Steekpenningen
van Shell en BP
volop hervat
kan gaan, maar
de strijd is
Vervroegde verkiezingen nodig?
Voor Italiaanse politici
„Culturele revolutie'
in Laos losgebarsten
dm
Dolfijnen in dienst van CIA en marine
MAANDAG 12 APRIL 1976
BEIROET (AP/UPI) Het Libanese parlement heeft de
weg vrijgemaakt voor het aftreden van de christen-president
Soeléiman Franjieh.
Franjieh vormt tot dusver het grootste obstakel op weg naar
het beëindigen van de nu al een jaar durende Libanese bur
geroorlog.
Kroonprins Charles van Enge- het eerst in het openhaar met
land verscheen zaterdag hij een baard en snor.
crosscountry in Badminton voor
LONDEN i AP» De oliemaatschap
pijen Shell' en Britisch Petroleum
<BP) worden in Italië onderwor
pen aan een officieel onderzoek
wegens de mogelijkheid dat zij in
het begin van de jaren zeventig
steekpenningen hebben betaald aan
Italiaanse politieke partijen, zo hee
een aantal Britse kranten bekend
gemaakt.
j Woordvoerders van beide maatschap
pijen weigerden commentaar te ge
ven op een gedetailleerd artikel in
de Sunday Times waarin wordt
gezegd dat "documenten uit Itali
aanse en Amerikaanse bron" dui
delijk aantonen dat Shell in 1972
over een periode van negen maan
den 564.000 pond aan geheime po
litieke bijdragen heeft betaald, en
BP 516.000 pond. In ruil voor die
betalingen zou een "gunstige" wet
geving van de coalitie regering
worden verwacht.
Een Italiaanse parlementaire com-
missie zou beschikken over een dos
VOORKOMEN
HERHALING
WATERGATE
WASHINGTON (AP) Na 14
maanden beraadslagen heeft 'n com-
I missie van de Amerikaanse Senaat
j haar goedkeuring gehecht aan verrei
kende wetsvoorstellen welke beogen
een tweede Watergate-schandaal on
mogelijk te maken.
De voorzitter van de commissie, de
Democraat uit Connecticut Abraham
I Ribicoff, verklaarde in zijn toelich
ting op de voorstellen dat deze
alle hoge federale regeringsfunc-
j tionarissen rekenschap willen laten
j afleggen, onverschillig in welke tak
I van het overheidsapparaat zy werk-
zaam ziijn.
De aanbevelen wet voorziet in haar
I voornaamste bepalingen in de oprich-
I ting van een afdeling "regeringsmis-
drijven" bij 't ministerie van Justi
tie. de aanstelling van een tijdelijke
speciale aanklager wanneer dat nodig
I wordt geacht en openbaarmaking van
hun financiële handelingen door hoge
functionarissen, te beginnen bij de
j president.
Het mee t vergaarde punt in het
wetsvoorstel: alle rcgeringsiimc'.iona-
1 rissen, die een salaris genieten van
meer dan 36.000 dollar per jaar die-
ren volledige opening van zaken te
j geven wat betreft hun financiën.
Tot deze categorie behoren: de pre-
si dent, de vice-president, ministers,
j a'le hoge ambtenaren, alle senatoren
en afgevaardigaeu in het Kuis. en
j alle rechters. Het gaat om ongeveer
iS.000 personen.
sier met de codenamen van ver
scheidene'politici. Volgens -de "Sun
day Times" staat de toenmalige
premier Andreotti daarin geboekt
onder de naam "Anderson", minis
ter van Binnenlandse Zaken en
oud-premier Mariano Rumor als
"Raymond" en de minister van
Openbare Werken, Agradi als "Fer
guson".
Volgens hetzelfde blad werdén de be
talingen aan de Christendemocra-
tisohe partij verricht via partijse
cretaris Fillipo Mioheli, en ontving
de krant "Avanti" een deel van het
geld dat bestemd was voor de so
cialistische partij.
