Portugal
voor
moeilijke
formatie
NAAST HET NIEUWS
Leerzaam gesprek Tanzania
J
CIA GEBRUIKT DE UNIVERSITEITEN
Ford vraagt meer
geld van Congres
voor kernwapens
N
Over vijfentwintig jaar, zal ik jou nog
steeds...
DINSDAG 27 APRIL 1976
PAGINA 13
WASHINGTON (Reuter/ÜPI) De
Amerikaanse centrale inlichtingen
dienst (CIA) maakt bij zijn spio-
nagewerkzaamlheden nog steeds ge
bruik van honderden „academici",
waaronder wordt verstaan admini
stratief personeel, lectoren, hoogle
raren en studenten van ruim 100
vooraanstaande universiteiten in
het land;.
Dit staat in de eerste sectie van het
rapport over de inlichtingendien
sten dat gisteravond door de se
naatscommissie Frank Church
werd vrijgegeven. Het rapport, de
conclusie van een onderzoek dat
ruim een Jaar geleden op gang
kwam, zegt voorts dat de CIA in
het verleden bij zijn binnen- en
buitenlandse operaties gebruik
heeft gemaakt van academische
klingen. Journalisten en religieuze
organisaties.
De gisteravond vrijgegeven sectie van
het rapport telt 650 bladzijden,
waarin wordt ingegaan op enkele
van de meest omstreden operaties
die zijn uitgevoerd door de CIA en
andere afdelingen van het om
vangrijke en veelkoppige Ameri
kaanse spionage-netwerk.
..Heimelijke acties hebben de afgelo
pen 28 jaar een instrument ge
vormd van de buitenlandse politiek
der Verenigde Staten. Duizenden
heimelijke operaties zijn uitge
voerd". aldus het rapport. Bij hun
werk, zo wordt gezegd, gebruiken
de Amerikaanse inlichtingendien
sten „honderdduizenden personen
en bedragen van miljarden dollar".
Specifieke bedragen van dit giganti
sche budget worden niet gegeven.
Enkele uren voor puiblikatie be
sloot de senaatscommissie met zes
tegen vijf stemmen het juiste be
drag voorlopig geheim te houden,
tot de voltallige Senaat heeft be
slist of het al dan niet moet wor
den gepubliceerd. Daarmee reageer
de de commissie positief op een
pleidooi van CIA-directeur George
Bush die had betoogid dat de natio
nale veiligheid, meer speciaal het
werk van zijn dienst, door publi-
katie in gevaar zou komen.
Commissievoorzitter Frank Church,
thans meedingend naar de Demo
cratische kandidatuur voor het pre
sidentschap, heeft eens gedurende
de 15 maanden dat het onderzoek
duurde over de CIA gesproken als
een „op hol geslagen olifant". In
de eerste sectie van het rapport
wordt echter gezegd dat de CIA
niet „uit het roer gelopen is". De
commissie doet 87 belangrijke aan
bevelingen die beogen de CIA-top
beter verantwoordelijk te kunnen
stellen voor handel en wandel van
de dienst en de sdheve schaatsen
uit het verleden in de toekomst te
voorkomen door een betere con
trole door het Congres.
De thans vrijgegeven sectie heeft al
leen betrekking op de buitenlandse
activiteiten van de CIA. Het twee
de deel, over de binnenlandse spio-
nagewerkzaamheden. verschijnt
morgen. Wat de CIA betreft gaat
het hier om illegale operaties,
want de dienst mag volgens zijn
statuten alleen in het buitenland
werken. Sectie drie en vier, over
inlichtingenactiviteiten in samen
hang met de moord op president
Kennedy en de pogingen om neger
leider Martin Luther King in dis-
crediet te brengen, worden in de
loop van mei openbaar.
De concrete aanbevelingen die de
commissie in haar rapport doet zijn
onaanvaardbaar geweest voor twee
Republikeinse leden. De senatoren
John Tower en Barry Goldwater
weigerden het rapport te tekenen.
Volgens Tower, die uit protest de
vergadering van gisteren al niet
bijwoonde, „overschrijden de aan
bevelingen niet alileen het aantal
gedocumenteerde misstanden
maar vormen zij ook een overtrok
ken reactie daarop". Tower is van
mening dat deze aanbevelingen, als
ze worden overgenomen in de vorm
van wetten, „de veiligheid van
Amerika in gevaar kunnen bren
gen".
LISSABON Reuter/AFP/DPA) De stembus-uitslag
van de parlementsverkiezingen van zondag heeft Portugal
voor een uiterst moeilijke regeringsformatie geplaatst. Geen
van de partijen kreeg de absolute meerderheid.
