mum,
Sfeervolle landschappen
Tekeningen in Boymans
De
Generaal:
Trans
Tita
Telajora
VRIJDAG 28 MEI 1976
Als iemand op 67-jarige leeftijd
overlijdt, zit hij iveliswaar een
paar jaar onder het gemiddelde
in Nederland, maar toch niet
zoveel dat het opzienbarend is.
Maar toen ik gisteren las dat
Melle was overleden, leek dat
toch heel onverwacht, en onte
recht, al was hij dan al 67 jaar.
"Het enige wat je als schilder
moet doen is gewoon doorwer
ken, dan gebeurt er iets met je",
heeft hij eens gezegd. "Ik zit nou
in een bepaald spoor en het heeft
verschrikkelijk lang geduurd
voordat ik goed in die rails zat,
maar nou rijdt die wagen ook
feilloos, en zo lang ik maar niet
zakkerig, ouwe-lullig word,
vind ik dit een goddelijke leef
tijd. Ik ben nou 64".
Van iemand die zich happy
voelt in het leven, verwacht je
niet dat hij doodgaat. Ik had het
voorrecht hem een halfjaar ge
leden te interviewen voor de
Avenue in verband met een
groot doek dat hij samen met
zijn ex-leerlmge Ruscha Lange-
laan geschilderd had. Ik had me
er terdege op voorbereid, want
ik ging met een zelfde soort ont
zag naar hem (en Ruscha) toe
als eerder naar Co Westerik:
Melle was van het formaat waar
je niet op afstapt met het idee
dat je dat ook op z'n janboere
fluitjes wel zult redden. Maar
zoals in zulke gevallen altijd
blijkt, was hij zelf als geïnter
viewde onproblematisch ("Als
ik geïnterviewd toord, moet ik
altijd zo nodig poepen", had hij
wel eens tegen een eerdere inter
viewer gezegd), ook in die zin
dat hij niet in staat was oninte
ressante dingen te zeggen, waar
je dan met kunst-en-vliegwerk
iets belangwekkends van moest
Een van de bijzondere dingen
die hem aankleefden was bij
voorbeeld het feit dat hij, ver
moedelijk als enige in Neder
land, niet alleen onder zijn ei
gen achternaam in het Amster
damse telefoonboek stond (Ol-
deboerrigter M J), maar ook nog
eens onder zijn eerste voornaam
en niets meer (Melle) Dat was
geen navolging van Rembrandt
Van Rijn), die in de encyclope
dieën ook alfabetisch op zijn
voornaam en niet op zijn ach
ternaam staat ingeboekt: hel
had ook niets te maken met een
vooruitlopen op latere be
roemdheid, maar hij deed dat
omdat zijn achternaam zo in
gewikkeld was. Hij schafte die
al op zijn 15e jaar afomdat hij
op school doodziek was gewor
den van vragen als "hoe heet je
ook al weer?", "hoe spel je dat
precies?", enzovoorts.
Beeldend
Een van de eerste dingen die ik
tijdens dat interview aan hem
vroeg was, of hij ook wel eens
iets geschreven had. Wat me, na
het zien van een televisie-
interview en na het lezen van
een groot aantal kranteninter
views namelijk gefrappeerd
had was, dat hij met zijn
collega-beeldhouwer Jan Wol
kers een groot beeldend taal
vermogen gemeen had. Wolkers
is daar inderdaad mee gaan
schrijven, Melle echter niet,
hoewel hij toch lange tijd dicht
bij het vuur had gezeten als ty
pograaf. Aan die arme tijd her
innert me een uitspraak als
"30.000 gulden voor een schilde
rij is een heleboel bromfietsen op
een rij", en natuurlijk ook dit:
"Als het kerstmis was deed mijn
moeder rood papier om de pe
troleumlamp en zette ze kaars
jes in aardappels. Dan had ze
een zakje met kerstkransjes. Als
ik daar nu aan denk.ik ben
nu in goeden doen, ik kan nu een
kaars kopen zo groot.dat ik hem
hier niet eens binnen kan dra
gen. maar dat van vroeger kan
ik daar niet meer mee terugd-
Werker
Het aardige van Melle was ook,
dat hij zichzelf niet als een kun
stenaar met een grote K be
schouwde, maar meer als een
werker met een grote W. Op de
dinsdagen werkte hij met Ru
scha Ljingelaan samen aan dat
schilderij, en omdat dat zo'n
vaste dag was, vertelde hij dat
hij, hoewel hij normaal nooit
lunchte tussen de middag, op
die dinsdagen tegen twaalf uur
weer ouderwets trek kreeg in
een paar boterhammen, omdat
hij zich dan weer in dienstver
band voelde. Hij was dan ook
het tegendeel van de mystieke,
bevlogen schilder: hij kon schil
deren wanneer hij wilde, en ook
ophouden wanneer hij wilde.
