Geweld in Baskenland kost
minstens
vier doden
Hauser werkte voor
inlichtingendienst
Portugal stelt de verkiezingen korte tijd uit
Ernstigste ongeregeldheden sinds dood van Franco
Oproep Udall tot "liberalen"
Ambassadrice uit V.S.
De toekomst is een gesloten gordijn
DONDERDAG 4 MAART 1976
LISSABON (REUTER) - De ver
kiezingen voor de eerste vrij-
gekozen wetgevende vergadering
van Portugal in een halve eeuw zul
len om technische redenen waar
schijnlijk niet op 25 april plaats
hebben, maar een week of twee la
ter, zo heeft minister van Binnen
landse Zaken Vasco Almeida Costa
in Lissabon meegedeeld.
Tegen Amerikaanse zakenlieden
zei Almeida dat de nieuwe grond
wet in het kader waarvan de verkie
zingen zullen worden gehouden,
niet op tijd klaar zou kunnen zijn.
In de staatscourant van gister stond
het decreet van president Franci
sco da Costa Gomes dat de verkie
zingsdatum bepaalt op april. Als
inderdaad uitstel plaatsheeft, zal
het decreet moeten worden veran
derd.
Het Portugese ministerie van Ar
beid publiceerde voorstellen voor
nieuwe, vrijere stakingswetten,
klaarblijkelijk gericht op het
stoom-afblazen van de industriële
spanningen vóór de verkiezingen.
Krachtens de nieuwe voorstellen
zullen directies geen arbeiders
meer mogen buitensluiten, zullen
stakingen om politiek en religieuze
redenen toegestaan zijn en zullen
arbeiders niet van tevoren aanzeg
ging van een staking hoeven te ge-
Majoor Jose Sanches Osorio,
naaste medewerker van ex-
president Antonio de Spinola en
ex-leider van de Portugese chris
tendemocratische partij, heeft zich
op de grens overgegeven aan de
Portugese autoriteiten, zo heeft een
militaire woordvoerder in Lissabon
bekendgemaakt.
Tegen Sanches was een aanhou
dingsbevel uitgevaardigd sinds de
militaire autoriteiten hem ervan
beschuldigden dat hij betrokken
was geweest bij een rechtse, pro-
Spinola-coup op 11 maart van het
vong jaar.
Sanches Osorio, minister van Voor
lichting onder Spinola in 1974,
vluchtte ten tijde van de coup naar
het buitenland en woonde in Parijs.
Hij gaf zichzelf over in Vilar For-
moso aan de Spaanse grens en werd
onder militair escorte overgebracht
naar Lissabon.
Twee Amerikaanse hoge mede
werkers van de in Portugal geves
tigde Firestone Tire Company die
sinds maandagavond door linkse
personeelsleden waren vastgehou
den, zullen naar de Associated
Press heeft vernomen, worden
vrijgelaten.
Het zijn de directeuren de 52-jarige
Martin Bruson, en de technische
tone is gevestigd te Alcochete, in de
buurt van Lissabon.
In Portugal zijn ongeveer 100 Ame
rikaanse bedrijven gevestigd en die
hebben de laatste tijd nogal last ge
had met arbeidsproblemen. Roney
was door arbeiders al tweemaal ge
gijzeld, Bruson eenmaal.
De twee Amerikanen werden goed
behandeld en mochten via de tele
foon met hun gezinsleden praten.
In de fabriek waar 500 mensen
werken wordt sinds maandag niets
meer gedaan. Het geschil is ont
staan door looneisen van het per
soneel dat de actie wil voortzetten
totdat aan zijn eisen is voldaan.
VITORIA/MADRID (AP/REUTER) - Bij een treffen tussen
politie en demonstranten zijn gisteren in de Baskische stad
Vitoria drie betogers om het leven gekomen en ongeveer
dertig gewond van wie er vijf ernstig aan toe zouden zijn.
Het waren de hevigste geweldplegingen in Spanje sinds de
dood van Franco. Door een bomontploffing kwam elders ir»
Vitoria een politieman om het leven.
Vitoria is de hoofdstad van de Bas
kische provincie Alva waar het le
ven als regel vreedzamer is dan
waar in Baskenland ook.
De demonstraties werden gehou
den als blijk van steun aan de onge
veer 6000 werknemers van zeven
ondernemingen in Vitoria die al
twee maanden staken om loon
sverhogingen.
De politie heeft in de stad een aan
tal arrestaties verricht maar hoe
veel mensen zijn opgebracht is niet
meegedeeld.
De gouverneur van de provincie
heeft in een dringende oproep alle
bewoners verzocht de rust te her
stellen maar tevens gewaarschuwd
hiertegen met alle middelen te zul
len optreden als men er geen ge
hoor aan gaf.
De gouverneur sprak van een „dag
van vandalisme" en zei dat een lid
van de politie ernstig was gewond
toen hij werd getroffen door een
handgranaat.
De politie zou na de stok en traan
gas te hebben gebruikt vijf salvo's
op de menigte hebben gevuurd
toen de overmacht te groot werd.
De gouverneur zei dat het aantal
personen dat aan de demonstratie
had deelgenomen geschat werd op
15.000.
