Evangelisatie per huifkar
Huifkar-
aktie
De verborgen naam
Week voor missionaris
mikt dit jaar op
vier miljoen gulden
Karavaan door Gelderland en Overijssel
KERKDIENSTEN
PAGINA 4
ZATERDAG 29 MEI 197^
DEN HAAG Ondanks alle berichten over vergrijzing, vervroegde terug
keer, uiwijzing en dergelijke ligt het aantal Nederlandse missionarissen
nog altijd boven de 7000. Per 1 januari van dit jaar waren om precies te zijn
7342 Nederlandse missionarissen en missionaire werkers(sters) in 84 lan
den over de hele wereld, werkzaam. In Afrika zijn er 35 landen waar
Nederlanders hun diensten aanbieden, in Noord- en Zuid-Amerika 24, in
Azië 17 en in Australië en Oceanië 8.
Een eerste analyse van de cijfers geeft enerzijds een daling van het aantal
paters, zusters en broeders (behorende tot een orde of congregatie) te zien,
maar anderzijds een stijging van de missionaire werkers (sters) en de
seculieren (seculier wil zeggen: niet behorend tot een orde; geen paters
dus).
Dit bevestigt een verschuiving van de traditionele aanpak, waarbij de
zelfstandigheid van de jonge kerken en het getal "eigenlandse" priesters
en werkers toenemen, en tevens een groeiende belangstelling van meren
deels jongere deskundigen die voor bepaalde tijd de missionarissen willen
assisteren.
Geef Thuis
Van 30 mei tot 6 juni wordt weer de jaarlijkse "Week voor de Nederlandse
missionaris" gehouden, ditmaal onder het motto "Geef Thuis aan mensen
met een missie"
Deze aktie, die in het verleden vooral een geldelijk karakter droeg, wordt
meer en meer een poging om met name de Nederlandse rooms-
katholieken bewust te maken vande betekenis van het missionaris-zijn in
deze tijd en van de verantwoordelijkheid die de uitzendende geloofsge
meenschap voor deze mensen draagt.
De fondsen die de aktie pleegt op te brengen, werden aangewend om met
verlof of pensioen naar ons land terugkerende missionarissen financieel te
steunen. Die functie behoudt de aktie. Maar daarnaast wordt onderzocht,,
op welke andere manieren gestalte kan worden gegeven aande verant
woordelijkheid van de geloofsgemeenschap voor de mannen en vrouwen
die namens haar in de "derde wereld" werken.
De indruk wordt weieens gewekt, dat missionarissen een van de catego
rieën ontwikkelingswerkers zijn.
Mr. J. van Gennip. directeur van het Centraal Missie Commissariaat,
meent, dat missionarissen en zendelingen zich blijven onderscheiden van
alle andere ontwikkelingswerkers omdat zij een op het evangelie geba
seerde boodschap hebben uit te dragen, die tot bevrijding en geluk van
mensen kan leiden. "Alleen zo is het te rechtvaardigen dat katholieken,
ongeacht de mate van kerks-zijn, verantwoordelijkheid voor hen dragen".
Niet overmoedig
De pinksteractie voor de missie bracht vorig jaar f 3,5 miljoen op.Hiervan
kwam 90 procent direct aan de missionarissen ten goede, te weten 52
procent voor levensonderhoud, kleding, reisgeld, zakgeld, gezondheids
zorg tijdens het verlof en betaling van sociale-verzekeringspremies, 8 pro
cent voor oriëntatie, cursussen en bijscholing, 7 procent voor boeken en
tijdschriften, hier en in de missie, 3 procent voor het rampenfonds: directe
hulp aan missionarissen bij natuurgeweld, brand, diefstal en politiek ge
weld, 16 procent voor uitrusting voor pastoraal werk en liturgie by hun
terugkeer naar de missie en 4 procent roor de financiering van lekenassis-
tentie. De pinksteractie van dit jaar mikt op 4 miloen gulden."Het is een
gedurfde taakstelling", zegt mgr. J. W. M. Bluyssen, bisschop van Den
Bosch, ervan, "maar geen overmoedige als wij zien wat er allemaal nodig
is, en weten tot welk een vrijgevigheid onze christen gemeenschap bereid
Het aantal roomskatholiekèn in de Verenigde Staten is vorig jaar met
18.000 toegenomen tot bijna 49 miljoen. Dat is bijna 23 procent van de
totale bevolking. Het aantal gedoopte kinderen en bekeerlingen nam voor
het eerst sinds 1962 toe, maar het aantal rk-huwelijken liep terug. Het
priesteraantal is met 62 verminderd, dit in tegenstelling tot 1974 toen het
met 2000 steeg. Ook het aantal rk-scholen is afgenomen (met 125).Het rk
kerkelijke leven in de Verenigde Staten is georganiseerd in 32 aartsbis
dommen en 136 bisdommen.
