Joop Vervoorn: een catweazle op
gymschoenen en in schipperstrui
'Ik
geen
held
IDs b@<ê J®©<D©iïJ© dx§>(n)
(fêxiflfiif Ihidtf
ZATERDAG 1 MEI 1976
Joop Vervoorn (59) verhuisde
onlangs van een bouwval aan
de Prinsenstraat in Leiden-
Noord, naar een gerenoveerde
woning boven het dienstencen
trum in de Van Hogendorp-
straat in dezelfde wijk. Zoon
van de eerste truckchauffeur
van Nederland, leerde fröbe
len bij de zuaters tot Liefde
aan het Heilig Hart en kreeg
daardoor een voorsprong op
zijn leeftijdsgenoten, die hij
"altijd heeft weten te behou
den". Was bij de lekencongre-
gatie van de Kruisvaarders,
werkte na de oorlog achte
reenvolgens als verhuurder
van fietsensteppen en brom
fietsen, was magazijnmeester,
beheerde fietsenstallingen van
de spoorwegen, verkocht Do
nald Duck en Margriet en be
landde in de WAO. Hij werkt
nog af en toe als nachtwaker,
maar besteedt zijn meeste tijd
aan het wijkcomité, het wijk-
collectief, het dienstencentrum
Noord, de open school, de
werkgroep sociale begeleiding
en het overleg wijkorganen.
Hij is kringvertegenwoordi
ger voor de KVP. EerTkinder-
vriend, bekend om zijn vlie
gerwedstrijden en de "tour de
frats", immer in het gezel
schap van een wilde Havanna
en zijn hond Dana: Een cat
weazle, in schipperstrui en op
gymschoenen.
Door Ton van Brussel
"Een jongen als Leo Meijer (frac
tievoorzitter van de PvdA in de
Leidse gemeenteraad - red.),
daar trek je toch je schouders
voor op. Zijn manier van debat
teren. in de raad ook, is ver be
neden peil. Als hij op concrete
vragen bij dat forum van Mi
nerva zegt hoeveel kiezers had
jij eigenlijk en jij stond toch 27e
op de lijst, dan is dat zwak en
dan heeft iedereen die ook
maar een klein beetje verstand
heeft van de politiek hier, dat
door. Hij kent zijn zaakjes niet
en dan vlucht ie in zo'n ant
woord. Ik heb nooit een hoge
pet van hem op gehad en nou
zeker niet meer. Hoor eens jon
gen, de KVP heeft mij voor die
lijst gevraagd en ze hebben me
ook gevraagd of ik op een ver
kiesbare plaats wilde staan.
Toen heb ik gezegd: liever niet,
want ik heb hier in de wijk de
eerste jaren nog werk genoeg.
Toen kwam die gecombineerde
CDA-lijst en belandde ik er
gens onderaan. Nou, dat kon
mij wat schelen. Trouwens,
hou er wel even rekening mee,
dat de afspraak gemaakt is dat
KVP-ers ook de leeggekomen
KVP-zetels innemen. Als er
nog twee leden weggaan in de
raad, ben ik wel zo ongeveer
aan de beurt. Maar nogmaals ik
hoef niet zo nodig. Ik heb nog
genoeg te doen. Ze hebben des
tijds in de wijk een voorkeurs-
actie voor me willen voeren,
maar die heb ik zelf getorpe
deerd. Ik vind dat niet nodig.
Joh, als je het goed bekijkt heb
ben de partijen onderling el
kaar helemaal niks te verwij
ten. Ze hebben er al decennia
lang een zooitje van gemaakt
hier. We hebben toch zelden
sterke stadsbestuurders gehad,
laten we wel wezen. De univer
siteitsmensen hebben grote in
vloed. Veel raadsleden komen
niet uit de stad, maar studeren
hier, gaan in de raad zitten, blij
ven nog een paar jaar weten
schappelijk medewerker en
dan gaan ze weg. Ze gebruiken
Leiden alleen als springplank.