De demonstranten vochten met
stokken en stenen en sloten straten
af met omvergeworpen voertuigen.
Door de ontploffing van een bom
die was neergelegd in de buurt van
het paleis van de burgerlijke gou
verneur in Vitoria, is gisteren een
inspecteur van politie om het leven
gekomen, zo is van officiële zijde in
Madrid meegedeeld.
De ontploffing deed zich tegen ne
gen uur 's avonds voor.
In Madrid dreigt een tekort aan le
vensmiddelen als gevolg van de
staking van vrachtwagenschauf
feurs die nu een week duurt. Giste
ren waren de voorraden fruit,
groenten en vis op de Madrileense
markten nog maar een derde van
hetgeen normaal het geval is.
Voor een Spaanse krijgsraad moe
ten met ingang van maandag negen
officieren terechtstaan die worden
beschuldigd van. opruiing.
De negen zijn een majoor en acht
kapiteins van het leger. Zij werden
vorig jaar gearresteerd toen de mili
taire leiding een illegale oppositie
groep oprolde die zich het Militair
Democratisch Verbond noemde.
Het verbond zou vierhonderd tot
achthonderd aanhangers bij de
Spaanse strijdkrachten hebben.
Het wil een snelle en volledige de
mocratische verandering van het
regime.
Zoals in Spaiye gewoonte is heeft
de auditeur-militair al vóór het offi
ciële begin van de zitting straffen
geëst.
Ontploffing in gevangenis
Een klaarblijkelijk door emo
tie overmande Amerikaan
heeft in een gevangeniscel in
Point Pleasant in West Virgi
nia een koffer vol dynamiet tot
ontploffing gebracht waar
door hijzelf, zijn vrouw, het
hoofd van de plaatselijke poli
tie en een van de agenten in de
gevangenis om het leven zijn
gekomen.
De vrouw van de man zat in de
cel vegens moord op hun doch-
tertje.De doden zijn "sheriff"
Elvin Wedge (48), agent Ken
neth Dale Love (38), de echtge
noot, de 19-jarige Bruce Sisk,
en zijn 18-jarige vrouw. Har-
riet Door de ontploffing zijn
elf mensen gewond, van wie
twee levensgevaarlijk.
De politie vertelde dat Siks
onder bedreiging met een ka
rabijn de gevangenis was bin
nengedrongen met een koffer
vol dynamiet en dat hij had
geëist dat hij in de cel bij zijn
vrouw zou worden onderge
bracht. De politie deed wat
haar gevraagd werd.
"Siks heeft waarschijnlijk op
de koffer geschoten", zei de po
litie.
"We weten dit nog niet zeker.
De man en zijn vrouw waren
alleen in de cel en de politie
mannen zaten achter een sta
len deur in een aangrenzend
bureau.
Door de explosie schudden ge
bouwen in Point Pleasant aan
de rivier de Ohio, op hun
grondvesten.
In de gevangenis zaten veer
tien gedetineerden, maar de
meesten waren ondergebracht
op hogere verdiepingen.
Sisk, die werkzaam was op een
zuivelboerderij, liet een vrouw
die in dezelfde cel als zijn
vrouw was opgesloten, weg
gaan.
Op de foto de verbogen stalen
muur en de celdeur waarach
ter het drama zich afspeelde.
Kissinger getuige in Lockheed-zaak?
WASHINGTON/AMSTERDAM
(AP/SP) - Senator William
Proxmire, de voorzitter van de
Amerikaanse Senaatscommissie
voor het bankwezen, heeft ge
zegd dat hij minister van Buiten
landse Zaken Kissinger zou kun
nen verzoeken bekend te maken
of het waar was dat het ministerie
al lang wist van de steekpennin
gen die door Lockheed in het bui
tenland waren betaald.
Proxmire verklaarde tijdens een
hoorzitting over de betalingen
van Lockheed aan tussenperso
nen in Japan dat het Ameri
kaanse ministerie van Defensie
"de betalingen had goedgevon
den en zelfs aangemoedigd".
In antwoord op een voorstel van
senator Jesse Helms, een repu
blikein, dat men minister Kissin
ger zou moeten verzoeken mee te
delen of diens ministerie iets af
wist over de steekpenningen zei
Proxmire dat hij dit "een uitste
kend idee" vond.
Verleden jaar heeft een federale
rechter op voorstel van Kissinger
bevel gegeven dat de Securities
and Exchange Commission die
toeziet op de effectenhandel in de
V.S.) geen bijzonderheden be
kend mocht maken over haar on
derzoek in de affaire-Lockheed.
Senator Proxmire zei nu dat hij
dit een "verdoezel-operatie" van
de minister vond.
Emest Hauser een van de sleutelfi
guren van de Lockheed-affaire,
heeft tegenover de Nieuwe Revu
bevestigd, dat hij met medewe
ten van de CIA werkzaamheden
verricht voor de inlichtingen
diensten van Noorwegen, West-
Duitsland en Israël. Nieuwe
Revu had na gesprekken met
ex-CIA-ers en personeel van ver
schillende ambassades in Ame
rika redenen om aan te nemen dat
Hauser als agent voor genoemde
landen werkt.