Het enige wat hij niet kon, was
zijn tijd in ledigheid,doorbren
gen. Ik citeer nu even uit een
andermans interview: "Ik ben
de ambachtsman gebleven. Ik
heb de discipline van de typo
graaf, die ik ben geweest. Ik be
trap me er vaak op dat als ik
achter mijn ezel zit, en ik zit een
beetje te kijken naar wat ik heb
gedaan, en ik hoor dan iemand
aankomen, dat ik dan gauw ga
schilderen. Ik wil niet betrapt
worden als iemand die blijk
baar niets doet. Ik wil schilder
end worden aangetroffen".
NICO SCHEEPMAKER
"Art Galerie Gérard" Rijksstraat
weg 358 te Wassenaar, heeft tot 29
mei een tentoonstelling van 100
werken van Cornelis Kuyper,
Schilder van de Veluwe zoom, en
bronzen en plastieken van de
beeldhouwster Corinne Franzen-
Heslenfeld, winnares van de Prix
de Rome. Cornelis Kuyper over
leed in 1932. Hij woonde van 1896
tot 1911 aan de Veluwezoom. In de
beginperiode van zijn schilder
sloopbaan was zijn werk nog sterk
beïnvloed door het werk van de
Haagse School met narge door
Theophile de Bock en Poggenbeek,
maar zeer snel werd zijn werk per
soonlijker, vrolijker van kleur. Hij
werkte voornamelijk in de natuur.
Dat betekent dat zijn werk voor
namelijk bestaat uit landschap
impressies waarin voor de mens
nauwelijks plaats is. Wie zijn doe
ken bekijkt zou op het eerste ge
zicht de indruk kunnen krijgen dat
Kuypers gemakkelijk en vlot schil
derde. Het tegendeel is waar. Hij
was allerminst snel tevreden over
zijn produkten en werkte er soms
ontzettend lang aan door. Cornelis
Kuyper was een groot vakman. De
schilderijen die hij gemaakt heeft
zijn eenvoudig, probleemloos, het
zijn sfeervolle landschappen die
over het algemeen zeer mooi van
kleur zijn. Corrine Franzen-
Heslenfeld sloot haar academietijd
af met het winnen van de Prix de
Rome.
Na haar studieperiode in Rome ves
tigde zij zich in Den Haag waar zij
o.a. werkte aan beelden voor de en
tree van het Haagse Zuiderpark en
reliëfs voor het Leids Stadhuis.
Ook maakte zij oorlogsmonumen
ten van Noordwijk, Haaksbergen
en Utrecht. Bij Art Galerie Gerard
kan men aan de hand van de ge
toonde plastieken zijn eigen beeld
voor tuin of interieur bestellen.
MARIJKE VAN DER STOEP
Onder de "Vijf Engelse tekenaars"
in Boymans-van Beuningen (tot 5
juli) zijn een Amerikaan (Kitaj) die
zeer Europees is (geworden) en een
Brit die ons onder meer zijn kijk op
Amerika heeft gegeven (Hockney).
