!oek over Sonia Gaskell
FRIJFEL
tta-- -
Madam
Pepermunt
JOENSDAG 24 MAART 1976
Solzjenitsin doet me denken
aan een jongetje dat net een
beetje ka?i loven, en nu op be
zoek is bij een kinderloos ge
zin waar alle glazen, potjes en
breekbare spulletjes binnen
handbereik staan, zodat de
kleine man 'n ravage aanricht
in de zo zorgvuldig gearran
geerde huiskamer. Hij heeft
tien dagen nagenoeg onopge
merkt door Spanje gereisd, en
van zijn bevindingen verslag
gedaan op de Spaanse televisie.
U weet niet wat het commu
nisme is, en u weet niet wat
een dictatuur is, heeft hij ge
zegd. De Spanjaard heeft de
vrijheid zich binnen zijn land
te verplaatsen, hij mag naar
het buitenland, alle belangrij-
ke buitenlandse kranten wor
den in Spanje verkocht, men
kan voor 5 peseta's een foto
kopie laten maken, en er wordt
bij u gestaakt. Dat zijn alle
maal dingen die in de Sow jet-
Unie onmogelijk zijn. De bood
schap die hij daaraan verbond
was, dat de Spanjaarden in
hun behoefte om het Franco
regime te democratiseren, er
voor op moesten passen dat zij
via het communisme niet een
nog onverdraaglijker regime
binnenhaalden.
Picasso
Met dezelfde argumenten
slaagt prof. dr. Karei van het
Reve er bij lezingen en voor
drachten altijd in de linkse
rakkers onder zijn gehoor op
de kast te jagen. Hij wijst dan
ook altijd even op het Picasso-
museum dat al vele jaren in
Barcelona staat, ondanks het
feit dat Picasso tot zijn dood
een anti-Franco-balling en
communist is geweest, en hij
vraagt dan hoe lang het nog
zal duren voordat er in Minsk
een Chagall-museum komt.
„Toen Franco nog leefde, kon
ik altijd zeggen dat ik hoopte
dat de Sowjet-Unie over dertig
jaar net zoveel vrijheden aan
zijn burgers zou toestaan als
Spanje tien jaar geleden al
kende, maar dat argument is
mij door zijn dood uit handen
geslagen'', zegt hij ontgoocheld.
„Want nu is er geen vergelij
king meer mogelijk. Ze staken,
ze betogen en de kranten
schrijven dingen waar een
Russische journalist alleen
maar van kan dromen. Het
verschil is nu te groot gewor
den om de ene dictatuur nog
tegen de andere te kunnen af
wegen".
Analfabeet
Hij ontkent overigens niet,
dat er in beide gevallen van
een dictatuur sprake is. „Alleen
kent de ene dictatuur nu een
maal meer vrijheden dan de
andere". Zijn niet-geleerde
broer Gerard Reve noemt de
Sowj et-Unie een totalitair sys
teem, en Spanje een autoritair
systeem, en verklaart dit als
volgt (in Hollands Diep)„Een
autoritair systeem is een sys
teem dat mensen belet be
paalde dingen te doen, en een
totalitair systeem is een sys
teem dat mensen dwingt be
paalde dingen wel te doen".
Simpeler gezegd: in Spanje
mag je het Franco-regime niet
aanvallen, in Rusland moet je
het Sowjet-regime verheerlij
ken.
Solzjenitsin heeft natuurlijk
gelijk, als hij al die vrijheden
van de Spanjaarden opsomt en
ze vergelijkt met de vrijheden
van de Russen, maar zijn ver
heugde verbazing over het feit
dat Spanjaarden vrij mogen
reizen en buitenlandse kran
ten kunnen kopen werd door
een vriendin van ons afdoende
afgestraft met de vraag: „Mag
hij dat in Zwitserland dan
niet?" Er is weinig reden om
Spanje te prijzen door het te
vergelijken met de Sowjet-
Unie, er zou hoogstens reden
zijn Spanje te prijzen als het
de vergelijking met Nederland
of Zwitserland zou kunnen
doorstaan. Spanje telt nog 800
politieke gevangenen. Er zijn
door de politie betogers dood
geschoten. Spaanse analfabete
boeren kunnen wel de New
York Times kopen, en zelfs de
Prawda, maar ze kunnen hun
eigen kranten niet lezen. De
Spanjaarden kunnen inder
daad vrij vrijelijk naar het bui
tenland reizen, maar de mees
ten doen dit om als gastarbei
der de armoe thuis het hoofd
te bieden. Solzjenitsin heeft
gelijk als hij Spanje ervoor
waarschuwt geen Iberisch Si
berië te worden, maar als hij
ook aanspoort het rustig aan
te doen met de liberalisatie
(want je weet wat je hebt en
je weet niet wat je krijgt), dan
wordt het dunkt me hoog tijd
dat hij ook eens tien dagen
onopgemerkt door Nederland
rondreist.
