Demonstratie loopt uit op
bloedige
onlusten
Vrouw drukt
haar stempel
op verkiezingen
ONTVOERDE
AMERIKANEN
VERMOORD
Italië
naar de
stembus
Rassenrel
in Zuid-
Afrika
Amerika zet Hoessein
onder zware druk over
miljoenenorder wapens
DONDERDAG 17 JUNI 1976
BUITENLAND
PAGINA 9
ROME (ANP) - Voor het eerst is
de vrouw bij verkiezingen in
Italië duidelijk aanwezig. „Zij
is niet langer slechts de bloem
in het knoopsgat", luidt de
verkiezingsleus van Elena
Doni, een kandidate van de
radicale partij.
Uit twee recente opiniepeilin
gen is naar voren gekomen
dat de vrouwelijke kiezers,
die in het verleden meestal
gematigd stemden, nu een
ruk naar links kunnen ver
oorzaken. Bijna zestig pro
cent gaf te kennen bij de ko
mende verkiezingen „meer
lirtks" te zullen stemmen dan
vroeger.
De Italiaanse vrouwen hebben
hun eeuwige rol van echtge
note en moeder achter zich
gelaten en massaal hun in
trede gedaan in de verkiezin
gen. Op de kandidatenlijsten
vormen ze meer dan twintig
procent van het totale aantal
kandidaten.
Meerderheid
In de grote massa vari kiezers
zijn de vrouwen zelfs in de
meerderheid, namelijk 21,2
miljoen, 1,6 miljoen meer dan
de mannen.
De partijen, die het belang van
het vrouwelijke electoraat
onderkennen, hebbèh zich
dan ook gehaast voor een
„vrouwelijk image" te zorgen.
Tot nog toe telde het parle
ment, senaat cn huis van af
gevaardigden samen, onge
veer duizend afgevaardigden.
Daarvan waren er slechts 32
vrouwen, namelijk 21 com
munisten, tien christen
democraten en een socialiste.
De communistische partij heeft
nu 136 vrouwen kandidaat
gesteld om er minstens veer
tig gekozen te krijgen. De
christen-democraten hebben
veertig vrouwen op hun lijs
ten, de socialisten 80 en de
extreem-linkse
proletarisch-democratische
partij 78 De kleine radicale
partij, die wat betreft de wet
geving op het gebied van
echtscheiding en abortus de
belangrijkste motor was,
heeft lijsten die voor meer
dan de helft door vrouwen
worden ingenomen.
Abortus
Volgens opiniepeilingen is het
niet eens de abortuskwestie -
directe aanleiding voor de val
van de regering en het uit
schrijven van vervroegde
verkiezingen - die het meest
bij de politiek bewust gewor
den vrouwen in Italië op de
voorgrond staat. Zij, die vroe
ger de politieke voorkeur van
hun echtgenoot of hun pas
toor volgden, willen nu wel
eens duidelijk maken hoe zij
denken over bijvoorbeeld de
duurte, de toeneming van de
misdaad, de schandalen, de
corruptie en de werkloosheid.
De abortuskwestie komt bij
hen pas op de negende plaats.
Het weekblad „Tempo" bracht
dezer dagen op de voorpagina
onder de kop „de revolutie is
vrouw" een prent van een
roodgekleurde naakte Ita
liaanse schone op een race
fiets met als tekst „eindspurt,
Italië rukt naar links onder
leiding van de vrouwen".
Italiaanse gastarbeiders in het
buitenland zullen naar huis
moeten als zij bij de komende
verkiezingen hun stem willen
uitbrengen. De kieswet staat
namelijk niet toe dat per brief
of volmacht wordt gestemd.
Het Italiaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken schat het
aantal emigranten op bijna
zes miljoen. Dat die allemaal
naar hun land zullen komen
wordt niet verwacht. Volgens
het ministerie, dat zich daar
bij baseert op gegevens van
consulaten en op ervaringen
van vorige verkiezingen, re
kent men op ongeveer 230.000
personen, bijna allen uit
Zwitserland en landen van de
EG.