BP, voor zeventig procent in handen
van de Britse regering en de Bank
van Engeland, weigerde commen
taar op de berichten. Een woord
voerder van Shell (met een Brits
belang van 40 en een Nederlands
van 60 procent) vertelaarde dat
zijn maatschappij "in deze kwestie
volledig samenwerkt met de Itali
aanse autoriteiten". BP en Shell
hebben zich in 1973 uit Italië te
ruggetrokken.
De voorzitter van de commissie voor
de genationaliseerde industrieëh uit
het Britse lagerhuis, Russell Kerr,
heeft meegedeeld dat dit orgaan
zich morgen zal beraden over de
snelle vorming van een commissie
van onderzoek. De "Sunday Tele
graph" citeerde nog een woordvoer
der van de Europese tak van Esso,
die zei dat "alle oliemaatschap
pijen die in Italië werkten, finan
ciële bydragen hebben gegeven aan
politieke partijen. Daar is niets on
wettigs aan".
Het blad van de Japanse communis
tische party, Akahata, heeft een
lijst met namen van personen die
bij de Lockheed-kwestJie betrokken
zyn, gepubliceerd.
Daarop staan drie oudpremiers,
Noboesoeke Kis-hi, Eisaikoe Sato en
Marchais valt
Mao aan
TOKIO (UFI) De leider van de
Franse communisten, Georges Mar
chais vindt dat de gedachten van
Mao Tse-toeng een bron zijn van de
'.'chronische instabiliteit" in Ohina.
Tijdens een persconferentie in Tokio
zei Marchais dat de huidige machts
strijd in Peking de ontwikkeling van
Ohina vertraagt en zijn economie
doet achterblijven. Mao's communis
tische koers leidt er zelfs toe dat
China het 'kapitalistisch militairis
me in Europa aanmoedigt", aldus
Marchais.
Kakoei Tanaka, nu leider van de
voornaamste vleugel van de libe
raal-democratische partij.
Op de lijst staan nog vijftien mi
nisters of oud-ministers, zes vice-
ministers en verscheidene andere
hoge functionarissen.
De namen zijn verzameld door de
communistische parlementsleden
die lid zyn van de commissie van
onderzoek naar de kwestie Lock
heed.
Zij hebben er twee maanden over
gedaan. Akahata zegt dat alleen al
in 1972 Lockheed in Japan 3.906.000
dollar heeft uitgedeeld. Het groot
ste deel ervan ging naar Tanaka
om zijn positie als premier te kun
nen handhaven.
Berlinguer sprak eert massa-bijeen
komst in Rome toe. Hij zei: "Als we
naar de stembus moeten zal het volk
de voorwaarden moeten scheppen,
dat Italië eindelijk een regering
1*rijgt die het waard is die naam te
dragen, een regering waarin de ver
nieuwende en herboren kracht van
de communistische party is opgeno-
De communistische voorman deed
een laatste oproep tot een akkoord
tussen de Christendemocratische min
derheidsregering van premier Aldo
Moro en andere prtijen over de drin
gende economische en politieke pro
blemen, zodat verkiezingen niet voor
volgend jaar behoeven plaats te vin
den. Italië is momenteel in de greep
van een bitter geschil over een her
vorming van de abortuswetgeving en
over de grote economische crisis, die
er bijvoorbeeld toe heeft geleid, die
de lire in de afgelopen twee maan
den met meer dan 28 procent in
waarde is gedaald.
Overigens liet Berlinguer er op
nieuw geen twijfel over bestaan dat
hij niet hoopt op vervroegde verkie
zingen. De Italiaanse communisti
sche partij heeft zich herhaaldelijk
tegen het uitschrijven van vervroeg
de verkiezingen uitgesproken omdat
Het landhuis waarin het parlement
bijeen kwam werd bewaakt door
duizend zwaar bewapende militairen.
Volens radio Beiroet hebben de 90
aanwezige leden van de nationale as
semblee unaniem besloten de grond
wet zo te amenderen, dat onmiddel
lijk verkiezingen voor de vervanging
van president Franjieh mogelijk
worden. Zonder de amendering
.zou Franjiehs ambtstermijn pas
21 september aflopen.
De politie heeft laten weten, dat
bij verspreide incidenten zaterdag
17 mensen zijn omgekomen en 40
gewond zyn geraakt. Ondanks het
onder leiding van Syrië afgesloten be
stand, dat nu tien dagen oud is, ra-1
kon groepen moslims en christenen
nog geregeld in vuurgevechten ge
wikkeld.
