'W ij willen de omgeving bij
suikerpatiënt betrekken'
Twee docenten dienen ontslag in
Vierde
volks
ziekte
Voorzitter Gerlag van Leidse afdeling Diabetes Vereniging Nederland
Zijlpoort wordt in
erfpacht uitgegeven
Studiedag
over stede-
bouw in
'Vrije
9ebaar
Tijds-
centrum'
LEIDEN/ALPHEN AAN DEN RIJN „We hebben nu ruim
vijftig jaar insuline. En sinds het is uitgevonden zijn er heel
wat soorten insuline gemaakt Maar verder is er niet veel ge
beurd. Er is nooit op grote schaal onderzoek g/jdaan naar de
oorzaak van diabetes, zodat je het ook van het begin af aan
kunt bestrijden. Ik denk dat dat komt omdat diabetes niet zo'n
spectaculaire ziekte is".
Ietwat verbitterd schetst de heer J.
F. Gerlag (31) uit Alphen aan
den Rijn, voorzitter van de afde
ling Leiden van de Diabetes Ver
eniging Nederland, de huidige
stand van zaiken. En die is als
volgt: er zijn in Nederland vermoe
delijk zo'n half miljoen mensen die
lijden aan diabetes oftewel sui
kerziekte, een deel van hen houdt
zich door geregelde toediening
van insuline in stand, maar insuli-
neis niet meer dan een noodver
band, een effectieve, eenmalige
aanpak ontbreekt nog steeds.
En Gerlag, zelf overigens geen sui
ker patiënt - zijn vrouw wel, vindt
dat op z'n minst merkwaardig.
Daar waar grote vooruitgang
Leidenaar (29)
omgekomen in
St. Pancras
LEIDEN—ST. PANCRAS De
26-Jarige J. Brussee uit Leiden is za
terdagavond bij een verkeersongeval
op Schagerweg in St. Pancras om het
leven gekomen. De man bestuurde
een auto waarvan de rechterwielen
in de berm kwamen. De wagen is
daarop gaan slippen en aan de lin
kerzijde in de sloot terecht gekomen.
wordt geboekt op het gebied van
orgaantransplantaties, blijft het
onderzoek naar de oorzaken van
suikerziekte ten achter, zo rede
neert hij. Dit terwijl het toch de
vierde volksziekte is.
Toch, zo blijkt uit het maandblad
van de Diabetes Vereniging Ne
derland "diabc", gloort er enige
hoop. Aan het medical .college in
Richmond, Virginia (Verenigde
Staten» hebben wetenschappers
namelijk recentelijk vastgesteld'
dat diabetes vermoedelijk wordt
veroorzaakt door een virus. Daar
enboven staat al vast dat ock er
felijkheid een rol kan spelen. Als
'het verdere verloop van het Ame
rikaanse onderzoek gunstig is.
kan suikerziekte over drie a vier
jaar met succes bestreden wor
den.
"Het zou dan al bij de geboorte
kunnen beginnen", zegt Gerlag.
"Je zou kunnen denken aan mas
saal inenten bijvoorbeeld".
Complicaties
Wat is suikerziekte eigenlijk? Sui
kerziekte is een stofwisselingsziek
te, die zich in diverse gradaties
kan manifesteren. Suikerziekte
houdt in dat er een tekort is aan
het hormoon insuline, waardoor
er een verhoogd suikergehalte in
het bloed ontstaat en een uit
scheiding van suiker in de urine.
Dagelijkse toediening van insuline
middels een onderhuidse injec
tie. houdt de schaal in balans. Er
kunnen zich evenwel complicaties
voordoen. Er kan bijvoorbeeld 'n
plotseling tekort aan suiker optre
den: er is dan sprake van een hy
po: de suikerpatiënt wordt duizelig,
gaat enorm transpireren en kan
als er niet tijdig wordt ingegre
pen zelfs in een coma raken.
Bovendien kan de suikerpatiënt
blind worden. En daar is hele
maal niets tegen te doen. Daar
naast is er dan nog de complica
tie van overgevoeligheid voor een
hartinfarot en het slecht genezen
van wondjes.
Alles bij elkaar complicaties genoeg
om suikerziekte als een handicap
te ervaren. "Je merkt het bij solli
citaties", zegt Gerlag. "Als ze ho
ren dat je diabetes hebt dan ne
men ze je liever niet. Want ja, d'r
zou eens wat kunnen gebeuren.
En dat geldt ook voor de verzeke
ringen - ik kan daarover meepra
ten want ik zit zelf in de verzeke
ringen. Ze zeggen: laat ze maar
een hoge premie betalen. Bij auto
rijden bijvoorbeeld. Er is een on-
aanvaardbaaf risico, zeggen ze dan.
