TV-RUBRIEK HAALDE 500ste UITZENDING
'Woord voor
woord' als
kinderbijbel
Kerkdiensten
Betaald bezoek?
ZATERDAG 20 MAART 1976
Verhaal moet actueel en dichtbij zijn
Dominee Buskes
Vooral in ons land is de bijbel een
onuitputtelijke inspiratiebron ge
bleken voor vertalingen naar het
kind toe.
Tussen 1900 en 1945 zijn er wel
meer dan 40 verschillende uitga
ven geweest en tussen 1945 en *71
kwamen er nog eens 90 bij. In
grote meerderheid zijn deze boe
ken origineel.
Een vrij groot aantal van de Ne
derlandse kinderbijbels werd
in een of meer talen overgezet
De heer C. van Maurik, adjunct-di
recteur van Zomer en Keuning,
meent, dat er gerust van een "cul
tuur van kinderbijbels" ge
sproken mag worden.
Staatsscholen
De geschiedenis van de kinderbijbel
gaat terug tot het ogenblik waar
op de overheid het catechismus-
onderwijs op de staatsscho
len (omstreeks 1800) afschaf
te De kinderbijbel werd toen de
leidraad bij de godsdienstige vor
ming van het kind.
Twee culturele hoofdstromingen, die
van de Verlichting en die van de
Romantiek, bepaalden aanvanke
lijk het karakter van de bijbels. Het
ging, zij het ook met een bijbelse
interpretatie als achtergrond, om
de overdracht van morele waar
den.
De eerste protestantse kinderbijbel
was die van J. H. van der Palm.
Hij verscheen tussen 1811 en 1834
in 24 losse delen en was een door
lopende bijbeluitleg voor kinde
ren van 12 tot 15 jaar In
1829 volgde de eerste "bijbelse ge
schiedenis voor kinderen" van
rooms-katholieke kant, die, in te
genstelling tot haar protestantse
voorloper, rijk voorzien was van
illustraties. Door de ogen te tref
fen, beweegt men de ziel, zo moti
veerde de schrijver zijn gebruik
van woord en plaat
Belangrijk voor de ontwikkeling
was de kinderbijbel van dr. J, H.
Gunning (1894). Hij was een ver
tegenwoordiger van de ethische
richting in de Hervormde Kerk,
die zich teweer stelde tegen het
materialisme, het naturalisme, het
rationalisme en het evolutionisme
van de tijdgeest. Gunning zei dit:
wat het kind nu nog niet kan be
grijpen van de bijbelse werkelijk
heid, kan het wel aanvoelen en
beleven, en het zal hem later dui
delijker worden. Hij doelde hier
mee op het "innerlijke oog". In
die traditie moeten ook de zeer
populaire bijbels van Van de
Hulst, De Vries en Spelberg
Stokmans worden geplaatst Ze
beleefden vele herdrukken.
Citaten
De kernvraag is ook in onze tijd:
Eykman heeft na zoveel Jaren in
gespannen televisie-arbeid deze
vraag beantwoord met een poging
om de kern van de bijbelse tekst,
zoals hij die ziet, te illustreren
met citaten uit de werkelijkheid
die het kind kent. Afgaande op de
populariteit van het gelijknamige
tv-programma, mag worden ver
wacht, dat zijn kinderbijbel bij
velen een warm onthaal zal vin
den.
WAGENINGEN/AMSTERDAM Hans Mons, directeur
van de uitgeverij Zomer en Keuning te Wageningen, zal
dinsdagmiddag in Bussum bet eerste exemplaat van de
nieuwe kinderbijbel „Woord voor woord" (Nieuwe Testa
ment) uitreiken aan het redactieteam van het gelijknamige
televisieprogramma. Ook krijgen ds. Wim Koole, directeur
van de IKON (Interkerkelijke Omroep Nederland), en dr.
C. Braun, hoofd godsdienstige uitzendingen van de KRO,
gastheren van de populaire kinderrubriek, een exemplaar.
Een illustratie uit „Woord voor woord": Jezus
"Woord voor woord"' is op de
nieuwsberichten en de actualiteiten
rubrieken na liet langst lopende te
levisieprogramma in ons land. De
eerste uitzending was in april 1964.