HENGELO (Ov.) - Nu de oude huifkar als toeristische
attractie weer stevig op zijn wielen staat en er weer
paarden genoeg zijn om de herleving van dit stukje
weg-romantiek in stand te houden, blijkt dit voorou
derlijke vervoermiddel ineens nog méér gebruiks
mogelijkheden te bezitten. In ieder geval zijn de jon
geren van "God is liefde" in Hengelo ervan overtuigd,
dat een huifkar bijzonder geschikt is voor "mobiele
evangelisatie".
En dus vertrekt op zaterdag 26
juni bij het station Ede-Wage-
ningen een karavaan van 9
huifkarren richting Apeldoorn,
voor een grote evangelisatie-
trek over de Veluwe en door
Twente en de Gelderse Graaf
schap.
Wim Bootsma, die leider is van
de koffiebar (een onderdeel van
het jeugdwerk "God is liefde")
van de Vrije Baptisten Ge
meente in Hengelo, zag in een
toeristische folder uit Wagenin-
gen een aanbieding staan voor
een vakantietocht per huifkar.
Hij legde contact met dit bedrijf
en dat had tot gevolg dat de ei
genaar een volle week - van 26
juni tot 3 juli - al zijn wagens
voor evangelisatiedoeleinden
beschikbaar stelde.
Dag en nacht
Bootsma: "Onze koffiebar is ei
genlijk een vrucht van de Je-
zusbeweging, die enige jaren
geleden uit Amerika naar Eu
ropa overwaaide. In Hengelo en
omgeving vonden de mensen
die zich door de verkodingiging
verkondiging deze evangelisa
tiebeweging aan Jezus gewon
nen hadden gegeven, onderdak
in de baptisten gemeente.
De vraag hoe wij als jongeren
met elkaar op vakantie konden
gaan en hoe wij deze dan zou
den gebruiken om de bood
schap van Jezus door te geven,
leef de al een poos in onze kof
fiebar. Zo hebben we eerst aan
een schip gedacht, waarmee we
een aantal havens zouden aan
doen om daar te evangeliseren.
Maar daar is niets van gekomen.
Totdat ons lid Henk Dokter ons
op het idee van de huifkar
bracht.
Vóór zijn bekering had hij op
vakantie een tocht met zo'n kar
gemaakt en daaraan bewaarde
hij zulke leuke herinneringen
dat hij, toen hij tot onze kring
was toegetreden, er een steen-
goeie omslagtekening voor het
jeugdblad van maakte. Het was
meteen raak; dat moest de uit
voering van ons vakantieplan
mogelijk maken. Immers, met
zo'n vervoermiddel kan je je
niet alleen vrij in alle richtingen
verplaatsen, maar je bent ook
voor dag en nacht van niemand
afhankelijk.
Rondrit
-dank zij de voortreffelijke me
dewerking van de firma Roelof-
sen, zijn we in augustus met de
eigenlijke voorbereidingen be
gonnen. En zo hopen we op za
terdag 26 juni om 10 uur met 50
deelnemers in 9 echte huifkar
ren uit Ede-Wageningen te ver
trekken. Als het ons lukt, die
dag om een uur of vijf in Apel
doorn te zijn, maken we daar
eerst een rondrit door de bin
nenstad. Om half 6 is onze eer
ste openluchtsamenkomst - in
het Beekpark - gepland.
Dat karrenbedrijf in Wagenin-
gen ligt deze week werkelijk he
lemaal stil. Het heeft zich in
verhuur van huifkarren spe
ciaal voor de vakantietijd ge
specialiseerd. Al het materieël
is voor onze tocht ingezet. We
hebben berekend, dat de hele
actie ons ongeveer 150 per
persoon zal kosten. Dat is in to
taal een 7500. Maar de deel
nemers zelf betalen er ook aan,
zodat we nu al kunnen zeggen
dat er geen nadelig saldo in zit.
Nee, we hebben buiten die
huifkarren geen afspraken ge
maakt. We zullen straks hele
maal op die negen paard-en-
wagens aangewezen zijn. Ko
ken doen we ook zelf. Ze zijn
gewoon ons huis in die week.
We hebben de zaak zo goed mo
gelijk uitgemeten. Het kan zijn
dat de spullen die we moeten
meenemen - en dat is nogal wat
- meer ruimte vragen dan we nu
berekend hebben, of dat de
deelnemers niet toekomen met
de hun toegemeten plaats.
