ten Bosch. Er zijn ook brui
klenen uit België, Duitsland en
Frrankrijk-en' alleen om financiële
redenen niet uit Engeland.
DOLF WELLING
Illustratie uit een boek int [655. waarin Joan Nieuhofdie China met c
Chinese bedelaars zichzelf en elkaar bezeerden om geld op te halen.
i gezantschap bezochtvertelt hoe
toonstelling Gunt)
ïlchri Studio C
eldhouwwt-rk
dgstgeest (Passage
Els Hogendoom
'an Frits Stapel (tIr
naar): Paula Sluiter (grafiek). Toon Snij
der (olieverfschilderijen), Jac. Baart
(pentekeningen) en Werner Hacker
(aquarellen en olieverfschilderijen), t/m
Atelier "De
Oegstgeest. te
de-Kort expo:
cherf.
Rijksmuseum
burg 28) Werkr
nam. zondag l-i
150220. An-
egels en ma
an Oudhedi
10 uur vo
Nassaulaan 41,
Ans v. d Hei-
n werk glasbui-
De Waag: Exposi
beeld", dinsdag t
uur, donderdagav
(t/m 10 juli).
Galerie JA (Sportfondsenbad Wa
ïilderijen van Ben Ak-
De Lakenhal:
kerman en fob
(t/m 20 juni).
Galerie-bibliotheek, Wassenaar. Ten
toonstelling Joop den Holder - verf-
drukken en monotypes. G. J. van Kop
penhagen - Lino's en aquarellen en Mien
Koppenhagen - keramiek. Tot 15 juli
(pltc/
- De velocipèden worden in den
omtrek van Apeldoorn zeer veel
gebruikt. Zoo ziet men den post
bode van daar naar 't Loo gere
geld op zijn trapwieler. Logemen
thouders en winkeliers houden er
eveneens velocipedes op na.
waarmede hunne knechts bood
schapperi doen, goederen bezor
gen, enz. Deze practische toepas
sing der trapwielers wordt door
de vele vreemdelingen die sedert
de opening van den Ooster
spoorweg Apeldoorn bezoeken.
- Uit de Duitse stad Duren wordt
gemeld, dat in het naburige Ni-
deggen de sporen zijn ontdekt
van een voor vele jaren gepleegde
vreeselijke misdaad. Bij het af
breken van een huis ontdekte men
in een zeer breeden muur een vrij
groote holte met twee vrouwelijke
geraamtenvermoedelijk moeder
en dochter. Hoogstwaarschijnlijk
zijn de vrouwen indertijd levend
ingemetseld: men vond in het hol
een pan en een lepel. Dat de mis
daad niet in den vroegen voortijd
is geschied, maakt men op uit de
Vijftig jaar geleden:
- In de Turksche stad Smyrna is
een samenzwering tegen den pre
sident ontdekt. De sqmenzweer-
ders konden echter gearresteerd
worden op den dag voordat pre
sident Moestapha Kemal in
Smyrna aankwam. De beschul
digden hebben allen bekend. De
leider der samenzweerders is een
oud-KamerlidDe politie heeft te
vens beslag gelegd op een aantal
wapens en bommen. Het ge
rechtshof van Angora (Ankara.
Red.) is naar Smyrna vertrokken
om de zaak verder te oiiderzoe-
KLE1NE VAART
Cornelia-B-1 17 300 n Havanna
Cornelis Broere 18 te Dordrecht
Dutch Engineer 18 v Rotterdam nr Sal-
Dutch Faith 18 v Rotterdam nr Sarps-
borg
Dutch Master 18 te Rotterdam
Megrez pass 18 Vlieland nr Fredericia
Merweborg 17 v Amsterdam nr Delfzijl
Tycha 17 v Amsterdam nr Poole
GROTE VAART
Alkmaar 17 v Genua nr Marseille
Amersfoort 17 v Puerto Cortez nr Carta
gena
Amstelhof 17 400 n Curacao nr Cristobal
Area 17 te Stanlow
Aristoteles 17 150 w HannanrMaracaibo
Atlantic Crown 18 te Le Havre
Baarn 18 te Bremen
Bildcrdijk 17 460 no Terceira nr Savan-
Bovenkerk 17 v Dubai nr Aqaba
Bussum 17 65 zw Jeddah nr Damman
Cartago pass 18 Sumatra nr Khorams-
hahr
Chevron Amsterdam 17 590 w Los Ange
les nr Balboa
Chinqui 17 170 zw Cuba nr Galveston
Coral Maeandra 17 v Rotterdam nr Don-
ges
Coral Obelia 18 te Swansea verw
Crania 17 600 o Bermuda nr Stanlow
Daphne 17 200 n Curacao nr Portland
Diadema 1
Duivcndrecht 17 470 o St. Jol
Bermuda nr Portland
r Bal-
Ganymedes 18 v Buenaventura
Hercules 18 v Bilbao nr Amsterdam
Holendrecht 17 v Malmo nr USA
Inca 17 400 zzw Monrovia nr Puerto Rico
Kennemerland 15 v Santos nr Montevi-
Maasbracht 17 v Mena al Ahmadi nr 5
Sebastiao
Maas Llovd 17 ten anker rede Bedi
Macoma 17 350 ono Belem nr Curac;
Neder Rhone 18 te Lattakia
Nedlloyd Katwijk 17 20 Kp Finisterre nr
Hamburg
Nedlloyd Kembla 19 te Colombo
Nijkerk 17 te Rotterdam
Palamedes 17 v Sto Domingo nr Aruba
Rijnborg 17 v Hamina nr Amsterdam
Salland 17 300 w Norfolk nr Rotterdam
Serooskerk 17 v Nacala nr Mombasa
Simonskerk 18 te Rotterdam
Skybird 18 v Paramaribo nr Baltimore
Steenkerk 17 240 ono Aden nr Bahrlein
Straat Bali 19 te Keelung
Straat Colombo 18 te Durban verw
Straat Mozambique 18 te Abidjan
Straat Nassau 18 v Buenos Aires nr Rio
Grande
Straat Singapore 18 420 ozo Colombo nr
Brisbane
Straat Tauranga 17 300 z Accra Point nr
Noord-Europa
Toloa 18 te New Orleans
Ulvsses 18 te Rotterdam
Viana 17 v Puerto Canaveral nr Curacao
Wieldrecht 18 135 o Masawa nr Suez
Willemskerk 17 350 nw Djeddah nr Sin
gapore
Woensdrecht 17 340 zo Kp Race nr
Malmo
Zonnekerk 17 v Keelung nr Hongkong
PANDA EN DE MEESTER-FLINKERD
""We moeten naar het Zevenbomenpunt"
kaart tevoorschijn haalde. "En dat gaan it?