De socialistische partij van Mario burgeroorlog dreigt, is de PSP be-
Soares is met 35 procent van d^, reid zitting te nemen dn een "rege-
stemmen veruit de grootste partij, ring van nationale redding", aldus
gevolgd door de centrumpartij PPD Soares.
met bijna 24 procent, terwijl de
communisten en de reöhtsgeoriën- Onvoldoende
teerde oentrumdem^raten (CDS) ppD CDg onvoldoende
ongeveer gel* op de derde plaató stemmen bejhaajld m samen K1 cen_
ïtfL trumrechftse regering te vormen, po-
Leunend uit hun auto zwaaien aanhangers van de Portugese socialistische partij met grote vlaggen
ten téken van de verkiezingsoverwinning. Hoe wél de socialisten 11 pet. méér stemmen verkregen
dan de op de tweede plaats liggende volksdemocratenis hun aandeel van ruim één-derde van het
totaal aantal stemmen hij de huidige politieke verhoudingen in Portugal waarschijnlijk te weinig
om een vlotte jormatie te kunnen verwachten.
PLASVERBOD
Nu de toeristenstroom weer
nadert, heeft de directie van
het Postiljon Motel in Arn
hem, wijs geworden door er
varingen in het verledeneen
plas-verbodsbord neergezet om
de mensen ervan te weerhou
den de net opkomende bloem
bollen al te nat te maken.
MERKWAARDIG
Amerika dat zich beschouwt als de kampioen van de vrijheid
voor het individu, kent nog steeds enkele merkwaardige beper
kingen ten aanzien van deze persoonlijke vrijheid.
Zo bestaat er in Zuid-Dakota een wet die iedere vrouw van
80 jaar verbiedt op straat een jonge getrouwde man aan te spreken.
In de staat Wyoming mag men in de eerste vier maanden van
het jaar geen foto maken van een konijn, zonder dat men daar
voor een officiële vergunning heeft.
Op Hawaii staat een hoge boete op het dragen van geldstukken
als oorhanger. In de staten Californië, Idaho, Noord-Dakota en
Oklahoma is het by de wet verboden op begraafplaatsen op vogels
te jagen. Voor mannen die de stad Phoenix in de staat Arizona
willen bezoeken, is het dragen van een broek verplicht. In Ken
tucky is het in stryd met de wet om met de grootmoeder van
zijn echtgenote te trouwen.
F-l-E-T-S
De Deense rijwielhandelaar Agner Vestergaard uit Koege heeft
een fiets geconstrueerd van tweeëntwintig meter lengte en be
stemd voor vierendertig personen.
„Ik heb er altyd van gedroomd 't een of andere wereldrecord
te vestigen en ik geloof dat ik het nu met myn reuzerywiel kan
verwezenlijken", zei Vestergaard.
Aan de fiets zitten twee autobanden en hy weegt anderhalve
ton.
RECHT
De mannen van het Zwitserse kanton Appenzell zyn niet te
vermurwen en hebben voor de tweede keer in vier jaar hun
vrouwvolk het stemrecht en de verkiesbaarheid tot een openbaar
ambt in hun provincie onthouden.
De Appenzeller mannen verwierpen met 4 tegen 1 een voorstel
van het verbond van onafhankelljken, vrouwen in kantonale zaken
een vinger in de pap te geven.
Landelijk kunnen de vTouwen van Appenzell zich wel laten
gelden, want dit burgerrecht werd hun in 1971, samen met alle
andere Zwitserse vrouwen, toegekend.
15 en 14 procent van de stemmen.
Geen coalitie
De socialisten zouden
litieke waarnemers in Lissabon spe
culeren op de mogelijkheid van een
sooialistisohe minderheidsregering,
met parlementaire steun van de
de communisten, of met de PPD.
Maar tijdens de verkiezingscampagne
heeft partijleider Mario Soaxes her
haaldelijk met klem betoogd dat
zijn partij alleen zal regeren, of in
de oppositie zal gaan.
Bondgenootschappen met de com
munisten, of met rechts, waartoe
hij ook de PPD rekent, sloot hij uit. ten zitting hebben is door PPD-leider
Zondagnacht nog herhaalde hij dat Francisco Sa Carneiro meermalen
standpunt. Alleen in een uitzonderlij- met kracht van de hand gewezen,
ke noodtoestand, die ontstaat als een
- Zetel
geen regering zullen steunen als ze
geen zeggenschap hebben in de op
stelling van het regeringsprogram.
