Westduits „ja" voor Polen Geen staatsgreep maar Ook Den Uyl op top in Portugal Zweedse koning verloofd Van groot belang voor de ontspanning opzoek naar de zekerste zekerheid voor uw spaanse vakantie..? dat kan met zonnetour Wolters Metaal V&D Ford houdt vast aan vrede door kracht f B RIN K Luchtverwarming Democratische actie in Spanje gaat door in vogelvlucht in vogelvlucht ZATERDAG 13 MAART 1976 Libanese generaal wil recht en orde BEIROET De machtsverhou dingen in Libanon zjjn na de rebellie van het garnizoen van Beiroet nog on .uidelijk. Terwijl rebellerende officieren gis teren verklaarden dat hun actie suc cesrijk was, wees president Sulei man Franjieh de op hem uitgeoe fende druk om af te treden van de hand en verklaarde hij dat de op stand onder leiding van brigade-ge neraal As is el Ahdab was wislukt. Generaal El Ahdab zei dat hij wordt gesteund door de leidende of ficieren van het Libanese leger, on der wie de legerbevelhebber gene raal Hanna Saed zelf. Ahdab, die zich donderdag uit riep tot tijdelijk militair gouverneur, kondigde de spoedige vorming aan van een opperste militaire comman do-raad. Hij beklemtoonde dat het niet om een staatsgreep ging. Alleen maar helpen In de straten van Beiroet zijn veel zwaarbewapende burgers verschenen behorend tot de christelijke en de mohommedaanse milities. Op diverse plaatsen in de stad deden zich schiet partijen voor. Ook waren er weer tal rijke ontvoeringen. De "voorlopige" militaire leider van Libanon is een hard voorstan der van „reoht en orde" en is voor nagenoeg alle partijen in het door burgeroorlog verscheurde land accep- tafel. Hij behoort tot de Sunnl-secte, de belangrijkste van de drie Moslim- secten. Tegenover journalisten zei de ge neraal dat zijn actie meer een "corri gerende beweging" was dan een staatsgreep. 'Ik wens geen regerings verantwoordelijkheid. Ik wil geen legercommandant zijn. Ik ben hier r moei- Beroep op burgers dat alles afhangt van "de beslissin gen van het voïk en het leger". In dit verband verklaarde hij dat het leger hem steunt. Met de opperbevelhebber van het leger, die ook zijn kant zou heb ben gekozen, onderhield hij voort durend contact. In een communiqué deed hij een beroep pp alle mili tairen naar hun kazernes terug te keren, terwijl hij er bij de bur gers voor pleitte te helpen bij de wederopbouw van het land, onge acht tot welke partij zij behoren. Ahdab deelde ook mee dat hy volledig wilde samenwerken met de Palestijnse verzetsbeweging. President Franjieh zei tegenover een hem gunstig gezind dagblad "Ik blijf aan om de inachtneming van de wet te verdedigen. Ik wacht hier in het paleis op de leiders van de machtsovername. Er zijn drie voorwaarden voor het vacant maken van het presidentschap: af treden, overlijden of weggestuurd worden door het parlement. Geen van deze voorwaarden is vandaag van toepassing", aldus Franjieh. Brigade-generaal Aziz al Ahdab heeft de christelijke president Fran jieh gewaarschuwd dat hij de gevol gen zal moeten dragen van zijn wei gering om af te treden. 5? LISSABAN (AP) - Zowel de com munisten als de gematigde de mocratische volkspartij (PPD) hebben scherpe kritiek geuit op het voornemen van de Portugese socialisten om dit weekeinde in Oporto een topconferentie te hou den van Westeuropese socialis tische en sociaal-democratische leiders. Aan deze top wordt o.a. deel genomen door de Oostenrijkse kan selier Bruno Kreiksy, de Zweed se premier Olof Palme, de Neder - kanselier Willy Brandt en de landse minister-president Joop den Uyl, de Westduitse kanselier Willy Brandt en de Franse socia listenleider Francois Mitterand. Joaquim Magalhaes Mota, lid van de PPD en minister voor binnenlandse handel in de huidi ge