Want ze hebben angst voor een hy
po. Maar dat hoeft niet. Een hypo
voel je namelijk meestal wel op
komen".
I Ie vrouw Gerlag: "Ik loop er niet
mee te koop. Maar als er naar ge
vraagd wordt dan praat ik er wel
gewoon over. Daar heb ik geen en
kele moeite mee. En Je komt dan
wel mensen tegen die er rare denk
beelden over suikerziekte op na
houden. Dan vragen ze bijvoorbeeld
mag je wel lopen. Of: moet je nou
veel suiker gebruiken? En er is
nog steeds de gedachte van: zal
het niet besmettelijk zijn? Wat
natuurlijk niet zo is".
Volgens Gerlag stelt ook de medi
sche stand zich niet al positief op.
Hij zegt: "De huisartsen krijgen
veel verschillende suikerpatiënten
op bezoek die verschillende diëten
nodig hebben. Maar daar vragen
ze vaak niet eens naar - de uit
zonderingen daar gelaten natuur
lijk. Op het spreekuur vraagt de
arts aan de suikerpatiënt: hoe
gaat het? En hij wil dan alleen
maar horen dat het goed gaat. So
ciale problemen die de suikerpa
tiënt heeft, daar wordt vaak ge
woon overheen gewalst."
Diabetoloog
De diabetes Vereniging Nederland,
die landelijk 100.000 en in de af
deling (beter: regio) Leiden bijna
1000 leden telt, vindt een goed
pleitbezorger in prof. dr. J.J. Groen
psychosomaticus. emeritus-hoogle
raar aan de Leisde universiteit en
nog steeds verbonden aan de Jel-
gersmakliniek in Oegstgeest. Prof.
Groen vindt namelijk dat de be
geleiding van de suikerpatiënt be
ter kan. Vorig jaar oktober op een
symposium over diabetes pleitte hij
nog voor de opleiding van artsen
die zich speciaal met suikerzieken
bezighouden. Diabetelogen, noem-
hij hen. Dat zouden artsen moeten
zijn die niet alleen kennis moeten
hebben van de stofwisseling, maar
die ook alles moeten weten van en
belangstelling moeten hebben voor
Voorzitter Gerlag met de secretaresse van de Leidse afdelingzijn
de medemens met diabetes.
Die mening is trouwens ook de ver
eniging toegedaan. Gerlag: „Wij
vinden dat er meer begrip moet ko
men, dat mensen beter gaan be
grijpen hoe diabetici moeten leven.
Daarom gaan we ook als afdeling
de activiteiten wat meer richten
op de onspanning.
Waarbij we juist de omgeving er
bij willen betrekken. Want juist die
omgeving willen we ervan overtui
gen dat suikerpatiënten normaal
Kunnen functioneren, net als 'cder
ander".
Mevrouw Gerlag "En dat we-dt
hoog tijd. W»ut heel veel mensen
weten helenual niet wat suiker
ziekte is B.j de polhie-opleiding
bij voor bee'ri w rdt er r.u pas re
kening mee gehouden dat er sui
kerpatiënten zijn. Het is al meer
malen gebe'nd dat een suikerpa
tiënt die op dat moment een hypo
had door de politie werd opgepakt.
Hij werd dan voor dronken aange-
De afdeling Leiden van de Diabetes
Vereniging Nederland houdt haar
eerstkomende ledenvergadering op
17, 18 en 19 mei in resp. Noordwijk,
Leiden en Alphen aan den Rijn.
Er wordt dan de film "Ik ken ook
iemand die.." van regisseuse Maar-
tje van der Heijden vertoond. Een
film, die al eerder door de Evange
lische Omroep op de buis werd ge
bracht maar die toen volgens Ger
lag uiterst fragmentarisch en slecht
overkwam: „Er werd toe nmeer
reclame gemaakt voor de EO dan
voor ons", zegt Gerlag. "Er werden
een paar stukjes uit de film ge
toond. En de rest was voor de do-
LEIDEN Het is een komen
en gaan van winkels, bedrij
ven en andere zaken in deze
stad. Ook wordt ei- aan winkels
druk verbouwd en gemoderni
seerd. Soms komt dat wel in de
krant, in andere gevallen niet.
Deze nieuwe rubriek moet
daar een eind aan maken. Iede
re winkel, waar iets over te
melden is, mag er in. Bel gerust
op. Telefoon 144941, toestel 24.
