Ik wilde alleen de pijn stillen"
r tu© aktueel
Van Aardenne bij
VVD in ongenade
Ruim 8 miljoen voor deel
van schilderijencollectie
Koppeling
AOW aan
Moordzaak
opgelost
minimum
loon ter
discussie
Hoofdverpleger in feite verdacht van 259 dodelijke injecties
WEGENS AANVAL OP LUBBERS
r>-
Hou van de ham
van Hamroker
Stegeman.
sieqeman
pINSDAG 27 APRIL 1976
BINNENLAND
PAGINA 7
SCHIJNDEL (ANP) De rijks
politie in Den Bosch heeft gisteren
de 42-Jarige Jan v.d. H- uit Gemert
gearresteerd. Deze heeft bekend
de 54-jarige Marinus Klokgieter op
30 maart te hebben gedood. Het
lichaam van het slachtoffer werd
op 13 april gevonden in de Zuidwil
lemsvaart. Klokgieter stond met
zijn caravan nabij het Belgische
Foppel toen v.d. H. met zijn zoons
van 13 en 15 langs kwam. Hij heeft
bekend, dat hij Klokgieter met een
uitdeukhamer om het leven heeft
gebracht, hem in de kofferruimte
va.n de auto van het slachtoffer
heeft gestopt waarmee hij vervol
gens naar Schijndel is gegaan.
Daar heeft hij het stoffelijk
overschot en diens auto in de Zuid
willemsvaart gereden. Beide man-
ren kenden elkaar al jaren. Vo
rig jaar zaten zij een gevangenis
straf uit wegens een zedenmisdrijf.
Klokgieter had in zijn caravan in
aanwezigheid van vd. H. ontucht
gepleegd met diens 12-jarige
pleegdochter. Klokgieter had het
inmiddels 13-jarige meisje uit het
kindertehuis Nazareth in Ven-
lo ontvoerd en leefde met haar sa
men. v.d H. wilde zijn pleegdoch
tertje met geweld terughalen.
DEN HAAG (ANP) Nu het kabi
net onder de titel een-procent-ope
ratie een bezuinigingsmaatregel
voorbereidt, staat alles ter discus
sie, ook de koppeling van de uit
keringen volgens de algemene
ouderdomswet (AOW) aan het mi-
minimumloon. Dit is gisteren de
bijzondere commissie van de Twee
de Kamer voor het bejaardenbeleid
gebleken uit mededelingen van de
staatssecretarissen Mertens van
sociale zaken en Meijer van cultuur
recreatie en maatschappelijk werk.
Nog lang niet voldoende gegevens
zijn beschikbaar om thans al de
finitieve standpunten over een
eventuele ontkoppeling te kunnen
innemen, meende mevr. Van Leeu
wen (ARP). Zij verweet de heer
Staneke (DS'70) dan ook voorba
righeid, toen die een motie in
diende, waarin werd gesteld dat
de gelijkstelling van de AOW-uit-
kering en het minimumloon dient
te worden gehandhaafd.
Als de Tweede Kamer de nota over
het bejaardenbeleid behandelt zal
de motie nader aan de orde ko
men. Het is niet de enige. Een
zevental werd al in een eerdere
commissievergadering ingediend.
Gisteren kwamen er de genoenide
van DS'70 en nog twee, onder
tekend door leden van de fracties
van de PvdA en de PPR, bij.
Daarmee kon met name staatssecre
taris Meijer het wel eens zijn. In
de ene werd gevraagd snel andere
financieringsmogelijkheden te on
derzoeken voor de kosten van het
bewonen van verzorgingstehuizen.
Staatssecretaris Meijer dacht hier
bij aan twee alternatieven: in het
kader van bestaande of toekom
stige volksverzekeringen of in een
aparte financierings- en eigen-bij
drageregeling. Hij verwachtte nog
dit jaar hiervoor een gericht ad
vies te kunnen vragen aan de
centrale commissie voor de be
jaardenoorden.
In de tweede motie werd de bewinds
lieden gevraagd de rijksbijdrage
regeling voor dienstencentra le
herzien en deze nieuwe regeling
met ingang van het komende jaar
te laten ingaan. Daarbij moet een
centrale plaats worden toegekend
aan de coördinatie van het open
bejaardenwerk in samenhang met
het gesloten bejaardenwerk.