coalitieregering, zei dat "de conferentie van het comité van sociaaldemocraten en socialisten voor steun aan Portugal is op gezet als een betuiging van steun voor een enkele partij". Hij noem de de conferentie "een duidelij ke inmenging aan de vooravond van de algemene verkiezingen", die op 25 april worden gehouden, mocraten hebben eveneens krt- De communisten en volksde- tiek geuit. zy vinden dat een inmenging ten gunste van de so cialisten nu er wetgevende ver kiezingen komen. „Het is een po ging van de socialistische partij tot het verkrijgen van de steun van de kiezers". BONN (SP) Na wekenlange grote spanning heeft giste ren de Westduitse bondsraad (Eerste Kamer) eenstemmig zijn goedkeuring gehecht aan een sterk omstreden Duits- Pools verdrag. Dit voorziet in een uitkering van Bonn aan Warschau van 1,3 miljard mark, waarmee de Bondsrepubliek een groot aantal oude pensioenver plichtingen afkoopt, en een krediet tegen lage rente van een miljard mark. Polen is bereid daarvoor circa 125.000 burgers van Duitse oorpsrong in de komende vier jaar uitreisvisa voor de bondsrepubliek te geven. Bo vendien zal Warchau ook andere ge gadigden van Duitse herkomst na die periode toestemming geven te ver trekken Pas toen Polen op dit laatste punt een wat duidelijker toezegging had gedaan, was de christendemocratische unie (CDU), die in de bondsraad o- ANVR-boekingskantoren: vismarkt*!, leiden. (071) 14 9041 herenstraat 19. leiden. (071) 125070 breestraat. leiden. (071) 141241 ver een meerderheid beschikt, bereid het verdrag haar toestemming te ge- De Beierse zusterpartij van Franz Josef Strauss, de CSU, heeft scherpe kritiek geoefend op het feit dat de CDU op het laatste ogenblik „door de knieën" is gegaan De leider van de CDU-opposUie, Helmut Kohl, heeft verklaard dat dank zij de vasthoudendheid van de oppositie nu duidelijker is vastgelegd dat alle Duitsers die Polen willen ver laten daartoe de gelegenheid zullen krijgen. Kohl zal het tegen Schmidt opnemen bij de algemene verkiezin gen in oktobed. Schmidt zei dat de nieuwe bewoordingen niet meer in houden dan wat hij en de Polen van 't begin af hebben gezegd en dat de ratificatie van het akkoord „ernstige schade" aan het Westduitse buiten lands beleid heeft voorkomen alsme de een mogelijke constitutionele crisis Tevredenheid In Warschau heeft de Poolse rege ring officieel haar tevredenheid uit gesproken over de ratificatie van het verdrag. Regeringswoordvoerder minister Wlodztmierz Janioerek zei: „Polen is van mening dat de volledige uitvoe ring van de overeenkomsten en de oprechte naleving van hun voorzie ningen ertoe bijdragen de last van het verleden af te schudden en nieu we betrekkingen te vestigen tussen de twee landen". Janioerek herhaalde dat Polen van het begin af duidelijk heeft gesteld dat alleen volledige uitvoering van de door Schmidt en Gierek bereikte ak koorden zou kunnen leiden tot ver dere normalisering van de betrekkin gen met West-Duitsland. Hij noemde deze normalisering van groot belang voor de ontspanning en de ontwikke ling van de Europese samenwerking. De Japanse regering heeft gisteren besloten het verzoek van president Ford te aanvaarden geen gegevens bekend te maken die de Verenigde Staten aan Japan verschaffen in verband met de Lockheed-affaire. 