Verfilming van 'SiP:
een bar
karwei
1
^/hj€/u
...en gisteren
toegelicht
programma
„Zing je moers taal'
Ill HNSDAG 30 MAART 1976
PAGINA 5
LEIDEN „Zing Je moers taal" is de
titel van een elpee die in het ka
der van de jaarlijkse boekenweek
tot 26 april te koop ligt bij de boek
handel (f 12,50. Het betreft een ver
zamelplaat met groepen en zangers
als Kayak, Lucifer, Earth and Fire,
Boudewijn de Groot, Focus en Robert
Long.
ZU hebben teksten in handen gekre
gen van o.a. Harry Mulisch, Cees
Buddingh, Gerrit Komrij, Nico
Scheepmaker en Simon Carmiggelt.
Eén en ander naar een idee van Ad
(„Toppop") Visser.
Voor die f 12.50 krijg Je de schijf
compleet met een fraai kijk- en
tekstboek. Keurig verzorgd vakwerk,
op dat punt. Maar de uitvoeringen op
de plaat zelf vallen wat tegen.
Boudewijn de Groot en Robert Long
komen nog het best uit de voeten met
de hun toegespeelde gedichten. Geen
wonder: dat zijn twee zangers die al
leen in vaderlandse vocalen handelen.
Zij hebben het soepeitjes over „ouwe"
en „houwe", als het tekstpapier rept
van „oude" en „houden". Prima.
Maar dan een groep als Focus. Die
springt houterig en stijf om met het
tekst-gegeven. En zij zijn niet de eni
gen op de plaat die onwennig uit hun
moers taal komen.
Bovendien hebben de popjongens
nauwelijks kans gezien om de tek
sten te voorzien van enige muzikale
hitpotentie. De aansprekendste me
lodieën zijn nog die van Lucifer en
Maggie MaoNeal. Van wie achteraf
blijkt, dat zij éérst een deuntje heb
ben ingeleverd bij hun tekstschrijver,
die er vervolgens pasklare regelen in
heeft gegoten De dichters blijken
zich dus beter bij de muziek aan te
passen, dan de popjongers in staat-
zijn om een tekst naar hun hand te
i toonzetten. Maar misschien vormt
dat wel een goede reden, om je zak
geld eens om te zetten in een boek.
in plaats van in de troetelschijf van
de week.
Overigens: Vanavond wijdt de
AVRO-tv bijna een vol uur 20.20 tot
21.30) aan het ..Zing je moers taal"
project. Op Nederland I.
HENK DE KAT
de illustraties uit het bij de plaat behorende tekstboek
Plannen voor
verfilming
leven van
kruidendokter
Willem van Moosdijk bijge
naamd de kruidendokter uit het
Brabantse Casteren, bekend van
de roof op de beheerder van de
grenswisselkantoren op 10 no
vember 1972 met een buit van
1,2 miljoen gulden, is in onder
handeling met de Franse film
maatschappij Belmonte die een
speelfilm over zijn leven wil ma
ken. Op dit moment wordt de
kruidendokter nog steeds ver
pleegd in de Rijkspsychiatrische
inrichting in Eindhoven ofschoon
hij toch enkele dagen per week
thuis is. In 1973 werd hij ver
oordeeld tot twee jaar gevange
nisstraf en onvoorwaardelijke
tbr in verband met zijn aan
deel van de roofoverval. Wil
lem van de Moosdijk is begon
nen als reizend koopman, werd
natuurgenezer en kwam in*op
spraak door talloze veroordelin
gen weegns oplichting met de
verkoop van zijn kruidenpakket
ten. Duizenden benadeelden in
binnen- en buitenland eisten hun
geld terug en dat betekende het
faillissement van de kruidendok
ter. Na diverse veroordelingen
waarbij hij steeds tot geldboetes
werd veroordeeld kreeg hij, om
dat hij toch doorging met de ver
koop van zijn kruiden, een ge
vangenisstraf van negen maan
den. Voordat hij in de gevange
nis ging beraamde hij met zijn
broer Frans de overval waar
van ruim 200 000 gulden in de
bossen van Vessem zijn terug
gevonden en waarvan tot op dit
moment nog steeds bijna een
miljoen gulden zoek is. De direc
teur van de rijkspsychiatrische
inrichting in Eindhoven, dr.
Van Brosum Waalkes is op de
hoogte gesteld. Het is voor de
kruidendokter nu nog afwachten
of de directeur er mee akkoord
gaat dat hij die film laat maken.
Want hij heeft alle vertrouwen
geschonken aan de directeur
van de rijkspsychiatrische in
richting en dat vertrouwen wil
hij niet beschamen.
