Werkloosheid te lijf gaan
met bedrijfsinvesteringen
Volledig verloren
regeringsperiode
Regering schuwt looningreep niet
11
11
Australië
hoopt op
duizend
Nederlandse
emigranten
Bijdrage legeringskosten
brigade YS in Duitsland
E!M3
Nota-Lubbers: 3.5 miljard voor bedrijven
Koffie 26 cent duurder
VRIJDAG 11 JUNI 1976
DEN HAAG (SP) - De regering
schuwt een nieuwe ingreep in de
lonen niet.
Aan de vooravond van het loon-
overleg heeft minister Boersma
(Sociale Zaken) dit waarschu
wingsschot voor de boeg van werk
gevers en werknemers gelost.
Vanavond begint het gesprek tus
sen de regering en de sociale part
ners over de loonsverhogingen in
de tweede helft van dit jaar.
De kansen op succes worden niet
hoog aangeslagen. "Het overleg zal
niet eenvoudig zijn", erkende mi
nister Boersma gistermiddag in de
Tweede Kamer. "Maar met ge
bruikmaking van alle denkbare
verstand zal er een oplossing moe
ten komen".
Het overleg zit eigenlijk al muur
vast, voordat het goed en wel be
gonnen is. De onderlinge stand
punten liggen ver uit elkaar.
de vakbonden willen een ver
goeding voor de gestegen prijzen
van 102 gulden per maand.
de werkgevers vinden datergeen
ruimte is voor een cent prijscom
pensatie.
de regering is uit op loonmati
ging: een beperking van de loon
kostenstijging tot 9 procent met
handhaving van de koopkracht van
de inkomens beneden 20.000 gul
den.
Om de laagstbetaalden er niet op
achteruit te laten gaan speelt de re
gering met de gedachte om slechts
een derde van de gestegen prijzen
te vergoeden in het loonzakje. Dat
wil zeggen dat er na 1 juli maande
lijks 30 gulden bijkomt. Van de
ontbrekende 60 gulden zou de rege
ring de helft willen vervangen door
belastingverlaging en verminder
ing van de sociale premies. De rest
wil de regering niet uitkeren. Al
met al betekent dit dat de meeste
werknemers na 1 juli 60 gulden
netto méér in het handje krijgen.
Vakbonden en werkgevers zullen
vanavond op dit regeringsvoorstel
moeten reageren.
De wijziging van de loonwet die
verlenging van de loonstop moge
lijk moet maken, haalt vrijwel zeker
een meerderheid in de Kamer.
Dinsdag wordt er over gestemd.
Voordat de regering gaat ingrijpen,
zal eerst met de Tweede Kamer
overlegd worden. Maar minister
Boersma wil niet dat de Kamer zijn
handen bindt. "De Tweede Kamer
krijgt inspraak - méér niet", zei hij.
Vanuit progressieve hoek was
krachtig op overleg vóóraf aange
drongen.
Als het overleg tussen regering en
bedrijfsleven leidt tot een adem
pauze van een maand, krijgt de
Kamer een grotere stem in het kap-
pittel. Overheidsingrijpen is dan
pas per 1 augustus mogelijk. In dat
geval kan de Tweede Kamer van te
voren op de hoogte worden gesteld
van de maatregelen die de regering
wil gaan nemen, zei minister
Boersma.
Dinsdagmiddag zal de minister de
Kamer inlichten over de stand van
zaken bij het loonoverleg.
Den HAAG - De regering wil de economische teruggang te
lijf gaan door het stimuleren van de bedrijfsinvesteringen.
Ze wil dat doen door premies te verstrekken aan onderne
mingen die investeringen doen. De hoogte van de premie
zal afhangen van het aantal arbeidsplaatsen, dat door mid
del van de investering gecreëerd zal worden. Voor dit doel
wil de regering vanaf 1978 een bedrag van 3.5 miljard gul
den per jaar uittrekken.
Uit de gisteren gepubliceerde
"Nota inzake de selectieve groei"
(ofwel de Structuurnota van minis
ter Lubbers) blijkt dat het kabinet
bovendien streeft naar een ombui
ging van de uitgaven ten behoeve
de collectieve sector (de sociale
lasten) en naar matiging van de ar
beidskosten. Dit laatste denkt de
regering o.m. te kunnen realiseren
door het verstrekken van loonkos
tensubsidies, waarvoor jaarlijks
een bedrag van 1.25 miljard gulden
zal worden uitgetrokken.