INCIDENT
Voor de deur van hetg ebouw waar
het parlement bijeen kwam deed
zien een incident voor tussen mos
lim en christen-soldaten. In de
buurt waren ook veel sluipschutters
actief. De christelijke parlements
leden hadden geweigerd bijeen te
komen in het parlementsgebouw in
het centrum van de stad, dat on
langs door moslims werd veroverd.
Daarom werd de bijeenkomst ge
houden in een landhuis op de grens
van de christelijke- en moslim sec-
turen van Beiroet.
Fresident Franjieh heeft tot dus
ver hardnekkig geweigerd af te tre
den. Bij het afsluiten van het jong
ste bestand ging hij ermee akkoord
dat een regeling zou worden getrof
fen zodat hij kon vertrekken zonder
gezichtsverlies.
VERLENGEN
Linkse groeperingen hebben gister
avond na een vergadering officieel
bekendgemaakt dat zij het bestand
tot eind april verlengen. Zy riepen
Syrië op zijn troepen uit Libanon te
rug te trekken.
Alle onderhandelingen met buiten
landse bemiddelaars worden bevro
ren tot een nieuwe president is geko-
dit het land zonder regering zou la
ten op een moment dat de economi
sche situatie zo moeilijk is. "Veel
mensen kunnen niet begrijpen waar
om wy niet streven naar 'n vervroeg
de gang naar de stembus, vooral nu
iedereen zegt dat dit ons tot voordeel
zal strekken", aldus Berlinguer. "Ons
antwoord is dat wij, als er verkiezin
gen komen, deze tegemoet treden
met al onze kracht, vechtlust e<n be
kwaamheid tot mobiliseren. Het is
duidelyk dat we voor deze proef niet
bevreesd zijn. Maar wij geloven dat
't algemene belang van het land pre
valeert boven partybelangen, en
slechts om deze reden zijn wij be-
vorgid over het risico de lire en de
economie nog eens voor twee of drie
maanden verder te laten, zakken".
Berlinguer riep het. Italiaanse par
lement op onmiddellijk in te stem
men met een socialistisch voorstel
de statutaire periode van een verkie-
zingscompagne terug te brengen van
70 naar 40 dagen, als middel om een
moeilijk machtsvacuüm te beperken.
Terwijl Berlinguer sprak braken
in Turijn verdachte branden uit en
werd in Milaan een bom naar een
supermarkt gegooid. Volgens Berlin
guer hebben de geweldplegers niets
te maken „met de partijen van de ar
beidersklasse en de vakbonden".
zen en een nieuwe regering zal zijn
gevormd.
"De nationalistische beweging
vestigt de aandacht van de Syrische
broeders op het gevaar van militai
re betrokkenheid door de illegale bin
nenkomst van het Syrische leger in
Libanon". Volgens de verklaring Zou
Syrië hierdoor in confrontatie kun
nen komen met de linkse Libanezen
en him bondgenoten, de Palestijnse
commando's. In de verklaring wordt
tenslotte de "terugtrekking van het
Svrisehe leger van Libanees grond
gebied" gevraagd.
BEZWEKEN
Het 27ste bestand is overigens gis
teravond bezweken. Kort nadat de
linkse partijen in een verklaring had
den gemeld het bestand tot eind apri'l
te verlengen, werd uit het gehele
land felle strijd gemeld.
In de hoofdstad Beiroet braken ar
tillerie-, mortier- en tankgevechiten
uit tussen rechtse christenen en
linkse moslims met steun van Pa-
lestijnen. Al spoedig werd melding
gemaakt van 20 doden en 39 gewon
den.
In de zuidelijke haven Sidon waar
pro-Syrische Saiqa-guerrillastrijders
een blokkade tegen linkse een
heden hebben ingesteld werd een
schip met wapens tot zinken ge
bracht. zo meldden getuigen.
Volgens de eerste berichten scheen
het een strijd van ieder voor zich
tussen rechtse christenen. linkse
moslims, rebellerende legereenhe
den. Syrische strijdkrachten en Pa
lestijnse guerillagroepen.