NICO SCHEEPMAKER
j De invloed die Sonia Gaskell op de
ontwikkeling van het Nederlandse
^tsfoalletleven heeft gehad is enorm ge-
nL%eest. Zij heeft technisch-artis-
jtieke normen gesteld die het uiter-
vroegen van de dansers en dan
seressen die onder haar hebben ge-
maar het Nationale Ballet
jfetaat er nu als een monument van
haar baanbrekende werk. En ook
het Nederlands Dans Theater, inder-
-.(tijd afgescheiden van dat Nationale
-Het, heeft veel aan ha&r te dan-
zoals iedereen, die creatief
de Nederlandse balletwereld werk-
l is.
Na haar dood in 1974 nam de Kring
Nederlandse Theatercritici,
•aarin ook de meeste balletcritici
georganiseerd zijn, initiatief tot het
ttgeven van haar geschriften want
Gaskell schreef ook, al was
Bjhet niet veel, over haar werk over
dans in het algemeen. Andere
•ganisaties, zoals het Centraal
,nsberaad, namen in dat initiatief
iel. Bij de voorbereidingen groei
de publicatie uit: gisteren werd
eerste exemplaar uitgereikt aan
het Nationale Ballet, „erfgenaam
van de artistieke nalatenschap van
Sonia Gaskell". Sonia Gaskell
„gefloof in wat Je danst", ge
schreven door Conrad van de Weete
ring met een inleiding over de posi
tie, die Sonia Gaskell heeft ingeno
men in de Nederlandse danskunst
door Luuk Utrecht.
Van de Weetering, die zelf onder
haar leiding heeft gedanst, verza
melde een grote hoeveelheid mate
riaal (ook fotografisch) over de veel
bewogen levensloop van de ballet-
leidster, over haar werk, over de
mensen met wie zij samenwerkte,
en over wat zij in de balletwereld
teweeg heeft gebracht. Een hoogst in
teressant verhaal, dat tegelijker
tijd een stuk autentieke geschied
schrijving is v. d. Nederlandse dans
kunst tussen 1950 en 1970. De do
cumentaire is zo objectief geschre
ven als mogelijk was, maar Sonia
Gaskell was een controversiële fi
guur, en de "hartstochten rond haar
persoon en werk zijn nog altijd niet
bedaard. Ook die emoties klinken
in het boek nog door. Luuk Utrecht
schreef een intelligente analyse van
haar werk en de betekenis daarvan
voor de danskunst van nu. De Wal
burg Pers in Zutphen gaf het uit,
met steun van CRM.
Conrad van de Weetering, de
samensteller van het boek over
Sonia Gaskell, overhandigt een
exemplaar aan Rudi van Dantzig,
de huidige leider van het Natio
nale Ballet.
Leidse bioscopen
Tentoonstellingen
Pietersker Kgrachi y, Ars Aemula Na.
lira. Expositie schilderijen, aquarellen
grafiek vaü Joop van Egmond Van
het Zllvermeer",
r. zo. 2.00 en 4.15
AL. Nacht voorstelling: "Let the
i jaar.
good times roll",
Drukkerij De Bink, Rooseveltstraat 3;
Expositie Anneke Steenbeek
zo. ook 4.45 uur. 18 Jaar.
STUDIO: "Scènes uti
lijk", dag. 2.30 en 8.0
plastiek. Van
Opend woe. t.n
Dam - gouaches,
ak -
Ge-
10 i
"De Ruif" Expo
sitie Machteld Wigersma wandkle
den en touwcomposities en BaJtus
Wigersma gewassen penekeningen,
t/m 1 april dag. geopena van 18
uur nam, za en zo gesloten.
Rijksmuseum voor Volkenkunde:
Tentoonstelling „Volkskunst uit La
tijns Amerika' (tot 26 april 1976)
De Waag. expositie van wolobjecten.
Dag. geopend xan 125
do.