Om te beginnen onze excuses
aan de firma Van der Klugt aan
de Haarlemmerstraat, omdat
we vergeten zijn te melden dat
deze In termeubel-woning-in
richtingszaak dit jaar 75 jaar
bestaat. Het jaar duurt nog
even, de receptie is helaas al ge
weest.
Verder is er nieuws te melden
over de volgende zaken:
De Waal speelgoedspeciaal-
z&ak «Burgsteeg 7» heeft zater-
Zakennieuwtjes
dag de deuren weer geopend
van de geheel gemoderniseerde
en uitgebreide speelgoed zaak.
In de toonkamer van wo
ninginrichting fa. Hartwijk (Ho-
gewoerd 132) is Kado Shop
t Hartje gevestigd. In de shop
zyn onder meer meubelen en
kunstnij verheidsartikelen te
krijgen.
Na een grondige verbouwing
heeft Huf een schoenenzaak ge
vestigd in de voormalige winkel
van ijzerhandel Laman <Don-
kersteeg 810).
Steakhouse ..Chez Kok"
(Nieuwsteeg 11) is in de plaats
gekomen van de eerder opgehe
ven café-bar.
In de voormalige opslagruim
te van het schildersbedrijf La-
dan (Oude Vest 81» is sinds vo
rige week ,,'t Mirakeltje" winkel
in tweedehands kinderkleding en
speelgoed, te vinden.
VERENIGING MILIEUDEFENSIE
^Interessant
werk met
doorgroei
mogelijkheden
Hoogovens heeft dat werk in
ploegendienst voor mannen tot 45 jaar.
Zoekt u een goedbetaalde baan
in een klein team en met uitstekende
sociale voorzieningen?
Bel dan 02510 - 94000 of schrijf
naar Hoogovens (zonder
postzegel), Antwoordnr. 94000,
Umuiden.
mm
v
HOOGOVENS UMUIDEN
l Hoogovens behoort tot
Y b het ESTEL-concern
Onrust rond opleiding Endegeest
De Zijlpoort. Inzet: J. Af. G. Melkert.
LEIDDEN Onder een aantal leerlingverplegenden van het
psychiatrisch ziekenhuis Endegeest is onrust ontstaan, nu twee
van de drie vaste docenten van de opleiding hun ontslag heb
ben ingediend, omdat zij niet langer verantwoording wensen
te dragen voor deze afdeling.
Aanvankelijk hadden alle drie de
docenten bjj hun werkgever, de ge
meente Leiden, ontslag aangevraagd,
maai* in een later stadium is één
van hen op zyn besluit terug geko
men. Het tweetal heeft een identieke
ontslagbrief geschreven, waarin hun
beslissing wordt gebaseerd op het
ontbreken van de mogelijkheid om
overeenkomstig de door het rijk vast
gestelde eisen op te leiden en op de
slechte samenwerking tussen de op
leidingsschool en de diverse afdelin
gen van het psychiatrisch ziekenhuis.
Met ingang van vorig Jaar is een
herziene opleiding voor het diploma
verpleegkundige B (voor psychiatri
sche verpleging) van start gegaan.
Deze opleiding wordt beëindigd met
een in aanwezigheid van een rijks-
gecommiteerde afgenomen examen.
Bij sommige leerlingen leeft de vrees
dat de examenresultaten door het
slechte functioneren van de oplei
dingsschool, onder de maat zullen
blijven.
De directeur van Endegeest, C. Mo-
Jet deelt deze angst niet: „De situa
tie die zich nu bij ons voordoet, het
rijk heeft een nieuwe richtlijn inge
steld, maar we kunnen er nog niet
aan voldoen, vind Je in bijna alle
soortgelijke ziekenhuizen. In dit soort
situaties is altijd een overgangspe
riode nodig. Ik geloof niet dat we" bij
de overgangsexamens een slechte
beurt zullen maken. Endegeest heeft
altijd een goede naam gehad op dit
gebied en bovendien weten alle rijks-
gecommiteerden, waar ik er overigens
ook één van ben, best dat de oplei
ding nog niet overal naar wens ver
loopt.
„Wat dat ontslag aangaat. Het is
allemaal wat emotioneler gegaan
dan nodig was. Er gaan er inderdaad
twee weg, de derde heeft na een week
besloten toch te blijven. We kunnen
vermoedelijk tijdig voor vervanging
zorgen. Ik geloof niet dat de moei
lijkheden rond de nieuwe opleiding
de enige reden voor hun vertrek zijn.
Ik geef zonder meer toe dat niet
alles vlekkeloos verloopt, maar dat is
nogmaals een situatie die je bij veel
andere inrichtingen precies zo zult
aantreffen. Op Endegeest wordt bin_
nenkort een speciale onderwijscom
missie geformeerd, die zich met de
opleidingsproblemen zal gaan bezig
houden", aldus Mojet.