Ze zitten hier niet voor het be
lang van de stad. Nou, neem
een ding van mij aan: Leiden is
geen beste springplank, zowel
ambtelijk als bestuurlijk. We
hebben een slechte naam in
Den Haag. Onder het vorige
college ging het naar mijn idee
wat beter. Ham (oud
wethouder volkshuisvesting -
red.) werd op het ministerie op
een gegeven moment wel voor
vol aangezien.
Ik zit in de WAO, maar ik mag er
voor twintig procent bijverdie
nen. Het begon op mijn twin
tigste met een voetbalknietje.
Later bleek het erger. Mijn
spieren hè. Als ik nu terug kijk,
blijkt dat ik nooit langer dan
zeven jaar dezelfde baan heb
gehad. Ik schakelde steeds
meer over van lichamelijke ar
beid op werk waar ik mijn
hoofd bij moest gebruiken.
Op de lagere school, eerst bij Van
Heteren op de Haarlemmer
straat en later bij de ouwe
Vreeburg in de Caeciliastraat,
was ik een eigenwijze sodemie
teren dat ben ik nog hoor, maar
ja joh, dat zat zo: mijn vader
was de eerste truck-chauffeur
van Nederland. Hij reed hout
en ik ging altijd mee. Met aard
rijkskunde wist ik altijd precies
waar alles lag. Hy verdiende
net iets meer dan de andere ar
beiders. We woonden in het
Haagwegkwartier. Hij kreeg
zestien gulden in de week en de
anderen 12. Daardoor kon ik
bij zuster Veronica op de be
waarschool en daar leerde je
fröbelen. Dat was wat. Ik was
de enige in de klas op de lagere
school die kon fröbelen. Op de
een of andere manier ben ik ze
altijd een stapje voor geweest.
Dat is in Noord het probleem. We
hebben nooit kader gehad,
nooit politieke figuren voort
gebracht. De wijk bestaat hon
derd jaar. Je had twee groepe
ringen die huizen bouwden.
"Ons Belang", protestants-
christelijk, maar dat bestuur
woonde zelf niet in Noord. "De
Goede Woning", de katholie
ken, van oorsprong dan, maar
die zijn later ook in Zuid-West
gaan bouwen en toen daarnaar
toe verhuisd. Ambtenaren
woonden wel in de Kooi, maar
niet bij ons. Die twee wijken
worden altijd door elkaar ge
haald, maar bij ons is het veel
slechter. De Kooi is gebouwd
door "De Eendracht". Daar
woonden de NVV-leden. die
waren sterk georganiseerd. Wij
lopen achter, maar doe er dan
wat aan. Als je zou toch weer
ziet dat 20 procent bij ons
werkloos is. Maar officieel krijg
je die cijfers niet te horen, nee,
maar we weten wel bijna zeker
dat het zo is. Waar woon jij
tegenwoordig? Ik ken jou ver
der niet, maar ik weet zeker dat
jij niet met je privé-gegevens
naar een wijkcomité zal lopen.
Bij ons doen ze dat wel en daar
door weet je veel beter wat er
leeft.
De helft van de uitkeringen van
de Sociale Dienst komt hier in
de wijk terecht. Ja, maar die
mensen willen werkloos zijn,
wordt er dan gezegd. Ik vind
dat zo'n gevaarlijk modever
schijnsel, die gedachte.
Boersma heeft gezegd dat het
misbruik van de sociale wetge
ving een procent ofvijfis.Isdat
dan zoveel? Ik geloof dat we er
bij ons in de wijk nog niet eens
aan komen. Trouwens hoeveel
mensen denk jij dat het belas
tingformulier bewust fout in
vullen? Nou dan.
Er zijn nu genoeg mensen in de
wijk die zinnige dingen kunnen
doen. Er is de laatste vijf jaar
een hoop op gang gebracht. Het
wijkcomité is in '70 opgericht,
het wijkcollectief drie jaar ge
leden. We kwamen tot de ont
dekking dat alles eigenlijk aan
elkaar hangt. Een kind komt
regelmatig niet op school, een
onderwijzer gaat thuis eens
poolshoogte nemen en stuit
daar op allerlei maatschappe
lijke problemen. Hij probeert
daar wat aan te doen. Vaak op
een wat dilletanterige manier,
maar goed bedoeld. Maar in
tussen blijkt het clubhuis er
ook al mee bezig en het dien
stencentrum. We kwamen el
kaar eens tegen. Vandaar dat
wijkcollectief, daar proberen
we dit soort problemen gerich
ter aan te pakken.