Alle vijf hebben iets te maken ge
had met de Europese "Pop-art",
waarvan het vaderschap zelfs aan
een van hen (Richard Hamilton)
wordt toegeschreven. Ook de nu
nog niet genoemden. Peter Blake
en Eduard Paolozzi, zyn in ons land
welbekend. Paolozzi vooral als
beeldhouwer. De tentoonstelling
geeft een intieme kijk op hun werk.
Als we de kunstgeschiedenis op
vatten als een proces, dat door
steeds weer radicale vernieuwin
gen voortgaat, dan is het alsof we
deze Britten elk een of meer stap
pen terug zien doen. Maar de Pop
art was, welbeschouwd, een afwij
zing van die vooruitgangsnotie. Het
was eigenlijk een beweging die
met, zoals cubisme, tachisme en zo
meer, op "isme" eindigde. De Pop
art ging niet over de ontwikkeling
van de vorm, maar over het onder
werp de voorstelling.
De achtereenvolgende "ismen"
stonden allerminst buiten hun tijd,
maar voltrokken zich toch in een
zekere culturele apartheid - buiten
de "consumptiemaatschappij" met
sterren en verlokkende fabrikaten.
Men kon zich helemaal thuis voelen
in de nieuwe kunst en gelijktijdig
de gefabriceerde en commerciële
alledag als onderwerp van serieuze
belangstelling negeren. De vroege
Popart was dan even onthutsend
als in de vorige eeuw de niet-
klassieke "Olympia" van Manet of
zijn "Picnic" met stervelingen in
een situatie, die voordien alleen
nimfen en goden toekwam.
Geen Yankees
De "banale" werkelijkheid werd
door de Popkunst zoniet omhelsd,
dan toch tot onderwerp genomen.
Andy Warhol verklaarde, dat alles
mooi is. De Britten en Kitay bleven
kieskeuriger, intellectueel ambi
tieuzer. Voor Balke rechtvaardigde
de beweging zijn neiging tot een
ogenschijnlijk vrij simpel, in feite
soms heel subtiel tekenen en schil
deren. Hamilton reageert op allerlei
wat in het nieuws komt - Picgsso
een artikel, een boef - met een spit
se, soms superieuré ironie. Paolozzi
was aanvankelijk de archeoloog
van het industriële tijdperk, die zijn
plastieken sierde met afgietsels van
radertjes en ander industrieël afval.
Vervolgens kwam hij tot beelden
en prenten met een vernieuwd ku-
bofuturistisch karakter. Zyn teke
ningen op de expositie herinneren
aan leger.
Kitaj werd bekend met schilderijen
die een zeer gecompliceerde be
wustzijnsinhoud weergaven, met
verwijzingen die soms voor derden
niet begrijpelijk waren. We zien r«a
pastels van hem, waarbij tot zijn
nadeel aan werk van De Toulouse
Lautrec wordt herinnerd. Gekund
maar teleurstellend werk. De fijne
tekeningen van Hockney hebben
een autobiografisch karakter. Men
ontmoet er figuren in, die men in
een film over de schilder ook kon
DOLF WELLING.
Prix Italia
HILVERSUM - De NOS zal drie
radioprogramma's inzenden voor
het 28ste concours om de Prix Ita
lia, dat van 15 tot en met 27 septem
ber in Bologna wordt gehouden. In
de categorie muziek viel de keus op
"Triptughon" van Anton de Beer,
een compositie in het zogenaamde
eenendertig-tonensysteem op tekst
van Wim Ramaker
In de categorie documentaires zul
len meedingen het programma
"Zou er dan toch leven na de dood
bestaan?" dat Maarten Nederhorst
samenstelde voor de NOS en de af
levering "Ver oe nao ver" (zien of
niet zien) uit de serie "Zintuigen"
van Radio Nederland Wereldom
roep.
Tentoonstellingen
Galerie Van der Vlist: Vorrjaarstentoon-
stelling Gunther Borst (lino's), "Frederik
van Batenburg (grafiek), Jettv Wery (ke
ramiek) en Judith Vermeeren.