Daarby werd er ook op aangedron
gen zoveel mogelijk te voorkomen,
dat bejaarde mensen, die van
voorzieningen uit het open bejaar
denwerk gebruik maken, hiervoor
een beroep moeten doen op de al
gemene bijstandswet. De gemeen
ten zal het mogelijk moeten wor
den gemaakt voor de bejaarde
mensen een samenhangende voor-
zieningenbeleid te voeren. De
rijksoverheid zal er voor moeten
zorgen, dat dit beleid aansluit op
het werk van de commissies voor
de bejaardenoorden.
zoals verwacht werd een winter
landschap van Salomon van Ruys-
deal maar het 44,5 x 37,.» cm me
tende werk "Herbergscène" van
Adriaen van Ostade, dat voor
660 duizend gulden door een En
gels sprekende handelaar werd
veroverd. De Ruysendael bracht
480 duizend op.
Ruysdael lag ook goed in de
markt met rivierlandschappen,
die 360.000 en 145.000 gulden op
brachten. Een goede vierde in de
ranglijst van hoge prijzen werd 'n
boerenbruiloft van Roclant Ja-
Jacob Isaacks van Ruysdael
den werd verkocht.
Meer dan drie ton werd betaald
voor eon Van der Ileyden en een
Jacob Isaacks van Ruysdael (310.
(310.000 gulden na een inzet van
20.000 gulden..).
Ruim twee ton werd betaald
voor een vrolijk groepje boeren
van Adriaen Jansz van Ostade
(260.000 gld), een paneel van Pie-
ter Pietersz Brueghel (280.000 gld),
een gezicht op Haarlem van Jan
van Goyen (230000 gld), een dorps
kermis van David Teniers de Jon
gere (230.000 gld). een gezicht op
het IJ van Ludolf Backhuysen
(210.000 gld) en een kijkje op de
hoek van de Prinsengracht en de
Spiegelgracht in Amsterdam van
Isaac Ouwater (210.000 gld).
Voor een etsje van Rembrandt,
dat een zelfportretje van 13,4x10,3
cm. werd 29.000 gulden betaald.
Het kleinste werkje van de collec
tie, een rond paneeltje van Jan
van Goyen met een middellijn van
11 cm bracht 47.000 gulden op.
Vandaag worden de overige 277
werken uit deze collectie geveild:
schilderijen, etsen en aquarellen De veiling van het ^Winterlandschap" van Salomon van Ruysdael, dat op 480.000 werd
van meesters uit de negentiende afgehamerd.
en de twintigste eeuw.
DEN HELDER Prins Bernhard voelt aan de nieuwe blauniue zeilen van het schip 'De Eendracht'.
De Prins bracht gisteren een bezoek aan de gaf felschoener die is gemeerd in de haven van Den Hel
der. Met het zeilschip zal aan een grote wereld-zeilrace worden deelgenomen. Links schipper Jutta.
DEN HAAG (SP) Het VVD-Kamerlid Van Aardenne is in
ongenade gevallen bij zijn partij. Zijn (mislukte) aanval op
KVP-minister Lubbers (Economische Zaken) kost hem de po
litieke kop.
Na de verkiezingen van 1977 keert
Van Aardenne (46), financieel-eco-
nomisch deskundige van de WD-
fractie, vrijwel zeker niet terug in
de Tweede Kamer.
De VVD-top zet hem niet meer op
een verkiesbare plaats uit woede over
zijn „onverstandige" en „onhan
dige" aanval op minister Lubbers, die
persoonlijke belangen had bij de
overname van Nederhorst-staal door
Hollandia ln Krimpen aan den IJs-
Lubbers' aandelen zouden door de
ze transactie, waar hij als minister
nauw bij betrokken was, een forse
vaardevermeerdering ondergaan. Van
Aardenne vond dat dit niet kon.
Lubbers moest van hem öf zijn aan
delen verkopen öf aftreden.
De VVD die er op uit i® om na
1977 de regeringssamenwerking met
de confessionelen te herstellen kon
deze politieke manoeuvre niet gebrui
ken. Met een aanval op Lubbers (één
van de kandidaten voor het CDA-
lijsttrekkerschap) zou de VVD bij
voorbaat het CDA tegen zich inne-
^Van Aardenne is sinds 1971 lid van
de Tweede Kamer.
Een aanval waar de WD-top geen
moeite mee zal hebben is die welke
Hans Wiegel, fractie-voorzitter van
de VVD in de Tweede Kamer, gister
avond op de PPR lanceerde. Wiegel
liet in Nijverdal blijken dat hij de
Radicalen na hun congres van het
afgeloven weekeinde niet langer
serieus neemt.