9? CHICAGO President Ford heeft in een toespraak tot de raad voor internationale betrekkingen van Chicago gezegd dat "Amerika klaar moet staan om aan alle uitdagingen, vanwaar die ook mogen komen, het hoofd te kunnen bieden." „Alleen vanuit een positie van on- betwistbare kracht tegenover de Sow- jet-Unie", aldus de Amerikaanse pre- I sident, "kunnen de V.S. voorkomen dat de spanningen in de wereld uit- D ode lijk duel Ford verklaarde nogmaals dat de V.S. geen kernwapenakkoord met de Sowjet- Unie zullen sluiten als zij niet volledig van overtuigd zijn lopen op een slachting met kernwa- dat dlt akkoord in pens. de V.S. en de wereldvrede. Hij richt te zich hiermee kennelijk tot de Ame- Ford hoopt bij de voorverkiezingen rikanen die mogelijk geschokt zijn in de staat Illinois die op 16 maart worden gehouden, weer een overwin- ning te behalen op zjjn mededinger naar de kandidatuur van de republi- 1 keinse partij voor het presidentschap, Ronald Reagan, en hem daarmee de finitief terzijde te kunnen schui- duel met kernwapens', ven. Hij noemde in zijn rede zijn niet zeggen of concurrent niet met Reagans kritiek op zijn beleid. De president merkte in dit ver band op dat de VB. en de Sowjet- Unie nog nooit zo dicht als "hu bij een akkoord zijn geweest, dat een eeinde zal maken aan 't dodelijke hü kon tweede Salt-akkoord gesloten zal het de V.S. en hun bondgenoten. Ronald nieuwe slagzin "vrede door kracht" Reagan heeft er in zijn verkiezings- gebruikte, vermeed het woord "de- genover de Sowjet-Unie veel te wei- gemaakt toen hij verklaarde dat het Uw Installateur: LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN Kalkovenweg 58, Postbus 337, Telefoon (01720) 2 03 00 De Zweedse koning Carl Gustav met zijn verloofde SylviaDeze foto werd gisteravond in het Konink lijk Paleis in Stockholm genomen Sylvia was ook op de Spelen in München STOCKHOLM De 29-jarige Zweedse koning Carl Gus- taw heef t zich gisteren verloofd met de 32-jarige Westduitse Sylvia Sommerlath, die niet van adel is. Wanneer de brui loft is, werd nog niet bekendgemaakt. Carl Gustav leerde het donkerha rige meisje, dat een uitgesproken ta lenknobbel heeft, kennen toen hij de Olympische spelen in München be zocht. De toen 26-jarige Carl Gustav was volgens intimi zo verrukt van haar dat hij meteen alle flirtations met blonde filmsterretjes, fotomo dellen en zangeresjes stopzette. Op de eerste kennismaking volgden meer ontmoetingen, waarbij Sylvia onder andere de Jaarwisseling 1973- 1974 in Stockholm doorbracht. Dat was voor üe Zweedse internationale pers aanleiding om vasthoudend te schrijven over „meer dan een roman- Het feit dat Sylvia niet van adel lijke geboorte is maakt voor de ko ning niets uit. Volgens de Zweedse wet kan hij trouwen met wie hij wil. Sylvia's vrienden zien haar als ene voorbeeld van discretie die zelfs te genover hen haar mond heeft gehou den over haar romance met de ko ning. De toekomstige koningin heeft nieuwsgierige journalisten altijd met een kluitje in het riet gestuurd door te zeggen: „ik zie er nu of in de toe komst geen reden toe in het open baar over mijn persoonlijke aangele genheden te spreken". Ook Sylvia's familie bewaarde het stilzwijgen over een eventuele romance. Voordat zij bij een val een rugwer vel beschadigde, was Sylvia een vu rig skister en paardrijdster. Haar uit verkiezing als gastvrouwe was niet alleen 't gevolg van haar talenknob bel maar eveneens van haar charme en intelligentie. Sylvia spreekt vijf talen, te weten Portugees. Spaans, Engels. Frans en Duits. Haar kennis van 't Portugees heeft ze voorname lijk van haar moeder die in Brazilië geboren is. Haar eigen wieg stond in Heidelberg. Vrienden van haar zeggen dat Syl via zich in gezelschap van beroemd heden kalm gedraagt en dat zij een vriendelijk karakter heeft. Als gast vrouwe in München verdiende de toe komstige koningin 1.200 mark per maand. Haar werk omvatte onder meer het begeleiden van de West duitse oud-kanselier Willy Brandt, Edward Heath, oud premier van En geland, prins Rainier van Monaco en koning Carl Gustav. Ook in Inns bruck vergezelde Sylvia hooggeplaat- te bezoekers, onder wie