LEIDSCH
DAGBLAD
Opdracht
Z.-Afrika
lijkt nu verloren
Intimidatie in Iran door
executies en martelingen
Geen akkoord voor verkiezingen
vandaag
Termijn verlopen
"Stemmen
v.d.wiel
PPR: regering moet
schade vergoeden
aan bedrijfsleven
LEIDSCH
DAGBLAD
te koop
in de YN
Omroepbegroting met
12 miljoen besnoeid
ZATERDAG 29 MEI 1976
OPGERICHT I MAART I860
34947
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
KVP-voorzitter op partijraad:
NIJMEGEN (SP/ANP) De KVP-
partijraad heeft zich vandaag uitge
sproken voor één kandidatenlijst bij
de volgende Tweede-Kamerverkiezin
gen samen met ARP en CHU. Eer
der sprak de algemene vergadering
van de CHU zich al voor de ene
lijst uit. Bij de ARP valt in septem
ber de definitieve belissing.
de boot valt. Dan zal de KVP zich
zelf ombouwen tot nieuwe christen
democratische partij.
Het Christen-Democratisch Appel Kening gehouden moeten worden
(het samenwerkingsverband van KVP
ARP en CHU) dat de ene lyst voor
bereidt, moet nimmer eenzijdig voor
keur voor regeringssamenwerking
met andere partijen uitspreken. KVP-
voorzitter W.J. Vergeer vond, dat
het uitspreken van voorkeur voor
de maatstaven die bij de kabinets
formatie mede bepalend zijn, waar
onder'de verkiezingsuitslag.
De KVP-voorzitter waarschuwde
voor de opvatting van AR-fraotievoor-
zitter Aantjes, die heeft gezegd, dat
hij in bepaalde gevallen een eenzij-
het geval de ARP uiteindelijk uit bijvoorbeeld alleen kan op basis
regeringssamenwerking met. de PvdA dige intentieverklaring van de chris-
i-democratische partijen niet uit schoven", zei hij.
Burgemeesterswoning beklad Oud-VS-ambassadeur:
weetalles
van brillen en
contactlenzen.
DEN HAAG/JOHANNESBURG (SP, AFP) „De
kans is vrijwel uitgesloten dat Nederlandse bedrijven nog
in aanmerking komen voor de levering van onderdelen
ten behoeve van de Koeberg-kernenergiecentrales
Dat heeft een woordvoerder van de Zuidafrikaanse op
drachtgever Escom gisteren im Johannesburg meegedeeld.
Volgens bepaalde, nog niet offi
cieel bevestigde berichten zou Zuid-
Af rika het Amerikaanse bedrijf Ge
neral Electric (dat samen met Rijn.
Schelde-Verolme en een Zwitserse
UTRECHT (SP) De fractievoor
zitter van de PPR in de Tweede Ka
mer. mr. dr. Bas de Gaay Fortman,
vindt dat er over vergoeding van
schade aan het bedrijfsleven gespro
ken moet worden als de order voor
de levering van onderdelen voor twee
.kernenergiecentrales aan Zuid-Afri-
ka niet doorgaat.
Naar de mening van De Gaay Fort
man moet de regering geen export-
HUISMAN B.V.
TELEFOON 134000 - LEIDEN
kredietgarantie geven aan de bedrij
ven die bij de order zijn betrokken,
onder meer Rijn-Schelde-Verolme
en Bredero. Hij vond dit een „poli
tieke consequentie" van de „morele
afwijzing van apartheid".
„Als wij fouten hebben gemaakt
in de communicatie met ons be
drijfsleven dan zullen we de conse
quenties daarvan zelf moeten dra
gen", zei de PPR-leider. „In geen
geval mogen we die afschuiven op de
bevolking van Zuid-Afrika".
De Gaay Fortman meende, dat het
bedrijfsleven nooit vast heeft kunnen
rekenen op een exportkredietgarantie
de overheid. Hij haalde een uit
spraak aan van minister Lubbers
van 22 mei: „De facto moet nog
steeds een beslissing genomen wor
den. Het bedrijfsleven weet ook heel
goed dat het een politiek zeer zware
afweging is".
