Liefelijke ironie in
Donizetti Variaties
Prestige-exposities
Amsterdamse galeries
£W 9fie.
Be
Generaal:
Be
tsé-tsé-
vSieg
ZATERDAG 22 MEI 1976
De Italiaanse componist Donizetti
schreef in 1843 zijn opera Dom Se-
bastien de Portugal met daarbij
zoals in die tijd gebruikelijk ook de
muziek voor een ingelast ballet
divertimento (de choreograaf Al-
bert maakte er toen een ballet bij).
Die muziek gebruikte George Ba-
lanchine jn I960 toen hij het eeuw
feest van de Italiaanse staat wilde
eren met een ballet: het New York
City Ballet danste het in 1960 in
première als "Variations from Dom
Sebastian". Balanchine doopte het
ballef later om tot "Donizetti Varia
tions", en als Donizetti Variaties
heeft Het Nationale Ballet het nu op
zijn program genomen en gistera
vond in de Amsterdamse Stads
schouwburg ten doop gehouden.
Het is een Balanchine in een
speelse bui: hij houdt de grond
vorm van het ouderwetse diverti
mento aan, met in het centrum een
pas de deux, en rond dat duo
speelse ensembles van zes danse
ressen en drie dansers.
Het duet is op de gebruikelijke ma
nier opgebouwd: de lyrische inzet
gevolgd door de solo's van ieder
van het paar. een demonstratie van
techniek in sprongen, pirouettes en
dansante huzarenstukjes. Met als
slot van de pas de deux een briljant
duo.
Op die traditionele constructie
bouwt Balanchine zijn humor hij
speelt mét de technische vaardig
heid die zijn dansers moeten tonen,
hij ironiseert lichtjes de romanti
sche lieflijkheid, de stoere manne
lijkheid, maar hij doet het niet nad
rukkelijk, hij laat die sentimenten
in hun waarde.
En dan ontstaat een bijzonder
charmant geheel, dat de klassieke
technieken toont en gebruikt, de
romantische elegance en het
vloeiende lijnenspel, ontdaan van
de bloedige emst die deze lichtzin
nigheden vaak in de "echte" ro
mantische balletten moeilijk ver
teerbaar maakt. Alexandra Radius
en Han Ebbelaar dansen de pas de
deux met een romantische charme
die hartveroverend is: technisch
voortreffelijk, fraai van lijn. En dat
zelfde, minder briljant maar uitste
kend, het "bijwerk" van de negen
dansers en danseressen.
Marten
Toonder
uitgeplozen
"De Stripkunst van Marten
Toonder" - een album van
Domien ten Berge - een uit
gave van Uitgeverij Panda,
Den Haag. Prijs f 17.50.
Wie niet meer is dan een op
pervlakkige, incidentele lezer
van de strips van Marten
Toonder (Ollie B. Bommel,
Panda, Kappie, Koning Hol
lewijn) zal nogal wat moeite
hebben met dit album. Want
Domien ten Berge is een vor
ser, een uitpluizer, een diep-
spitter die er vanuit gaat dat er
een zeer gedegen basis-kennis
van vooral de Bommel-
verhalen aanwezig is. Heb je
die niet dan dwaal je al gauw
tamelijk hulpeloos rond in het
donkere-bomenbos, al is er ge
lukkig voor die onwetenden
enig soulaas in de vorm van
een viertal (uitstekende) strips
in dit werk: Panda óp de ker
mis, Heer Bommel en zijn
communicatie, Kappie en de
God van Duizend Vrezen en
Koning Hollewijn en het rege
ringsapparaat. Maar het
hoofdbestanddeel van het al
bum is de exegese van Ten Be
rge over alles wat met Marten
Toonder en zijn stripfiguren te
maken heeft. Het is boeiend
om hem op zijn analyse-pad te
volgen. Zelfs wie Bómme) op
zijn duimpje denkt te kennen
komt voor een groot aantal
verrassingen te staan. Als je
het werk uit hebt, word je be
sprongen door het gevoel dat
Marten Toonder eigenlijk
geen mond meer over zijn
strips hoeft open te doen:
dank zij de aan het maniakale
grenzende uitzoekerij van Ten
Berge weten we het allemaal
al.
Een aardig werk dus, maar
voornamelijk voor de
Toonder-verslaafden.
