Sowjet-Unie en
VS houden oog
op kernproeven
W.-Duitsland
boos over plan
Mitterrand
Donaties blijven binnenstromen
Levering kernreactors zint
ook veel Amerikanen niet
Wederzijdse inspectie
Nog geen vergelijk op
Unctad-conferentie
Japan is zeer
optimistisch
Aftreden
Britse
regering
geeist
Syrië wil
tegenover
harde
Israel
lijn
IEREN PATROUILLEREN ZELF
ZATERDAG 29 MEI 1976
Ontvoerders Nadine zoeken contact
MEXICO-STAD - Gisteren heeft
zich een Mexicaanse cardioloog
gespoed naar de woning van de
Belgische ambassadeur in Mexi
co, Andre Chaval, die in shock
toestand verkeert sinds de ont
voering van zijn 16-jarige dochter
Nadine door linkse terroristen op
Dr. Luis Rivera Collado begaf
zich naar de ambassadeurswoning
in gezelschap van een verpleeg
ster. Nadat hij de ambassadeur
had onderzocht, gaf hij hem een
kalmeringsmiddel. Hij zei buiten
tegen verslaggevers dat Chaval
het "kalm aan" moest doen, maar
verder niets mankeerde.
Chaval en zijn vrouw proberen
intussen - daartoe gemaand door
hun ontvoerde dochter - aan de
10 miljoen pesos te komen die de
terroristen willen hebben in ruil
voor Nadine. Ze hebben nu onge
veer de helft bijeen.
Ambassadeur André en mevrouw
Mireille Chaval vrezen met gro
te vreze het volle bedrag niet op
tijd bijeen te hebben.
In het derde bericht van de ter
roristen stond: "De gevangene zal
worden terechtgesteld als het geld
er niet komt". Een nieuwe termijn
hebben ze niet gesteld, maar ze
schijnen in te stemmen met Cha-
vals voorstel hem tenminste tot
het weekeinde respijt te geven.
De vorige termijn verstreek vrij
dagochtend om zeven uur.
Intussen blijven bij de ambas
sadeurwon img donaties van vrien
den, sympathisanten en belang
stellenden toestromen. Of de Me
xicaanse regering rechtstreeks of
via derden het bedrag zal aan
zuiveren, is een open vraag. Pre
sident Echeverrla houdt zich naar
buiten toe aan een politiek van
niet in onderhandeling treden met
de extremisten.
Mevrouw Chaval vertelde dat
zij gistermorgen drie telefoontjes
van de ontvoerders had gekre
gen, maar dat de lijn alle keren
gestoord was geweest. De eerste
keer hingen de ontvoerders op
omdat ze klaarblijkelijk de stem
van de ambassadeursvrouw niet
herkenden. De tweede keer deden
ze dat wel, maar verstond zij
hen ndet. De derde keer waren ze
er opnieuw niet zeker van, dat
de stem die van haar was.
Mevrouw Chaval was zichtbaar
in de war over het mislukken van
het telefonische contact, maar
naar 't scheen, werd later contact
gemaakt dat bevredigender ver
liep.
Kabinet bezorgd
DEN HAAG (ANP) Minister
president Den Uyl heeft gisteravond
gezegd, dat de regering een mogelijke
mislukking van de Unctad-conferen
tie in Nairobi als „een zeer ernstige
zaak" beschouwt.
Naar zijn mening zal de zich af
tekenende mislukking bijdragen tot
een polarisatie in de verhoudingen
tussen de arme landen en de geïn
dustrialiseerde landen, zeker nu ver
wachtingen over de conferentie wa
ren gewekt. Volgens de premier be
tekent een mislukking ook een ern
stige terugslag op de gang van za
ken binnen de Europese gemeen
schap. Het is niet uitgesloten, dat
een falen van de gemeenschap in
Nairobi negatief zal inwerken op de
besluitvorming binnen de gemeen
schap inzake vraagstukken als de
directe verkiezingen, het werkgele
genheidsbeleid en de totstandkoming
van een Europese Unie.