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28) Werkd. 10 uur voorm.-5 uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
De Waag: Triënale, tentoonstelling met
werk van kunstenaars uit Leiden en om
geving. tlm 5 juni
Art Gallery 1900 (Leidseweg 155, Voor
schoten): lente-tentoonstelling van
schilderijen en aquarellen van de negen
tiende en begin twintigste eeuw, waarbij
werken van o.a. Blommers, Driesten.
Koekkoek, v. d. Windt en Weissenbruch
De Lakenhal schilderijen van Ben Ak
kerman en fotowerken van Jan Dibbets
(t/m 20 juni).
Galerie ,.Ja" (Wassenaar) expositie van
Wassenaarse beeldende kunstenaars
(t/m 30 mei).
Art Gallery Gerard (Rijksstraatweg 358,
Wassenaar): Honderd werken van Cor
nelis Kuypers en plastieken van Corinne
Franzèn (t/m 29 mei).
Galerie-bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
senaar Expositie van werk van leden
van Ars et Studium Openingstijden van
de bibliotheek t m. 5 juni.
(§uc/ ^)iieu UJ 5
28 MEI 1976
Honderd jaar geleden stond in de
krant:
- Van het Duitsche eskader, dat
naar de Turksche wateren is ver
trokken. waren bij de afvaart de
gepantserde fregatten bemand
met 2158 man. onder wie per
schip 75 soldaten van het marine
bataljon onder commando van
een eigen officier. Voorts een ad
viesschip met 25 man. een korvet
met 50 matrozen en 120 scheeps
jongens, en twee elk met 35 matro
zen. Van de geheele maritieme
strijdmacht kunnen 800 matro
zen en 300 zeesoldaten dienst doen
als landingscorps. Beide catego
rieën van manschappen zijn ge
wapend met het Mauser-geweer.
Bovendien kunnen zij twee a drie
batterijen, elk van vier stukken,
bezetten.
Vijftig jaar geleden:
- De strijd in Marokko is ten ein
de. Abdel Krim heeft zich en zijn
geheele tjezin aan de Fransehen
overgegeven, een beroep doende
op hun edelmoedigheid. Hij zal
t>a»i Taza naar Fez worden ge
bracht. Spanje en Frankrijk heb
ben aan Abdel Krim de handen
vol gehad en de Spanjaarden al
leen zouden het niet geklaard
hebben. De Franschen hebben
tenslotte de overwinning be
haald, doch alleen met groote mi
litaire krachtsinspanning die het
land millioenen heeft gekost. Kort
voor zijn overgave had Abdel
Krim krijgsgevangenen terug
gestuurd Onder hen zijn vijf offi
ciëren, acht onderofficieren en 27
soldaten, allen Franschen.
Spanje kreeg 105 soldaten en 19
burgers, onder wie twee vrouwen
en vier kinderen. Voorts werden
112 Algerijnen en Senegaleezen
teruggezonden
PANDA EN DE MEESTER-FLINKERD
Pietje was natuurlijk boos dat zijn boterham-trommeltje was gevallen
zodat hij nu geen lunch had. Hij greep Panda dan ook onder een arm en
daalde grommend de ladders van de nieuwbouw-steigers af.
niet meer. Ik vind het geen manier om een werker te behandelen. Hij er
uil, of ik er uit - zeg het maar"
De keuze was niet moeilijk voor de opziener. "Kalm maar. Pietje", zei
hij .terwijl hij Panda optilde en van het terrein af droeg. "Voor knoeiers
is hier geen plaats, ophakker! Met je praatjes van hogerop willen! Bah!