Ik kan ze zo aanwijzen. Je ziet het
aan de manier van spelen, aan
het touwtje springen. Motori
sche storingen. Kinderen met
achterstanden. Het BLO, de
moest je aan de gang. Ik kreeg
een groep jongeren toegewe
zen, waaraan ik leiding moest
geven en leerde tegelijkertijd
ook een boel op huishoudelijk
gebied. Ik was twintig. Op een
gegeven moment moest ik naar
Rotterdam naar het centrum,
daar was een jeugdwerker no
dig en ook een plaatsvervanger
voor de kok, die was uitgeval
len. De wijk "Spange" waar ik
toen terecht kwam, is te verge
lijken met Leiden-Noord
Sociaal-zwak, maar dat is ver
dorie wel wat anders dan
a-sociaal.
Wij zijn natuurlijk uit de politiek
ontstaan. In de tijd van de ka
bouters, in de periode dat werd
begonnen met voor van alles en
nog wat een actiegroep op te
richten. Links begon toen te
roepen: de mensen moeten zelf
meepraten. Nou dat hebben ze
dan wel geweten. Als ik denk
aan de avond dat de wijken van
het college antwoord kregen op
hun wensen en vragen. Ik
hem wel onder zijn neus. Voor
zover hij de capaciteiten heeft,
presteert hij wel wat, maar het
is geen Ham. En dat zeg ik dan
echt niet omdat Ham toevallig
een CDA-man is, want dat
maakt mij verder niks uit. Hij
was gewoon beter en je hebt er
als stadsbestuur maar voor te
zorgen datje de beste mensen
op dit soort stoelen zet.
Ik vind het CDA positief. Ze drij
ven de dingen niet op de spits.
Ze geloven in de weg van de
geleidelijkheid en daar geloof
ik ook in. Natuurlijk moet je
daarbij oppassen dat je het je
zelf niet te gemakkelijk maakt
en dat het geen gezapige bedoe
ling wordt, waarin over de wer
kelijke problemen wordt heen
gelopen. Dat is gevaarlijk, daar
moet je op blijven letten. We
hebben Andriessen en Garde
niers hier gehad, maar ook Den
Uyl en Schaefer. Schaefer doet
nu veel voor ons. maar dat
komt niet omdat hij bij de
PvdA zit, maar omdat hij hier
Van Voorthuijsenschool, het
zijn streekscholen, maar de
helft van de leerlingen komt
hier vandaan. Kijk, het is aan de
ene kant goed dat ze hier wo
nen en niet in Zuid-West. Hun
achterstand wordt hier meestal
niet als zodanig ervaren, ze zijn
hier gelukkig, tenminste, zo
lang ze jong zijn, want het
wordt wel moeilijk als ze straks
een baan moeten vinden.
Ik had zelf als jongetje een roe
ping tot het priesterschap en
dat betekende heel wat in die
tijd. Als arbeiderszoon hield
dat meestal in dat je dan mis
sionaris werd. Dat lag finan
cieel makkelijker. Ik woonde in
de parochie van de Leonardus
en de Fransiscanen daar had
den een speciaal potje om jon
gens op het seminarie te laten
studeren. Het was moeilijk om
op een andere manier een beurs
te krijgen. Ik ben toen twee jaar
bij de paters in Katwijk ge
weest, maar op een gegeven
moment was er toch geen geld
meer. Ik ben een jaar thuis ge
bleven en daarna naar de
Kruisvaders gegaan, een le-
kencongregatie in Rijswijk, die
vooral op het gebied van de so
ciale zorg werkte. Daar kreeg je
twee jaar opleiding en daarna
kwam binnen, ik zag de aan
kleding van die zaal, ik zie Leo
Meijer en ik zei: moet dat een
inspraakavond worden? Een
keurig forumopstellinkje. Je
krijgt dan zo'n gevoel van: we
moeten er maar het beste van
zien te maken. Heeft zo'n avond
Er werd niets nieuws gezegd, er
werden weinig toezeggingen
gedaan. De wethouders herha
len wat ze al eerder hebben ver
teld. Maar ik hang ze aan dat
weinige wat ze zeggen wel op.