Daarom hebben we een aantal
jongeren gevraagd, hun tent
mee te brengen".
Kind van God
Het jeugdwerk "God is liefde"
van de vrije baptisten - een reli
gieuze groepering waartoe ook
Gert en Hermien behoren - be
gint al met een crèche voor 0- tot
3-jarigen. Na de zondagsschool
(meer dan 100) kunnen de kin
deren naar de clubs voor de
"jonge jeugd" (40 leden) en ten
slotte heb je de groepen voor de
oudere jeugd, waarvan de kof
fiebar-die open staat voor ieder
die er behoefte aan heeft binhen
te lopen - er één is. Uit de laatste
categorie zijn de deelnemers
aan de trektocht gerecruteerd.
Predikant van de Hengelose
baptisten is de oud-Leidenaar J.
A. Malgo.
Evangelisatietocht door jonge christenen.
Volgende maand vertrekken 9 huifkarren voor een evang elisatietrek
Wim Bootsma, net vader ge
worden van een dochter "Er
waren eigenlijk maar twee
voorwaarden om te kunnen
meegaan: je moet ten minste
vijftien jaar zijn - de oudste
deelnemer is dertig - en je moet
weten dat je een kind van God
bent. Natuurlijk zullen wij er al
les aan doen dat het ook een
fijne tocht wordt, maar wij gaan
toch in de eerste plaats op reis
met een opdracht om elke dpg
mensen voor het evangelie van
Jezus Christus te winnen. En
we zullen dat op de Veluwe niet
anders doen dan in Twente en
de Achterhoek.
Daarnaast wil de huifkar-actie
een aanmoediging zijn voor
kerken, jongerengroepen en
individuele christenen om ook
te gaan evangeliseren. Je houdt
zo'n boodschap niet vóór je".
Vele plaatsen
Zondagavond 27 juni worden
de trekkers ontvangen in het
baptistencentrum aan de Bos
weg in Apeldoorn.
Op maandag 28 juni is Nijverdal
het eindpunt (openluchtsa
menkomst in het Henri Du-
nantpark en open avond in een
kerk), op dinsdag 29 juni Goor,
op woensdag 30 juni Lochem
(avond in de schouwburg met
film, muziek en getuigenissen),
op donderdag 1 juli Eibergen en
op vrijdag 2 juli Doetinchem
(openluchtsamenkomst op het
stadhuisplein). De volgende
dag, zaterdag 3 juli, keert de ka
ravaan naar zijn uitgangspunt
terug: station Ede-Wagenin
gen.
In vele plaatsen in Overijssel en
Gelderland zijn kerken en/of
christelijke gemeenschappen
ingeschakeld om via folders en
affiches bekendheid te geven
aan de doortocht van de huif
karren. Zij hebben zich ook
voor eventueel nazorgwerk be
schikbaar gesteld.
Onverwachte
Medewerking aan de actie ver
leent de evangelisatiebeweging
Campus Crusade for Christ. De
open avonden in de verschil
lende eindpunt-plaatsen ver
zorgen de jongeren helemaal
zelf. 'Naast zang, prediking en
getuigenis zijn er films. De mu
ziekgroep "Maranatha" uit
Hengelo verzorgt steeds de mu
zikale omlijsting. Een omroep
vereniging maakt opnamen van
de tocht voor uitzending in een
radio-jeugdprogramma.
Wim Bootsma ontveinst zich
niet, dat dit huifkarren
experiment de deelnemers voor
onverwachte dingen kan zetten.
Maar hij ziet er allerminst
tegenop: "De leiding is zich
hiervan voldoende bewust en
de geest in de groep is zo posi
tief dat elke deelnemer in alle
opzichten een goede medewer
ker zal zijn. Bij de voorberei
dingen zijn we niet over één
nacht ijs gegaan. En dan putten
we vanzelfsprekend in de eerste
plaats kracht uit ons geloof.
Elke morgen beginnen we met
bijbelstudie en gebed, in kleine
groepjes in de huifkarren".
Doopvont
Spullen-van-vroeger krijgen
tegenwoordig vaak een functie
die ze nooit hebben gehad. Zo
wordt een wagenwiel gebruikt
als lamp, een romaans doop
vont als geraniumbak (zelf ge
zien, ergens in Drenthe), een
schootkoffiemolen als vaas
voor droogbloemen eneen
huifkar als gebedsplaats.
S. J. de groot
LEIDEN - Herv. Gemeente: Hoogl. kerk
10 dr. Lamping, 11.45 oec. studenten-
dienst, 7 ds. Swijnenburg Amersfoort;
Marekerk 10 ds. Bouhuys, 5 ds. De Jong;
Maranathakerk 10 ds. v. Achterberg;
Koningskerk 10 hr. Christ Gouda; Be-
thlehemkerk 10 ds. v. Malssen te L.dorp;
Bevr. kerk Zuid-West ds. Wagenvoor
de; Vredeskerk 10 ds. Hemmes; Waalse
kerk geen dienst; acad ziekenhuis 10 ds.