De Nederlandse en Belgische par
lementariërs in Nairobi hebben in
een gisteren gepubliceerde verklaring
gezegd dat het succes van Unctad 4
afhangt van de EEG. Daarom doen
z\j „een laatste beroep op de leiders
van alle politieke partijen van de
EEG om de inspanningen tot een
vergelijk te steunen".
Dit gemeenschappelijke standpunt
zou in de eerste plaats de onderhan
delingen over de basisprodukten
moeten betreffen, het fonds voor het
TOKIO (UPI) Japan verwacht
voor de komende tien jaar geen in
val van vreemde troepen en is op
timistisch over voortzetting van de
ontspanningspolitiek tussen de Ver
enigde Staten en de Sowjet-Unie.
Dit staat in een witboek van het de
partement van defensie, het eerste
sedert zes jaar.
Volgens de woordvoerder van het
departement van defensie in Tokio
zal het Amerikaans-Japanse veilig
heidsverdrag de hoeksteen blijven
voor de Japanse veiligheid.
Het Japanse defensie-potentieel zal
de komende tien Jaar op het huidige
niveau gehandhaafd blijven zolang
de Amerikaans-Sowjet ontspan
ning blijft.
Volgens de Japanse woordvoerder,
was men het bij defensie en bij het
ministerie van Buitenlandse Zaken
eens over de beoordeling van de inter
nationale situatie.
ui buffervoorraden om
prijsregulerend op te treden en de
schuldenlast van de ontwikkelings
landen.
De conferentie over handel en ont
wikkeling is gisteren wel tot over
eenstemming gekomen over enige
minder belangrijke onderwerpen.
Niettemin Is men er nog niet in
geslaagd de impasse te doorbreken
over de belangrijkste twee punten:
de schuldenlast van de derde wereld
en de grondstoffen.
Faillissement
universiteit
New York
noopt leiding
tot sluiting
NEW YORK (UPI) De rector
van de gemeentelijke universiteit
van New York, Robert Kibbe, heeft
gisteren de universiteit gesloten om
dat het geld op is. "Met grote droef
heid en zorg" moet ik de universi
teit met ingang van middernacht
sluiten, aldus Kibbe. Aan de ge
meentelijke universiteit, waar het
onderwijs gratis is, studeren 270 000
studenten.
De staf is voor onbepaalde tijd
met onbetaald verlof gestuurd en
de 20.000 laatstejaars kunnen voor
lopig niet afstuderen. Kibbe zei dat
hij tot de maatregel was gedwongen
omdat de wetgevende vergadering
van de staat New York een wets
ontwerp voor 24 miljoen dollar hulp
aan de universiteit niet tijdig in
behandeling heeft genomen. Hij
drong er bij studenten en docenten
op aan hun vertegenwoordigers in
de wetgevende vergadering onder
druk te zetten opdat de sluiting zo
snel mogelijk kan worden opglhe-
lingen over de onafhankelijkheid
van Namibië, maar zo weet senator
Clark, als de Zuidafrikaanse belan
gen bij het verkrijgen van uranium
uit Namibië worden geïntensiveerd -
zoals zou gebeuren bij de levering
van kernreactors - dan zou dit land
er wellicht weer meer voor gaan
voelen dit Namibische gebied toch
bezet te houden.
Zo vastbesloten als de commissie
voor buitenlandse betrekkingen de
Loesaka-lijn steunt, zo sterk is zij
gekant tegen elke aktie, die van
deze lijn afwijkt af in de
tegengestelde richting gaat. Dé
voorzitter van de subcommissie was
bang, dat de verkoop van kernreac
tors aan Zuid-Afrika wel eens zo'n
ongewenste activiteit zou kunnen
blijken te zijn.
.Als de Amerikaanse regering
werkelijk General Electric toestem
ming geeft de Zuid-Afrikaanse
nucleaire capaciteit op te voeren,
bevestigd dat alleen dat het
Amerikaanse politieke en economi
sche leiderschap er diep in zijn hart
nog steeds niet van overtuigd is dat
de 21 miljoen zwarten in Zuid-Afri
ka de wil en de kracht hebben om
de voortdurende overheersing door
vier miljoen welvarende, goed
bewapende en gedisciplineerde blan
ken te bedreigen, laat staan van de
kaart te vegen," aldus professor
Marcum, van de universiteit van
Californië op de hoorzitting.