De meesten worden uit Zwit
serland verwacht, tussen de
honderd- en tweehonder
dduizend. Daarna volgt
West-Duitsland met ongeveer
zeventigduizend cn Frankrijk
met ruim tienduizend Italia
nen. Uit Nederland zullen
vermoedelijk ongeveer dui
zend kiezers de reis naar huis
maken.
De Italiaanse regering verschaft
hun vrij reizen met de spoor
wegen binnen de landsgren-
De stemlokalen gaan zondag
om 7 uur plaatselijke tijd (6
uur onze tijd) open tot 's
avonds 10 uur (21 uur onze
tijd), 's Maandags van 7 tot 14
uur (6 tot 13 uur onze tijd) is er
opnieuw gelegenheid tot
stemmen. De einduitslag
verwacht men tussen maan
dagavond laat en dinsdagoch
tend.
De christen-democraten, socia
listen, sociaal-democraten en
republikeinen hebben, afge
zien van enkele wisselingen
in samenstelling van de coali
tie, sinds 1963 steeds de
centrum-linkse kabinetten
gevormd.
De communistische partij, die
sinds 1947 in de oppositie zit,
geeft de voorkeur aan een
'historisch compromis' met
de christen-democraten bo
ven een linkse alliantie met al
leen de socialisten. Later
stelde zij voor de periode na
de komende verkiezingen een
'grote coalitie' voor van alle
democratische partijen, met
uitsluiting van de neo
fascisten. De christen
democraten hebben dit afge
wezen. De socialisten willen
wel meedoen.
De verkiezingen zijn de tiende
voor het parlement sinds de
stichting van de republiek,
waarvan de grondwet dateert
van 1946. De eerste verkiezin
gen vonden plaats in 1948. De
christen-democraten behaal
den toen 48,5 procent van de
stemmen en de communisten
met de socialisten samen 31
procent.
Zetelverdeling
Het is de tweede keer dat het
parlement voortijdig is ont
bonden en vervroegde ver
kiezingen zijn uitgeschreven.
De eerste maal gebeurde dat
in 1972. De normale zittings
periode van het parlement is
vijfjaar.
De zetelverdeling in het aftre
dende Huis van Afgevaardig
den is als volgt. (In vergelij
king met de verdeling na de
verkiezingen van 1972 heb
ben zich enige verschuivin
gen voorgedaan door het ver
vallen of aangaan van onder
linge afspraken).
Christen-democraten 264,
communisten 175, socialisten
61, neo-fascisten 55, sociaal
democraten 30, liberalen 20,
republikeinen 15, diversen 10.
ADVERTENTIE
De komende maanden
gaan 37. miljoen Nederlanden
verlaten, 't Is vakantie.
Het wordt stil in de
WUBË^mbuurt. Toch zi/n er
mensen die met volle
teugen genieten van die
plotselinge stilte. Genieten en
profiteren. Want zien zij
aan uw huis iets waaruit blijkt
dat u weg bent dan slaan ze
hun slag. En die komt meestal
hard aan.
U kunt een boel narig
heid voorkomen. Door na te
denken. En door ons om
advies te vragen.
De politie.
Carter boekt
•kZohair Moghrabi, chauffeur en
lijfwacht van de VS-diplomaten
en mede-slachtoffer van de
moordpartij.
WASHINGTON (AP) - De gisteren
ontvoerde Amerikaanse ambassa
deur in Libanon Francis E. Meloy
jr. is evenals de economische atta
che Robert O. Waring en hun mos-
lemsc chauffeur en lijfwacht Zo-
hair Moghrabi in Beiroet vermoord,
aldus een woordvoerder van het
Witte Huis.
Spoedberaad
Toen de ontvoering bekend werd
hield president Ford een spoedbe
raad met een aantal leden van de
nationale veiligheidsraad. Een
woordvoerder verklaarde toen dat
Ford de verdwijning van de ambas
sadeur "zeer ernstig" opnam.
