Smith neemt stamhoofden op in zijn regering zuivenand Libanon aarzelt om president te kiezen Uw eigen huis te koop. ABN KISSINGER NIET WELKOM IN GHANA halfboter Touwtrekken om politieke macht Vliegtuig explodeert na landing: 35 doden Een helper tracht met een kraan het staartstuk i lukte toestel omhoog te \crijgen. MAAGDENEILANDEN (Reuter) - Een Boeing 727 van de luchtvaartmaatschappij American Airlines is gisteren bij de landing op St. Thomas op de Maagdeneilanden ver ongelukt. Het toestel maakte een mislukte landing, schoot over de landingsbaan en een verkeersweg, ramde daarby een stuk of vijf auto's en ex plodeerde toen het een benzi nestation raakte. Vermoede lijk zijn 35 van de 88 inzitten den om het leven gekomeff. Het Harry S. Truman vlieg veld op St. Thomas staat al enige tijd bloot aan kritiek van plaatselijke politici en burgers die hebben verklaard dat de landingsbaan onveilig is. An derhalve maand geleden nog heeft een delegatie van het Congres een inspectiebezoek aan het vliegveld gebracht als reactie op herhaalde verzoe ken van de Maagdeneilanden om federale fondsen beschik baar te stellen om de lan dingsbaan te vergroten en te verbeteren. Functionarissen van de FAA noemden de baan toen "een grensgeval" met betrekking tot de veiligheid. SALISBURY (Reuter) - Premier Ian Smith van Rhodesië heeft gisteren in een televisie-toespraak bekendgemaakt, dat hij vier zwarte stamhoofden in de rang van minister gaat opnemen in zijn tot dusver exclusief blanke regering. Daarnaast zullen nog eens zes zwarte Rhodesiërs tot on derminister worden benoemd, drie van hen direct, de an dere drie in de nabije toekomst. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger, in gesprek met zijn collega van Zambia R. B. Banda tijdens een receptie in Lusaka. Kissinger maakt op het ogenblik een rondreis door een aantal Afrikaanse landen. ADVERTENTIE Half zo vet als roomboter. Voor tafelgebruik. In handige kuipjes. Smeerzacht uit de koelkast. In zijn tv-toespraak tot de natie kapittelde Smith de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger, vanwege diens "vooringenomen" visie op de si tuatie in Rhodesië. Wie de vier tot minister te benoe men stamhoofden zijn, zei Smith niet. Men neemt echter aan dat het uitverkoren kwartet thans zitting heeft in de Senaat, het Rhodesische Hogerhuis. Dat lichaam telt 10 stamhoofden-senatoren. Waarne mers verwachten dat senator en stamhoofd Chirau, tevens voorzit ter van de raad van stamoudsten, een van de vier nieuwe zwarte mi nisters zal zijn. Leidslieden In zijn rede zei Smith onder meen "Zoals algemeen bekend is, zijn de stamhoofden de traditionele leids lieden van het Afrikaanse volk, leidslieden op elk terrein." Smith bestreed het argument dat de stamhoofden buiten de politiek dienen te worden gehouden. Hij zei: "deze stelling blijkt een dro greden, wanneer men terugblikt in de geschiedenis". "Laat ons oprecht spreken", ver volgde Smith, "als de stamhoofden van nu zich buiten de politiek hou den, dan, en laat daarover geen misverstand bestaan, zullen zij morgen niet langer stamhoofd zijn." Smith is tot zijn besluit gekomen nadat het constitutionele overleg tussen hem en de gematigde vleu gel der Afrikaanse Nationale Raad (ANC) was stukgelopen op zijn botte weigering een zwart meer derheidsbewind toe te staan. Smith' gesprekspartner in dat mis lukte overleg, Jo.shua Nkomo, be vindt zich momenteel in Loesaka waar hij een onderhoud zal hebben met Kissinger. ADVERTENTIE Afgelast Het voorgenomen bezoek van Henry Kissinger aan de Westafri- kaanse staat Ghana is afgelast, zo is door