Met een tekst van Mies Bouhuys en
tekeningen van Bert Bouman. Inke-
ke Sipkema had toen de regie
presentatie was in handen van
lia Lichtveld. De vijfhonderdste uit
zending had plaats op 25 januari van
dit jaar.
Alledaags
Dit opmerkelijke jubileum was
voor Zomer en Keuning aanleiding
om het "televisie-prentenboek'
trouwd zijn. In zijn voorwoord zegt
Eykman dat die verbinding met de
belevingswereld van het kind niet is
gelegd om gewild-modern te doen,
of zo. Dat is omdat we inderdaad
hopen dat de verhalen niet van ver
weg en van lang geleden zijn. We
hopen ook, dat deze verhalen niet in
Ceci- de plaats komen van de bijbel, maar
naar de bijbel verwijzen".
Iemand die van de nieuwe kinder
bijbel al uitvoerig en kritisch heeft
kennisgenomen, is dr. J.J. Buskes. de
bekende Amsterdamse emeritus-pre
dikant. De vraag of deze "Eykman-
bijbel" werkelijk iets anders geeft,
meent hij bevestigend te kunnen
blijvende vorm te geven. Het team beantwoorden, al geeft hij onmiddel-
dat sinds 1967 "Woord voor Woord"
verzorgt en waaraan straks het eer
ste exemplaar wordt uitgereikt, be
staat uit de auteur Karei Eykman,
de tekenaar Bert Bouman, de regis
seur Trudy van Keulen en de pre
sentator Aart Staartjes.
"Woord voor woord", waarin de
tekst en de illustraties een gelijke
lijk toe, niet alle uitgaven te kennen.
"Slechts drie kinderbijbels heb ik
in mijn leven van a tot z gelezen.
Die van W.G. van de Hulst en van
Anne de Vries zijn naar mijn mening
wat uit de tijcf.
En "Bijbel voor de kinderen" van
mevrouw ds. Klink vind ik wel heel
bijzonder, maar in de praktijk
ruimte kregen toegemeten, verschijnt mij gebleken, dat de af zonderlij-
twee delen. Het Nieuwe Testa
ment telt 240 bladzijden, het Oude,
dat in het najaar uitkomt, 272. Bei
de delen kosten f 17.50.
De samenstellers van de boeken
ziln ervan uitgegaan, dat taal en te
kening alledaags moesten zijn
ke stukken in het gebruik te lang
zijn".
Is "Woord voor woord" wel een
kinderbijbel in de traditionele be
tekenis?
Dr. Buskes: "In dit geval vind ik
voord "kinderbijbel" niet
miesten heenwijzen naar situaties gelukkig. Eykman heeft niet de be-
voor de kinderen te schrijven. Hij
vertelt een aantal verhalen uit dit
deel van de bijbel voor de kinderen
van nu, hopend dat ze nu geldig en
dichtbij zijn en cat ze naar de bij
bel verwijzen. Hij hoopt ook en
dat kan van grote betekenis zijn
dat al die mensen die, om wat voor
reden dan ook, niet meer zo kunnen
geloven in Jezus en in de God van
de bijbel, toch zullen merken dat Je
zus gelijk had. Dat is nogal wat,
maar ik geloof dat wie zich tot dit
■werk geroepen voelt, er goed aan
doet, liever te veel dan te weinig
te hopen.
Wat is de zin van het doorvertel
len van bijbelverhalen?
Dr. Buskes: „Met Eykman zeg
ik, dat ze doorgegeven moeten wor
den totdat ze hun uiteindelijke be
stemming vinden in de komst van
het Godsrijk, de nieuwe aarde waar
gerechtigheid woont. Dat is altijd
weer een experiment met onvermij
delijke risico's. Bij Eykman zitten
die risico's niet zozeer in 'het ver
tellen hij is nu eenmaal een mees
terlijk verteller als wel in de ver
taling naar de kinderen toe. Hij wil
de verhalen vertolken en er iets mee
doen. Daarbij spelen uiteraard zijn
geloofsovertuiging en zijn theo
logische inzichten een rol. Bij het
lezen van deze bijbel vraag ik mij
soms dan ook af, of zijn vertolking
wel bijbels verantwoord is".