een omweg - zodat we onze achtervolgers
Eens kijken
Een periskoop die uit een putdeksel omhoog kwam, probeerde mee te
kijken - maar dat bleek onmogelijk te zijnzoals iemand diep onder de
grond ontdekte. Dat was Zwarte Zwier - een gevaarlijk spion die de
opdracht had om achter de geheime formule te komen.
sprak Pam, terwijl hij een
e handig doenPanda. Langs
op een dwaalspoor brengen.
Deze apparatuur is niet fijn genoeg. Knars", zei hij misnoegd tot een
helper, die Panda en Pam al eerder hadden ontmoet"We kunnen er niet
genoeg mee zien, en bovendien kunnen we niet horen wat ze zeggen. We
moeten plan 22-a in werking stellen.Want ik moet die formule hebben die
de jonge Pam bij zich draagt. En bovendien wil ik weten aan wie hij hem
afmoet geven. We moeten ze voor zijnKnars - en dat kan alleen als we
weten waar ze naar toe gaan". "Jawel, ZZ", sprak Knars gedienstig
"Zal ik ze bij het kruispunt Plantagelaan IP arkstra at opvangen
VENKELSALADE
Verwijder de buitenste
verkleurde "rok" van
een venkelknol en houd
het pluimpje groen
apart. Breng water met
wat zout aan de kook.
Snijd de venkelknol ho
rizontaal in ringen en
dompel deze enkele se
conden in het kokende
water. Spoel ze af onder
koud water en laat ze
goed uitlekken. Roer
een sausje van 1 theel
epel mosterd, 2 eetle
pels citroensap, 3 eetle
pels olijfolie en vry veel
zout en versgemalen
pep^r en laat de ringen
staan. Meng er op het
laatste moment enkele
fijngesneden blaadjes
sla door en strooi het
fijngeknipte venkel
groen er over. Heerlijk
bij koud vlees of koude
gekookte of gebakken
WINA BORN
GEMBERBOLUS EET,
ENJ SOKKEN, 6E/V\ENGC
BADPAK
De
avonturen
van
Jommeke
LEIDSE BIOSCOPEN
Camera: "De tien geboden", dag. 8 00
uur, al.
Kindermatinee "Tony en de groene
2.30 l
i. 2.00 e
4 15 uur, al.
Nachtvoorstelling- "Macbeth vr. en
zat. 12.00 uur. 18 jaar
Lido: "One flew over the Cuckoo's nest",
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.45
uur. 18 jaar.
Studio "Onschuldigen met vuile han
den", dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook
4 45 uur. 18 jaar
Trianon "Eiland aan het einde van de
wereld", dag. 2 30, 7.00 en 9.15 uur, zo
ook 4 45 uur, al.
Rcx "Slippertjesschool voor huisvi
Kinde
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhifis: Middagbezoekuur.
13.45-14.30 uur. Avond bezoekuur
18.30-19.30 uur Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19 00 uur alleen voor ou
ders zondag 14 00-15.00 uur voor overige
familieleden. Kinderen beneden 14 jaar
hebben geen toegang op de kinderafde
ling.
Sirtt Elizabeth-ziekenhuis volwassenen
dagelijks van 14 00-14 45 uur en van
18 30 tot 19.30 uur: klasse-afdelingen ook
11.15 tot 12.00 uur. Kraamafdeling: dag.
van 11.15 tot 12.00 uur (alleen voor echt-
gen.)v. 15 00 tot 16.00 uur en van 18.30 tot
19.30 uur. Laatste kwartier middag- en
avondbezoek babvshow. Kinderafde
ling dag. 15 00 tot 18 30 uur. CCU (hart-
bewaking) dag. van 14.15 tot 14 45 uur
van 19.00 tot 19.30.
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur ma. en do. 19.30-20.30 uur in het St.
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur;
eerste klasse: de gehele dag.
Annakliniek:
Klasse afdeling van 13.00-14.30 uur van
18.30 tot 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18.30-19 30 uur.
Kinderzaak van 13.00-14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30-19.30 uur.
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag tlm vrijdag.
18.30-18 45 uur
Zaterdag en zondag
14.45-15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15 00-15.45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Kijnoord: le en 2e klas 1T-11.30; 13.30-
14 15 en 13.30-19 30 uur; 3e klas 13.30-
14.15 en 18 30-19 30 uur; Kraamafdeling
13.30-14.15 uur alleen voör echtgenoten
19-20 uur; Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van 'vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