Nullijn
tSOESTDIJK - De koningin
ving gisteren uit handen van
mevrouw Van der Harst-Baak
het traditonele vaatje Konin-,
ginneharing. De haring is af
komstig van de motor hektrawler
"Monica Vlaardingen 99". Me
vrouw Van der Harst is de echt
genote van de schipper van dei
"Monica".
DEN HAAG - De brief van het ka
binet over de eén-procent-operatie
bevestigt helaas, aldus de twee cen
trale werkgeversverbonden VNO
en NCW in een eerste reactie, dat er
ook in 1976 nog geen sprake zal zijn
van enige aanzet tot een beleid
sombuiging. Dit betekent voor de
bestrijding van werkloosheid en in
flatie een volledig verloren kabi
netsperiode.
Beide verbonden achten de brief
van het kabinet op deze kernpun
ten onvoldoende concreet wat de
toekomst betreft.
Wat de aanpak van de operatie zelf
betreft geeft het kabinet, naar het
oordeel van de twee verbonden,
een wel zeer eenzijdige vertaling
van de noodzakelijke verbreding
van het draagvlak van de collec
tieve voorzieningen. De uitbreiding
van de produktie die hiervoor no
dig is, moet door beide sociale
partners worden verwezenlijkt.
Er wordt in de brief van het kabinet
veel geschreven over aanvaardbare
voorwaarden voor het werknemer
saandeel (nivellering, vermogen-
saanwasdeling, ondernemingsra
den. sturen van investeringen)
maar over werkbare voorwaarden
voor ondernemers wordt niet ge
rept. Deze eenzijdige benadering
achten de twee verbonden teke
nend voor de opstelling van het ka
binet tegenover het bedrijfsleven
en zij vormt huns inziens een ern
stige belemmering voor het welsla
gen van de ombuigingsoperatie.
Oud-minister en oud-kamerlid De
Koster (WD) zei gisteravond in
Leiderdorp dat hij "de één
procents-maatregel op zich wel
aardig vond, maar niet genoeg".
"We zullen meer moeten bezuin
igen omdat straks, in 1980, de op
brengst van het aardgas terug zal
lopen", aldus De Koster.
Hij zag ondermeer mogelijkheden
tot bezuiniging op de post ontwik
kelingshulp. Het zogenaamde
"stuwmeer", een post van éen mil
jard gulden die wel beschikbaar is
maar nog geen bestemming heeft
gekregen door het gebrek aan con
crete plannen, is naar zyn mening
veel te groot. De Koster twijfelde er
verder aan of Cuba het geéigende
land is om in aanmerking te komen
voor ontwikkelingshulp. Verder
meende hij dat de overheidsuitga
ven zeer stevig teruggeschroefd
moeten worden: "En dat doet pijn".
De Koster - die op uitnodiging van
de Leiderdorpse VVD-afdeling een
spreekbeurt vervulde die de titel
"Stoeien met Den Uyl" meekreeg -
constateerde een eerste echte
scheur in het kabinet Den Uyl: "Tot
op heden is het kabinet weinig in
gevaar geweest omdat de confes
sionele partijen voortdurend steun
bleven geven. Nu echter heeft een
aantal confessionele kamerleden
meegestemd in een regelrechte mo
tie van wantrouwen tegen het ka
binet. Dat is een van de positieve
zaken die de roerige
BloemenhoveijZuid-Afrika-week
heeft opgeleverd". Overigens
stelde De Koster zich op het stand
punt dat de confessionele ministers
binnen het kabinet te weinig een
eigen visie tonen.
De Koster pleitte tenslotte voor het
gebruiken van de aardgasbaten
voor herstructurering van de in
dustrie, en niet voor sociale uitke
ringen.
k- Oud-minister De Koster, die gis
teren in Leiderdorp sprak,
meende dat de éénprocents-
maatregel van het kabinet-Den
Uyl "wel aardig, maar niet vol
doende is".
DEN HAAG (SP) - Opnieuw wordt de koffie duurder. Ditmaal 26 cent per
250 gram. De verhoging wordt maandag 21 juni voor de consument van
kracht.
In de tussenliggende tien dagen kan er een schaarste aan koffie ontstaan
als het publiek gaat hamsteren. Zodra namelijk de oude voorraad op is, is
er voor de tussenhandel geen aardigheid meer aan om koffie te verkopen.