Pinksterverhaal
die het kind uit eigen ervaring ver- doeling gehad, een Nieuw Testament Dr. Buskes gaf van zijn twijfel in
dit opzicht een wat hij noemde
„heel sprekend" voorbeeld,
lijk de vertolking van het pinkster-
verhaal (de uitstorting van de Heili
ge Geest)
"De titel van deze vertelling is: Het
begin van de kerk. In dat bijbelver
haal gaat het zeer bepaald om de
Heilige Geest, waarmee de discipe
len vervuld werden. Maar over die
Geest zegt Eykman geen woord.
Waarom niet? Wie zijn vertelling
van het verhaal van Handelingen 2
leest zonder Handelingen 2 te ken
nen, moet wel denken, dat het ini
tiatief om op het pinksterfeest van
de Joden aan die Joden Jezus te pre
diken als hun Messias, van de dis
cipelen zelf is uitgegaan.
Petrus vraagt: "Wachten, al maar
wachten? We moeten verder vertel
len wat wij nu weten. Dat moeten
we doen". En Petrus doet het: "Je
zus, de man uit Nazareth, die in de
ze stad met jullie gesproken heeft,
was door-God gezonden. En hier, in
jullie stad, is hij gedood. Maar Je
zus is sterker dan de dood. Hij heeft
het leven anders gemaakt. Dat wil
len wij iedereen vertellen. Doe
mee, begin een nieuw leven". En
dan begint Petrus te dopen "namens
Jezus". Die gedoopten werden allen
"mensen van Jezus, ze waren het
begin van de kerk".
Deze vertolking van het pinkster-
verhaal is. naar mijn mening, wel
heel schraal. Van het goddelijke im-
En zo zou dr. Buskes nog
meer voorbeelden kunnen
Wat hij bijvoorbeeld ook mist, is
een duidelijke weergave van wat in
het Nieuwe Testament wordt aange
duid met de woorden "zonde" en
"genade".
"Het gaat mij niet om traditionele
woorden en theologische begrippen,
maar dat Eykman geen poging ge-
wijken zodoende nogal eens af van
daan heeft om ook deze kernwoorden
van de bijbel dichter bij de bele
vingswereld van het kind te bren
gen, vind ik een tekort. De door
Eykman vertolkte bijbelse verhalen
die verhalen zelf".
Eeuwig gelijk
Maar ondanks zijn bezwaren is
dr. Buskes dankbaar dat Eykmans
vertellingen vervuld zijn van het
messiaanse geheim van Jezus.
"De vraag hoe wij de bijbelverha
len naar de kinderen toe zullen ver
woorden, blijft actueel. Eykman pro
beert deze vraag niet theoretisch
maar praktisch te beantwoorden,
waarbij we geen ogenblik mo
gen vergeten dat hij vertelde voor de
televisie. Het is een boek voor kin
deren en volwassenen. Ik hoop dat de
lezers zullen ontdekken dat Jezus
gelijk heeft. Of nog sterker, om het
met de woorden van Martin Luther
King te zeggen: eeuwig gelijk
S. J. DE GROOT
heeft".
Beroepingswerk: Hervormde
Kerk beroepen te Middelharnis
J. den Hoed Sliedrecht. te Twijzeler-
heide D. Heikoop Herwijnen, te
Doorn en Beekbergen D. Heikoop,
te Ingen G.D. Vossers Vaas sen; aan
genomen naar Dongen J.L. Keyzer
Beilen. de benoeming tot bijstand
in het pastoraat te Goes E.P. Kuin.
legerpredikant; bedankt voor Veenen-
daal K. Schipper Dordrecht. Geref.
Kerken Vrijgemaakt: beroepen te
Buitenpost A.P. van Dijk Tiel, te
Utrecht M. Nap Eindhoven, te Fer-
werd en te Marknesse kand. H.K.