RUUD PAAUW
PANDA EN DE MEESTER-FLINKERD
Op een dag liep Panda door de stad, op zoek naar een nette betrekking
Want hoewel hij al heel wat had meegemaakt, was hij er nog steeds niet
in geslaagd om een Nuttig Lid van de Maatschappij te worden. Dat zat
hem dwars - en daarom bleef hij dan ook vol belangstelling staan voor
een bord, dat op de schutting van een nieuwbouw was bevestigd. "Wil je
vooruit en hoger-op"? las hij. "Voor flinke jongelui die de handen uit de
mouwen weten te steken, bieden we die mogelijkheid! Aanmelden bij de
ingang":
"Dat zou iets voor mij zijn"! mompelde Panda. "Alleen is het jammer
dat ik geen mouwen heb. Maar ik ga me toch aanmelden".
Met die gedachte stapte hij naar een baasachtig iemand, die voor een
houten keet op het bouw-terrein stond.
"Kom je voor dat baantje"? vroeg deze nog voordat Panda zijn mond
had open gedaan. "Goed zo-je bent aangenomen"Dat ging gemakke
lijker dan Panda had verwacht. Nu kreeg hij zo-maar de kans om
vooruit en hoger-op te komen
NEW YORKSE
BRUINE BONEN
SOEP
l1/* 1 blik bruine bonen,
1 1 water, 30 g bruine
suiker, 2 eetlepels ge
mbersiroop, 1 eetlepel
mosterdpoeder, stukje
geraspte verse gember
of 1 eetlepel gember
poeder, 1 teentje klein
gesneden knoflook, 100
g tomatenketchup, 3
kleingesneden uien, 150
g mager rookspek in
blokjes, 1 dl rode wijn,
peper, zout, aardappel-
n pan. voeg
de ingre-
i breng het
de rest
dienten t
geheel a<
kook de soep zachtjes
enkele uren door. Bind
hem met wat aange
maakte aardappelmeel
en maak hem op smaak
met peper en zout. Geef
(stok)brood.
t Han Ebbelaar en Alexandra Radius
Terwijl zich in Laren vooraan
staande "kunstkopers" presente
ren - handelaren die over eigen col
lecties beschikken is het, alsof in
Amsterdam twee galerieën een
nek-aan-nek race houden met
prestige-tentoonstellingen.
d'Eendt, veelzijdig, heeft tot 12 juni
aan de N.Z. Voorburgwal 306 een
expositie die op een klein museum
lijkt.
Behalve beroemdheden uit Parijs
als Picasso, Leger en Poliakoff zijn
ook Staziewski, Kokoschka en
Kolbe vertegenwoordigd. De Chi-
rico en Ernst, Zadkine, Wessel-
mann en Jones, Pechstein en Bel-
lmer, Hepworth en Baskin, kortom
van alles op niveau. Gelijktijdig is
er hedendaags werk van Inust (Es
kimo's) in Canada, die zoals men
weet kostelijke beeldjes maken. En
alsof het niet op kan, er is ook pre-
Columbiaanse kunst en bombast
beschildering van Papoea's.
In de Spuistraat 227 is een grote ex
positie van de Engelse beeldhou
wer Lynn Chadwick, die in de jaren
zestig een heel eigen trant had,
welke hij in deze jaren zeventig
meer sierkunstig varieert.
Collection d'Art, Keizersgracht 516,
besluit het seizoen met een tot 1 juli
durende expositie van schilderijen,
litho's en beelden van Willem de
Kooning - kort nadat de bronzen in
het Stedelijk Museum voor het
eerst te zien waren.
Tentoonstellingen
Gemeentelijke Archiefdienst, Boisot-
kade 2a. Tentoonstelling: Sociale zorg in
Leiden. Tot 21 mei. Geopend ma. t/m vr.
van 9-12 uurv.m. en van2-5 uur nam za.
van 9-12 uur v.m., do. van 7.30-9.30 uur
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28). Werkd. 10 uur voorm.-5 uur
nam. zondag 1-5 uur nam.
De Waag: Triénale, tentoonstelling met
werk van kunstenaars uit Leiden en om
geving, tlm 5 juni.
Art Gallery 1900 (Leidseweg 155, Voor
schoten): lente-tentoonstelling van
schilderijen en aquarellen van de negen
tiende en begin twintigste eeuw, waarbij
Galerie „Pulchri Studio" (Passage 10,
Oegstgeest): expositie Theo Bitter, Dirk
Bus, Willem Minderman, Bram Roth en
Sierk Schroder (t/m 2 juni).