LONDEN (AP) Meer dan 70
conservatieve afgevaardigden in het
Bntse Lagerhuis hebben een motie
U1?fSlend waarül het streden wordt
geeist van de Britse regering.
Aanleiding tot de motie is de ver
ontwaardiging van de conservatieven
over de wijze waarop donderdag een
wetsvoorstel betreffende nationali
satie van de Britse scheepswerven,
werd aangenomen.
„Wy zullen op geen enkele wyze
meer met de regering samenwerken"
verklaarde de leider van de conser
vatieven Humphry Atkins, gisteren.
„Alle communicatiekanalen tussen
ons zijn nu gesloten".
De uitspraak van Atkins komt er
op neer dat de conservatieven in het
vervolg niet meer zullen meewerken
aan het systeem van „paarvorming"
in het parlement. Dit systeem houdt
in dat wanneer een afgevaardigde
van een party door ziekte of offi
ciële bezigheden niet aanwezig kan
zyn by een stemming, een afgevaar
digde van de andere party zich even
eens van stemming onthoudt. Over
het algemeen beperkt men zich by
dit systeem tot stemmingen over niet
controversiële onderwerpen.
De conservatieve opwinding ont
stond donderdag toen een motie werd
aangenomen waardoor de procedurele
regels van het Lagerhuis werden op
geschort voor de behandeling van
het nationalisatievoorstel. Deze mo
tie werd aangenomen doordat de
voorzitter van het parlement zyn
stem eraan gaf waardoor een stem
menverhouding bereikt werd van 304
tegen 303. Toen even daarna met
dezelfde stemmenverhouding het
wetsontwerp werd aangenomen was
voor de conservatie ven de maat voL
Door
Ewout Jan-se
BONN (SP) Het plan van
de Franse socialistenleader Mit
terrand tot oprichting van een co
mité voor de verdediging van
de burgerrechten in West-Duits
land heeft in Bonn tot heftige
reacties geleid. Minister van Bin
nenlandse Zaken Maihofer sprak
van een "spookachtig voornemen"
minister van Buitenlandse Za
ken (en voorzitter van de libera
le FDP) Gensdher zei dat de
Bondsrepubliek "niet behoeft te
schuwen". Woordvoerder
Schwartz vam de SPD verklaar
de dat de sooiaal -democra
ten door het initiatief van hun
Franse geestverwant „ten diep
ste zijn geraakt".
Oogmerk van Mitterrand was de
soms merkwaardige praktijken
aan de kaak te stellen die in de
Bondsrepubliek worden toegepast
bij de uitsluiting of ontslag van
al of niet veronderstelde "radi
oalen" in overheidsdienst. Of
schoon de regering in Bonn zich
moeite geeft daarbij duidelijke
rechtsnormen te hanteren kan
het tooh gebeuren dat een machi
nist bij de spoorwegen wordt ont
slagen omdat bij lid is van de
(niet verboden) Duitse commu
nistische partij.
Een probleem is ook dat krach
tens de federalistische structuur
van dit land de tien deelstaten
bij aanstelling of afwijzing van
gegadigden voor ambtelyke func
ties zelf kunnen vaststellen of de
betrokkenen al of niet trouw aan
de grondwet zijn. Zo kan het ge
beuren dat een sociaal-demo
craat voor een rechterlijke of on-
derwysfunctie in de CSU-deel-
staat Beieren of de CDU-deel
staat Baden - W urtemberg wordt
afgewezen, maar in een ande
re deelstaat, zoals Hessen, kan
worden aangesteld.
Niemand minder dan ex-bonds-
president Heinemann heeft on
langs dringend gewaarschuwd,
tegen deze officiële snuffelarij
naar de politieke gezindheid van
sollicitanten. HIJ hekelde met
name de neiging van vele rege
ringsinstanties radicale kritiek
op de grondwet met een tegen de
grondwet gericht extremisme over
één kam te scheren.