Want gisteren is voor de grossiers reeds de nieuwe verhoogde prijs inge
gaan. Die prijs moeten zij dus nu meteen aan de koffiebranders betalen.
Maar op last van minister Lubbers van Economische Zaken mag de ver
hoging pas op 21 juni aan de consument worden doorberekend. In de
koffiehandel zijn de winsten momenteel zo klein, dat dit betekent dat de
koffie die van nu af van de branders komt, voor ongeveer de inkoopprijs
zou moeten worden doorgegeven.
Dit is niet interessant meer voor de groothandel. En volgende week dins
dag slaat dit probleem over op de winkeliers, want die moeten van dan af
ook alvast de hogere prijs betalen.
In handelskringen verwacht men dat er uit protest tegen deze gang van
zaken in de komende tien dagen slechts kleine bestellingen bij de bran
ders zullen worden gedaan.
Met deze maatregelen hoopt het
kabinet-Den Uyl niet alleen het
aantal arbeidsplaatsen in de jaren
tot 1980 met bijna 200.000 uit te
breiden, maar ook de inflatie terug
te dringen en voor de modale
werknemer 26.000 bruto per jaar)
een jaarlijkse loonstijging van 1 a
1.5 procent mogelijk te maken.
Deze inkomensverbetering geldt
echter nog niet voor dit jaar. Voor
1976 kiest de regering als uitgangs
punt de nullijn voor een werkne
mer met een inkomen van 20.000.
Al degenen die daarboven zitten,
zullen dit jaar dus een veer moeten
laten.
Overigens moet volgens de nota
ook na iy80 nog met een vrij forse
werkloosheid rekening worden ge
houden. Zelfs als het lukt de ge
plande 200.000 arbeidsplaatsen ex
tra te scheppen, zullen er in 1980
nog 150.000 mensen werkloos zijn.
Premie
Zoals de titel van de nota aangeeft,
kiest de regering voor een selec
tieve groei van de economie. Vol
gens minister Lubbers betekent
dit, dat groei op zich aanvaardbaar
is, wanneer die tenminste binnen
bepaalde grenzen blijft. Die gren
zen worden bepaald door andere
doelstellingen, bijv. op het terrein
van het milieubehoud, de ruimte
lijke ordening, het beheer van de
grondstoffen en de energie, en de
ontwikkelingssamenwerking.
Aan de hand van deze facetten wil
de regering bepalen, voor welke in
vesteringen zij wél een premie zal
betalen, en voor welke niet. Maar de
belangrijkste overweging voor het
verstrekken van een investerings
bijdrage zal uiteraard zijn, of er
door de betreffende investering ar
beidsplaatsen worden geschapen.
Waarde
Het systeem van de onderne
mingsgewijze produktie wordt in
de nota niet aangetast: "Aan de
hieruit voortvloeiende grotere in
dividuele vrijheid, vergeleken met
een collectief vastgesteld plan, is
een belangrijke waarde toe te ken
nen". Minister Lubbers zei gisteren
bij de presentatie van de nota de
creativiteit van de individuele on
dernemer erg belangrijk te vinden.
"Maar zijn beslissingen moeten wel
maatschappelijk aanvaardbaar
zijn", aldus de bewindsman. Hij zei
de ondernemers niet te willen
dwingen om te investeren. Dat leek
hem ook niet nodig. "Voor het
scheppen van arbeidsplaatsen zijn
de beslissingen van de individuele
ondernemers zelfs beter dan die
van de overheid", aldus Lubbers.
Lubbers ontkende dat de regering
met deze investeringssubsidies
een ijzeren greep op het bedrijfs
leven wil krijgen. Het is de bedoe
ling de winsten van de onderne
mingen in een bepaalde richting te
sturen en te verhinderen dat ze
naar het buitenland vloeien.
vesteringsaftrek en de vervroegde
afschrijving. Deze belasting
voordelen worden (als overgangs
maatregel) bijna verdubbeld tot
april 1977, waarna het nieuwe sys
teem zou moeten ingaan. Om in
1978 het jaarlijks beschikbare be
drag van 3.5 miljard gulden te be
reiken zal in 1977 en 1978 resp. 18
en 1.7 miljard gulden extra worden
uitgetrokken.