Cup-voetbal op
televisie
HILVERSUM De NOS-televisie
brengt morgenavond van 19.25 tot
21.15 uur via Nederland I een
rechtstreekse reportage van de Eu
ropacupwedstrijd St. Etienne-PSV.
Commentator is Theo Reitsma.
In de rubriek Studio Sport die
d3 NOS-televisie die avond uitzendt
van 22.35 tot 23.00 uur via Neder
land 1 zal een samenvatting te
zien zijn van de Europacup-wed
strijd Real Madrid-Bayern München.
ADDVERTENTIE
Harriet
Hubharcl
InuDvaru
een gratis, persoonlijke huid
analyse met modieus
make-up advies door een
specialiste van het kosmeti-
sche huis Harriet Hubbard
Ayer.
een kado van twee
verzorgings- en twee
make-up produkten bij aan
koop van 25.- of meer
kosmetische preparaten van
Harriet Hubbard Ayer
Tien minuten strompelen naar de kustlijn. Donkere stippen in
de verte. Mensen, een paar auto's, dravende paardena Na drie,
vier stappen wordt het al duidelijk. Hier helpen geen extra
truien, geen wollen mutsen, geen gevoerde laarzen. De felle
noordooster snijdt er doorheen als een mes. De lokatie heet
Paal 8.
Door
Paul van Beckum
Een van de vele plaatsen op
Terschelling waar regisseur Bob
Lowenstein met 28 acteurs en 150
figuranten werkt aan de verfilming
van Cor Bruijn's gelijknamige
roman. Nieuwe poging van de NCRV
de kijkersgunst te winnen met een
oer-Hollands drama naar een
scenario van Willy van Hemert. Het
verhaal past precies binnen het
profiel van een protestants-Christe
lijke omroep. De strijd van een
stoer volk tegen het water, de
controverse tussen een starre,
rechtlijnige boer en een even
onwrikbare dominee, de zuiverheid'
van een aangenomen dochter die
vanuit het geloof kracht put om
overeind te blijven.
Halt houden en stil zijn. Er wordt
een scène opgenomen van juttende
boeren. Over het strand liggen de
requisieten levensecht verspreid.
Tonnetjes, wijnvaten, doorweekte
planken, gebroken stoelen. „Stilte!"
De jutters drinken gulzig van de
wijn en dansen waggelend de
branding in. De ijzige wind is
nauwelijks te verdragen. De acteurs
krijgen dekens over zich heen
geworpen als de opnamen voltooid
zijn. De cameraploeg hurkt in het
zand met blauwe gezichten voor het
maken van een totaalshot. Paarden
trekken tweewielige karretjes voort
waarmee de buit wordt binnenge
haald. Zo ging dat vroeger. De
karretjes hebben geen rem. De
72-jarige Terschellineer dokter is er
bijna het slachtoffer van geworden.
Tijdens eerdere opnamen sloeg een
paard op hol. het karretje werd
omhoog gezwiept en smakte daarna
neer naast de dokter.
Bob Lowenstein zegt: „Dit is
keihard gedoe, een soort oorlog." De
crew denkt nog met schrik terug
aan de acteur die hangend aan de
staart van een paard de zee werd
ingesleurd en bijna verdronk. De
Belgische acteur Jan Decleir,
gekozen voor de rol van Sil, werd
van een wild paard geworpen en
ledereen dacht dat hij dood was.
Een soort oorlog. Jawel. In die
snerpende kou wordt soms gewerkt
van acht uur 's morgens tot zes uur
's avonds. Er was een nacht bij.
Niemand zal die verschrikking meer
vergeten. Vijf uur pioteren op zee
voor drie minuten film. Tempera
tuur tien tot twaalf graden onder
nul.
Monique van de Ven (de aangeno
men dochter Lobke) galoppeert op
een bruin paard langs de duinrand.
Wie had die rol beter kunnen
vervullen? Zij past in het decor van
dit eiland. Een sterke meid, blond
warrig haar, bruine ogen, blozende
wangen. De haarscherpe typecasting
is ook van toepassing op de Belg
Jan Decleir. Een ruige, breedge
schouderde beer met zwart krullend
haar. De Terschellingers zeggen het
zelf: „Dat is Sil, ten voeten uit." En
toch, een Vlaming op een Wadden
eiland, is dat geen moeilijke
aanpassing?
„Ach meneer, het is te zeggen, ik
ben eerst vrienden gaan vragen in
Nederland, hoe dat boek inelkaar
zit. Daarna ben ik het boek gaan
lezen en toen pas het scenario.