Meloy, die pas vorige maand in Li
banon aankwam, verdween toen hij
op weg was naar zijn eerste ont
moeting met de onlangs benoemde
Libanese president Elias Sarkis.
Het gesprek zou plaatsvinden in de
Francis E. Meloy Jr., vermoord
na een maand op de gevaarlijke
post in Beiroet.
christelijke wijk Hasmiyeh.
De Amerikaanse ambassade ligt
aan de kust in een moslem-wijk.
Meloy reed in een kogelvrije Che
vrolet.
De woordvoerder van het State
Department, Robert Funseth, heeft
meegedeeld dat de Amerikaanse
ambassadeur in Beiroet, Francis
Meloy, de handelsattaché, Robert
Waring, en hun Libanese chauffeur
door kogels werden gedood toen
hun auto zich in het "niemands
land" bevond dat de westelijke
(Arabische) wijk van de oostelijke
(Christelijke) wijk van Beiroet
scheidt.
De weduwe van de chauffeur,
Moghrabi. die al 20 jaar voor de am
bassade werkte, kreeg een anoniem
telefoontje dat haar man ontvoerd
was. Zij waarschuwde onmiddel
lijk de ambassade die daarop het
kabinet van de gekozen president
Oud-ambassadeur L. Dean
Brown, die voorganger was van
Meloy en nu vermoedelijk tot
diens opvolger wordt benoemd.
van Libanon, Elias Sarkis, alar
meerde die een onderhoud met Me
loy zou hebben. Sarkis zei toen dat
de ambassadeur niet op het afge
sproken uur was verschenen.
Het Witte Huis werd gewaar
schuwd, dat onmiddellijk de minis
ter van buitenlandse zaken, Henry
Kissinger, verzocht boodschappen
te zenden naar verschillende rege
ringen in het gebied en naar de Li
banese partijen.
Om 17 uur maakte het internatio
nale Rode Kruis bekend dat drie
niet-geïdentifïceerde lijken naar
een ziekenhuis in een mohamme
daanse wijk waren overgebracht.
Libanese employe's van de ambas
sade identificeerden daarop de drie
slachtoffers.
De bekendmaking van de dood
werd twee uur opgehouden om fa
milie v.d. slachtoffers, die in New
York en Athene wonen, te waar-
Ambassadeur in Libanon
met handelsattaché
schuwen.
Na de bekendmaking van het Witte
Huis dat Meloy en Waring, waren
vermoord verklaarden functiona
rissen van het Amerikaanse minis
terie van Defensie dat zij geen bevel
hebben gekregen tot militaire ac
ties. "Onze alerte positie blijft on
gewijzigd, aldus een van de woord
voerders.
De Palestijnse leider Jasser Arafat
heeft de moord op de ambassadeur
Meloy krachtig veroordeeld en een
„immorele daad" genoemd.
Arafats verklaring werd bekend
gemaakt via het bureau van de Pa
lestijnse bevrijdingsorganisatie
PLO in Parijs.
Ezzedine Kalak, hoofd van het Pa-
rijse PLO-kantoor, zei dat Arafat in
een telefoongesprek van uit Koe
weit op de moord had gereageerd
en hem had gevraagd zijn condo
leances over te brengen aan de na
bestaanden van Meloy en attache
Waring.
PLO
De Palestijnse bevrijdingsorgani
satie PLO en de linkse Libanezen
hebben een speciale commissie ge
vormd om degenen op te sporen die
verantwoordelijk zijn voor de
moord op de ambassadeur, zo heeft
de PLO-waarnemer bij de VN
Zehdi Terzi, meegedeeld.
Raymond Edde, een van Libanons
politieke leiders, heeft enige uren
na de moord op de Amerikaanse
ambassadeur Syrië van deze daad
beschuldigd. Hij zei 'dat Palestijnse
of Libanese groeperingen het nooit
gedaan konden hebben. Er is één
partij die niet wil dat de situatie in
Libanon rustiger wordt en dat is
Syriè'.