De PPD is alleen bereid tot steun
aan een regering waarin een deel
van de ministeries aan PPD-vertegen
woordigers toevalt. Deelneming aan
een regering waarin ook communis-
ADVERTENTIE
Assad effent
weg voor
verkiezingen
in Libanon
BEIROET (UPI/AFP) Kamel
Assad, voorzitter van het Libanese
parlement, is gisteren naar Damascus
gevlogen om daar de weg te effenen
voor de verkiezing van een nieuwe
president van Libanon door het Li
banese parlement.
De twee politici die de meeste kans
maken de opvolger van de huidige
president SoeQeiman Franjieh te wor
den, zijn Raymond Edde en Elias Sar-
kis. Edde wordt gesteund door het
linkse bondgenootschap onder leiding
van de topman van de socialisten,
Kamel DJoemblatt en zou ook kun
nen rekenen op de sympathie van de
progressieve Maarnieten. Sarkis, die
gouverneur is van de centrale bank
van Libanon, heeft de steun van Sy
rië en de conservatieve groeperingen.
Volgens een semi-officiële uitslag
ziet de zetelverdeling in het 263 ze
tels tellende parlement er als volgt
uit:
Socialisten (PSP)106 zetels, PPD
71 zetels, CDS 41 zetels, Communis
ten (FCP): 40 zetels en Democrati
sche volksunie (UDP) en een maoïs
tisch georiënteerde uiterst linkse
groep: één zetel.
WASHINGTON (Reuter) - President
Gerald Ford heeft gisteren aan het
Congres gevraagd om geld voor de
produktie ran meer atoomraketten
"vanwege de trage vooruitgang in
de onderhandelingen met de Sowjet-
Unie over beperking van de strate
gische bewapening".
Het bedrag dat Ford in ziijn bood
schap aacn het Congres noemt is
<322.400.000 dollar, voor verhoogde
produktie van raketten van het type
Minuteman en vervolmaakte atoom
koppen.
Het zogeheten SALT-overleg met de
SowJ et-Unie is in het slop geraakt
over de vraag of de nieuwste Sow-
Ijetrussische geveohtsbamnienwerper
ADVERTENTIE
Interessant
werk in een
klein team
Hoogovens heeft dat werk
in ploegendienst voor mannen
tot 45 jaar.
Zoekt u een goedbetaalde baan
met doorgroeimogelijkheden en
uitstekende sociale voorzieningen?
Bel dan 02510 94000 of schrijf
(zonder postzegel) naar Hoogovens.
Antwoordnummer 94000, Umuiden.
mm
v
HOOGOVENS UMUIDEN
en de Amerikaanse Cruise-raket op
genomen moeten worden In het pak
ket atoomaanvalswapeais waarvan
het aantal beperkt moet worden.
Vanwege deze traagheid wil Ford
gemiddeld vijf Minuteman-lll-rafcet-
ten per maand extra, tot een totaal
van 60 in fiscaal 1977.
De Verenigde Staten beschikken
momenteel over ongeveer duizend
vuurklare Mmuteman-rakelJten,
waaronder 550 van het 111- type.
Fords verzoek aan het Congres is
gedaan aan de vooravond van zijn
vertrek naar Texas, waar hij en zijn
partijgenoot Ronald Reagan zaterdag
een voorverkiezing uitvechten die van
eminent belang is.
De president heeft MJ herhaling
een verwijt van Reagan gepareerd
als zou hij de Sowjet-Unie Amerika
van de eerste plaats wat militaire
macht betreft hebben laten verdrin
gen.
BETREKKINGEN Taiwan en
Zuid-Afrika hebben besloten hun di
plomatieke betrekkingen'uit te brei
den tot het niveau van ambassa
deurs. Tot nu toe hadden de twee
landen alleen consultaire vertegen
woordigers. Dit betekent voor Tai
wan de eerste diplomatieke uitbrei
ding sinds tijden. Nadat het de Ver
enigde Naties moest verlaten om
plaats te maken voor Rood-China
heeft een groot aantal landen de di
plomatieke betrekkingen met Tai
wan verbroken en met China aan
geknoopt.
Beminnen, zegt het bekende lied. En stel
dat het lied gelijk heeft, dan zal dat zeker
nog bij aardgaswarmte gebeuren.
Hoe langer wij elkaar bij aardgaswarmte
kunnen beminnen, des te beter, want aard
gas is een energie met veel goede eigen
schappen. Het is 'lief' voor het milieu
(schone verbranding), er zijn geen opslag
problemen en het zit dicht bij huis. Redenen
genoeg om zo lang mogelijk met de voor
raad te doen. Dus nü al besparen op aard
gas. Hoe?