Maar pas hier is me veel duidelijker
geworden waar het verhaal over
gaat. En dan moet ik helaas
constateren dat Cor Bruijn te veel
de romantiek heeft gezocht. Maar
het zijn de elementen die de
gedragingen van de mensen gaan
bepalen. Cor Bruijn heeft geen
aandacht besteed aan de condities
waaronder de mensen hier leefden
Een doodarm volk dat mensen redde
om de buit binnen te halen. Het
altijd boksen tegen de tempeesten
buiten had een functie in hun
bestaan. Ik zie dit eiland als de
grote wereld hè. Op West-Terschel
ling woonden de notabelen, in oost
de armen. Awel, een Vlamine is
minder een vreemde op Terschelling
dan een Nederlander. Die kleine,
geïsoleerde gemeenschappen. die
kennen wij ook in België. De
Antwerpenaar spreekt van de
mensen die van over het water
komen Dat water is de Schelde lu
ik heb er een grote vriend
bijgekregen en dat is Terschelling.
Ik voel me hier thuis."
Logisch. Wie zou de reddingboten
moeten bemannen in felle concur
rentie op jacht naar het gestrande
schip? Twee roeiploegen van Ter
schelling klaarden het duivels
karwei en speelden ook nog mee
toen het versplinteren van een van
de boten moest worden verfilmd.
Volledige medewerking omdat men
trots is op zijn eiland en zijn
geschiedenis. Maar daarnaast ook -
gemopper in de cafés. Bittere
opmerkingen als: „Van alle toezeg
gingen over honoraria komt niets
terecht. Ons was een rol beloofd en
wij hebben hem niet gekregen."
Tegen die achtergrond wordt het
bedrag genoemd dat de zevendelige
televisieserie gaat kosten. Anderhalf
miljoen of misschien wel meer. Dat
klopt. NCRV en Cinecentrum
ontkennen het niet. Maar het
geroddel wijzen zij verontwaardigd
van de hand. Alle figuranten
worden betaald. De praatjes zijn
nog altijd de nasleep van een
oplichter die vorig jaar met het
gefotokopieerde briefhoofd van
NCRV-postpapier talloze mensen
een rol beloofde tegen dikke
betaling. De man, inmiddels veroor
deeld en weer vrijgelaten, leefde
veertien dagen gratis op het eiland
van zijn kwalijke praktijken.
ADVERTENTIE
Parfumerie - Schoonheidssalons
Breestr. 147. Leiden. 071-
142470
Geldig van 31/3 lot en mei 2/4.
een miljoen gulden aan prijzen
4 Conti TS staalradiaalbanden
ter waarde van 610,-, be
schikbaar gesteld door Conti
nental Rubber B.V., Amersfoort
Ta winnen In de
Nationale Puzzelaktfe tb.v
Nationaal Fonds
Sport Gehandicapten.
Violist Theo Olof heeft gister
avond in de wijnkelder van de
Continental Bodega in Amster
dam de kristallen wisselkaraf der
onsterfelijkheid, die hij een jaar
lang in zijn bezit heeft gehad,
overgedragen aan de pianist
Louis van Dijk. Deze is de negen
de Nederlandse artist, die met
deze onsterfelijkheid bij het in
gaan van de lente tot zijn dood
toe 12 flessen sherry thuis ge
stuurd krijgt.
Zijn acht voorgangers zijn Paul
van Vliet, Wim lbo. Mies Bouw
man, Albert Mol. Conny Stuart
Ko van Dijk. Mary Dresselhuys
en Theo Olof.
dinsdag
NEDERLAND I
18.15 Les Gammas (Teleac)
18,45 TV-informatie voor Spanjaarden (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Mash (AVRO)
19.30 Cft-heimen der zee (AVRO)
20.20 Zing je moers taal (AVRO)
21.35 Journaal (NOS)
21.50 McCoy (AVRO)
23.00 Ontdek je plekje (AVRO)
23.05 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Paulus de boskabouter (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 De geheime schatten van de Rode Zee (AVRO)
19.30 Tweekamp (NCRV)
20.00 Journaal (NOS)
20.25 Sain (NCRV)
21.15 NCRV-Minivoetbalshow (NCRV)
22.05 Hier en Nu (NCRV)
32.45 Tot besluit (NCRV)
22.50 Den Haag vandaag (NOS)
23.03 Journaal (NOS)
Dominee
En wat te denken van de 30-jarige
dominee Paul Saraber. Hij speelt
mee in de film. maar kan dat nou
eigenlijk wel? De kerkeraad had
bezwaren vooral vanwege het filmen
op zondag, de vier andere collega's
vermoeden dat Saraber de NCRV
heeft bewerkt om de rol van
predikant te mogen spelen. Bob
Lowenstein weet beter. Hij zelf
heeft de keuze bepaald. De jonge
dominee heeft in Hivlersum net als
rie anderen een screentest afgelegd
en het resultaat was goed. „Gewoon
jaloezie", zegt Saraber „en geroddel
omdat de mensen hier 's winters
weinig te doen hebben. Men weet
hier alles van elkaar, waar je
vandaan komt, waar je heengaat.