Carl Gustav die een week lang de spelen bijwoon de. Voordat-zij in 1973 naar Innsbruck verhuisde, liet Sylvia tegenover een goede vriendin iets doorschemeren over haar relatie, zy zei: „Ik moet steeds maar van woning en auto blij ven veranderen om aan de aandacht van de pers te kunnen ontsnappen. Ze liet zich echter niet uit over Carl Gustav. De eerste keren dat zij naar Stock holm reisde om de koning te ontmoe ten, droeg Sylvia een blonde pruik om verslaggevers om de tuin te leiden. Wanneer zij het koninklijk paleis verliet deed zij dat in een gewone taxi. Het paar werd onlangs samen gefotografeerd in de sportwagen van de koning die benzine stond de tan ken. Sylvia deed toen geen moeite zich te verbergen. De vader van Carl Gustavs ver loofde is een welgestelde, genpensio- neerde zakenman die een groot ge deelte van zijn -leven in Brazilië heeft doorgebracht. Een van de broers werkt by een Zweeds scheep vaart- bedryf. Mevrouw Alise Sommerlath, de moe der van Sylvia, behoort tot de Tole do's, een adellijke Spaanse familie. Van de vier zusters van de koning zijn er twee met „gewone" burgers ge trouwd. De derde is getrouwd met een Zweedse graaf en de vierde met een Duitse prins. LAS PALMAS (AFP) Twee Spaanse officieren hebben op een persconferentie op de Canarische eilanden verklaard dat de democratische beweging in het Spaanse leger niet is "ont hoofd" door de veroordeling van de negen officieren, eerder deze week voor de krijgsraad in Hoyo de Manzanares. De leden van de "Democratische dwong^ ziet op te treden tegen Militaire Unie zullen de strijd voor een machtsgreep van uiterst rechts een democratische samenleving zouden ze daarna terugkeren naar voortzetten, en de zaak de kazernes, want de UMD wil geen niet in de steek laten *Dat is een eerzamer taak dan het verdedigen van de Sahara', aldus de twee offi cieren, kapiteins uit het legeronder deel dat in de Spaanse Sahara heeft gediend. Ook al verwachten de democra tische militairen dat ze binnen het leger wel nadeel zullen ondervin den van hun opvattingen, toch zul len ze doorgaan met het bestuderen van de politieke situatie en het wer ven van nieuwe leden. De Democratische Militaire Unie (UMD) vind koning Juan Carlos de aangewezen man om de ver deeldheid binnen het leger te bo ven te komen. Als de koning de weg naar werkelijke democratise ring inslaat, kan hij rekenen op de steun van de UMD en op de grote meerderheid van a-politieke officie ren, aldus de zegslieden. De UMD vraagt de koning te bre ken met de instellingen van het Franco-bewind, met name met de Cortes, en het voQk te raadplegen door middel van algemene verkie zingen. Volgens de kapiteins kan de UMD ook rekenen op "begrip' van vijf generaals. Ze zeggen een goede kans te zien het leger, in zoverre dat de steunpilaar is van het "an cien regime', van binnenuit onscha delijk te maken. De UMD moet volgens de kapi teins niet vergeleken worden met de beweging van de strijdkrachten in Portugal. Als de UMD zich ge- De twee kapiteins menen ook dat het Spaanse leger is 'vernederd' door het 'verraad" aan het Saharaanse volk, een schandvlek die ze wijten aan het regime van Franco, die zich heeft geschaard achter de Ame rikaanse politiek 'om een zo corrupt regime als dat van Marokko in het zadel te houden'. Kabeljauwoorlog bij IJsland weer in volle gang O O REYKJAVIK .Reuier) De IJs landse patrouilleboot Thor en het Britse fregat Mermaid zijn gisteren belde ernstig beschadigd door een aanvaring op de visgronden ten oos ten van het eiland. Kapitein Hiorval- du Exelsson meldde aan zijn kust wacht: "de Mermaid is wild gewor den en cirkelt om ons heen en komt steeds weer op ons af om ons te Executies in Nigeria In Nigeria zijn 30 mensen