Hierdoor zal het begrotingstekort
nog verder stijgen. De nota zegt
daarover dat het financieringste
kort duidelijk de risicozone heeft
bereikt Minister Lubbers wees
erop, dat het tekort alleen aan
vaardbaar is, omdat het geld be
steed wordt aan het scheppen van
werk en het stimuleren van de pro
duktie.
De investeringspremie zal betaald
worden uit een nieuw op te richten
fonds, de zg. investeringsrekening.
Dit fonds zal gevormd worden door
er jaarlijks een bepaald percentage
van de opbrengst van de
vennootschap- en eventueel de in
komstenbelasting in te stoppen.
Instemming
ROTTERDAM-Leden van de
tiegroep "Redt Katendrecht"
hebben gistermiddag in de
raadszaal van het Rotterdamse
stadhuis voor een fors incident
gezorgd. Vanaf de publieke tri
bune gooiden zij plastic zakken
gevuld met meel de zaal innadat
de raad met overgrote meerder
heid van stemmen had besloten
akkoord te gaan met de uitbrei
dingsplannen van een meelfa
briek in Katendrecht.
De actiegroep-leden maakten zich
hier zo kwaad over dat ze de meel
over de raadsleden stortten. Een
groot tumult ontstond in de
raadszaal. Raadsleden probeer
den zich tegen meel te bescher
men door onder de banken te
kruipen, maar slechts weinigen
slaagden erin afdoende beschut
ting te vinden.
Een aantal van de meelgooiers
werd later door de politie in het
stadhuis aangehouden. Burge
meester Van der Louw keurde de
actie in scherpe bewoordingen
af. "Discussies in de raad moeten
kunnen plaatsvinden zonder een
sfeer van intimidatie en gevaar
voor de aanwezigen"aldus Van
der Louw.
PvdA-fractievoorzitter in de
Tweede Kamer Ed van Thijn ver
klaarde gisteravond de nota selec
tieve groei een van de belangrijkste
werkstukken van het kabinet-Den
Uyl te vinden. "Met instemming
heb ik er van kennis genomen dat
met de centrale doelstelling van het
beleid - het wederom bereiken van
volledige en volwaardige werkge
legenheid - het belangrijke aspect
van de selectieve groei eveneens de
centrale plaats heeft behouden".
Van Thijn zei wel "aarzelingen" te
hebben over de manier waarop de
extra arbeidsplaatsen worden ge
schapen. "Het alleen stimuleren
van investeringen in de particuliere
sector - ten koste van zeer veel
overheidsmiddelen - is wellicht
niet de enige weg. Op dit punt moe
ten andere varianten, zoals een pu
bliek investeringsplan, naast extra
stimulansen voor investeringen in
de particuliere sector nog nader
worden onderzocht. By investerin
gen met behulp van overheidsmid
delen dient de zeggenschap van de
gemeenschap een belangrijk uit
gangspunt te zijn, terwijl meer
winst tot meer werkgelegenheid
moet leiden".
Jonge Tsjech
spoorloos
ARNHEM (ANP) - De Arn
hemse politie is een onder
zoek begonnen naar de on
verwachte verdwijning zon
dagmiddag van een 19-jarige
Tsjech, kelner van beroep, die
enkele dagen eerder zonder
enige bezittingen en papieren
in de Gelderse hoofdstad was
aangekomen. Hij vervoegde
zich vorige week bij de
vreemdelingendienst en
vroeg asiel aan in ons land.
Dankzij de Arnhemse afdeling
van Amnesty International,
door de politie te hulp ge
vraagd, kon voor de jongeman
een pension worden gevon
den. Volgens de pensionhou
der verschenen die middag
twee slecht sprekende Duit
sers die zich bekend maakten
als leden van Amnesty Inter
national. Even later verdwe
nen de mannen met de jonge
Tsjech. Sindsdien is niets
meer van hem vernomen.
Bij Amnesty heeft de plotse
linge verdwijning zeer veel
verbazing gewekt. De twee
mannen kunnen onmogelijk
lid zijn van Amnesty. "Van
een ontvoering durven we
bijna niette spreken, daarvoor
zyn ook nog geen bewijzen,
maar we zijn er wel bang
voor", aldus een woordvoer
ster van Amnesty gisteren.