Nadine zou
partner als eerste op de lijst van ge
gadigden stond) al hebben laten we
ten dat het geen moeite meer hoeft
te doen om een kredietgarantie te
krijgen.
Escom zou inmiddels onderhande
lingen hebben geopend met twee an
dere concurrenten voor de levering
van de onderdelen voor de kerncen
trales: de Duitse Kraftwerk Union
en het Franse Fromatom.
Het Franse persbureau AFP meld
de vanochtend uit Johannesburg dat
Escom volgende week bekend zal
maken aan wie de gigantische order
is gegund. AFP meldde als bron nwel
ingelichte kringen van het Zuidafri
kaanse bedrijfsleven". Volgens dit
bericht zou er nog druk overleg zijn
tussen Washington en Pretoria, wat
er weer op wijst dat de kansen van
de Amerikaans-Nederlands-Zwitserse
combinatie nog niet voorbij zouden
zijn. AFP zegt voorts dat de Zuid
afrikaanse voorkeur tot februari naar
de Franse en Duitse combinatie uit
ging en dat de „ommekeer" ten gun
ste van General Electric c.s. samen
viel met de Afrikaanse rondreis van
minister Kissinger.
Volgens president-directeur Stik
ker van RSV liep de onderhande
lingstermijn voor de Amerikaans-Ne
derlands-Zwitserse combinatie vrij
dagnacht 12 uur af. Gisteravond
heeft RSV daarom nog een telegram
aan de regring gestuurd met het
dringende verzoek alsnog een snelle
beslissing te nemen inzake de kre
dietgarantie of anders op uitstel van
de onderhandelingstermijn 6ij Escom
aan te dringen.
Maar premier Den Uyl deelde gis
teravond mee geen aanleiding te zien
om zijn eerder ingenomen standpunt
te wijzigen. De reis 1
taris Kooyman naar de V.S.
dag) wordt gehandhaafd.
Onveranderd
vrijkomen
Zonnige pel
1'eii
Matige
i peracuur. Ma
oostelijke wint
MEXICO STAD Nadine Cha-
val, de 16-jarige dochter van
de Belgische ambassadeur in Me
xico, zal in de loop van vandaag of
zondagochtend door haar ontvoer
ders worden vrijgelaten. Dat is
vanochtend meegedeeld door een
zegsman van ambassadeur André
Chaval. Het meisje werd dinsdag
ontvoerd.
Chaval wilde niet zeggen of de
familie het gevraagde losgeld
twee miljoen gulden bijeen
heeft kunnen brengen.
Ter kennismaking 4 weken voor de halve prijs
Ik word abonnee per 12 juni 1976 en ontvang
de krant reeds vanaf heden.
n Stuur mij 4 weken het Leidsch Dagblad voor
half geld en noteer mij aansluitend als abonnee.
naam:
adres:
plaats:
gironummer:
Hokje zwart maken, bon Invullen, In open envelop
(zonder postzegel) sturen aan Leidsch Dagblad,
antwoordnummer 214, Lelden,
Zoeken naar
ander werk
nodig voor
uitkering
UTRECHT Iemand, die in
steeds terugkerend tijdelijk
dienstverband werkt bijvoor
beeld in de periode van septemb
tot en met Juni heeft in de
tussenliggende maanden niet al
tijd recht op een werkloosheids
uitkering. Daarvoor is nodig dat
hij zelf op tijd begint met het
zoeken naar ander werk voor die
tussenliggende zomer-periode.
Ook al lijkt de kans daarop niet
groot.
Dat is één van de belangrijk
ste overwegingen, die de centrale
raad van beroep in Utrecht heeft
gehanteerd bij 29 uitspraken in
hoger-beroepzaken. Het ging
daarbij om zes free-lance mede
werkers van het KRO-huisorkest
vijftien docenten in artistieke
vakken aan creativiteitscen
tra en acht docenten aan parti
culiere onderwijsinstellingen.
Tot enkele Jaren geleden kre
gen zij over de maanden of we
ken dat zij niet werkten' wel een
werkloosheidsuitkering, maar de
betrokken bedrijfsverenigingen
zijn in 1974 en 1975 van deze
„traditie" afgesbapt.