De Lakenhal: schilderijen van Ben Ak
kerman en fotowerken van Jan Dibbets
(t/m 20 juni).
Galerie „Ja" (Wassenaar): expositie van
Wassenaarse beeldende kunstenaars
(t/m 30 mei).
Art Gallery Gérard (Rijksstraatweg 358,
Wassenaar): Honderd werken van Cor-
nelis Kuvpers en plastieken van Corinne
Franzèn (t/m 29 mei).
Galerie-bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
senaar. Expositie van werk van leden
van Ars et Studium. Openingstijden van
de bibliotheek t.m. 5 juni.
i/irï
22 MEI 1976
Honderd jaar geleden stond in de
- Op 74-jarigen leeftijd is mr.
Guillaume Groen van Prinsterer
te 's Gratienhage overledenna een
vruchtbaar leven als staatsman
en geschiedkundigeIn 1829 werd
hij secretaris aan het kabinet des
Konings en tusschen 1849 en 1866
was hij twaalf jaren lid van de
Tweede Kamer. Tot zijne belang
rijkste geschriften behooren Ne
derland sche Gedachten", "Onge
loof en Revolutie" en de uitgave
van de "Archives de la maison
d'Orange-Nassau" in dertien
deelen.
- Omtrent het overbrengen van
Jut naar Leeuwarden wordt nog
gemeld, dat hij den vorigen dag
afscheid heeft genomen van zijn
kind en schoonzuster en des mor
gens van zijne vrouw. Het verzoek
om gratie of verlichting van straf
ten behoeve van zijn vrouw is
door hèm ingediend.
Vijftig jaar geleden:
- In Bern heeft een 16-jarige jon
gen, Adam, de controle over zijn
rijwiel verloren en is met groote
snelheid den heuvel naar den be
kenden bereiikuil afgereden. Bij
het hek botste hij tegen een 10-
jarig jongetje, Ellenberger. Bei
den sloegen over het hek en kwa
men tusschen de beren terecht. De
bewaker begon onmiddellijk de
dieren met staven naar hun hok te
drijven, maar twee beren wier
pen zich op den jongen, die hevig
bloedde. Stratenmakers wierpen
met zware steenen, maar zonder
resultaat, doch de bewaker
slaagde erin een der beren met
een spies te verdrijven. Het an
dere dier sleurde het jongetje ech
ter in zijn hok. De man ging het
dier te lijf en wist het krijsende
kind uit de klauwen van den beer
te rukken. Maar daarop werd hij
door een anderen beer aangeval
len. Slechts met enorme inspan
ning wist hij zich een doortocht te
banen en den jongen buiten be
reik van de beren te brengen. In-
tusschen was Adam met touwen
uit den kuil gehaaldHet jongetje
Ellenberger is echter later in het
ziekenhuis aan zijn zware won
den overleden.
KLEINE VAART
Cornelia-B-4 21 te Rotterdam
Dutch Engineer 21 v Dordrecht nr Tees
Dutch Faith pass 20 Steenbank nr Ant
werpen
Dutch Spirit 20 v Rotterdam nr Tees
Medina 20 te Amsterdam
Megrez pass 21 Kp. Villano nrNewhaven
Neeltje Broere pass 21 Whitby nr Hum-
Neutron 20 v Amsterdam nr Shoreham
Rochab 20 330 wzw Aruba nr Lagos
Wickenburgh 20 v Gravesend nr Rotter-
GROTE VAART
Abel Tasman 20 300 wzw Casablanca nr
Kaapstad
Alkes 21 te Hamburg
Aludra 20 v Santos nr Rotterdam
Khasiella 21 v Stanlow nr Teesport
Kylix 21 270 o Albany nr Adelaide
Leersum 20 v Rotterdam nr Kaapstad
Lovellia 20 v Le Havre nr Rotterdam
Maaslloyd 21 te Bombay verw
Macoma 20 v Mena nr Curacao
Mainlloyd 20 31 n Cape de la Hague nr
Neder Ebro 21 te Suez
Neder Eems 21 v Amsterdam nr Indone-
Neder Lek 20 te Damman
Neder Linge 22 te Papeete verw
Nedlloyd Kimberley 430 w Cochin nr
Colombo
Nedlloyd Nile 21 te Douala verw
Ondina 19 v Miri nr Sriracha
Ossendriecht 21 8 w Onessant nr Rotter
dam
Patro 21 340 w Bombay nr Tabangao
Prinsendam 21 te Vancouver
Rijnborg 20 v Amsterdam nr Delfzijl
Safocean Amsterdam 21 325 zw Ade*
laide nr Pt. Elizabeth
Simonskerk 20 v Durban nr Eastlondon
Socrates 21 te Port of Spain
Steenkerk 21 tc Rotterdam verw
Straat Clarence 20 220 wzw Noordwest-
kaap nr Singapore
Straat Freetown 21 te Maintmangansi
Straat Hobart 21 te Singapore verw
Straat Luanda 21 te Singapore verw
Straat Rio 24 te Nagova
Straat van Diemen 20 v Kaapstad nr
Reunion
Talamanca 20 v Baltimore nr Cristobal
Toloa 21 800 o Bermuda nr Almirante
Trident Amsterdam 20 720 wzw Flores
nr Rotterdam
Viana 21 te Philadelphia
Voome 20 1080 wnw Noordwestkaap nr
Zuid-Australie
Waterland 20 51 w Finisterre nr Gdynia
Westland 20 80 z Kreta nr Le Havre
Woensdrecht 20 600 wnw Finisterre nr
Cuba
Zaria 20 v Teesport
Zonnekerk pass 20 Singapore nr Kobe.