Bakker; diac. huis 10.30 ds. v. Halsema
Katwijk; jeugdkapel Vredeskerk 10 ge-
spreksdienst; jeugdkapel G. Herder
10.30 hr. Hofkes; Merenwijk 10 ds. Eek
hof. Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 ds.
Sijtsma, 5 ds. Koolstra; Petrakerk 10 hr.
Van Loo Amsterdam, 5 ds. Pnns Den
Haag; Oude Vest 10 ds. Koolstra, 5 ds.
Sytsma; Mar. kerk 10 ds. v. Achterberg, 5
hr. v. Loo; Bevr. kerk 10.30 ds. Heule, 5
ds. Bos Berkel; Groenh. 10 ds. Prins; De
Mirt 10 mevr. Owèl; Mierennest 10 hr.
Kroon. Dolerende Geref. Noodgem.
Groot Leiden (Herengr. 70) 8.30 en 5 hr.
Oosting. Geref. K. Vnjg. 10 en 2.30 ds. v.
Dijk. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Car-
lier. Geref. Gem.: 10 en 4.30 ds. Boog
aard. Geref. Gem. in Ned.: 11.30 en 5.30
dienst. Evang.-Luth. Gem. 10.15 ds. De
Boeft Voorschoten. Remonstr.-
Doopsgez. Gem. 10.15 ds. Tuinman
Meppel. Bapt. Gemeente 10 dienst. Le
ger des Heils 10 en 7.30 dienst. Evang.
Chr. Gemeenschap 10 hr. Dikkes. Zen
dingswerk Middemachtsgroep (Zoe-
terw.singel 21) 6 nam. Evangeüecentrum
Zijlsingel 2: zond. 10 en dinsd. 8 hr. Zyl-
stra. Pinkstergem. (O. Rijn 3) 3 evang.
Riekerk. Nieuw-Apost. Kerk, H. Rijnd.
24, 9.30 en 4, woensd. 8. Christian Scien
ce, Steensch. 6,10.30 Kerk van J. C. v. d.
H. d. L. Dagen, Steensch. 6, 10.15 Soefi
beweging, Gerecht 10, 11 voorm., hr.
Rooke over "Geloof het maar". Oud-
Kath. Kerk 10 h. mis. Vrij-Kath. Kerk,
Vreewijkstr. 19, h.mis. Rk kerken:
Haagweg zat. 7, zond. 9,10.45, 12 en 6.30;
Steenschuurzat. 7, zond. 10,11.30,6en 7;
Lammenschans weg zat. 7, zond. 9,10.30,
12 en 6; Haarlemmerstraat zat. 7, zond.
9.30,10.45, 12 en 6.30; Ryndyk 281: zat. 7,
zond. 9.30 en 11.30; Boshuizerlaan zat. 7,
zond. 9.30,11 en 12.15, Herensingel zat.7,
zond. 8.30, 9.30 en 11
AARLANDERVEEN - Herv. 10 ds. v
Dullemen Klaaswaal, 7 dr. v. Vliet
Hoogmade. Geref. 10 ds. Bouma
Noordwijk, 6 30 hr. Tenyenhuis. Chr.
Geref. 9.30 dienst, 3 dr. Kok Eemdijk. Rk
kerk zat 7. zond. 7.30 en 10.30; afd. Ter
Aar 9 en 12.
ABBENES - Herv. 9 30 ds. Goverts. 7 ds.
Van 't Hof Honselersdyk, jeugddienst.
Doopsgez. Gem. 10 ds. Hoekema Leeu
warden.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv Ad-
ventskerk 9.30 ds. Hoogendyk, 6.30 ds.
Bogers, dienst met en voor gefestel. ge
handicapten; Kruiskerk 9.30 ds. Lefe-
ber; Opst. kerk 9.30 ds. Fokkema, 4.50
zang, 5 hr. Goedhart Nieuwkoop jeugd
dienst; Nabij 9.30 ds. Bogers, gezins-
dienst; G. Herderkerk 10.30 dr. v. San
ten, dienst van Woord en Tafel; De Bron
9 dr. Van Santen, 6.30 zangdienst, ds.
Hoogendyk; Oudshoomsekerk 10 ds.
Los Rotterdam; Sionskerk 9.30 ds. Ver-
ploeg, 6.30 ds. De Vreugd Bodegraven.