Een lerares maohinesöhrijven
bijv. voerde aan dat aij tussen
twee cursussen toch geen werk
zou kunnen vinden. De raad
achtte het Juister als zij in die
periode via een uitzendbureau
als typiste ging werken. De
praktijkervaring zou voor haar
onderrichtende taak alleen maar
van nut zijn.
Niet alleen de muurkrant wordt in Leiden witgekalkt, maar
ook het huis van burgemeester Vis aan de Witte Singel. Af
gelopen nacht viel het ten prooi aan de verfkwast van nog
onbekenden. Het echtpaar Vis was niet thuis. De dienst ge
meentereiniging is vanochtend meteen begonnen met de
schoonmaak.
HILVERSUM (ANP) De minis
ter van CRM heeft de begroting 1976
voor de gehele binnenlandse omroep
vastgesteld op f 460.944.044. Dat is
twaalf miljoen gulden minder dan
was aangevraagd. Bovendien heeft de
minister een aanvrage van de a- en
c-omroepen voor drie miljoen gulden
ten behoeve van versterking van de
leiding en van personeelsdiensten
naast zich neergelegd.
NOS en omroepen zullen dus sa
men f 12. miljoen moeten bezuinigen.
Dit schrijft de regeringscommissaris
voor de omroep aan het NOS-be-
stuur.
De minister is bij zijn berekening
uitgegaan van de gebruikelijke ver
hoging met tien procent voor kosten
stijging op de begroting van verleden
jaar Voor loonkostenstijging wil de
minister tot hoogstens 11,5 procent
gaan. Een extra bedrag van ruim f 9
miljoen is toegestaan voor kosten,
waarop de omroep geen invloed heeft,
zoals sociale voorzieningen.
De minister laat via de brief van
de regeringscommissaris weten, dat
hij onaangenaam verrast was door
het feit, dat met de ontkoppeling
van het NOS-Joumaal f 1,2 miljoen
gemoeid was.
28 PAGINA'S
wederkerigheid. 'Geen eenzijdige lief- sluit, en dat er politieke omstandig-
den denkbaar zijn, waarin een voor
keursuitspraak een zodanige invloed
op de politieke ontwikkeling kan be
tekenen, dat zij ook zonder weder
kerigheid overweging verdient. Vol
gens Vergeer zou dit voor het CDA
geen goede zaak zijn.
Een regeerakkoord van PvdA en
CDA sloot hij volstrekt uit. "De
kiezer wordt hiermee terzijde ge-
T)
NEW YORK Bij kritieke stem
mingen, als het "er op of er onder"
gaat, zijn er in de Algemene Ver
gadering der Verenigde Naties stem
men te koop.
Deze niet geringe beschuldiging is
afkomstig van Daniël Moynihan,
tot voor kort Amerikaans VN-am-
bassadeur. Hij uitte haar in een
tv-interview met CBS.
Volgens Moynihan is de markt
waarde van één stem ongeveer 600
dollar, terwijl een heel blok stem
men voor circa 2000 dollar te koop
zou zijn.
Moynihan, als ambassadeur be
kend om zijn "harde" uitspraken,
heeft nooit met eigen ogen gezien
dat er geld van de ene zak naar de
andere verguisde. "Maar", zegt hij
beslist, "de afgelopen herfst is er in
de VN een stem verhandeld voor
600 dollar".
Volgens Moynihan is de stem-
menhandel zuiver particulier ini
tiatief.
Hij wilde niet zeggen welke lan
den er in stemmen zouden hande
len. CBS trok de zaak op eigen
gelegenheid na en stelde vast dat
Noord Korea het afgelopen najaar
tot tweemaal toe geld heeft gebo
den aan andere afgevaardigden.
Het betrof beide keren een cru
ciale stemming over een wijziging
in het Koreaanse wapenstilstands
akkoord, zo meldt CBS. In beide
gevallen werd het geld echter door
de diplomaten geweigerd. Moyni-
hans verhaal wordt categorisch te
gengesproken door leden van
zijn voormalige staf en ande
re VN-diplomaten.
meubelen
INTERIEURVERZORGING
VERDUYN-RIJNSBURG
Rapenburg lb. tel (01718) - 21955
Vandaag mag het weer: vissen in
het binnenwater. Nederland telt
meer dan een miljoen enthou
siaste hengelaars en een groot
deel van hen is vanochtend nog
voor zonsopgang naar de water,
kant getrokken. Ter gelegenheid
%an dit sportvissersnieuwjaar pu
bliceert deze krant vandaag een
visquiz. Test uw hengelkennis en
maak bovendien kans op een van
de vele fraaie prijzen.