Hans Wiegel: „De PPR heeft zich
ontpopt als een verzameling
tuinkabouters". Hij doelde daarbij
op de uitspraak van Bas de Gaay
Fortman om tanks af te schaffen
en de eventuele vijand te lijf te gaan
met anti-tankwapens.
„Het PPR-gepraat is elite-gepraat.
Naar wat de bevolking wil, wordt niet
gekeken, een PPR-congres is een
rondje gezamenlijk navelstaren", al
dus Wiegel.
Wiegel uitte verder kritiek op de
PPR-voorstellen tot gratis openbaar
vervoer, een autoloze zondag, het af
schaffen van de heffingen voor wa
terzuivering en het laten verdwijnen
van de Ster-reclame.
Een andere oppositieleider, dr. R.
J. H. Kruisinga van de CHU, merk
te gisteren in het Overijsselse Ommen
op dat als het CDA het „ver
bond" van KVP, ARP en CHU bij
de verkiezingen van mei 1977 de
grootste partij wordt, er een chris
ten-democratische minister-president
moet ko men. „Het is in beginsel de
grootste regeringspartij die de minis
ter-president levert", zei hij.
In politiek Den Haag wordt Krui
singa's opmerking uitgelegd als een
poging om zijn onderhandelingspo
sitie te versterken. De PvdA voelt er
niets voor om na 1977 met de CHU
te gaan regeren. Op voorwaarde dat
de socialisten deze weerzin inslikken
Van Aardenne
zou Den Uyl (PvdA) toch de nieuwe
premier mogen worden.
Een partij die bij de verkiezingen
van volgend jaar in ieder geval geen
enkele rol meer zal spelen is de „Li
beraal Democratische Partij".
Volgens het LDP-bestuur is het
„raadzaam" dat de LDP afziet van
verdere politieke aktiviteiten.
De LDP werd nu drie jaar geleden
(op 14 april 1973) opgericht, aan
vankelijk onder de naam „Vrije De
mocraten". Inschrijving in het kies-
register onder deze naam bleek niet
mogelijk, reden waarom in het na
jaar 1973 werd gekozen voor de naam
„Liberaal Democratische Partij". De
LDP-groepering telt thans minder
dan honderd leden.
Een meerderheid van het LDP-be
stuur zal zich nu inzetten voor het
tot stand komen van een nieuwe par
tij rond D '66 en de groepering „Reso
luut" (de groep rond de vroegere
KVP-voorzitter De Zeeuw), zo is of
ficieel meegedeeld.
stxikceintuur in streepdessin. Kleuren: LeidsenhageL
Groen/wit, rood/wit, zwart/wit
en marine/wit. M: 36 t/m 48 43*
MAASTRICHT (SP) Frans geeft geen krimp. Aan het slot
van de eerste zittingsdag vraagt rechtbankpresident mr. G.
Hermesdorf hem op de man af „Blijft u bij de door u toegege
ven vijftien gevallen?".
Zonder één seconde te aarzelen antwoordt de Kerkraadse
hoofdverpleger „Jawel, edelachtbare".
Blijft u ook bij het motief dat u eerder heeft genoemd, het
wegnemen van onrust en pijn bij de patiënten?".
Frans, opnieuw „Jawel, edelachtbare".
op de afdeling „Nachtegaal" dras
tisch teruggelopen.
Ook de politie komt met cijfers,
die aantonen dat de aanwezigheid
van Frans vele bejaarden fataal is
geworden. Als Frans dienst had
stierven er drie tot vijf keer zoveel
mensen dan wanneer hij vrij was.
Frans zelf, groot en log, komt de
eerste dag maar heel even aan het
woord. "Ik heb alleen patiënten van
hun pijn af willen helpen. Ik spoot
hen in met insuline. Daar werden ze
suf van, daoht ik. Dan waren ze
weer enkele uren zonder pijn. Nee,
andere middelen durfde ik niet te ge
bruiken".
"Een bijzonder kromme redenering.
Het is een nog nooit vertoonde ma
nier om pijn te stillen. Zelfs een leek
weet dat daar andere middelen voor
zijn. Ik acht het uitgesloten dat hij
dat met zijn negentien jaar erva
ring in de verpleging niet wist", rea
geert prof. E.J. Ariëns daarop. Hij is
hoogleraar in de geneesmiddelenleer
in Nijmegen en heeft grote faam
op het gebied van bloedsuiker en in
suline.