dood geschoten wegens hun aandeed in de mislukte staatsgreep van februari. Onder de terechtgestelden waren een kolonel en 4 luitenant-kolonels. Duizenden mensen hebben de te rechtstelling bijgewoond. Na de exe cutie betuigde de menigte luide haar steun aan de federale regering. De kustwacht zei dat de Britse ma rine nu tot een algehele aanval schijnt over te gaan. De Thor werd drie keer getroffen en kreeg schade aan de verschansing en gangboord. Maar volgens de kapitein is de Mer maid aan de boeg opengescheurd v?n de waterlijn tot het ankergat en is haar reddingboot verpletterd. Het IJslandse patrouillevaartuig Tyr meldde dat het eveneens door een Brits fregat was geramd. Eer der op de dag had de Tyr gemeld tweemaal door het fregat Juno ge raakt te zijn. De Britse marine zei dac daarna alleen snel handelen van twee zee lieden heeft voorkomen dat er aan boord van de Juno brand uitbrak. Zij gooiden een rookbom overboord die door de botsing in brand was ge raakt vlakbij benzinetanks op het dek. De Juno was niet ernstig be schadigd, aldus de marine. Ondanks haar leeftyd is de 77-Ja- rige mevrouw Golda Meir terug in de Israëlische politiek, nu als voor zitter van een adviesraad van de re gerende Arbeidsparty. Die terugkeer is allerminst overbodig, want pre mier Rabin is een wat eenzelvige figuur, die gaarne beslissingen neemt zonder voldoende overleg met zijn mede-regeerders te hebben ge pleegd.'De gevolgen bleven niet uit: in de Arbeiderspartij traden tekenen van verdeeldheid aan de dag, die natuurlijk in elke groepering be staan, maar door een goede leider binnen de perken worden gehou den. Rabin is daarin duidelijk te kort geschoten. Een ander gevolg was, dat de coalitieregering-Rabin hoe lan ger hoe meer vertrouwen bij het volk begon te verliezen. De oppositie van de rechtse Likoed greep de gelegen heid aan zich stepds feller te roeren en Rabins aftreden en het houden van nieuwe verkiezingen te eisen. De voornaamste aanleiding voor het groeiende verzet lijkt Rabins bereid heid te zijn verdere concessies aan Israels buren te doen zonder de har de eis, dat die dan tot een definitie ve vrede met Israël zouden besluiten. Rabin zou genoegen wllen nemen met "beëindiging van de staat van oorlog door de Arabische landen", wat natuurlyk veel zwakker is dan het afkondigen van een blijvende vrede op basis van erkenning van het bestaan van Israël. Tegenover die politiek van de "duiven" achtten velen het nodig de gelederen te ver sterken van hen, die eventuele con cessies willen binden aan duidelijke voorwaarden. Terugtrekken uit "be zet gebied"? Daar valt over te pra ten, maar dan wel onder het motto "voor wat hoort wat". Voor vice-pre mier en minister van Buitenlandse Zaken Allon, die tot de "duiven" ge rekend wordt, betekent dat de nood zakelijkheid van een koersverande ring, en voor de coalitiegenoten van de Mapam-partij houdt het in, dat ook zij zich moeten neerleggen bij een hardere en in elk geval meer za kelijke benadering van de omstan digheden, waarin Israël verkeert. Ge noemde adviesraad, waarin ook Ra bin zelf zitting heeft, kan een einde maken aan diens te onafhanke lijk optreden en daardoor betere be trekkingen scheppen tussen de pre mier en diens partijgenoten. Om het wat onaardig te zeggen: Rabin komt nu onder curatele van me vrouw Meir, ook al lopen de opvat tingen van die twee niet zo heel ver uiteen. De moeilijkheden zijn dan ook voor een belangrijk deel een ge volg van Rabins gebrek aan "con tactuele eigenschappen", zoals dat tegenwoordig heet. En daaraan ont breekt het mevrouw Meir aller minst. Zij beschikt over een grote overtuigingskracht, gebaseerd opeen heldere visie. Misschien kan nu ook Israels verstandhouding met