Geref. Kerk; Mar. kerk 10 hr. Tenyen
huis, 6.30 ds. De Boer Hengelo; Salv.
kerk 10 ds. De Boer, 6.30 ds. Huizebosch
Woubrugge; G. Herderkerk 9 dr. Vlym
Leiden, 6.30 ds. v. d. Ree; De Bron 10.30
ds. v. d. Ree, 6.30 ds. Hoogendyk, zang-
dienst. Geref. K. Vrijg. 9.30 leesdienst,
2.45 ds. De Vries. Chr. Geref. Kerk 9.30
dienst, 2.30 ds v. d. Ent Katwyk. Geref.
Kerk Vryg Buiten Verband (kantine
Buitenhaven) 9.30 en 4.30 kand. Van
Leeuwen Utrecht. Oud-Geref. Gem. 9.30
en 4 leesdienst. Leger des Heils 10 en
7.30. Volle-Evang. Gemeente, geb. Kin
dervreugd, 10 hr. De Jong Ryswyk. Bap
tistengemeente: 10 evang. Bouhof, 6.30
evang. Van Beek; Noord (Sportlaan) 10
hr. Te Hennepe. Mol. Evang. Kerk 11 ds.
Sitanala. Mol. Prot. Kerk 4 ds. Molle Den
Bosch. Rk kerken: Bonifacius zat. 7,
zond. 8.30 10 en 11.30; Pius zat. 7, zond. 9,
10.30, 11 45 en 5.30; H Geest zat. 6.30.
zond. 9 en 11.
BENTHUIZEN - Herv 9.30 en 6 ds. Den
Dikken. Geref. Gem. 9.30,3 en 7 ds. Ver
hoef van Chilliwack (Canada).
BODEGRAVEN - Herv. Dorpskerk 9.30
ds. De Vreugd, 6.30 dr. Haitsma Woer
den; Salv. kerk 9.30 ds. Droogers, 6.30
prof dr. Graafland Gouda; Bethl. kerk
9.30 ds. Molenaar Scheveningen, 6.30 ds.
Droogers. Geref. Kerk 9.30 kand. Pater
A.dam, 6.30 ds. v. Santen Sassenheim.
BOSKOOP - Herv. Gem. 9.30 ds. Stel
wagen, 6.30 ds. Fokkema Alphen; De
Stek 11 ds. De Leeuw Maam. Geref. K.
9.30 en 5 kand. Den Braber Breukelen.
Rk kerk zat. 7, zond. 8.45, 10 en 11.30;
Ontmoeting zat. 5.30, zond. 10.30. Op
wekkingsgemeente (Concordia) 9.30;
Verg. v. Gelovigen (Nieuwstr.) 9.30 en 5.
Geref. Gem. 9.30 en 6.
HAZERSWOUDE - Herv. 9.30 en 6.30
ds. Geertsema. Geref. 9.30 en 5 ds. Ver-
sluys. Rk kerken: Michael zat. 7, zond. 9;
Bemardus zat. 7, zond. 10.30; Haz. dorp:
zat. 7, zond. 8, .10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv Gem. 10 ds. v
Bruggen HA, 7 ds. Boonstra. Geref. 10 en
5 ds. Pouwels. Chr. Geref. 10 ds. Van der
Kamp, 7 ds. v. d. Klis Wormerveer. Rk
kerken: Martinus zat. 7, zond. 8.30,10 en
11 30.
HOOGMADE - Herv. 10 ds. Hagen
Voorburg. Rk zat. 7, zond. 9 en 11.
DE KAAG - Herv. 9.30 ds. Roos jeugd
dienst. Rk zat. 7. zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv
Open Hof 10.30 ds Hemstede te Leider
dorp; Dorpshuis 6 ds. Gebraad; Ontmoe-
tingskerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. Teyge-
ler. Geref. 9 ds. Pylman, 5 ds. Vrolijk. Rk
kerk zat. 7, zond 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Hovius, 6 ds. Kool; O. Kerk
10 ds. Vink, 3.45 dienst in de Duitse taal,
6 ds. Hovius; Ichthuskerk 10 ds. De Vos,
5 ds. Vroegindewey; Pmélkerk 9.30
kand. Ten Klooster, 6 ds. Vink; Gr. v. Pr.
school 10 ds. Boer; De Hoeksteen 10 do-
vendienst; Overduin 2 ds. Baas. Geref.
Kerk: Vredeskerk 9.30 ds. De Vries, 5 ds.
Pylman; Triumfatorkerk 9.30 ds. Vro-
lyk, 5 ds. De Vries. Geref K. Vrijg. 8.30
en 3 ds. Hoff. Chr. Geref. Kerk 10 en 5 ds.
v. d. Ent.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv
10 ds. v. d. Linden, 7 ds. Lefeber te Alp
hen. Geref. 10 en 7 ds. Swierts.