Amerikaanse functionarissen in Kissingers gezelschap meege deeld. Ghana zou als reden hebben opgegeven dat de Ghanese presi dent, kolonel Ignatius Acheam- pong, ziek is. Maar volgens de Ame rikaanse functionarissen is de wer kelijke reden voor de afgelasting dat Ghana onder druk staat van de Sowjet-Unie en mogelijk ook van Nigeria. De Sowjet-Unie zou in Ghana studentendemonstraties tegen Kissingers bezoek hebben aangesticht. Doordat de Russen onrust hebben gesticht is de veiligheidssituatie in Ghana onzeker geworden. Volgens de Amerikaanse zegslieden zullen de Verenigde Staten bij de Sowjet-Unie protesteren tegen de "Sowjet-agitatie" bij de Ghanese regering en onder de studenten. Ghana Kissinger zou morgen een bezoek van 24 uur aan Ghana beginnen. Ghana was op het laatste ogenblik toegevoegd aan Kissingers reis schema, nadat Nigeria zijn uitnodi ging aan Kissinger had ingetrok ken. Amerikaanse zegslieden me nen dat Nigeria, dat ambities heeft voor een leidende rol in Afrika, ook druk heeft uitgeoefend op Ghana om het bezoek af te zeggen. De Af rikaanse reis van de Amerikaanse minister heeft volgens waarnemers in Zuid-Afrika en Rhodesië de ex plosieve situatie niet verbeterd. Ook de rede in Loesaka. waar Kis- OntSPGTHling singer gisteren een dringende waarschuwing aan het adres van de PARIJ S (DPA/Reuter) - De Russi- In verdeeld Portugal PRISMA Moderne kwahteitshorloges. Rusland wil blanke minderheidsregering Rhodesië richtte, zal eerder tot complicatie van de toestand bij dragen, zo heet het in beide landen. Isoleren In een program van tien punten heeft Kissinger gezegd dat Ame rika Rhodesië zolang economisch zal isoleren en de tegenstanders van het regime-Smith zal steunen, tot er serieuze onderhandelingen over de politieke macht komen. Het bewind in Salisbury moest op de de Russische communistische par- "verbeten tegenstand" van Was- ty de poliüek van vreedzame hington rekenen zolang het conflict coëxistentie tussen landen met niet was opgelost. Er zouden eco- verschillende sociale systemen on- nomische sancties tegen Rhodesië omwonden heeft bekrachtigd. In worden genomen, waaraan ook an- deze samenhang, aldus de verkla- dere industriële landen zouden ring, hecht de Sowjet-Unie groot worden uitgenodigd deel te nemen, belang aan de verdieping van de Aan de buurlanden die hun gren- samenwerking met Frankrijk ter zen met Rhodesië sluiten, zal Ame- bevordering van de vrede en vei- rika economische hulp verlenen. ligheid. sche minister van Buitenlandse Zaken, Andrei Gromyko, heeft gis teren in Parijs verklaard dat de Sowjet-Unie vastbesloten is de ont- spanningspolitiek voort te zetten en daarom streeft naar vriend schappelijke betrekkingen met Frankrijk. De Russische minister zei dit bij het begin van zijn officieel bezoek van drie dagen aan Frankrijk. In een verklaring voor de pers merkte Gromyko op dat het kortge leden gehouden 25ste congres LISSABON (SP) - Langzaam aan begint onder de Portugezen het besef te ontwaken dat er een soort politieke goocheltoer ver richt moet worden wil hun land een regering krijgen die niet on middellijk door de oppositie on der de voet wordt gelopen. Geen van de vier partijen die uit de par lementaire verkiezingen zetels hebben overgehouden heeft de absolute meerderheid: de socia listen hebben 106 zetels, de volksdemocraten (PPD) 71, de sociaal-democraten (CDS) 41 en de communisten 40. In de deftige zalen van het Gulbenkian-instituut in Lissa bon, waar de rust is terugge keerd, nu de meerderheid van de 1400 buitenlandse journalisten weer is vertrokken, hielden Sa Carneiro van de PPD en Fretas