Washington De Amerikaanse
fabriek Foxboro Company heeft drie
jaar geleden aan Zuid-Afrika twee
grote computers verkocht, die nu
worden gebruikt om een geheime
fabriek voor het vervaardigen van
verrijkt uranium draaiende te
houden. Voor die verkoop is
toestemming gegeven door de
ministers van buitenlandse zaken en
van handel en door de nu
ontbonden atoom-energiecommissie,
hoewel de Zuidafrikanen nooit
hebben laten weten waarom zij deze
computers wilden hebben en voor
welk einddoel zij waren bestemd.
Foxboro wist wel dat de feitelijke
koper de Zuidafrikaanse direktie
voor Atoomenergie was. maar kwam
er pas achter waarvoor de
computes werkelijk moesten dienen
toen zij werden geïnstalleerd op de
geheime Zuidafrikaanse fabriek voor
de verrijking van uranium bij
Pelindaba. De Amerikaanse veilig-
heds- en Inlichtingendiensten hebben
van deze transactie van tevoren niet
geweten.
Deze onthulling van The Washing
ton Post is gisteren als waarheid
bevestigd door Myron B. Kratzer,
onderstaatssecretaris van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken, tegenover de subcommissie
voor Afrikaanse Zaken van de
Senaat.
Kratzer is onder meer verantwoor
delijk voor zaken betreffende
atoomenergie en de technologie
daarvan. Deze commissie heeft de
afgelopen dagen hoorzittingen ge
houden over de plannen van de
General Electric Company om twee
kernreactoren te verkopen aan
Zuid-Afrika. Bij deze transactie zijn
ook de Nederlandse maatschappijen
RSV en Bredero en de Zwitserse
Brown Boveri betrokken. Staatsse
cretaris Kooyman reist naar Ameri
ka om te vernemen hoe daar de
standpunten over deze omstreden
order liggen. In het congres bestaan
bezwaren tegen de order, maar er is
een meerderheid van 2/3 nodig als
president Ford de order zonder meer
wil laten doorgaan.
General Electric heeft voor de
verkoop van deze reactors een
vergunning aangevraagd bij de
commissie, die toezicht houdt op het
gebruik van atoomenergie, de NRC.
Als deze de vergunning afgeeft, zou
de Export-import Bank een garan
tielening van 250 miljoen dollar
verstrekken om de transaktie te
garanderen. Dat zou de grootste
garantdelening zijn die de Export
import Bank ooit voor een
transactie met Zuidafrika heeft
gegeven.
Garantieleningen, die hoger zijn
dan 60 miljoen dollar moeten
tenminste 25 dagen voor de
transactie wordt afgesloten, aan het
Amerikaanse Congres ter beoorde
ling worden voorgelegd.
Vooruitlopend op een beslissing van
regering en Congres heeft de
subcommissie uit de Senaat de
hoorzittingen uitgeschreven om
vooral na te gaan in hoeverre deze
verkoop aanbevelingswaardig kan
zijn uit het oogpunt van de
Amerikaanse buitenlandse politiek.
Dit speciaal gezien in het licht van
de nieuwe koers, die minister van
buitenlandse zaken Kissinger tijdens
zijn toerneedoor Afrika heeft
uitgestippeld in zijn rede in
Loesaka.
In zijn inleiding tot de hoorzitting
zei de voorzitter van de subcommis
sie, senator Dick Clark, dat de
politieke verwikkelingen, die een
dergelijke handelstransaktie op het
ogenblik met zich zouden meebren
gen allerminst een routinezaak zijn.
Zuid-Af rika heeft niet het verdrag
ondertekend, waarin de landen zich
verplichten atoomenergie alleen voor
vreedzame doeleinden te gebruiken
en het heeft een eigen proces
ontwikkeld om uranium te verrijken.
Dit uranium haalt Zuid-Af rika uit
Namibië, een gebied, dat Zuid-Af ri
ka bezet houdt in strijd met het
internationale recht zoals dat is
.vastgesteld door de Verenigde Naties
en het Internationaal Gerechtshof.