Ik zal je helpen om hoger-op te komen"! Zo sprekende trad hij door de
opening in de schutting naar buiten. En omdat hij nogal hard riep, trok
hij de aandacht van een jeugdige voorbijganger die verrast bleef staan
2 paprika's, 2 uieri, 100 g
mager rookspek in blok
jes gesneden, 1 eetlepel
olie, 1 teentje knoflook,
Ujm, l'/t 1 blik witte bo
nen, 1 1 bouillon, peter
selie 4 tomaten, peper,
zout, (zure room of Bul
gaarse yoghurt)
Maak de parika's en
uien schoon en snijd ze
klein. Bak het spek uit
in de olie en fruit de ui
en kleingemaakte kno
flook in het vet licht
bruin. Bak de papnka
even mee Doe de witte
bonen (met kookvocht)
tijm en bouillon erbij
Breng het geheel aan de
kook en kook de soep
10 minuten door. Snijd
de peterselie klein en de
tomaten in stukken.
Maak hiermee de soep
op smaak af. Gebruik
zonodig peper en zout
Roer aan tafel eventueel
zure room of Bulgaarse
yoghurt door de soep.
Geef de soep met brood.
Mqar hoe komt hy er eigenlijk
by, dat honden sterke peper-
^munh Ipkkpr vinrif>rv- -
.pyright
Oberon/Haarlem.
ïaar. Peter de Sm
De
avonturen
van
Jommeke
Leidse Bioscopen
LUXOR: "Vier vuisten op een schietend
scheurijzer dag. 2.30, 7 00 en 9.15 uur,
za ook 4.30 uur. 14 jaar
CAMERA "Easy Rider", dag. 7.00 en
9.15 uur, 18 jaar Kindermatinee "Alice
in Wonderland", woe en za 2.30 uur, zo.
2.00en4 löuur Nachtvoorstelling "Roy
Bean, the hanging judge", vr en za. 11 30
uur 18jaar
LIDO One flew over the cuckoo s
nest", dag. 2.30. 7.00 en 9.15 uur. zo. ook
4 45 uut. 18 jaar
STUDIQ Love and death dag 2.30.
7 00 en 9 15 uur, zo ook 4 45 uur 14 jr
TRIANON 'De drie dagen van de Con
dor". dag. 2 30. 7 00 en 9 15 uur. zo ook
4 45 uur. 18 jaar
REX "De man van Okinawa", dag. 2.30,
7 00 en 9 15 uur. 18 jaar Kindermatinee:
"Sne<
witje e
2 30
ellin
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
uur tot woensdag 13.00 uur (Di;
senhuis) en van vrijdag 13 00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoekuur
13.45-14 30 uur Avondbezoekuur
18.30-19.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur alleen voor ou
ders zondag 14.00-15.00 uur voor overige
Sint Elizabeth-ziekenhuis volw
dagelijks van 14 00-14 45 uur en van
18 30 tot 19 30uur; klasse-afdelingen ook
11.15 tot 12.00 uur Kraamafdeling: dag.
van 1115 tot 12.00 uur (alleen voor echt-
gen v. 15.00 tot 16.00 uur en van 18 30 tot
19.30 uur. Laatste kwartier middag- en
avondbezoek babvshow Kinderafde
ling dag 15 00 tot 18 30 uur CCU (hart-
bewaking) dag van 14 15 tot 14.45 uur
van 19.00 tot 19.30.
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur ma. en do. 19 30-20.30 uur in het St.
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest, dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur:
eerste klasse: de gehele dag.
18,30 tot 20.00
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18 30-19.30 uur
Kinderzaal: van 13 00-14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30-19.30 uur
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14 15-15 00 uur
18 30-19.30 uur
Voor de prematurenafdehng gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders):
Maandag l,m vrijdag:
18.30-18.45 uur
Zaterdag en zondag
14 45-15 00 uur
Bezoek aan ernstige patiënten:
Wanneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15 00-15 45 uur.
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14 15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord; le en 2e klas 11-11 30; 13.30-
14.15 en 18.30-19 30 uur; 3e klas 13.30-
14 15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
13.30-14.15 uur alleen voor echtgenoten
19-20 uur. Kinderafdeling 15-15.30 uur
alleen voor ouders 18-18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