de Amaral van de CDS gisteren uit voerige afzonderlijke persconfe renties. Mario Soares van de so cialisten had ook zullen komen, maar vond op het laatste moment dat hy al genoeg had gezegd op het tv-debat van maandagavond. Wat Soares toen gezegd had was wel veel aan woorden, maar een duidig van strekking: nog steeds hield hy vol dat zijn socialistische partij in haar eentje dient te rege ren, geen enkele coalitie zal aan gaan en in de oppositie zal gaan als dit doel niet verwezenlijkt kan worden. Maar nu vast staat dat de PS verre van de meerderheid in het parlement heeft, is deze idee van een minderheidsregering nauwelijks meer reeël te noemen. De beide leiders van wat hier in Portugal rechts heet lieten zich op hun persconferenties van gis teren dan ook duidelijk negatief uit over deze opvatting van Soa res. Sa Caneiro zei nogmaals dat de PPD bereid is om met de so cialisten een coalitie te vormen en dat Soares goed zijn verant woordelijkheid tegenover de toekomst van Portugal moet be seffen, als hij blijft doordrammen BEIROET (Reuter) - Beiroet is vanochtend vroeg opgeschrikt door het vuren van artillerie, mor tieren en machinegeweren. Deze herleving van de strijd tussen de diverse bevolkingsgroepen kwam kort nadat zowel van links als van rechts bezwaar was ge maakt tegen het besluit om het par lement voor zaterdag bijeen te roe pen voor de verkiezing van een nieuwe president. Het was niet duidelijk waarop de bezwaren tegen deze beslissing waren geba seerd. Er was evenmin een verklaring voor de opleving van de strijd die vooral in de zakenwijk woedde langs het front tussen het overwe gend christelijke stadsdeel en het voornamelijk mohammedaanse oostelijke deel. Het Libanese parlement zou zater dagochtend een opvolger kiezen voor president Soeleiman Franjieh, wiens aftreden was geëist. Het parlement komt bijeen in het tijdelijke parlementsgebouw op de scheiding tussen de mohamme daanse en christelijke wyken van Beiroet. Het officiële parlements gebouw was vorige maand bescha digd en geplunderd. Frapjieh heeft zaterdag onder druk van links een grondwetswijziging ondertekend die zijn voortijdig af treden mogelijk maakt. Dit was de voornaamste eis van linkse zijde, maar de socialist Ka- mal Joemblatt heeft maandag ge waarschuwd dat dit niet voldoende is. Hy zei dat zijn parlementsfractie van twaalf afgevaardigden een nieuwe president niet zal steunen wanneer deze niet instemt met een links hervormingsprogramma. Links wil onder meer afschaffing van het huidige systeem waaronder de hoogste regeringsfuncties voor behouden blijven voor leden van de verschillende geloofsgemeen schappen van het land. Israëls minister van Defensie, Si mon Peres, heeft zich uitgesproken tegen Israëlische interventie in Li banon. Ook sprak hij zich uit tegen het veranderen van een "mohammedaans-christelijke oor log" in een "joods-Arabische oor log". In een interview ter gelegenheid van Israëls onafhankelijkheidsdag zei minister Peres: "Israël wil zich met met het conflict bemoeien, zo lang zijn veiligheid er niet recht streeks door wordt bedreigd." Hij voegde hieraan toe dat Israel "geen concurrentieslag met Syrië voert over Libanon". Over Israëls positie ten opzichte van Egypte zei minister Peres dat het gevaar dat Israël van dit land land te duchten had, 28 jaar niet zo gering was geweest. ADVERTENTIE 'Uw eigen huis' is 'n handig boekje. Vol tips en wetenswaardigheden over alles wat met huizen te maken heeft. Voor kopers en huurders. Over financiering. Over interieurs. Over gemeentelijke instanties. Over bouwmaterialen. Over verhuizen... Zoals gezegd, over alles wat met huizen te maken heeft. 