Bouwkamp Groningen, te Siegers-
woude kand. B. Kamphuis Kampen;
bedankt voor Stadskanaal P.F. La-
mcris Blija. Geref. Kerken Vrijge
maakt Buiten Verband: beroepen te
Loosdrecht kand. J. Bouma Amster
dam. Chr. Geref. Kerken: beroepen
te Emmeloord J.H. Carlier Leiden.
Geref. Gemeenten: beroepen te Am
sterdam- Noord R. Boogaard Lei
den. te Hilversum J. Koster Bamo-
veld; bedankt voor Randburg (Zuid-
Af r.) J. van Vliet Aagte-kerke voor
Klaaswaal Chr. v. d. Poel Ierseke.
Nieuwerkerk J.M. Kleppe Woer
den, voor Unionville (Canada) D.
Hakkenberg Lisse. Oud-Geref. Ge
meenten: bedankt voor Den Haag
(Gaslaan) H.A. Vosman Rijssen.
Vele kerkelijke persoonlijkheden
en organisaties in ons land hebben
zich geschaard achter de interna
tionale campagne van "Amnesty In
tcrnational" voor vrijlating van po
litieke gevangenen in Uruguay en
beëindiging van de martelingen in
dat land. Dertig landen gaan soort
gelijke acties voeren. Er moeten in
Uruguay 5000 politieke gevangenen
zijn.
Voor het eerst in de geschiede
nis van de rk kerk in de Verenigde
Staten zullen bisschoppen, priesters,
religieuzen en leken bijeenkomen in
een landelijk overleg. De conferen
tie Avordt in oktober gehouden in
Detroit. Er worden 1200 deelnemers
verwacht, uit elk bisdom een dele
gatie van 8. De voorbereidingen op
parochieel en diocesaan niveau zijn
al in volle gang. Onderwerp van het
overleg zijn de gedachten achter de
nationale zelfstandigheid van de Ver.
Staten nu 200 jaar geleden.
Het jongerenkoor "Spirythm"
zingt en speelt zondagmorgen om
10 uur tijdens een mis in de rk kerk
in Oegstgeest rond het thema "Con
flict of harmonie". Dinsdagavond
(23 maart) om 8 uur geven Dirk
Schoneveld en vier van zijn leer
lingen een orgelbespeling in de Ma-
ranathakerk aan de Burgemeester
Hermansstraat in Rijnsburg. Ds.
J. Gebraad te Bleiswijk (voorheen
in Nieuwveen) hoopt op 23 mei in
trede te doen in de hervormde ge
meente van Katwijk aan den Rijn
(vacature ds Heymans). Zijn be-
41 Volgend jaar moeten de hervorm
den vijftien gulden gaan betalen
voor de algemene landelijke kas. De
synode besloot deze week tot verho
ging van deze bijdrage met f2,50. Om
de magere pensioenkas aan te vul
len. besliste de synode dat een her
vormde gemeente die een predikants
plaats opheft, nog tien jaar de pen
sioenbijdrage verschuldigd blijft, zij
het elk jaar 10 procent minder. Nog
een synodaal nieuwtje: de voorzit
ter van de synode, ds. Spilt, en se
cretaris-generaal dr. Van den Heuvel
hebben een visum aangevraagd voor
Zuid-Afrika om er de Transvaal-sy-
node van de zwarte Nederduits
Geref. Kerk te kunnen bijwonen (in
oktober 1974 werd dr. Van den Heu
vel een visum geweigerd omdat hij
het programma van de Wereldraad
van Kerken ter bestrijding van het
racisme onomwonden had onder
schreven).
Dr Anne van der Meiden te
Meerkerk, die verbonden is aan de
theologische faculteit van de Utrecht
se universiteit, is met ingang van 1
april benoemd tot voorganger van de
Vereniging van Hervormden in zijn
woonplaats. Het betreft hier een deel
functie. Van der Meiden, die van chr
geref. afkomst is, is vooral bekend
geworden door zijn boek "Mensen
winnen" (proefschrijft) en boeken
als "De Zwarte-kousen-kerken" en
"Een dominee gaat voorbij". De ei
genlijke hervormde gemeente in
Meerkerk behoort sinds omstreeks
1940 tot de modaliteit van de Geref.