LEIDERDORP - Dorpskerk 10 ds. Pan-
nekoek Leiden; Hoofdstraatkerk 10 ds.
v, Loenen, 6.30 ds. Van Tuinen A.dam;
Scheppingskerk 9 en 10.30 ds. Geursen,
5 ds. v. Loenen. Baptistengemeente: 10
br. Timmerije, 5 br. De Vries. Rk kerk
zat. 7, zond. 8.30, 10 en 11.30.
LEIMUIDEN - Herv 9.30 hr. Goedhart
Nieuwkoop. Geref. 9.30 en 7 mr. Reuge-
brink Leiderdorp. Rk kerk zat. 7, zond.
7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE - Herv. Gem. grote kerk 10 ds.
Pettinga Utrecht; Pauluskerk 10 ds.
Oostinga, 7 ds. v. Bruggen Hillegom. Ge
ref. 10 ds. v. d. Poel Den Haag, 7 dr. v.
Oeveren Rijnsburg. Chr. Geref 10 en
4.30 ds. Bijkerk Aaiten. Geref. Gem. 10
en 4 ds. Hakkenberg (voorm. HA). Geref.
K. Vnjg. 10 leesdienst, 5 ds Simpelaar.
Geref. K. Vryg. Buiten V. 9 ds. Schuur
man, 3 dienst Oud-Geref. Gem. 9.30 en 3
leesdienst. Rk kerken: Agatha zat. 7,
zond. 8.30. 10 en 11.30; Poelhuis zat. 7.
zond. 9 en 11.30; Mana zat. 7, zond. 8.30,
10,11.30 en 5.30; Engelbewaarders zat. 7,
zond. 7.30, 9 30 en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem. 9.30 en 6.30
ds. Bronsgeest. Geref. 9.30 en 6.30 ds.
Modderaar Waddinxveen. Rk kerk zat. 7,
zond. 7.30, 9, 10.45 en 7.
NIEUWVEEN - Herv. 9.30 ds. Stehou-
wer te Alphen, 6.30 ds. Kaai. Geref 9.30
dienst, 7 ds. Baas A.dam. Rk kerk zat. 7,
zond. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP - Herv. 9.30 ds. Den
Harder, 7 ds. Roos A.dam jeugddienst.
Geref. 9.30 en 6.30 ds. Rang. Chr. Geref.
9.30 dienst. 2.30 ds. Bijkerk Aalten. Rk
kerk zat. 7, zond. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. 9.30 ds. De Vree
Leimuiden, 7 ds. v. d. Velden Reeuwijk.
Geref 10 en 7 ds. Hartkamp Hillegom.
Rk kerk zat. 7, zond. 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Binnen 10 dr
Jansen, 7 ds. Keuning; S. Mio 9 dr. Jan
sen, Zee kerk Hoofdstr. 10 ds. Keuning;
De Rank 5.30 dr. Jansen; De Rank 10
kand. v. d. Ploeg R.dam, 3.30 ds. Post
Baam. Geref. Kerk: Hoofdstr. 10 ds. v. d.
Klaauw Veendam, 7 ds. Elgersma; Vin-
kenlaankerk 9.30 ds. Elgersma, HA, 7 ds.
Bosman, HA; Stichtingskerk 11 ds.
Bosman. Rk kerk Zee zat 7, zond. 9, 11
en 7; Binnen zat. 7, zond. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT - Herv. 10 ds.
Streefland. Rk kerken: Jozef zat. 7, zond.
8,10,11.30 en 6; Viktor zat. 7, zond. 8.-9.30
11 en 6; De Zilk zat. 7. zond. 8.30, 10 en
11.30; Sint Bavo 9.30; S. Maria zat. 7.15,
zond. 10.
OEGSTGEEST - Herv. Groene Kerk
9.30 ds. Ter Linden; Pauluskerk 10 ds.
Sasse; gemeentecentrum 10.30 ds. Wa
genvoorde. 10.30 hr. Rigtering jeugd-
kerk. Geref Kerk: 10 ds. Vegter, 7 ds.
Brokerhof. Geref. Kerk Vrijgemaakt
9.30 en 3 ds. Simpelaar. Geref. K. Vrijg.
Buiten Verband: 8.45 ds. v. d. Berg, 4 ds.
v. d. Berg, HA. Rk kerk: SL Willibrord-
kerk zat. 7, zond. 10 en 12; Bonaventura-
kapel zat. 6.30 zond. 9 en 11.