JOHANNESBURG (AP) - De politie heeft giste
ren in het zwarte stadsgebied Soweto bij Johan
nesburg het vuur geopend op grote groepen op
roerkraaiers.
De botsingen tussen de politie en
naar schatting duizenden zwarte
studenten en volwassenen zouden
aan 23 personen het leven hebben
gekost. Zeker 228 personen zouden
zijn gewond, aldus een woordvoer
der van de politie in Johannesburg.
"Wij hebben in de menigte gescho
ten. Het heeft geen zin in de lucht te
schieten", aldus heeft een hoge po
litiefunctionaris in Soweto tegen
over verslaggevers verklaard.
Honderden agenten, onder wie
eenheden van de speciale anti-
terreur brigade, zijn naar Soweto
gezonden. Zij proberen de demon
stranten die protesteren tegen het
gebruik van Afrikaans op de scho
len in Soweto uiteen te drijven en
de rellen te bedwingen.
Getergd
succes
NEW YORK (Reuter) - De beste
kanshebber voor de Democrati
sche kandidatuur bij de Ameri
kaanse presidentsverkiezingen,
Jimmy Carter, heeft gisteren weer
enkele nieuwe successen geboekt.
De 153 leden tellende programma
commissie van de Democraten
werd het eens over het programma
dat grotendeels is gebaseerd op de
standpunten van Carter. Slechts op
het punt van de amnestie voor de
Vietnam-bezwaarden nam de
commissie een verdergaand stand
punt in dan de oud-gouverneur van
Georgia.
Carter had zich uitgesproken voor
het pardonneren van degenen die
hadden geweigerd onder de wape
nen te komen, maar de commissie
wil ook pardon verlenen aan vete
ranen die wegens hun houding tij
dens de Vietnamese oorlog oneer
vol zijn ontslagen.
Goed nieuws voor de pindateler
was ook dat zijn tegenstander uit de
voorverkiezingen senator Henry
Jackson hem zijn volledidge steun
toezegde en er bij de 247 afgevaar
digden die hij voor de conventie
te verlenen.
en*cn
Bij de doden zijn twee blanke au
tomobilisten. die bij afzonderlijke
incidenten door de woedende me
nigte zijn doodgestenigd.
Een woordvoerder van de politie
kon niet bevestigen dat ook twee
blanke agenten zijn omgekomen.
Sharp ville
De rellen in Soweto, dat is aange
wezen als woongebied voor een
miljoen zwarte Zuidafrikanen, zijn
de ergste rassenonlusten sinds die
in Sharpville op 21 maart 1960,
waarbij de politie 69 Afrikanen
doodde die protesteerden tegen de
pasjes wetten.
"De situatie verslechtert nog en
men kan onmogelijk voorspellen
hoe het zal aflopen", aldus ver
klaarde een politiefunctionaris op
het hoofdbureau in Soweto.
De brandweer wordt verhinderd
branden te blussen die door de de
monstranten zijn aangestoken.
Een brandweerauto, bemand door
zwarten, werd door de menigte
aangevallen.
In Soweto zouden een aantal auto's
in brand zijn gestoken. Een gebouw
van het gemeentebestuur zou zijn
uitgebrand.
Intussen zijn alle blanken uit So
weto geëvacueerd, ook de blanke
staf van het Baragwanath zieken
huis.
Het merendeel der demonstranten,
onder wie volgens de politie veel
volwassenen, heeft zich terugge
trokken op een kleine heuvel bij de
politiepost Orlando.
Vanaf een rugbyveld tegenover de
post stijgen regelmatig helikopters
op met politie die de menigte op de
heuvel met traangas bestookt.
De rellen begonnen toen middel
bare scholieren in Soweto bijeen
kwamen vooreen protestmars naar
de Phefeni school die boven op de
heuvel is gelegen. Deze school is
het middelpunt van de protesten
tegen het gebruik van Afrikaans in
het onderwijs.