Koel cijfermateriaal, dat nog
)aar luttele ogenblikken eerder
an de iviaastricnioe recutoanK is
jpresenteerd, maakt de 40-jarige
fans H. in feite toe verdaente van
(elgeteld 259 gevallen waarin do-
iiijite injecties met insuline of va-
|um werden toegediend.
Tussen 1 decemoer 1969, de dag
garop de Lückerheidekliniek jn
.erarade werd geopend en 4
igustus van het vorig jaar, toen
(en Frans in ae gaten guig hou-
en, stierven er 459 patiënten.
Jaarvan waren er 325 (zeventig
rocent) ondergebracht in de af-
feling "Nacntegaal" (twintig pro
mt van het totale aantal bedden
i Luckerheide, waar Frans hoofd-
pr pleger was). Van die 325 sterfge-
&Uen waren er 259 waarbij min
meer werd getwijfeld aan een
(ituurlijke doodsoorzaak. Bij 112
larvan bestond zelfs veel twijfeL
De als getuige-deskundige opge
spen arts mevr. J. Vijgen zij
i sinds vorig jaar augustus verbon
en aan de kliniek vertelt: "En
Bn hebben we het begrip twijfel
pg zeer voorzichtig gehanteerd".
fWIJFEL
Officier van justitie mr. J. Boos-
jr vult aan: "Op de overige vijf
fdelingen van de kliniek samen
fstaat veel twijfel aan een
ptuurlijke doodsoorzaak bij slechts
jven patiënten van de 134. Dit ver-
)hil kan niet door het toeval wor-
in verklaard'
Door de mathematisch-statisti-
«he adviesafdeling van de univer-
jteit in Nijmegen is een onderzoek
'houden aan de hand van patiën
tgegevens en dienstroosters. De
Itkomsten van dat computeronder-
>ek spreken wel erg in het nadeel
»n Frans H.
De "Nachtegaal" was tot medio
B een ziekenafdeling. Sinds 1 ja-
uari 1974 is bijna één van de vier
(er patiënten binnen een dag na
e opname al dood.
je tweede dag is al bijna dertig pro
mt dood en binnen een week de
elft. Op alle andere afdelingen
lerft tot en met de tweede dag na
p opname nooit iemand, terwijl het
m zeer grote uitzondering is als er
)mand binnen een week overlijdt,
fa de aanhouding van Frans H. in
jugustus vorig jaar is in de kliniek
een enkele patiënt meer overleden
innen een week na opname. Bo-
/endien is het aantal sterfgevallen
Prof. Ariëns legde uit dat de door
Frans H. toegediende hoeveelheden
insuline voor gezonde mensen abso
luut ongevaarlijk zijn. Voor de pa
tiënten van de "Nachtegaal" lag dat
duidelijk anders. Het ging hier om
demente bejaarden met een slecht
circulatiesysteem en met aderverkal
king van het centrale zenuwstelsel.
Dat stelsel is bijzonder afhankelijk
van het suikergehalte in het bloed.
Prof. Ariëns: "als je bij die mensen
dat gehalte gaat verlagen zijn ze bij
zonder kwetsbaar. Ze hebben geen
reserve meer en al vrij snel raken
ze in coma. Al deze patiënten liepen
een extra groot risico op hypogly-
caemie". Hypoglycaemie is een zeld
zaam voorkomende ziekte waarhij
een groot tekort aan suiker in het
bloed leidt tot de dood. In de afde
ling "Nachtegaal" was hypoglycae
mie juist een veelvoorkomende doods
oorzaak.
De artsen in "Nachtegaal" hadden
niet tijdig een adequate behandeling
kunnen geven, omdat Frans H. met
geen woord repte over zijn injec
ties. Soms diende hij daarna ook nog
eens valiuminjecties toe. De officier
van justitie: „Valium bestrijdt de
uiterlijke verschijnselen van hypogly
caemie. Dus dat kan hij hebben ge
daan om de krampen bij de patiënten
te verdonkeremanen". Prof Ariëns
daarop: „Dat kan. Het is in ieder
geval een reële veronderstelling".
De zitting duurt voort.
1. Leuke japon in folklore dessin.
Met moderne ceintuur en geraffineer
de zakverwerking.
M: 36 t/m 44 59™
mantelspecialist
FUNE t VL EES WA REN
De kwaliteit
die vroeger zo
gewoon wait.