OUD-ADE - Rk kerk zat. 7, zond. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. 9.30 ds. Lalleman. Geref. Kerk;
9.30 ds. Czina, 6.30 ds. v. Harmeien Alp
hen. Rk kerk zat. 7, zond. 8.15, 9.45 en
11.30.
ROELOFARENDSVEEN - Rk kerken:
Petrus Banden zat 7, zond. 8, 9.30, 11 en
12.15; M. Presentatie zat. 7, zond. 8, 9.30
en 11.
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gem. 7 ds.
Wolthaus Aarlanderveen. Chr. Geref.
9.30 dienst, 2.15 ds. Bouw Scheveningen.
RIJNSBURG - Herv. Gem. grote kerk
9.30 ds. v. d. Bogerd, 5 ds. Wisse Wage-
ningen; Bethelkerk 9.30 ds. Van Roon
Zeist, 5 ds. v. d. Bogerd. Geref. Kerk;
Petrakerk 9.30 en 5 ds. Baayen; Imma-
nuelkerk 9 30 en 5 ds. Damsma; Mar.
kerk 9.30 en 5 dr. v. Oeveren. In alle dien
sten HA. Geref K. Vnjg. 10 en 5.15 ds. v.
Nieuwkoop. Chr. Geref. 9.30 en 3 ds.
Verhage Den Haag. Evang. Chr. Ge
meente: 10 ds. Agtereek (aula mavo). Rk
gemeenschap, zat. 7, zond. 10.30 (aula
tuinbouwschool).
RIJPWETERING - Rk kerk zat. 7, zond.
7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. 9 en 10.30 ds. We
stra, 6.30 ds. Koole Den Haag. Geref. 9.30
ds. v. Santen, 5 ds. v. d. Berg. Rk kerk zat
7, zond. 8,9.30 en 11.
VALKENBURG - Herv. Gem. 10 drs.
Kattenberg Voorschoten, 6.30 ds. Rooze,
jeugddienst, medew. Advendo, Geref. K.
9.30 ds. Rooze, 6.30 ds. De Vries. Geref.
K. Vryg. 10 en 5 ds. HofT, HA.
VOORHOUT - Herv. 10 ds Brokerhof
Rk kerk zat. 7. zond. 9. 10.30, 11.45 en
5.30.
VOORSCHOTEN - Herv. dorpskerk 10
ds. Meijering, 7 jeugddienst in geref
kerk; Hulp en Heil 10 u. ds. Lentz; aula
NH 9.30 ds. De Zeeuw; kapel Rijndijk 10
ds. v. d. Schoot; P Johannesschool 10
jongerendienst. Geref. Kerk 9.30 ds.
Wamink Apeldoorn, 7 vic. Bijl jeugd
dienst Geref. K. Vrijg. 10 en 5 leesdienst.
Rk kerken: Laurentius zat. 7, zond. 8 30,
10.30 en 12; M. Godskerk zat 7, zond 8.
10 en 11.30.
WADDINXVEEN-Herv Brugkerk9.30
ds. Cuperus, 6.30 kand. Heuvelman;
Hoeksteen 9.30 en 6.30 ds. v. d. Heuvel;
Bethel 9.30 en 5 ds. Verboom; Immanuel
9.30 en 7 ds. Flink. Geref. Kruiskerk 9.30
ds. Scherpenisse, 5 ds. Wamink; Ont-
möetingskerk 10 ds. Wamink, 5 ds.
Scherpenisse. Remonstr. Gem. 10 ds.
Hoff - Visscher. Oud-Geref. 10 en 6.30
leesdienst. Chr. Afgescheiden Ge
meente 9.30 hr. v. d. Heijden. Rk
Ontm.kerk zat. 7, zond. 8.30, 11.45 en
6.30; Viktorkerk zat. 7, zond. 10.
WARMOND - Herv. Gem. 10 hr. Vink
Katwijk. Rk kerk zat. 7, zond. 8.30,10 en
11.30.
WASSENAAR - Herv Dorpskerk 10 dr.
Frederikse, 7 dr Broekhuis Schoonho
ven: Kievietkerk 10 ds. Wiersma; Mes-
siaskerk 10 ds. Beker Den Haag; Dorps
centrum 9.30 kand. Plaisier Utrecht. Ge
ref. Kerk 10 zendeling v. d. Bijl en ds. v.
d. Meulen, 7 ds. Bech; Zuid 10 ds. Bech, 7
ds. v d. Meulen. Ned. Prot. Bond 10.30
ds. Wemer.
WOUBRUGGE - Herv. 9.30 en 6.30 ds.
Blenk. Geref. Kerk 9.30 ds. Huizebosch,
6.30 ds. BezemerTer Aar. Rk kerk zat. 7,
zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem. 9.30 ds.