'Uw eigen huis' is voor anderhalve gulden te koop bij elk ABN-kantoor, dat u natuurlijk ook graag zal helpen met de financiering van uw huis. Gaame ontvang ik 'Uw eigen huis'. Dhr./Mevr./Mej.: Adres: Deze coupon in een ongefrankeerde envelop zenden aan: Algemene Bank voor Hypothecair Krediet, Antwoordnummer 300, Arnhem. Algemene Bank Nederland voor een uitsluitend socialisti sche regering. Fretas de Amaral ging zelfs nog een stap verden in een koel academische uiteenzet ting (hy is per slot van rekening hoogleraar) die grote indruk maakte zette hij uiteen dat het economisch zo verschrikkelijk slecht gaat met Portugal en dat de pas verworven democratie zo een delicaat kasplantje is, dat een (tijdelijke) eensgezindheid tus sen zoveel mogelijk regerings partners van het grootste belang is om de praktische directe pro blemen op te lossen. Zijn oplos sing bestond daarom uiteen pact tussen PS, PPD en CDS. Par tijen, die in de verkiezingscam pagne eikaars bloed wel konden drinken, maar zo is de politieke realiteit nu eenmaal. Zowel hij als Sa Carneiro verwier pen de mogelijke deelname van de communisten aan de regering. Sa Carneiro heeft zelfs laten doorschemeren dat de PPD wel licht uit de huidige regering, waar de communisten nog steeds inzit ten, zal stappen, omdat hij niet verder wil samenwerken met een partij die verantwoordelijk moet worden geacht voor de mislukte linkse coup van 25 november vo rig jaar. Een minderheidsrege ring PPD-CDS werd door beide sprekers, die toch deze twee par tijen vertegenwoordigen, als vol komen irreëel verworpen: daar zou alles wat zich links noemt in Portugal tegen in het geweer ko men, dus ook de socialisten, die nog steeds de grootste party zijn, met 35 procent van de stemmen. In het hele geharrewar dat nu aan de conferentie-tafels is losgebar sten is de rol van de communis ten, die zichzelf als winnaars van deze verkiezingen bombarderen, omdat ze niets verloren hebben, beperkt. Zy kunnen alleen hopen op een soort situatie zoals in Zweden, waarin de .socialisten met stilzwijgende steun van de communisten (zonder dat het of ficieel tot een coaltie komt) gaan regeren. Daarvoor is het dus no dig dat Soares op zijn harde standpunt terugkomt. Deze laat ste oplossing lijkt ondanks alles de waarschijnlijkste, omdat Soa res daarbij zijn gezicht in zekere zin zou kunnen redden (voor het oog van het volk is er dan name lijk van een pact geen sprake) en bovendien de grote marxistische vleugel van zijn eigen achterban, die het alternatief van een coalitie met PPD en CDS nauwelijks lijkt te zullen accepteren, niet op stang jaagt. Met als derde voor deel dat de communisten, die dan toch invloed op het regeringsbe leid zouden hebben (zij het van achter de coulissen) niet in de rol van geïrriteerde buitenstaander worden gedwongen wat, gezien de nog steeds grote greep van deze partij op de vakbonden en de collectieve landbouw organisaties, tot gevaarlijke si tuaties zou kunnen leiden. Een factor van betekenis in de Por tugese politiek vormt nog steeds de Revolutionaire Raad, waarin achttien militairen zitten, die moeten waken voor de naleving van de grondwet Wordt Portugal een puinhoop door toedoen van de burgerpolitici, dan hebben de militairen de plicht om met het leger in te grijpen. De Revolutio naire Raad vergadert nog voor het einde van deze week; alge meen wordt verwacht dat zij de democratische ontwikkelingen in Portugal voorlopig een kans zal geven en de tanks in de ka zerne zal houden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 9