Op het ogenblik Is de regering-Vor-
ster bezig met beperkte onderhande-
WASHINGTON (AP) President Ford en de Sow-
jet-leider Leonid I. Breznjew hebben gisteren een
verdrag met betrekking tot kernproeven ondertekend dat
de weg opent voor wederzijdse inspectie ter plaatse van
de omvang en de aard van de proeven.
De plechtige ondertekening, die op
hetzelfde tijdstip plaatsvond in Wash
ington en Moskou, volgt op 18 maan.
van moeizame onderhandelingen
;al, zo hebben Amerikaanse rege
ringsfunctionarissen verklaard, een
stimulans kunnen zijn voor de on
derhandelingen in Genève die gericht
zijn op een overeenkomst ter beper
king van de strategische kernbewa
pening.
Ford verklaarde gisteren dat het
nieuwe verdrag aantoont dat „onze
twee landen op rustige wijze tot
overeenstemming kunnen komen
verantwoorde en gunstige rege-
KLEURSTOF
BLIJFT
TOEGESTAAN
IN EG
BRUSSEL (ANP) Amarant, de
kleurstof die in de Sowjet-Ume en
in de Verenigde Staten verboden is
omdat ze ervan verdacht wordt kan
kerverwekkend te zyn, biyft in de
Europese Gemeenschap toegestaan,
zo blykt uit een publikatie van de
Europese Commissie, het „dagelyks
bestuur" van de EG. De Europese
Commissie heeft er de voorkeur aan
gegeven in te gaan op het advies van
het wetenschappelyk comité voor de
menselyke voeding van de EG. Dat
comité heeft een dagehjkse dosis
van 0 tot 0,75 mg per kg lichaams
gewicht aanvaardbaar geacht.
Het gebruik van amarant, aldus de
publikatie, voorziet in bepaalde tech
nische behoeften in de gemeenschap.
Het wordt gebruikt voor de kleuring
van bepaalde voedingsmiddelen en
daarin is het erg n>o«ilijk te vervan
gen door andere kleurstoffen. Spe
ciaal het zogeheten „rood 40" of het
„rood allura", dat in de Verenigde
Staten wordt gebruikt om amarant
te vervangen, kan in de EG niet
worden gebruikt omdat het niet
voorkomt op de lyst van de in de
EG toegelaten kleurstoffen.
Het gebruik van .jood 40" kan
voor het moment niet worden over
wogen omdat er onvoldoende toxi
cologische gegevens over zyn, aldus
de publikatie.
lingen ondanks de moedlyfcheid van
de uitdaging".
Het verdrag heeft een looptijd van
vijf jaar. Het voorziet in inspectie
door Amerikanen bij bepaalde on
dergrondse kernproeven in de Sowjet-
Unie.
Deze proeven zyn bedoeld om na
te gaan welk gebruik van de kern
kracht kan worden gemaakt voor by-
voorbeeld het verleggen van de loop
van rivieren of in de mijnbouw.
In de Verenigde Staten heeft men
dit soort kernproeven jaren geleden
reeds opgegeven, maar de Sowj.-Unie
blijft belang stellen in zulke projec
ten.
Het verdrag beperkt de toe
gestane kracht in megatonnen voor
zulke ontploffingen tot 150 kiloton is
150.000 ton tnt.
Ford zei dat het verdrag „waarlij -
ke vooruitgang betekende op het ge
bied van de controle op de wapening
en op de weg naar een stabieler,
vreedzamer wereld en 'n constructie
ve verhouding tussen de Verenigde
Staten en de Sowjet-Unie.
„Het terugdringen van de schaduw
van een kernoorlog moet voortdurend
ons tot zorg zijn", aldus de president
Hij drong aan op snelle ratificatie
door de senaat van dit verdrag en het
eerdere verdrag tot ondergrondse
kernproeven van meer dan 150 kilo-
ron verbiedt.
In Moskou verklaarde Breznjew
tydens de ondertekeningsplechtig
heid in het Grote Paleis van het
Kremlin, dat het nieuwe verdrag
„een gevoel van tevredenheid" opriep.