Nicolai. Geref. K. 9.30 en 7 ds. Vegh
Aalsmeer. Rk kerk zat. 7, zond. 9 en
10.45.
ZOETERWOUDE - Herv Gem. 10 pater
Van Eijk (pred.). Rk kekerken: Janskerk
zat. 7 30. zond. 7.30. 9.30 en 11.30; Chr.
Dienaarkerk zat. 7, zond. 8.30, 10, 11.30
en 6; Rijndijk Meerburg zat. 7, zond. 10,
12 en 6.
ZWAMMERDAM - Herv. 9.30 en 6.30 (in
geref. k.) ds. Mostert. Geref. 9.30 ds. v. d.
Heiden, 6.30 gez. dienst in geref. kerk,
voorg. ds. Mostert.
Het laatste muziekstuk dat door
Joh. Seb. Bach is gemaakt heet
"Die Kunst der Fuge". Halver
wege het maken van dit werk is
de pen hem uit de hand gegle
den. Maar het merkwaardige
doet zich voor, dat de laatste no
ten die hij op de onderbalk had
neergeschreven precies de no
ten B-A-C-H waren. Dus zijn ei
gen naam BACH, zijn onderte
kening in de vorm van een on
dertoon in de muziek. Daarmee
eindigt zijn werk en neemt hij
afscheid.
Mij spreekt dit wel aan, deze
persoonlyke noot. Want zoiets
kun je veel vaker ontdekken. In
hoeveel dingen schrijven en
spreken mensen niet zeer in het
algemeen, terwijl er hun eigen
ervaring in verstopt zit. Als je
oplet kun je het er zo uithalen.
Mensen vertellen een verhaal,
hebben een uitgesproken me
ning, zetten zich ergens voor in.
Maar wat hen daarin drijft is al
tijd het persoonlijke. Hun naam
zit in de ondertoon en bepaalt al
dat schijnbaar zo algemene ten
zeerste.
Bach-effect
Ik heb steeds meer geleerd om
in objectieve verhalen te wach
ten op het subjectieve, het per
soonlijke, m.a.w, op de ver
stopte ondertekening. Wat je
het Bach-effect zou kunnen
noemen, in aansluiting op het
bovenvermelde.
Ook in het geloof, in de bijbel en
in de kerk is het niet anders.
Mensen komen met een stuk
overtuiging, eventueel zelfs met
een hele reeks dogmatische uit
spraken of bijbelteksten. Maar
dé vraag is: waar zitje zelf daar
in, waar schrijf je jouw naam?
Preken en stukjes voor de krant
zijn uiteraard altijd ook alge
meen gesteld. Maar je zet er een
naam onder en verstopt er een
leven in. Want wat je niet zelf
hebt meegemaakt, daarover
kun je een ander niet vertellen.
Zo stonden onder aeze siUKjes
in deze krant de afgelopen
maanden mijn naam en adres.
Vandaag voor de laatste keer.
Persoonlijk en eenzijdig is het
geweest. Daarom is het goed om
nu een ander aan het woord te
laten.
Bedankt
Dit is dus het laatste siuxje van
myn hand. Het was fijn om te
ontdekken dat er mensen wa
ren die op dezelfde golflengte
zitten. Voor de brieven en tele
foontjes daarom nog eens harte
lijk dank.
Maar waarmee nu dan af te slui
ten? Iedere keer heb ik ge
schreven wat mij op dat mo
ment als echt en reëel voor
kwam en waarvan ik gemerkt
heb dat het hout snijdt.
Nu tot slot één gedachte die
naar boven komt. NI. datje wel
stukjes kunt schrijven en je
naam eronder zetten, maar het
wérkelijke geloof heb je niet
van jezelf. Dat maak je niet en
roep je ook niet op. Het echte
levende geloof is een geschenk.
Zo beleef je het steeds weer.
Daar staat een andere naam bij.
Wat in de bijbel genoemd
wordt "een naam boven alle
naam" (Filippenzen 2:9).
Als ik dan al persoonlijk en sub
jectief uitzeef wat ik zelf kan
begrijpen - dan is toch het le
vende water niet uit myn bron
gekomen, het vuur is niet myn
Geloven is krijgen,
aanvaarden. Pas daarna is het
gebruiken, aanwenden en toe
passen.
Dat is een zeer verwonderlijke
zaak. Te ontdekken dat er een
andere naam door alles heen
geschreven wordt.
Een verstopte handtekening,
een verborgen signaal.
De naam: JEZUS MESSIAS.
J. HAPPEE
Cobetstraat 51
Leiden
Telefoon 131966.