Niemand woont de opnamen bij,
maar toch weet iedereen welke
scènes gespeeld zijn. Overigens heb
ik geweigerd aan het traditionele
beeld van de predikant te voldoen.
Geen gezwollen taal en gebaren. Het
gaat om het verbale contact met Sil.
Ik heb er veel van geleerd, van die
rol. Het was onnoemelijk zwaar. De
hele dag je emoties op tafel leggen,
ik was bekaf. Ik sta vijf jaar op
Terschelling. Ik heb er al die jaren
aan gewerkt om mezelf te blijven.
Maar toch heb ik ontdekt dat ik
bezig ben dommer te worden. Ik heb
kortgeleden in Driebergen op een
conferentie gezegd: laat eens een
regisseur met ons aan het. werk
gaan. Kijk. tegen zo'n koppige boer
als Sil, daar kun je veel tegen
vertellen als predikant, maar als
mens kom je niet verder. Ik heb een
scène opgenomen met Jan Decleir
die een hele dag duurde. Wandeling
door de duinen. Dan waren er van
die momenten dat ik kon huilen van
ontroering. Nee, die film komt mijn
werk ten goede, ondanks alle
kritische nootjes van de bevolking.
Op elk huisbezoek wordt er over de
serie gepraat. Dan zeg ik wel eens:
„Wat ik openlijk doe. doen Jullie
achter gesloten deuren."
„Sil de strandjutter" maakt heel wat
los op het eiland.
Bob Lowenstein: „Die spanningen
zijn begrijpelijk Men wil zo
langzamerhand naar huis. De
opnamen duren nog tot half april.
De medewerking van de jongens was
fantastisch. Juist die barre omstan
digheden hebben alle betrokkenen
tot een hecht team gemaakt. Niet
klagen maar hard werken om er een
goeie film van te maken. Sommige
acteurs moesten binnen een paar
dagen op een ongezadeld paard
leren rijden. En dat deden ze. We
hebben samen geworsteld, tegenval
lers weggeslikt".
Op 9 oktober en de daaropvolgende
uitzendingen zal er een man niet
zonder weemoed het verhaal zien
ontrollen. Willy van Hemert. de
schrijver van het scenario. Aanvan
kelijk zou hü ook de regie verzor
gen. Op het laatste moment trok hy
zich terug. Fysiek voelde hij zich niet
in staat dit, barre karwei te klaren.
Want „Sil de strandputter" ia een
klus voor Jonge, ijzersterke mensen.
Monicque van de Ven: „Dat zijn we
met z'n allen. Dus het viel eigenlijk
allemaal wel mee".
"We zullen nu de gezelligheid
maar laten prevaleren, na alle
ernstige zaken die we zojuist be
sproken hebben", zei gisteren een
bejaarde heer in het noorden des
lands Hij was nog niet uitge
sproken. of een huisvrouw uit het
dorp Veenhuizen merkte in het
zelfde programma ("Mijl op ze
ven" van de KRO) op: "Vroeeer
was het hier gezelliger, want er
veranderde niet veel Gezellig
heid: trefwoord van de Neder
landse samenleving, en dus van
de Nederlandse televisie. Gezellig
heid kent geen tijd. Als u maan
dagavond niet naar de televisie
hebt gekeken, zult u nu mis
schien vragen: en, was het nog
een beetje gezellig op net
scherm?
Zeker niet ongezellig, zou ik
antwoorden. Zo'n "Mijl op zp-
ven" bijvoorbeeld is, als de ma
kers op dreef zijn, een heel ge
moedelijk ien dat is positief be
doeld) programma. Er trad dit
keer een meneer in op. die aller
lei onheil voor ons volk in het
verschiet zag. Het kan een tijd
duren, maar net als andere grote
culturen zal onze cultuur aan ze
deloosheid ten onder gaan", zei
hij, waarbij hij foto's van naak
te dames "gedrochten") voor
de camera hield. Wat niet weg
nam. dat hij zijn betoog toch af
rondde met het ter tafel brengen
van een fles Berenburg. Voor de
gezelligheid dus.