LEIDEN De Zijlpoort zal naar
alle waarschijnlijkheid aan de heer
J. M. G. Melkert in erfpacht worden
uitgegeven. De onderhandelingen
hierover, die al bijna twee jaar du
ren, zijn nu in zoverre afgerond dat
er een voorstel van B. en W. aan de
gemeenteraad op komst is. Dit z^\
eerst besproken worden in de raads
commissie voor ruimtelijke ordening.
Binnen het college is wethouder Oos
terman een tegenstander van het
voorstel de Zijlpoort in erfpacht uit
te geven. Naar zyn mening moeten
dergelijke monumenten in handen
voor pasen
Een bloemengroet via uw Fleurop-bloemist.
altijd en overal een welkom
van de gemeente blijven.
Melkert, directeur van de Belgi
sche maatschappij Sokol (die de wo
ningbouw op hei Waardeiland in
ontwikkeling heeft gebracht) zal de
Zylpoort laten restaureren, „zo gauw
als we daar toestemming voor heb
ben". zo vertelde hij vanmorgen des
gevraagd. Hij zei nog niet te weten
welke bestemming hy aan de Zijl
poort die staat tussen de Lage
Rijndijk en de Haven zal geven.
„In ieder geval een bestemming die
meewerkt aan de opbouw van Lei
den. Geen café, restaurant of kan
toor. Iets oudheidkundigs misschien".
Toen hij destijds in 1974 m°t
de gemeente o.a. over het Waard
eiland in onderhandeling was, liepen
Melkert en andere mensen van So
kol langs de poort, „en we zeiden:
we willen die wel eens een keer op
knappen".
De inmiddels sterk verpauperde
Zylpoort sinds 1974 zyn er wel
noodvoorzieningen getroffen om te
voorkomen dat hy zou instorten
is met de Morspoor.t de enige van
de negen poorten in Leiden, die nog
bewaard is gebleven.
LEIDEN Van de ene kant wil men
dat de overheid instrumenten krijgt
en die zo goed mogelijk gebruikt om
de stedebouw in goede banen te lei
den, van de andere kant vindt men
dat de burgers zelf moeten bepalen
hoe hun wyk eruit komt te zien. Deze
twee verlangens zijn niet met elkaar
te rijmen: er is geen standaardoplos
sing voor dit probleem, het hangt van
de situatie af. Er is wel een parallel:
de manier waarop besluiten tot stand
komen bepaalt de stedebouw, de
ruimtelijke ordening.
Woorden van deze strekking sprak
prof. J. G. L. Lambooy aan het eind
van de studiedag „Verscheidenheid:
wat by het bouwen vergeten werd"
van de Vereniging Milieudefensie, die
zaterdag gehouden werd in het Vrye
Tijdscentrum aan de Breestraat. 's
Morgens en 's middags hadden de
vele deelnemers aan deze studiedag
in een aantal groepen gediscussieerd
over alle mogelijke problemen rond
stedebouw. Centraal daarbij stond de
verscheidenheid by het bouwen: hoe
voorkomen we dat er alleen nog maar
grote monotone buitenwijken gebouwd
worden. In zyn slotwoord trachtte
Lambooy een overzicht te geven van
de verschillende discussies. Hy kwam"
tot de conclusie: „We weten niet hoe
we verscheidenheid en schaalverklei
ning moeten bevorderen; wel hebben
we gezien dat dat afhangt van maat
schappelijke processen en de wijze
van besluitvorming".
By de opening van deze succesvolle
studiedag had voorzitter Egbert Tei
legen van de Vereniging Milieudefen
sie erop gewezen dat bij de oprichting
van de Vereniging men het erover
eens was dat het leven in een stad
slecht was: „nu is er een omkering:
dat dichte op elkaar leven is 't eigen
lijk wel. vinden we", „yte zijn iets ge
nuanceerder geworden: het is goed
om ons eens met het eigen stedelijk
leefmilieu bezig te houden".
Een van de discussiegroepen
tijdens de studiedag van de Ver
eniging Milieudefensie in de
grote zaal van het Vrije Tijds
centrum; aéun het ivoord is Eisse
Kalk over verstedelijking als po
litiek probleem.
In zyn inleiding had Erik van der
Hoeven gesteld dat de eenzijdige ont
wikkeling in de techniek van het bou
wen, en de macht van de bouwmaat
schappij en de verscheidenheid be
dreigen, en dus ook de leefbaarheid.
Hy meende dat de overheid nog maar
in geringe mate probeerde bij te stu-