de Ver enigde Staten aan duidelijkheid win nen. Rabin was vorige maand van zijn bezoek aan Washington terugge keerd met de verzekering van presi dent Ford, dat Amerika niet voor nemens was belangrijke militaire steun aan Egypte te verlenen. Het was dezer dagen dan ook een diepe teleurstelling voor de premier te moe. ten vernemen, dat Amerika aan Cai ro zes transportvliegtuigen voor hon derd miljoen gulden had verkocht, onder toezegging van verdere leve ranties, en dat het Huis van Afge vaardigden had ingestemd met eco nomische steun aan Egypte tot een bedrag van 1.8 miljard gulden. Nu is heft de vraag of zelfs Meir er mogelijk in geslaagd zou zijn die Amerikaanse militaire en economische hulp aan Egypte te ver hinderen. Want minister van Bui tenlandse Zaken Kissinger verklaar de, dat "wij moeten doen wat in ons nationale belang is". En daarmede doelde hij kennelijk op het leider schap van de Arabische wereld, dat gemakkelijk in handen kan geraken van radiatie elementen als de Sy- riërs en de PLO, de Palestijnse Be vrijdingsorganisatie. Ook al is Egyp te alleen maar door de harde feiten gedwongen rekening te houden met het bestaan van Israël, president Sadat is realistisch genoeg die fei ten onder ogen te zien. Er zijn bo vendien nog andere omstandigheden, die Sa dat dwingen zich niet te ver liezen in dromen. Zijn land heeft na melijk een schuld van 25 miljard gulden en alleen al om de rente van die som te betalen was het zeer wel kom. dat hij tijdens zijn recente reis langs zes rijke oliestaten erin slaag de een bedrag van bijna drie miljard gulden bijeen te brengen om de de plorabele toestand van 's lands fi nanciën enigszins te verbeteren. Maar afgezien van die Interne moei lijkheden moet Sadat zich ook te weer stellen tegen die omringende landen, die niets liever dan hervat ting van de oorlog met Israël zouden willen en Egypte in die strijd willen meetrekken. Maar daar heeft Sadat weinig behoefte aan. Hij heeft ge kozen voor samenwerking met en steun van Amerika en daft veronder stelt vreedzame ontwikkeling van zijn land over een langere termiln. Vandaar dat de Egyptische presi dent, op een persconferentie in Koe weit, Syrië nadrukkelijk waar schuwde geen pogingen te doen Egypte in een nieuwe oorlog met Is raël mee te trekken. Dergelijke uit spraken zijn voor Israël uiteraard verheugend, al staat daar dan weer tegenover, dat dit land mede daar door niet langer het democratische, anti-communistische bastion in het Midden-Oosten is. Behalve Israël is er dus ook Egypte en verder zijn er Saoedi-Arabië en vooral Perzië, die in dat opzicht "concurrenten" van Israël zijn. Intussen is er nog ande re druk op Israël, ln de vorm van Amerikaanse pogingen Koning Hoes sein van Jordanië ruggesteun te ge ven teneinde zich onafhankelijker tegenover de PalesWJnen en Syrië op te stellen. En verder zijn er Syri sche bezwaren tegen verlenging van het verblijf van de VN-troepen op' de vlakte van Golan, een kwestie die eind mei aan de orde komt. Tegen deze achtergrond zyn de gebeurtenis sen in Libanon allerminst bemoedi gend voor Israël. Zelfs al zou er een mogelijkheid bestaan met de Pa les - tijnen tot enigerlei vorm van toena dering te geraken, dan nog zou Li banon als een afschrikwekkend voor beeld fungeren.Daar immers staan Arabieren van verschillende gods dienst elkaar al naar het leven »n wat kan Israël dan verwachten an een regeling, waarbij nog veel In gewikkelder zaken aan de orde zijn? Uit dit alles blijkt, dat mevrouw Meir het zichzelf met haar terugkeer in de dagelijkse politiek niet gemak kelijk heeft gemaakt en waarschijn lijk nog voor vele grote problemen zal kamen te staan. RL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 9