7—0
(beh.
i 25 i
glasbuigen
houtwerk tegels én mozaïeken
Rijksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28) Werkd 10 uur voorm.—5 uur
nam zondag 15 uur nam
Lulfelbaan 1. Wassenaar Galerie-bi
bliotheek. Expositie Nora de Jong -
wandkleden Guy van Harden broek -
keramische plastieken t/m 31 maart.
Geopend ma. van 2-5 uur en 7-9 uur
die de kansen grijpen", t
uur. 18 Jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van dins
dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur
Diaconessenhulsen van vrijdag 18.00
uur tot zaterdag 18.00 uur (Elisabeth,
ziekenhuis)
Bezoekuren Ziekenhuizen
Diaconessenhuls: Middagbezoekuur:
uur: ma. en do. 19.30-20.30 uur ln het
St. Ellsabeth-Ziekenhuls.
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13
14.30 uur s zondags 11—12 uur en
van 18.30 tot 20.00 i
Derde klasse bezoc
14.00 uur en 18.30—19.30
Kinderzaal: van 13.00—14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30—19.30 uur.
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
7.(jn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.16—15.00 UUT.
18.30—19.30 uur.
Voor de prematurenafdellng gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
Maandag t/m vrijdag:
18.30—18.45
Zaterdag en zondag:
Bezoek aan ernstige patiënten
hoofdverpleegkundige hiervoor spe.
10— 13.45—14.30
aenng a age-
■aiieen voor Alphen aan den Rijn
overige familieleden. Kinderen beneden
14 jaar hebben geeD toegang op de
kinderafdeling.
"-.-ziekenhuis volwasse-
18.30 u_
ook 11.15 tot 12.00 uur. Kraamafde
ling: dag van 11.15 tot 12.00 uur (al
leen voor echtgen.) v 15.00 tot 16.00
uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kinder
afdeling dag van 15.00 tot 18.30 uur.
CCU (hart be waking) dag.
i uur en van 18.80 tot 19.00 i
htgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
15—15.30 u alleen voor ouders 18—
18.30 uur.
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
hinder Schiphol (020—175000)
(§urf QTieuws
24 maart 1976
Honderd jaar geleden stond in
de krant
Groot is de ellende, door
den hoogen waterstand op ve
le plaatsen van ons vaderland
ontstaan. De ordonnans-offi
cier des konings (Willem III,
Red.) is met levensmiddelen
en tenten naar Lithoyen ten
noorden van Oss, N.B., Red.)
vertrokken. Aldaar waren nog
120 personen zonder huisves
ting. Z.M. de Koning deed
vragen aan welke benoodigd-
heden dringende behoefte be
stond en heeft gelast dadelijk
hulp te verschaffen. (Z.K.H.
prins Hendrik ('s Konings
broer, vaak ,,de Zeevaarder"
genaamd, 1820—1879, Red.)
heeft den commissaris des
konings een stoombarkas aan
geboden, ten einde daarmee
levensmiddelen en benoodigd-
heden naar de geteisterde ge
meenten te vervoeren. De
postboot tusschen 's-Herto-
genbosch en Hedel is nabij
Treurenberg vastgevroren. In
Alem Bommelerwaard, Red.)
en Maren, ten Westen van
Oss, staan tallooze huizen on
der water, in laatstgenoemde
plaats veelal tot het dak. Bij
den rustenden pastoor, die
vooraan bij den dijk woont,
was tot op de zolder alles, vol
Meer dan zestig menschen
hadden bij hem eene toe
vlucht gezocht. Een Rotter-
damscli schip met eene hulp
commissie aan boord, de E-
dam", was in stgat de noodlij
denden ruim van het noodige
te
Vijftig jaar geleden:
De Duitsche kamer heeft
met 259 tegen 141 stemmen een
motie van wantrouwen te
gen de regeering verwor
pen. De motie was ingediend
door de communisten, die sa
men met de Duitsch-nationa-
len en Völkischen voorstem
den'
ln het bijzonder richtte de
motie zich tegen de personen
van Luther en Stresemann. De
uitslag werd door de regee-
ringspartijen met levendige in
stemming begroet. Bij het de
bat had Rijkskanselier dr. Lu
ther vooraf verklaard, dat
Duitschland het verdrag van
Locarno niet wildeherzien
maar in werking laten tre
den. „Locarno" is thans de
grondslag der Duitsche buiten-
landsche politiek, zoals die
door Stresemann wordt geleid.