Bond. Een deel kon in de omschake
ling niét meegaan. De groep is te
klein om geheel zelfstandig te wor
den.
Op een congres van Youth for
Christ in Stevenshoek (Nrd-Brabant)
steldé ds. G.A. Brucks, directeur van
Youth for Christ Nederland, dank
baar vast, dat veel jongeren na hun
periode bij deze jongerenbeweging
actief worden binnen een plaatselijke
kerk. Jonge mensen zijn niet jaren
lang actief binnen Youth for Christ.
Men wordt aangesproken door de
methodiek, ontdekt dat het evangelie
persoonlijke gevolgen heeft, en leert
zijn plaats te zien in de maatschap
pij.
gert Leiden, jeugddienst, Geref
ds. Boo- 9 45 Voorstr. 100). Soefl-b
(biddag). Volle Evang.
100). Soefl-bew. 4
ti.d. Rijn Herv.
■r Warmond
Baas Katwijk, Geref.
Helderman Vrijg.
Ijk. 5 ds. Prins Den Tonkelaar Warmond Jeugdd.,
Lelden Herv. Gem. Hoogl. kerk kerk dr. Houtman te L.dorp. 6.30
10 ds. Langenbach Jeugddienst. 11.45 Wijngaarden
10.30, Haz.dorp
Jong.
dienst, Marekerk 10 ds. De Herderkerk 9 ds. Swierts,
Ridderhof Vollenhoven Amstelveen. 7dr. v.
8, 10 en veren R.burg.
Leiderdorp Dorpskerk 10
10 ci* TVwnctro Hoekstra O.geest. Hoofdstraatk.,
10 ds. Boonstra. r an h,
i drs. Kaïttenberg Voorschoten,
aiax. aerk L. Morsweg 10 ds. v. Ach
terberg. Konlngskerk 10 dr. Oppen-
helmer. Bethlehemkerk 10 ds. Wagen
voorde. Bevrijdingskerk 9 ds. Boogert,
Vredeskerk 10 dr. Laanplng. Waalse
kerk 10.30 ds. Ribs, Acad, ziekenh. 10
ds Brederveld. Diac. huis 10.30 ds.
Hemmes. Jeugdkapel Vredeskerk 10
Bron 10.30
Swierts. Geref. K. Vrijg.
Schol te. G
Vrijg.. BV (Vreugde-oord)
->e" 9.30 ds. v.d. Meulen Scheveningen.
4.30 ds. Swierts Koudekerk. Chr.
ds. Geref. 9.30 leeed.. 3 ds. v.d. Kamp
10 Hillegom. RK zat. 7. zo. 9.30 en 11.
Noorden Herv. 9.30 en 7 ds. v.d.
Kooij, Geref. 10 en 7 ds. Nooteboom,
en 4 ds. v.d. Berg. Vol
le Evang. Gem. 4 hr. v.d. Brugge (Ge-
RK Willlbrordkerk
sn 12. Bonaventurakapel
Czirla, Geref. 9 30 ds. Lalle-
RK 2
ds
.d. Berg. Chr. Geref. 9.30
maart 10 en 7.30 ds. v.d. Ent Kat
wijk (biddag). Oud Geref. 9 30 en 4
Bapt. Gem. 10 Evang. Leidekker, 6 30
ds. Koekoek, Noord (Sport! aan) 10 hr.
Bouhof. Volle Evang. Gem. (Klnder-
Hoogmade Herv. 10 dr. v. Vlie<
RK zat. 7. zo. 9 en 11.
De Kaag Herv. 10 ds. Cars tens,
dr. Jansen Noordwijk, RK zat. 7, z<
3em. 10 br. Tlmmerije. 5
Leimulden Herv. 9.30
;oordw(jk
kerk Binnen 10
dr. Jansen. 7. ds. Oost inga Lisse. Sole
Mio 9 dr. Jansen, kerk Hoofdstr. Ze.-
10 ds. Cupedo St. Michelsgestel, kapel
Stehouwer te Alphen. Ge- Hoofdstr. 5 ds. Carstens De Kaag, De
ref. 9.30 en 7 ds. Averes. RK zat. 7, Rank 10 ds. v.d. Bergh R.dam, 5 ds. v.
zo. 7.30, 9.30 en 11.15. Koe
Roelof arendsveen
rus Banden zat. 7. zo.