,JE OVPEpZ WIU^EAI DUS V» pwe
7* BU(TEA]tAAJDSE STDVEhT IH-HUISJ
,fJEnE1 "V'T KAPEe
l//V\j IAJTEEAJAT'OAJALE
UirnjiSSELIW^ WEBT
"JE EK Al. E6/V1 7
[/oHiCfE: wea;
h &G&EH ZS- UOCf
A UST&AttSCHE
jjraats &u e RSCHAP
/y?fZ-o
U kijkt zo 'Hog nooit
een papegaai met
'n hoge hoed
Leidse Bioscopen
LUXOR - "The Chinese boxer", dag.
2.30, 7.00 en 9.15 uur. zo. ook 4.30 uur.
STUDIO - "Love and death", dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur.
LIDO - "One flew over the cuckoo's
nest", dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur, zo. ook
4 45 uur.
CAMERA - "La béte", dag. 7.00 en 9.15
Kindervoorstelling: "Laurel en Hardy
bij de luchtbescherming", za. 2.30 uur,
zo. 2.00 en 4.15 uur.
Nachtvoorstelling: "Siddharta", vr. en
za. 11.30 uur.
REX - "Dracula", dag. 2.30, 7.00 en 9.15
uur, zo ook 4.30 uur.
Kindervoorstelling: "Sneeuwwitje en de
Nachtvoorstelling: "Sadistische wellus
ten", za. en vr. 11.30 uur.
TRIANON - "Les valseuses", dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diaeones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoekuur
13.45-14.30 uur. Avond bezoekuur
18.30-19.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur alleen voor ou
ders zondag 14.00-15.00 uur voor overige
familieleden. Kinderen beneden 14 jaar
hebben geen toegang op de kinderafde
ling.
Sint Elizabeth-ziekenhuis volwassenen
dagelijks van 14.00-14.45 uur en van
18.30 tot 19.30 uur; klasse-afdelingen ook
11.15 tot 12.00 uur. Kraamafdelmg: dag.
van 11.15 tot 12.00 uur (alleen voor echt-
gen.)v. 15.00 tot 18.00 uur en van 18.30 tot
19.30 uur. Laatste kwartier middag- en
avondbezoek babyshow. Kinderafde
ling dag. 15.00 tot 18.30 uur. CCU (hart-
bewaking) dag. van 14.15 tot 14.45 uur
van 19.00 tot 19.30.
Sport-Medisch Adviescentrum Spreek
uur ma. en do. 19.30-20.30 uur in het St.
Elisabeth-Ziekenhuis.
Endegeest dinsdag en vrijdag 13-14.30
uur 's zondags 11-12 uur en 14-15 uur;
eerste klasse: de gehele dag.
Annakliniek:
Klasse afdeling van 13.00-14.30 uur van
18.30 tot 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur van 13.00-14.00
uur en 18.30-19.30 uur.
Kinderzaak van 13.00-14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30-19.30 uur.
de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag tlm vrijdag:
18.30-18.45 uur.
ciale kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur.
18.30-19,00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur.
18.30-19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijn oord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur; Kraamafdeling
alleen voor ouders 18-18.30 i
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