DEN HAAG (ANP) - Australië
hoopt in 1976/'77 twee keer zoveel
Nederlandse emigranten te kunnen
aantrekken als in het voorgaande
jaar. In 1975 vertrokken 500 Neder
landers naar Australië, maar Aus
tralië zou dat aantal het komende
jaar graag zien groeien tot ongeveer
duizend, zo verklaarde de Australi
sche minister van immigratie, M. J.
R. Mackeller, gisteren in Den Haag.
Mackeller noemde zijn bezoek aan
Nederland, waar hij sprak met mi
nister Boersma van sociale zaken
en emigratiefunctionarissen, "zeer
succesvol". Nederlandse emigran
ten zijn over het algemeen goed
geïntegreerd in de Australische
samenleving, ze hebben zich over
het hele land verspreid, en niet al
leen een belangrijke bydrage gele
verd aan de economie maar ook aan
de cultuur van hun nieuwe vader
land, aldus Mackeller.
Een deel var
emigranten zal op rekening komen
van gezinshereniging: ouders bij
voorbeeld, die zich bij hun eerder
geëmigreerde kinderen voegen.
Maar het grootste deel zal moeten
bestaan uit arbeidskrachten waar
aan de Australische economie op
het ogenblik behoefte heeft.
Australië kampt op het ogenblik
met aanzienlyke werkloosheid. In
april waren 268.000 mensen - 4.4
procent van de beroepsbevolking -
zonder werk. Bij toelating van
nieuwe emigranten zal daarom
scherp geselecteerd worden, uit
gaande van de specifieke beroepen
en bekwaamheden waaraan Aus
tralië behoefte heeft om open plaat
sen te vullen.
Mackeller noemde de metaal
industrie en de handel ais sectoren
waarin behoefte aan immigranten
bestaat, maar dat kan snel verande-
Fiscus
De premies op investeringen die
arbeidsplaatsen scheppen komen
in de plaats van bestaande
belasting-voordelen, zoals de in-
BRUSSEL(ANP)-Minister Vrede-
ling heeft gisteren in de vergader
ing van NAVO - defensieministers
te Brussel meegedeeld dat Neder
land wil bijdragen aan de kosten
van de legering van een Ameri
kaanse brigade bij Bremerhaven in
West-Duitsland.
Hoe groot deze bijdrage zal zijn,
kon ir. Vredeling nog niet zeggen.
Het Nederlandse aanbod houdt
mogelijk verband met het feit, dat
de Nederlandse regering uiterst te
rughoudend staat tegenover het
zgn. AWACS-project, het uitrusten
van vliegtuigen met elektronische
apparatuur om de troepen van het
Warschau-pact in het oog te hou
den.
Ir. Vredeling verklaarde zijn colle
ga's te hebben voorgesteld, na te
gaan of de NAVO, of de landen die
troepen hebben in de centrale sec
tor, kunnen bijdragen aan de kos
ten van de legering.
De omvang van de Nederlandse
bijdrage hangt mede af van de
eventuele bijdragen van andere
landen. "Het is logisch dat de Ver
enigde Staten en West-Duitsland
een deel van de kosten dragen,
maar het is van politiek belang dat
dit geen Amerikaans-Duitse aange
legenheid wordt", aldus minister
Vredeling. Zonder zich uit te laten
over cijfers sprak hij over een bij
drage "in overeenstemming met de
grootte van ons land".
Een Nederlandse bydrage, die op
de begroting zal moeten worden
opgevoerd, "is goed besteed geld".
De uitgaven zullen moeten worden
ingepast in "de meerjarenplanning
van defensie".
De kritiek op de Nederlandse
defensie-inspanning die vroeger
nog wel werd gehoord, bleef dit jaar
geheel achterwege. "De Neder
landse bijdrage aan de gezamen
lijke inspanning is redelijk en góed,
zy kan de toets van de kritiek ruim
schoots doorstaan", aldus minister
Vredeling. In conferentiekringen
werd opgemerkt dat andere,
kleinere NAVO-landen als België
en Noorwegen weliswaar thans
hun inspanrting verhogen, maar dat
deze landen ten opzichte van Ne
derland een achterstand hadden in
te lopen.
Alle ministers, zo deelde ir. Vrede
ling mee, maken zich zorgen over
de voortdurende groei van de Rus
sische militaire macht. De Sowjet-
troepensterkte wordt voortdurend
uitgebreid, terwijl de Amerikaanse
is gedaald en "beduidend minder"
is dan de Russische.