2.15. M. Presentatie zaï
v. Santen zangd.. Chr. Geref. 10
i ds. Rebel, NPB 10.30 hr. Blaauw
en. RK zat. 7. zo. 8.30. 9.30 en 11.
9.30 ds. Bouman,
A alken burg Herv. 10 ds. Over-
auw, 6.30 kand. Dee Oegstgeest. Ge-
9.30 ds. Warnink. 6.30 ds. Rooze,
iref. K. Vrijg. 9.30 leesd., 5d s. Hoff
Voorhout Herv, 10 ds. Broekhof
vreugd) 1-0 hr. v. Leeuwen,
Sljtsma. Pe- Kring 10 ds. Cramer. Leger i
11.30.
10
den R(|n Herv.
ds. Teygeler, Dorps-
Overgaauw Valken -
Lisse Herv. gr. kei
Velden. Paulusk. 10 ds.
vd. Velden. Geref. 10
Wit. Chr. Geref. 19 en
terterp, Geref. Gem. 10
rtc 10 ds. v.d.
Oostinga, 7 ds. iivr wa r,,nr.*
5s' w06 nink, Vin ken laan 9.30 ds. Rooze Val-
e 4. h ut" kenburg, 5 drs. Verschoor, v.d. Bergh-
Y oorschoten Herv. Doip 10 ds Lentz
7 ds. Batelaan, aula NH 9,30 ds. Ree
dijk. kapel Rijndijk 1-0 ds. Meijering,
Rijnsburg Herv.
De Ruiter Alphen. Groenhoven 10 11.46. De Bron 5
l 11.
burg.
Geref.
Vrlig. 10 ds. Bosma.
:hr. Geref. K. 10
Carlier. Geref. Gem. 10 en 4.30 ds.
Boogaard. Geref. Gem. lm Ned. 11
5.15
10 15 dr. Mel lering ds;
te (Lokho
(medewerking van kerkkoor). Bant.
Oem 10 ds v Marnes. Evang. Chr
nsehRn 10 hr. Dlkkes. Zendings-
w-»-k Midderooch+egroeD (Zoeter-
wmidse singel 21) 6 nam.. Evangelie-
2. zo. 10 en dl 8
"k «te «-gemeen te O.
Benthuizen Herv. 9.30 ds.
irhof Bergschenhoek. 6 ds. Blenk
Woubrugge. Geref. Gem. 9.30 leesd.,
2.30 ds. Honkoop R dam.
Bodegraven Herv. Dorpskerk 10
ds. De Vreugd. 6.30 ds. Verploeg Al
phen. Salv. kerk 10 ds. Droogers, 6.30L pnieikerk 1
ds. Griffioen Ermelo, Bethl. kerk 9.30 dewey, Gr!
Vroegbidewey,
ïuskerk 10 ds.
Pnlëlkerk 9.30 ds. Kool. l
10 ds. Hovius. 5
Schuurman.
Oud Geref. 9.30 en 3 leesd.. 24 maart
7.30 ds. Smits Giesseaidiam, Aktle
Kruist, ma. 8 ds. Gravendeel. RK Ker
ken Agatha zat. 7. zo. 8.30, 10 en
11.30. Poelhuls zat. 7. zo. 9 en 11.30.
Maria zat. 7 zo. 8.30. 10, 11.30 en 5.30.
NoordwUkerliout Herv. 10 ds. 5
Vreugd,
Embden, 6.
eref. 10 en 6.30 ds. Buitenhuls.
Boskoop Geref. 9.30_ ds. Vegh
Nieuwkoop Herv. 9.30 ds. Brons- 10.30 prof.
Kerken Jozef
zo. 8. 10, 11.30 en 6, Viktor zat. 7,
10.30prof.dr.DeJonge en pr. v.
9.30. 11 en 6. De Zilk zat. 7. zo.
10 en 11.30. S. Maria zat. 7.15, z
S. Bavo 9.30.
Oegstgeest Herv. Groene
3'. kerk 9.30 ds.
hel. Bethelkerk
Teygeler Kat-
Rijn, Geref. Petrak. 9.30 ds.