"Gala van de Nederland
se plaat" luidde de pretentieuze
titel van een pretentieus TROS-
programma. Gezellig? Ach, wat
moet je er van zeggen? Het was
voornamelijk erg voorspelbaar.
Maar wat wil je? Wanneer Wil
lem Duys in de jury zit, weet je
zeker dat Martine Bijl gekozen zal
worden en wanneer Pim Jacobs
voorzitter is van die jury, dan kan
Rita Reys niet worden overgesla
gen. Waarmee helemaal niet be
weerd wil zijn dat er aan vrien
dinnetjes-politiek is gedaan want
dan kan Je wel aan de gang blij
ven in het speeltuintje van de
Nederlandse showbusiness.
Zo'n programma als "In de
keuken van Berend" heeft na
tuurlijk in beginsel ook van alles,
dat tot grote gezelligheid kan
leiclen. Samen kokkerellen, ja ge
zellig. De gast was gisteren Do
nald Pleasence. een Engelse ac
teur. die in eigen land en elders
flinke bekendheid geniet, m
de televisiekijker in Nederland
weinig aanknopingspunten geeft,
want voor 'The Hammonds"
'The Pallisers" is hij nooit uitge
nodigd.
Hij maakte, samen met Bou
dewijn, het gerecht 'Trifle", een
soort ratjetoe van vruchten, cake,
noten, jenever en sherry. "Als Je
dit lust. can lust je alles",
Pleasence. alvorens hij de bor
den vojschepte- Het gesprek, dat
tussen de bedrijven door werd ge
voerd, leek een beetje op de
"trifle", het ging over van alles,
maar omdat het allemaal door
elkaar werd gesmeten, ontstond
er toch een tamelijk flauwe
prak, ondanks de alcohol.
GERARD PAQUES
Tony Curtiss als man die op een voor hemzelf uiterst ple
zierige manier van het leven genietZijn bronnen van inkom
sten zijn, zacht gezegd, wat merkwaardig van aard. Soms
verricht hij wat werk als privé-detective, maar het geld dat
hem die activiteiten oplevert, komt niet terecht op een spaar
rekening, maar aan de goktafel waar driftig het pokerspel
wordt beoefend.
In deze gedaante. .McCoy" getiteld, is Tony Curtiss te zien
in de gelijknamige Amerikaanse serie, waarvan de AVRO
vanavond om 21.50 uur via Nederland 1 de eerste aflevering
Pep-op-drie. 11.5
richt Vastenaktle. 12.03 (S) Drie t
sen de middag. 14.03 (S) Pop-Kontf
strooling 20.00 (S) Skymasters. 20.3
(S) Hersengymna:
20.55 (S) De
22.40 Radlojoun
Enxemble Arabeske 23.20 iS) Er
floot een vogel In de wel. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
18.00 NWS. 18.11 Echo 18.30 (S) op
Vleugels 18.50 (S) Zin
tel ton op Jamaloa vanuit Montego
Bav.
HILVERSI M IV
NCRV: 7.00 Nws. 7 02 Het levende
woord. 7.08 (S) Te Deum Laudamus.
7 30 (S) Preludium. 9.00 Nws. 9.02 (S)
Onder schooltijd. 9.30 iS) Theologi-
leke muziek 21 45 (S) Op de Chim-
borazo NOS 23 00 Met het oog op mor-
Bergonzi 13 00 (S) Balletmuziek
Massene; 13.20 tS) Beroemde solocon
certen 14.00 Nws 14.02 (S) Hier en nu.
15.00 (Si Muziek voor Dlaghllev 15 45
(S) In kleine bezetting. 16 25 Muziek
HILVERSUM lil
Ieder heel uur nws. NOS 18.03 De
vakaturebank 18.10 NOS-Maal. VARA
19.02 Pop re kon s t ru kt 1 e 20.02 Nashville
Jazz en blues. 22.02 Popdonder
DUITSE TV
Rode Dageraad. 5.02 Truck.
8 30 Nws. 8,36 Gymn
(S) Een mondje Frans. 13.3
16.30 <S) Keerpunt. OVERH. VOORL
17.20 Terzake: Uitzend van het min.
van Defensie. TROS: 17 30 Nws. 17 32
Aktua-magazlne.
HILVERSUM II
'ARA: 7.00 Nws. 7 11 Ochtendgymn
16.00 Nws. 16.03 Moordbrigade
holm. 17.00 (S) Amus. muz. RVU:
17 35 Wetenschao iu beweging. (11).
VARA: 17.55 Med.
portage 19.59 Progrt
f.10 Kinderprogram -
naal 21.15 Sociaal wetenschappelijk
progr.. 22.00 Kultureel magazine 22.45
22.50 Journaal i