Volgens de partijleider zijn de „be
langrijke problemen" echter nog
steeds niet opgelost. Hy sprak onder
meer over een nieuw langlopend ver
drag over de beperking van strategi
sche wapens tussen de Sowjet-Unie
en de Verenigde Staten.
„De Sowjet-Unie doet, net als in
het verleden, alles wat in haar ver
mogen ligt om dit te bereiken",, aldus
Breznjew.
Voedselgebrek Het Filippijnse
Rode Kruis heeft voor de door de
storm Olga getroffen en de daardoor
overstroomde gebieden „voedsel en
nog eens voedsel" nodig.
Dit heeft secretaris-generaal me
vrouw Loreto Paras gisteren gezegd
in een vraaggesprek voor de radio.
Voor zover tot nog toe bekend
heeft Olga aan zeker 170 mensen
het leven gekost.
BEIROET (Reuter) Kort nadat
Syrië zich akkoord verklaarde met
de verlenging van het mandaat van
de VN-vredesmacht op de hoog
vlakte van Golan, is gisteren in Bei
roet bekend geworden dat dat land
werkt aan een verharding van zyn
standpunt ten aanzien van het pro
bleem Israël en een Arabisch „af-
wyzingsfront" wil oprichten naar het
voorbeeld van de houding van het
Palestynse bevrydingsfront.
Volgens het pro-Syrische blad Ash-
Sharq in Beiroet zal het front ge
vormd worden door Syrië, Irak, Libië,
Algerye, Jordanië en het Palestynse
bevrydingsfront.
De afgelopen zes maanden is men
in deze landen op diplomatiek niveau
bezig geweest met de oprichting van
het „afwyzingsfront" dat elke oplos
sing in het Midden-Oosten zal ver
werpen dde niet uitgaat van de ver
nietiging van de staat Israël.
In verband met deze plannen
bracht premier Jalloed van Libië on
langs bezoeken aan Syrië en Irak.
Volgens diplomatieke waarnemers
probeert Damascus de wind uit de
zeilen te nemen van de Arabische
bondgenoten die vinden dat Syrië's
standpunt niet hard genoeg is. Die
kritiek werd vooral geuit door Irak.
Waarnemers betwyfelen of president
Hafez Al-Assad van Syrië het klaar
zal spelen tot overeenstemming te
komen met de leidende party van
Irak.
MOKHTARA LibanonKa-
mal Jumblatt, leider van de link
se alliantie van moslims in de Li
banese burgeroorlogneemt af
scheid van zijn zuster Linda
Atrasj, die afgelopen donderdag
werd vermoord door rechtse fa-
langisten-
Intussen heeft de Libanese re
gering besloten het vliegveld van
Beiroet niet te sluiten. Het vlieg
veld is de laatste dagen voortdu
rend beschoten en de enige maat
schappij die er nog een verbinding
onderhoudt is "Middle East Air
lines", een particuliere onderne
ming en de enige luchtvaartmaat
schappij.
De burgeroorlog in Libanon
heeft tot nu toe aan 25.000 men
sen het leven gekost. De oorlog
duurt thans 14. maanden.
BELFAST (Reuter) Met in
gang van morgen zullen duizenden
Noordierse protestanten, de mees
ten gewapend, patrouilles gaan lo
pen om de strijd aan te binden te
gen commando's van het Ierse Re
publikeinse leger (IRA). Het "Ulster
Service Corps" is gevormd omdat
het Britse leger naar het oordeel
van de protestanten niet afdoende
optreedt tegen de IRA. De Noord-
Ierse politie heeft een beroep ge
daan op de protestantse patrouilles
niet tot eigenmachtig optreden over
te gaan. Mensen die willen bijdra
gen tot handhaving van wet en or
de moeten zich maar aanmelden
der.
De protestantse patrouilles willen
in actie komen op plaatsen waar de
IRA doorgaans actief is, zoals de
streek rond Dungannon. De protes
tanten zouden vrezen dat de Britse
regering ondanks beweringen van 't
tegendeel voorzichtig probeert Brit
se troepen uit noord-Ierland weg te
halen. Met de vorming van de
patrouilles zouden de protestanten
de Britse regering tot andere ge
dachten willen brengen, zo menen
waarnemers.