Imnianucl-
ds. Huis-
Hulp en HeilTÓ""ds. V«ÏotXT'&ÏS:
k 10 en 7 ds. Bakker O.geest. --
K. Vrijg,
5.16 ds. Brundmg, Chr. Geref. 9.30 en
5 ds. Tijmes Amersfoort. RK gemeen
schap zat. 7, zo. 10.30, Evang. Chr.
Gemeente 1-0 ds. Agtereek.
Aalsmeer. 5 ds. Dijkstra, D-
ds. Dijkstra. Chr Geref 9
i Winschoten. RK kerl
10 en 11.30, Ctatm.
so. 10.30.
10 ds. Bouma Noordwijk,
1.30. Vries. Geref. K. Vrijg. 8.30 ds. Bru-
zat. ntng. 3 ds. Hoff. Chr. Geref. 10 en 5
»rk geest Haarlem 6.30 ds. v. Ieperei
De Bergschenhoek. Geref. 9.30 en 6.30 ds Basse. Gem.
Hart Bodegraven, Chr. Geref. 2.15 A.dam, Gem.
Ent Katwijk. RK
10.30 ds.
10.30 hr. Robbers,
Jeugdkerk. Geref. 10 ds. Heemskerk. 7
Rljpwejering RK
gen.
prof.
WWl'Wr. 19. 10 3
lAot^riksde. 10
len. Chr. Geref. 9.30
gez. Gem. 10.30 hr. Hulsboech 8.1
Alplieii a-d. Rijn Herv.
kerk 10 ds. Hanemaayer. 5 ds. Fok-
kema, Kruiskerk 10 ds. Pokkema. Op
standing kerk 10 ds. Bogers. 6.30 ds.
Fokkema, Nabij 10 Jeugdkapel, Opst.
kerk 10 Jeugdkapel. G. Herderkerk
10.30 ds. Hoogendljk. De Bron 9 en 5
ds Hoogendljk. Driehoorne 7 dr. v.
Santen. Oudsh. weg 10 ds. Oort, Slons-
kerk 9.30 ds. Verploeg. 6.30 kand. v.
Harten. Geref. Mar. kerk 10 ds. v.
Harmeien, 6.30 hr. Tenyenhuls, Salv.
In Amerika worden de dingen
soms eerder en scherper zioht-
baar dan bij ons. Dat zal ook wel
gelden voor de mogelijkheid om
tegen betaling bezoek te krijgen.
Ik las hierover bij de beschrijving
van speciale ziekenhuizen voor
stervenden. Daar kun je mensen
huren om Je gezelschap te hou
den.
Een zakelijke ondergrond dus
voor iets zo direkt menselijks als
het elkaar nabij-zijn in tijden
van strijd en angst. Is er dan
geen familie die naast Je staat in
zulke tijden? Zijn er dan geen
vrienden? De ervaring leert ech
ter dat lang niet iedereen het
kan opbrengen om te blijven ko
men. Bovendien zijn veel moder
ne gezinssituaties en vriend
schappen meegevormd door de
vluchtige wegwerp-mentaliteit
van het tegenwoordige samen-le
ven. Snel laat men elkaar ook
weer los.
Maar, (denk ik dan), als Je nu
geen geld hebt om een bezoeker
te betalen? Of als je niet in staat
bent nog duidelijk te maken wat
Je zo nodig hebt?
Zoals in Mariënhaven in War
mond, waar ik onlangs iemand
heen bracht om daar verder
verpleegd te worden. Ik vroeg
wanneer er bezoektijden waren.
De broeder antwoordde: "de hele
dag door, er zijn geen speciale
uren". Ik vroeg: "wordt dat dan
niet rommelig voor u Hij zei:
"onze ervaring is dat er niet zo
veel bezoek komt. Vooral niet als
de mensen hier wat langer zijn".