Een voorbeeld: niet onnodig kamers ver
warmen die nauwelijks in gebruik zijn. Hebt
u in zo'n vertrek een radiator, draai deze
dan dicht, als het tenmiste niet hard vriest.
Een gevelkachel kan op z'n laagste stand
worden gezet.
Als we allemaal wat bewuster gaan stoken,
zitten we er nog vele jaren warmpjes bij.
Gezamenlijke publikatie van het Ministerie van Economische Zaken.de Vereniging van Exploitanten
van Gasbedrijven in Nederland (Vegin) en N.V. Nederlandse Gasunie correspondentieadres. postbus 19. Groningen
verstandig met energie
Ontmoeting Kissinger-Nyerere
DAR-ES-SALAAM (UPI Reuter
DPA) De Amerikaanse minister
van Buitelandse Zaken, Kissin
ger, heeft gisteren zijn tweedaag
se bezoek aan Tanzania afgesloten
na, zoals hij het aanduidde, een
bijzonder 'leerzaam' gesprek met
president Julius Nyerere.
Vanuit Tanziania is Kissinger door
gevlogen naar Zambia, het derde
van de zeven landen die hij in het
kader van zyn Afrikaanse rondreis
aandoet.
Na afloop van een langdurig ge
sprek met de Amerikaanse bewinds
man, verklaarde Nyerere de indruk
te hebben overgehouden dat de
Verenigde Staten niet tussenbeide
zullen komen bij pogingen in Rho-
NEW ORLEANS George Wallace, Democratisch kandidaat desië gewapenderhand een zwart
voor de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten, krijgt meerderheidsregiem te vestigen.
een welkomst-kus van ,jMiss Louisiana" Lorrie Metzier in New Nyerere is een van de Afrikaanse
Orleans, waar hij stemmen aan het winnen is. staatshoofden, die gezien de kop
pigheid van het blanke regiem Ian
Smith, alle hoop op een vreedza
me regeling in Rhodesië hebben
laten varen. Het Tanzaniaanse
staatshoofd heeft Kissinger zonder
omwegen duidelijk gemaakt dat er
volgens hem geen andere mogelijk
heid is dan een gewapend conflict.
Kissinger is ondermeer in Afrika om
te bepleiten dat de Rhodesische na
tionalisten nogmaals proberen om
Smith aan de conferentietafel tot
concessies te bewegen. In Zambia
zal hij behalve met president Ken
neth Kaoenda ook een onderhoud
hebben met Joshua Nkomo, leider
van de gematigde vleugel van de
Rhodesische Afrikaanse Nationale
Raad <ANC).
Deze gematigde vleugel heeft lang
durig maar vruchteloos geprobeerd
iets met overleg te bereiken, maar
is na het stukopen van het Jong
ste gesprek met Smith eveneens
tot de overtuiging gekomen dat
een oorlog onvermijdelijk is.
De radicale vleugel van de ANC, on
der leiding van bisschop Abel Moe-
zoerewa buiten de landsgrenzen
opererend, verhevigt momenteel de
guerrilla-acties in Rhodesië en
Moezoerewa heeft onlangs gezegd
desnoods een beroep te zullen doen
op de thans in Angola verblijven
de Cubaanse militairen.
Kissingers pogingen tot een nieuw
gesprek tussen blank en zwart in
Rhodesië te komen, zijn ingegeven
door zijn angst voor een tweede
Angola met mogelijk nieuwe ter
reinwinst voor de Sowjet-Unie en
Cuba.
Volgens diplomatieke waarnemers in
Moskou zal de Sowjet-Unie zich
beperken tot voortzetting van haar
stap-voor-stap-acties op het hele
Afrikaanse continent. Gezien de
huidige situatie lijkt het hun wei
nig waarschijnlijk dat de Sowjet-
Unie tussenbeide zal komen, bij
voorbeeld in Rhodesië, tenzij ze
daartoe een dringend verzoek ont
vangt van een "representatieve"
bevri j dingsbeweging.
Op het moment dat Kissinger een
rondreis door Afrika maakt heeft
het Kremlin zich slechts beperkt
tot het eisen van de "liquidatie
van het racistisch regime" in Sa
lisbury, zonder te verduidelijken
met welke middelen. Deze officiële
stellingname tegen het Rhodesië
van Ian Smith, gepubliceerd door
de Prawda. past in het geschied
kundig kader, zo benadrukt men.
Ze gaat op dit moment ook niet
verder dan de veroordeling met
woorden van de republiek Zuid-
Afrika.