Minister van justitie James T. Kru-
ger, heeft verklaard dat de politie
probeert de scholieren uit de
woonwijken van Soweto naar open
terrein te verdrijven teneinde op
die manier de rellen te kunnen be
dwingen.
Zwaargewapende politie heeft de
heuvel omsingeld.
Uit Johannesburg zijn politiever-
steVkingen naar Soweto overge
bracht.
Burgemeester T. J. Makhaya van
Soweto heeft een rondrit gemaakt
door het gebied waar de rellen
woeden. Later heeft hij verklaard
dat de politie zich buiten de onder
wijszaken had moeten houden.
"Zij zouden hier helemaal niet tus
sen beide zijn moeten komen", al
dus de burgemeester.
Vreedzaam
De protestmars begon vreedzaam.
Een paar duizend middelbare scho
lieren van de Naledi school in west
Soweto trokken op naar de Phefeni
school. De meesten der 800 leerlin
gen van deze school staken al vijf
weken uit protest tegen het gebruik
van Afrikaans bij het onderwijs.
Volgens ooggetuigen is het tot de
eerste rellen gekomen toen leerlin
gen de politie uitdaagden en deze
vervolgens een traangasgranaat op
de leerlingen afvuurde. Daarop be
gonnen de demonstrerende leer
lingen de agenten met stenen te be
kogelen.
Verslaggever Sophie Tema heeft
bericht dat direct nadat de eerste
stenen naar de politie waren ge
gooid een blanke agent zijn revol
ver trok en begon te schieten. An
dere agenten volgden zijn voor
beeld.
Zij verklaarde gezien te hebben dat
een student in de borst werd ge
raakt. Uit zijstraten kwamen an
dere studenten die aan de bekoge
ling van de politie begonnen mee te
doen.
Sophie Tema heeft zelf een door
een schot gewonde jongen van zes a
zeven jaar oud naar de kliniek in
Phefeni gebracht. Bij aankomst
bleek de jongen overleden.
Toen zij terugkeerde naar de plaats
van de onlusten zag zij dat een
zwarte politieagent op de grond lag,
bedekt met een laken. Een oude
man die enkele momenten eerder
was neergeschoten leek te zijn
^overleden aan zijn verwondingen.
Soweto is een stadsgebied dat is ge-
Zwarte Zuidafrikanen rennen in grote groepen door de straten van Soweto, waar een demonstratie van hen
tegen de verplichte invoering van het Afrikaans op scholen gisteren is uitgedraaid op bloedige rassenrellen
waarbij 23 personen zouden zijn omgekomen.
reserveerd voor Afrikanen in het
kader van het apartheidsbeleid.
De Afrikanen die in stadsgebieden
zoals Soweto wonen hebben geen
politieke rechten in "blank"
Zuid-Afrika, maar worden be
schouwd als burgers van de thuis
landen die te zijner tijd politiek on
afhankelijk moeten worden. In
Zuid-Afrika wonen ongeveer 18
miljoen Afrikanen en vier miljoen
blanken.
Op het beleid terzake de stadsge
bieden voor Afrikanen in de blanke
stedelijke gebieden wordt steeds
meer kritiek uitgeoefend.
Een gemeenteraadslid van Soweto,
de Afrikaan Leonard Mosala, heeft
de politie gevraagd zich uit het
stadsgebied terug te trekken.
Eerder deze week had hij gewaar
schuwd dat het Afrikaans op de
scholen tot een kwestie zou kunnen
uitgroeien die een tweede Sharp
ville ten gevolge zou hebben.
Gisteren verklaarde hij: "het had
nooit tot een confrontatie tussen de
politie en de scholieren moeten
komen. De politie zou de deelne
mers aan de mars hebben moeten
behandelen, zoals zij hun eigen
kinderen zouden behandelen.
Zij had zich moeten realiseren dat
zodra zij zich tegen de studenten
zou keren, dezen zouden terugs
laan".