Premier Karami van Libanon heeft
gisteravond, naar aanleiding van de
opnieuw verslechterde toestand, een
boodsohapper gestuurd naar Damas
cus. zo heeft het Palestijnse persbu
reau Wafa bekendgemaakt.
Karami nam zijn besluit na een on
derhoud met Yasser Arafat van de
PLO.
Vanmorgen vroeg trokken Syrische
pantserkolonnes door de Bekaa-val-
lei in Libanon, waar zij schermut
selingen leverden met linkse leger
onderdelen.
VIENTIANE (Reuter) Hon
derden mensen zijn het afgelopen
weekeinde aangehouden bij de eer
ste Laotiaanse "culturele revolutie"
onder de pro-communistische Pa-
thetLao. Welingelichte kringen
hebben dit gisteren meegedeeld.
Veel van de arrestanten zijn naar
verluidt buitenlanders, hoofdzake
lijk Vretnamezen of Chinezen .uit de
hoofdstad Vientiane. Laotitaanse vei
ligheidstroepen hebben hen in di
verse gebouwen onder bewalking ge
steld. Volgens genoemde kringen be
vindt Laos zioh in de greep van 'n
Engeland wil
hard optreden
tegen rabies
LONDEN AP» De Engelse au
toriteiten, die bang zijn voor het
overslaan van hondsdolheid van het
Europese vasteland naar de Britse
eilanden, hebben plannen voor de
uitroeiing vain het gehele wildbestand
binnen een stra,al van acht kilome
ter van elk gebied dat door deze ziek
te zou kunnen worden getroffen, zo
meldt de Sunday Telegraph.
soortgelijke "culturele revolutie" als
die van 1966 in China. Minister van
voorlichting Sisana Sisan heeft,
naar de nationale radio meldde, 'n
nieuw beleid aangekondigd dat er
op gericht is stedelingen te leren
hoe ze de revolutionaire koers van
de Pathet Lao moeten volgen.
Voordat men tot het oppakken
van mensen overging, hadden de
autoriteiten op bijeenkomsten van
arbeiders en vakorganisaties duide
lijk gemaakt dat bepaalde catego
rieën "uitgenodigd" zouden worden
voor speciale "discussiezittingen".
Zij doelden op werkloze jeugddelin
quenten en onruststokers, gokkers
en verslaafden aan verdovende
middelen, personen die geen af
doende reden konden opgeven voor
verzuim van revolutionaire studie
bijeenkomsten. prostituees en men
sen die een verdorven en reactio
naire levenswijze hadden verkozen,
waartoe Westerse haardracht, kle
ding en manieren worden gerekend.
In Vientiane zyn altyd veel Viet-
namezen en Chinezen geweest, die
zich hoofdzakelijk met handel bezig
hielden.
De Vietnamezen zijn traditioneel
verdeeld tussen voorstanders van
Hanoi en de voormalige anti-com
munistische regeringen in Saigon.
Rechtsgezinden hebben onlangs
aanvallen gedaan met handgrana
ten op Vietnamezen, de Sowjetrus-
sische en Cubaanse ambassades
en het nationale radiostation. Vori
ge maand waren er bijna dagelijks
hinderlagen, guerrilla-aanvallen en
sohermutselingen tussen rechtsen
en troepen van de Pathet Lao. De
regering gaf Thailand en de Ame
rikaanse CIA de schuld van deze
onrust.
Volgens het Amerikaanse week
blad Time dat gisteren in New York
verscheen, zijn sinds de machts
overname door de Rode Khmer in
Cambodja, ongeveer een half mil
joen Cambodjanen vermoord of om
het leven gekomen door ziekte of
honger.
„Het is aan weinig twijfel on
derhevig dat de regering van Cam
bodja een van de gewelddadigste,
achterlijkste en meest vyandige
tegen vreemdelingen ter wereld is",
aldus Time over het eenjarige be
wind in Phnom Penh.
Het desbetreffende artikel is
geschreven door verslaggevers van
Time, die een aantal van de meer
dan 20.000 Cambodjaanse vluchte
ling enin Thailand hebben geïnter
neerd.