Ik vraag wel een paar weken la
ter hoe het er mee staat, daar
ben ik een lastige jongen in.
Verboom, ja, hij komt uit de
Kooi, maar hij woont nu in de
Merenwijk, vbn my mag ie. Als
hij dat niet gedaan zou hebben,
was het ook niet goed geweest.
Dan hadden ze weer gezegd:
kijk eens, een wethouder die
nog steeds in een goedkoop
huurhuisjein de Kooi woont en
hij verdient wel zestigduizend
gulden. Ik vind 't best datje er
een grap over kunt maken,
maar zodra er serieus over ge
daan gaat worden, vind ik het
kinderachtig en zal ik me er
tegen verzetten. Dat ie zijn taak
als wethouder van volkshuis
vesting niet aan kan, wryf ik
geweest is en heeft gezien hoe
de zaken er voorstaan. We heb-
ben gewoon een achterstand in
te halen.
We zijn dan wel door toedoen van
de politieke partijen ontstaan,
maar het is opvallend als je be
kijkt wat diezelfde partijen nu
weer voor moeite doen om bij
ons poot aan de grond te krij
gen. Je moet geen beslissing
nemen voordat je mensen ge
hoord hebt, hebben ze gezegd.
Nu zeggen ze: je kunt niet van
het begin af aan mensen horen.
Ze maken plannen, heel slim
opgezet, waar al bepaalde be
slissingen zijn genomen. Bij
voorbeeld de vraag of je in de
Sophiastraat moet renoveren
of her-nieuwbouwen. Daar is
geen inspraak over geweest.
Die woningen zijn al jaren niet
best. In '75 konden ze daar niet
meer om heen, toen hebben ze
de Nationale Woningraad op
dracht gegeven een onderzoek
in te stellen. Ze moesten een
kosten en batenanalyse maken
om te bekijken wat beter was.
Het probleem is datje dit soort
dingen nooit kunt bewijzen,
maar dat voor mij wel zeker is
dat ze erbij hebben gezegd: lie
ver her-nieuwbouw. Dat is veel
duurder, maar het resultaat is
beter. Daar staat tegenover dat
je onherroepelijk problemen
krijgt, omdat er minder huizen
voor terug komen, dus dan
moet je weer vervangende wo
ningbouw plegen. Vandaar de
plannen voor de Langegracht
en de Julianastraat. Maar let
wel, dat kwam pas later, wij zijn
nooit gehoord, wij wisten ook
nergens van. De gemeente pre
senteerde het bij ons en zei: we
gaan her-nieuwbouwen. Nou,
toen hebben wij wel even bin
nen veertien dagen een tegen-
stuk gemaakt, waarin we alle
sociale aspecten van de zaak
naar voren lieten komen. We
hebben voorwaarden gesteld.
Bouw alleen voor de huidige
bewoners, gezinnen, bejaarden
en alleenstaanden. Vervan
gende bouw, dicht in de buurt.
Dat is aanvaard. Op die basis
werken ze de plannen nu ver
der uit. Dan worden de bewo
ners ingeschakeld, maar dat is
wel wat laat natuurlijk.
Weet je wat het is. Juist in dat
gedeelte van de wijk is een apa
thie. Heel logisch. Zestig pro
cent is afkomstig uit de Camp
en van de Herengracht-Zijlsin
gel, nou daar hebben ze een
soortgelijke toestand al mee
moeten maken.
Ze hebben het vertrouwen in
de bestuurders verloren, want
ik hoef je niet te vertellen wat
voor feest dat daar toentertijd is
geweest met die verhuizingen.
Ouders op Herhaling is er inge
sprongen en heeft toch nog
mensen kunnen activeren voor
een bewonersvergadering. Die
wordt dan binnenkort gehou
den.