Ik moest aan dit alles denken
ln verband met het evangeliever
haal dat middenin de veertig da
gen voor Pasen thuis hoort: het
verhaal over G^thsemané,
(Matth. 26:36-46). Daar gaat Je
zus door een nacht van aller
diepste vertwijfeling, angst en
eenzaamheid.' Eén van zijn
vrienden heeft hem geheel losge
laten. Acht anderen zijn door
hem achtergelaten bij het begin
van de hof. Met zijn drie naaste
vrienden gaat hij verder. Ze kun
nen niets voor hem doen. dan al
leen nabij-zijn. Al-leen gaat hij
tot God en bidt (alls Je tenminste
dat "bidden" wilt noemen, wan
neer de angsten komen opzetten
en de duisternis ondoordringbaar
lijkt; Gods Wil- zeggen ze is
wijs en heilig.
Als het onverdraaglijk wordt,
wil hij even weten dat er ménsen
bij hem zijn. Hij loopt terug naar
zijn naaste vrienden. Alleen maar
een stem horen, een Mik opvan
gen van iemand die weet dat Je
het moeilijk hebt. Maar zijn drie
naaste vrienden slapen.
Het treft me dan ten zeerste
dat Jezus zijn drie meest nabije
mensen wakker maakt. Kunnen
jullie niet één uur met mij wa
ken? "Waakt en bidt"! Wij zou
den ze teleurgesteld hebben af
geschreven. Maar hij wekt ze uit
hun slaap. Want het is echt nodig
dat er mensen bij Je zijn. Zelfs
Jezus voelt dat.
En dan, als hij is teruggegaan
naar de innerlijke strijd, wordt
het hem nogmaals te zwaar. En
weer zoekt hij zijn vrienden. Op
nieuw slapen ze. En weer maakt
hij ze wakker uit hun slaap.
Dit herhaald wakker-ma-
ken raakt ons. Misschien zijn wij
ook in slaap gesukkeld, wegge
zakt. onverschillig geworden, ter
wijl een naaste van ons (een fa
milielid, een vriend) een ellendige
tijd doormaakt. Misschien bezoe
ken we hem of haar bijna niet
meer en laten het lopen.
Namens die persoon (die wel
licht niets zegt) wil Jezus ons
wakker maken. Je kunt het lij
den van een ander niet dragen,
maar je kunt wel zorgen dat hij/
zij niet onnodig eenzaam wordt.
Of komt het zo ver dat we be
taalde bezoekers moeten gaan
uitsturen?
J. Happee,
Cobetstraat 51, Leiden,
telefoon 131966.
Godskerk zat. 7. zo. 8. 10 en 11.30.
kVaddinxveen Herv. Brugkenk 9.30
v.d. Heuvel. 6.30 ds. Kievit Gouda,
Hoeksteen 9.30 ds. Verboom. 6.30 ds.
v.d. Heuvel. Bethelkerk 9.30 ds. Stolk
H-vunlingen, 5 ds. Verboom. Ininm-
nuël 10 ds. Flink, 5 ds. Reerds. Rot
terdam. Geref. Kruiskerk 10 en 5 ds.
Modderaar Ontm.kerk 9.45 5 ds Koe
koek. Oud Geref. 10 en 5'leesd.'. Chr.
Afgtsch. Gemeente 9.30 en 5 de. Ver
loop. Rem. Gem. 10 ds. Vergun st van
Mervennee Den Haag. Volle Evang
Gem. 9.30 hr. v.d .Heijden. RK Ontm!
kerk zat. 7. zo. 8.30. 11.45 en 6.30. Vilr-
Voorhout. RK
Frederikse. o
1. 7 ds. v. Zanten. Kieviet kerk
De Ru Den Haag. Messiaskerk
v. Zanten. Dorpscentrum 9 30 f
Woubrugce Herv. 9.30 ds. Blen'
6 30 ds Pannekoek Leiden. Gere
9.30 ds. Huizebosch. 6.30 ds. Bezemer.
Zevenhov
lal. Geref.
koop. 7 ds. Vegh Aalsmeer. RK
boeter wou de Herv. 10 ds. Schoch,
Kerken St. Jan zat. 7.30. zo. 7.30,
3 en 11.30. Chr. Dienaarkerk zat.
zo. 8.30, 10. 11.30 en 6, Rijndijk