De politie had overleg moeten ple
gen met de schoolhoofden en met
ae ouders, aldus Mosala.
Later is nog bekendgemaakt dat in
Soweto enkele legereenheden ge
reed worden gehouden voor het
geval dat de politie hulp nodig
heeft.
ANGOLA-VN
NEW YORK (AP) - Angola heeft
met steun van de Sowjet-Unie op
nieuw een aanvraag ingediend voor
het lidmaatschap van de Verenigde
Naties, zo is uit diplomatieke bron
in New York vernomen.
Eerder ai had Angola vorige maand
een aanvraag ingediend maar een
besluit hierover werd toen op ver
zoek van de Verenigde Staten voor
onbepaalde tijd uitgesteld.
WASHINGTON - De Amerikaanse regering heeft koning
Hoessein gewaarschuwd dat Jordanië verscheidene tien
tallen miljoenen dollars aan economische en militaire bij
stand zal moeten derven, als hij besluit in de Sowjet-Unie
en geïntegreerd luchtverdedigingsstelsel te bestellen. Dit is
gisteren van welingelichte zijde in Washington vernomen
Hawk
De Jordaanse vorst dié vandaag uit
Wenen naar Moskou vertrekt, heeft
vorig jaar in de Verenigde Staten
een beginsel-akkoord gesloten
voor de aanschaf van 14 luchtdoel-
raketbatterijen van het type Hawk,
waarvan de kosten toen 850 miljoen
dollar bedroegen. Deze aankoop
zou voor een groot deel worden ge
financierd door Saoedi-Arabië.
Deze transactie stuitte echter op
bezwaren van zowel het Ameri
kaanse Congres dat verstoring van
het machtsevenwicht in het
Midden-Oosten vreest, als van Ko
ning Hoessein die bij nader inzien
de kosten te hoog vond.
Dit had tot resultaat dat de Jor
daanse koning in de Sowjet-Unie is
gaan informeren of men daar het
gewenste materieel zou kunnen le
veren. Naar in Washington verluidt,
gaven de Russen te kennen, dat
Jordanië beter een geïntegreerd
luchtverdedigingssysteem zou
kunnen aanschaffen, bestaande uit
raketbatterijen, radarinstallaties en
moderne MIG-straaljagers. Deze
oplossing zou inhouden dat er ver
scheidene militaire Sowjet-
adviseurs naar Jordanië zouden
komen.
Hoessein zou hebben laten weten
dat hij geen Russische technici in
zijn land wenst en de voorkeur
geeft aan de opleiding van Jorda-
niers in de Sowjet-Unie. In Was
hington denkt men echter dat de
Sowjet-autoriteiten hiermee niet
zullen kunnen instemmen.
Het is duidelijk dat als Jordanië in
zee zou gaan met de Russen, de tra
ditioneel goede betrekkingen met
de VS daar ernstig van te lijden
zouden hebben. In Washington
wordt er echter de nadruk op ge
legd dat er nog niets is beslist en dat
er nog altijd een akkoord tussen
Jordanië en de VS mogelijk is. Van
Amerikaanse kant zijn er al ver
scheidene tegenvoorstellen ge
daan. Amerikaanse militaire des
kundigen hebben b.v. de Jordaanse
regering er op gewezen, dat Jorda
nië niet meer dan zes tot acht batte
rijen Hawks nodig heeft. Ook zou
een minder kostbaar systeem kun
nen worden toegepast.
Straaljager
Een andere mogelijkheid zou zijn
dat Jordaniè minder Hawks koopt,
aangevuld met de modernste Ame
rikaanse straaljagers. Tenslotte zou
ook nog een mogelijkheid zijn dat
het Amerikaanse Congres een le
ning aan Jordanië verstrekt voor de
aankoop van de oorspronkelijk
gewenste 14 batterijen Dit lijkt
echter niet waarschijnlijk omdat de
medestanders van Israël dit waar
schijnlijk zouden kunnen voorko-