PAGINA 17
Huifkarren-karavaan door Gelder
land en Overijssel PAGINA 4
De meningen in de behandeling
van de kwestie omtrent de Bloem-
hovekliniek staan lijnrecht tegen
over elkaar .niettemin heeft An
neke Goudsmit vrij optimistische
verwachtingen over de afloop.
PAGINA 7
Amerika en de Sowjet-Unie gaan
steeds meer op elkaar letten wat
betreft hun kernbewapening.
PAGINA 9
Drama voor Langerijs, glorie voor
Adri van Houwelingen in Olym
piad ronde. PAGINA 11
Meer duidelijkheid over de mid
denschool op PAGINA 13
Het landjuweel wordt weer „op-
ghehangen ende inghericht" en de
Leidse toneelvereniging „Litteris
Sacrum" moet zijn titel in deze
strijd verdedigen PAGINA 15
Over naturistenverenigingen en
naaktstranden staat veel infor
matie op PAGINA 21
Driessen v. Duyn b.v.
JUWELIER - ANTIQUAIR
In- en verkoop, taxatie van
antieke en oude juwelen,
zilveren voorwerpen.
Ook aan huis te ontbieden.
Breestr. 89, Leiden, tel. 23313
RAPPORT INTERNATIONALE JURISTEN:
GENEVE (AP) De Internationa
le Commissie van Juristen heeft
in een gisteren gepubliceerd rap
port' verklaard dat de geheime
politie in Iran onder het persoon
lijk toezicht van de sjah volledig
eigenmachtig optreedt en tegen
standers of hen die kritiek
hebben op de regering, intimi
deert door executies, hechtenis
en systematische martelingen.
In het rapport worden "belangrijke
sociale hervormingen" van het re
gime genoemd, maar daartegen
over staat, zo wordt vervolgd, dat
de regering de fundamentele en
politieke rechten van de burgers
niet heeft, gewaarborgd.
Het rapport is geschreven door de
New Yorkse advokaat en het lid
van de commissie, William Butler.
De Iraanse geheime politie, de "Sa-
vak", is volgens het rapport ge
traind door de Israëlische gehei
me dienst, de CIA en agenten
van het, eveneens Amerikaanse,
Bureau voor Internationale Ont
wikkeling.
De Savak werkt volgens het rapport
in alle landen waar veel Iraanse
studenten zijn of waar Iraanse
belangen op het spel staan, zoals
in het Midden-Oosten.
De Savak zou een eigen gevange
nis hebben waar verdachten wor
den verhoord.
Er zijn volgens het rapport bewij
zen dat hierbij ontoelaatbare psy
chische en fysieke intimidatie
middelen worden gebruikt.
Het rapport meldt dat sinds begin
1971 in toenemende mate intellec
tuelen en leden van linkse orga
nisaties zijn gearresteerd en voor
onbepaalde tijd gevangen zijn ge
zet. Begin 1971 heeft zich een
reeks schermutselingen voor
gedaan tussen het leger en guer
rilla-eenheden in het noorden van
Iran.
Volgens het rapport zijn 75 perso
nen terechtgesteld van in totaal
424 personen die sinds 1971 wer
den vastgehouden. 55 van hen
kregen levenslang, 33 gevangenis
straffen van 10 tot 15 Jaar.
de onti-regeroingsgestemde pers
nen gedood bij gevechten met de
politie en zijn negen personen in
de gevangenis overleden. Volgens
de anü-regeringgetemde pers
zijn 16 gevangenen ten gevolge
van martelingen overleden", al
dus het rapport.
Butler en prof. Georges Levas-
seur, die een bijdrage aan het
rapport heeft geleverd over het
rechtsstelsel in Iran, hebben bei
den verleden jaar bezoeken ge
bracht aan Iran.
Zij zeggen dat van het ministerie
van Justitie en van het ministerie
van buienlandse zaken volledige
medewerking werd verleend voor
het schrijven van het rapport.