ANGleider
gearresteerd
SALISBURY (AFP) De Afri
kaanse nationalistische leider Enos
Nkala, plaatsvervangend secretaris
generaal van de buitenlandse tak
van de Afrikaanse Nationale Raad
(ANC), is in Salisbury gearresteerd.
Dit heeft een woordvoerder van de
Rhodesisohe politie bekendgemaakt.
De reden van de arrestatie werd niet
vermeld.
Nkala behoort tot de buitenlandse
tak van de ANC die onder leiding
staat van bisschop Moezorewa. Een
van de ANC-functionarissen vertelde
dat de arrestatie plaatsvond nadat de
Rhodesische autoriteiten huiszoeking
hadden gedaan in een ANC-gebouw
in Bulawayo. Een aantal dooumenten
zou in beslag zijn genomen.
Italiaanse communisten eisen plaats in kabinet
ROME (Reuter) De Italiaanse communistische leider Enrico
Berlinguer meent dat de kans nog uiterst gering is dat het uit
schrijven van vervroegde algemene verkiezingen kan worden
voorkomen. Hij heeft de Italianen opgeroepen de communisten
in de regering te brengen.
De Italiaanse communistenleider Enrico Berlinguer.
NEW YORK (UPI) De Ameri
kaanse marine en de centrale in
lichtingendienst CIA zijn al zeker
tien jaar in het geheim bezig met
het africhten van dolfijnen voor
bepaalde operaties. Dit meldde de
New Yorkse krant "Newsday", op
grond van een verklaring die de ge
leerde Michael Greenwood tegen
over een Senaatscommissie heeft
afgelegd.
Greenwood heeft gezegd dat hij
in 1971 bij een onderzoekinstituut
van de marine ontslagen is, toen
hij betoogde dat de programma's
immoreel waren en geldverspilling
betekenden. "Newsday" meldde
voor het artikel ook nog „vier apar
te bronnen binnen de federale le
gering" te hebben geraadpleegd.
Volgens het blad zijn dolfijnen af
gericht vcor het opsporen of aan
vallen van vijandelijke kikvors-
mannen en het aanbrengen van
explosieven of afluisterappara
tuur tegen of in de buurt van vij
andelijke schepen.
De Amerikaanse marine heeft ook
eens een dolfijn "opgeleid" voor een
actie in de haven van Havanna
met een apparaat voor peiling van
de doelmatigheid van een Russisch
atoomschip. Voorts poogden marine
en CIA dolfijnen in te schakelen
bij de berging van een kernbom die
een marinevliegtuig bij Puerto
Rico had verloren.
Volgens "Newsday" wilde de CIA
geen commentaar op het verhaal
geven en ontkende op het verhaal
woordvoerder, dat zeedieren worden
gecefend voor aanvallen op mensen
of schepen of voor verkenningsmis -
sies. Het Russische legerblad "Rode
Ster" kwam zaterdag ook met een
bericht over deze kwestie. Het
meldde dat de Amerikaanse mari
ne dolfijnen africhtte voor kamika
ze-achtige zelfmoordopdrachten.
Dat zou gebeuren bij het centrum
voor onderwater-onderzoek in San
Diego (Californië).
RIO DE JANEIRO (AP)
De voormalige Portugese pre
sident Antonio de Spinola
(midden met hoed) die deze
week opdracht kreeg Zwit
serland te verlaten, is in Rio
de Janeiro aangekomen. Hij
loeigerde in te gaan op vra
gen van journalisten.
De Zwitserse regering wees
De Spinola uit omdat hij zich
tegen de afsprakeri in toch
beziggehouden. Volgens het
met politieke activiteiten had
Duitse roeekblad ,,Der Stern"
was De Spinola van plan in
mei of juni een staatsgreep
in Portugal te plegen.
De generaal kwam vorig jaar
naar Brazilië na een mislukte
poging tot een staatsgreep
tegen de regering van de
toenmalige premier Vasco
Goncalves. De Spinola kwam
In april 1974 in Portugal aan
de macht na een staatsgreep
tegen het oude rechtse regi-
Ooic in Brazilië zal De Spi
nola zich van elke politieke
activiteit moeten onthouden.