Neem de renovatie van Ons Be
lang. Ze hadden een voorzitter,
George Seisveld, een uitste
kende kracht. Hij hield de re
novatie van de Alexanderstraat
goed in de gaten. We zijn nu an
derhalf jaar bezig en alles liep
goed, dus hebben wij ons als
wijkcollectief, daar niet meer
mee bemoeid. Seisveld schee
er mee uit. Er komt een plaats
vervangend voorzitter en het
ging minder. Kijk, bij elke
bouw heb je moeilijkheden met
de oplevering. Er zijn altijd
dingen niet helemaal goed af
gewerkt. Seisveld hield dat
goed in de gaten. Hij liep het na
en regelde dan zelf met de aan
nemer dat het in orde kwam
voor de bewoners er in gingen.
Dat gebeurde nu niet meer. Die
aannemer doet dat niet uit zich
zelf, logisch, die zit niet om
werk verlegen. Er kwamen
klachten van de bewoners en
wij als collectief i regen de
schuld. Ik heb toen tegen Ons
Belang gezegd: wordt het niet
tijd dat jullie eens orde op za
ken stellen. Er waren drie men
sen in de wijk die er over be
gonnen en ons de schuld gaven.
Daar zat een Cavé bij, een beste
jongen, maar we zijn het nog al
eens niet met elkaar eens. Leen
pakt zyn zaakjes anders aan
dan ik.
Hij vindt dat wij te netjes te werk
gaan. Hij vertaalt actie voeren
te veel als herrie schoppen. Die
zaak met dat parkeerterrein
aan de Julianastraat. Er ligt een
plan voor woningbouw en daar
zijn we blij mee, maar hij wil er
een parkeerterrein houden,
want zegt ie, dat wordt gebruikt
door de mensen die daar naar
de kerk gaan. Nou, ik weet niet
of jij nog wel eens in de kerk
komt. maar ga er op zondag
maar kyken, ze zetten hun auto
allemaal ergens anders. Maar
goed, hij mag van mij bewijzen
dat alle bewoners er zo over
denken. Ik dacht meteen:
broer, mij maak je niks wijs. Ik
weet wel beter. De mensen zijn
niet tegen woningbouw.
Leen heeft zelf in het comité ge
zeten, maar als hij geen gelijk
kreeg, liep ie weg. Toen hy dat
voor de elfde keer had gedaan,
zeiden de andere leden: nou
moet hij ook maar weg blijven.
Het. vervelende is dat hij dacht
dat ik hem er uit heb gewerkt,
maar dat is niet waar. Ik ben
ook niet makkelijk, maar, ach,
iedereen heeft zo zijn gebruiks
aanwijzing. Van mij had ie
best mogen blijven zitten.
Sindsdien hebben wy een
beetje een haatverhouding en
dat vind ik jammer, eerlijk
waar. Kyk, als ze tegen my
zouden zeggen: hoor eens
Joop, we willen je niet meer
dan zou ik zeggen: oké, even
goeie vrienden. Dan ga ik ge
woon weer vissen, want daar
heb ik al in geen jaren tijd voor
gehad.
By de kruisvaarders ben ik in de
oorlog weggegaan. De bis
schop vond het nodig dat het
een religieuze congregatie
werd. Bovendien zat ik tot over
myn oren in de illegaliteit. Be
grijp me goed, ik ben geen held,
maar we hadden vijftig Joodse
jongens in huis en het hoofd
kwartier van de Duitsers was
by ons naast de deur. Als wij
een inval kregen gingen we de
polders in of naar de broeders
aan de Rijswykseweg. Omge
keerd gebeurde dat ook. Wij
hadden een eigen drukkerij,
maar daar werden toen niet al
leen vrome geschriften ge
drukt. We gaven ook "Je Main-
tiendrai" uit. Op een gegeven
moment liep ik teveel in de ga
ten en was het beter dat ik weg
ging. Ik had willen blyven,
maar dan liepen we kans om
opgepakt te worden. Ik ben al
tijd een heethoofd gebleven,
een doorzetter ook, maar wel
rustig aan, met schreeuwen
kom je er niet".