PANDA EN DE VREEMDE SLAAP
zijn vracht echter - en nu werd alles nog veel moeilijker. V/ant de vloer
raakte bezaaid met ronde busjes, en van de een kwam hij op de ander
De heer Vermol stapte met de bestelling spuitbussen voor de baron achteruit terecht. Zo schaatste hij langzaam maar zeker al dravend over de rollende
i daardoor zag 'hij niet dat hij op een busje trapte. Dat was heel akelig -
want het ding begon natuurlijk te rollen - en hij kon zijn evenwicht alleen
maar bewaren door wild met zijn armen te zwaaien. Daardoor verloor hij
voorwerpen naar de gang - en viel toen bonkend van de trap.
"W-wat zielig is dat nu toch voor hem mompelde Panda die hem i
gevolgd. "Hij was nog wel zó van plan om voorzichtig te zijn
RIJSTSCHOTEL
Vraag uw leverancier
een klein braadkuiken
in minstens 8 stukken te
verdelen. Leg 4 kleine
saucijsjes even in heet
water en droog ze af.
Snipper een ui. Braad
stukken kip, saucijsjes
en ui samen in 5 eetl.
olijfolie goudbruin en
temper het vuur na 10
min. Neem kip en sau
cijsjes uit de pan en
voeg aan de olie 250 g
rauwe rijstkorrels toe.
Roer tot alle korrels van
de olie glanzen en giet
dan 6 dl hete kippe-
bouillon bij. Roer één
keer door. Leg de stuk
ken kip en saucijsjes er
in, leg een deksel op de
pan en laat de rijst zo
boven uiterst laag vuur
30 min trekken. Meng er
10 min. voor het einde
van de kooktijd een
klein blikje doperwten
door en zout naar
smaak. Vlak voor het
opdienen nog een eetle
pel versgehakte peterse
lie. Druppel er ook wat
citroensap over.
WINA BORN
FRED BASSET
Atlantic Crown 23 te Rotterdam
Neder Rijn 22 160 zo Saigon nr Ma-
Neder Weser 22 206 zo Muscat nr
Muscat
Nedlloyd Dejlma 22 225 oeo Durban
Amsterdam eil. Nedlloyd^fft 22 180 nw Sarawak nr
Straait Pijl 22 v Acapuloo nr Buena-
l te Lautoka
Oarebeka-5 23 120 no Villano nr Lis
sabon
Dutch Faith pass 23 Flamborough
Head nr Immlngham
Dutch Glory 22 i
i Iratum 23 v Rotterdam
Pawley
Markborg 23 te Rotterdam
Neutron 22 v Rotterdam nr Londen
Grote vaart
Achilles 23 te Charleston
Acmaea 22 p Landsend nr Las Pal
i 23 te Singapore
Eemhaven 22 i
Salvador
Gaasterctljk 22 t.a. Le Havre
Gardenia 22 te Curacao
Gooiland 22 te Bremen
Heel sum 22 80 n Kp Pinisterre nr
Kaapstad
Kalydon 22 68 no Ouessant nr Fanil-
Kara 22 fee Curacao
Kermia 22 600 wzw Landsend nr
Stanlow
Kosicia 30 te Geelong verw
Mitra 22 320 nw Paramaribo nr Perz.
Golf
Mytilus 22 60 wzw Port Elizabeth nr
Mena al Ahmad 1
Neder Elbe 22 57 ozo Okinawa nr Bal-
Ondina 22 100 n Surabaja nr Towns-
ville
Prinses Margriet 22 v IJmulden nr
SUedrecht 22 550 ono Miai
Orleans
Socrates 23 te Antwerpen
Straat Futaml 22 410 z Colombo nr
Port Kelang
Straat Honshu 22 v Hiroshima nr Ko
be
Straat Lag06 23 te Singapore
Straat Luzon 21 v Port Kelang nr
Port Louis
Mau-
Thu red recht 22 100 w Algiers nr Port
Maghere
Toloa 23 te Cortes
Trident Amsterdam 22 110 nno San
Juan nr Santander
Ulysses 22 te Funchal
Viana 22 270 z Monrovia nr Tenerife
Waardrecht 22 65 wnw Algiers nr
£JeA-ris
viueiDiSCH
Advies
Wr -V
Z.&&E*:, 4e kVAjr
AAJ Co/t VEA1 SATYBS"
V&ZG. l/AAl PE F^oce>
EAJ AICC, ♦CAIAL
L TUSSEFA) Pp
/UFU. c PIB
7
van
Jommeke
Dan 2/et cfat
jk nog Jeef en kan
/k mijn erfenis
ontvangst
nemen