Tot zijn vertrek uit Duitsland in
1972 stond Hauser op de loonlijst
van de Bundesnachrichten-
dienst. Nu verricht hij voor di
verse landen werkzaamheden op
een freelance-basis. Voor Israël
organiseert hij o.a. af en toe ont
moetingen met Arabische func
tionarissen op neutraal terrein.
Voor zijn diensten krijgt Hauser
BOSTON (AP/REUTER) - De De
mocratische gegadigde voor de
kandidatuur voor het Amerikaanse
presidentschap Morris Udall, die
tweede werd achter Jackson bij de
voorverkiezingen in Massachu
setts, heeft een oproep gedaan tot
de progressieve vleugel van zijn
partij om zich achter hem te scha
ren om te voorkomen dat de "kleur
loze" Jackson door een politieke
aardverschuiving in het Witte Huis
terecht zou komen. Udall, de "libe
rale" afgevaardigde voor Arizona
vond dat zijn geestverwanten by de
Democraten duidelijk te weinig
aanhang hebben om enige kans te
maken in de komende voorverkie
zingen, en dat de liberalen zich dus
achter hem moeten scharen.
De uitslag in Massachusetts voor de
Democraten luidde uiteindelijk als
volgt
Jackson 145.703 stemmen - 23 pro
cent - 30 afgevaardigden. Udall
112.005 stemmen - 18 procent - 21
afgevaardigden; Wallace 110 968
stemmen - 17 procent - 20 afge
vaardigden; Carter 92.386 stemmen
- 14 procent - 16 afgevaardigden;
Fred Harris 48.701 stemmen - 8
procent - 8 afgevaardigden; Sar
gent Shriver 48.174 stemmen - 8
procent - 7 afgevaardigden; Birch
Bayh 31.075 stemmen - 5 procent -
1 afgevaardigde; Ellen McCormack
22.059 stemmen - 3 procent - 1 af
gevaardigde; Milton Shapp 18.801
stemmen - 3 procent - 1 afgevaar
digde.
Het Amerikaans centraal bureail
voor de statistiek heeft bekendge
maakt dat dit jaar 150 miljoen Ame
rikanen stemgerechtigd zijn ter
deelneming aan de verkiezingen
voor een nieuwe president op 2 no-,
vember.
Het zijn er tien miljoen meer dan bij
de verkiezingen van 1972.
niet in baar geld betaald, maar in
orders voor zijn handel in vlieg
tuigonderdelen. In de vliegtui
gindustrie wemelt het van de ex-
agenten. Ex-CLA-ers, die voor
Lockheed werken, hebben een
groot archief samengesteld met
alle mogelijke persoonlijke gege
vens over hoge militairen en re
geringsambtenaren in landen
waarmee Lockheed zaken doet of
wil doen. In sommige gevallen
zijn deze gegevens gebruikt om
personen te chanteren.
De grote rol van e#-geheime agen
ten in de vliegtuigindustrie
schept risico's voor de defensie
van tal van landen. Als deze
commercieel gemotiveerde be-
drijfsagenten belastend mate
riaal hebben over personen in de
defensieleiding van verschil
lende landen, is het niet uitgeslo
ten dat deze informatie terecht
komt bij politiek gemotiveerde
agenten. Dubbel-functies zijn
niet uitgesloten. Emest Hauser
bevestigt dat hij bijvoorbeeld
voor 1972 tegelijkertijd werkte
voor Lockheed en voor de Bun-
desnachtrichtendienst. Tijdens
een exclusief vraaggesprek met
Anthony Biddle, de stiefzoon van
kolonel Edwinston Robbins, is
duidelijk geworden dat Robbins
twee weken geleden nog gespro
ken heeft met Prins Bernhard.
Robbuis wordt genoemd als de
man die namens de prins
Lockheed-geld overmaakte naar
Parijs.Nieuwe Revu publiceert
deze week eveneens foto's van en
informatie over Helene ('pussy')
Grinda, de 32-jarige Francaise die
in de buitenlandse pers genoemd
is in verband met Lockheed-geld
bestemd voor Prins Bernhard.
Juan Carlos naar V.S. - De Spaanse
koning Juan Carlos en zijn gemalin
Sophia zullen op 2 en 3 juni een be
zoek brengen aan de Verenigde
Staten, aldus is namens het Witte
Huis in Washington medegedeeld.
De Spaanse koning zal tijdens zijn
bezoek een onderhoud hebben met
de Amerikaanse president Gerald
Ford die de koning heeft uitgeno
digd.
TERRORISTEN
NIET VEILIG
IN IERLAND
DUBLIN (REUTER) - Met een
krappe meerderheid - 65 tegen 61
stemmen is in het parlement in Du
blin een omstreden anti-
guerillawetsvoorstel goedgekeurd.
Volgens dit ontwerp kunnen per
sonen die verdacht worden van
guerrilla-activiteit in Noord-
Ierland in de Ierse republiek voor
het gerecht worden gebracht als zij
daar worden aangehouden. Tot
dusver konden leden van het Ierse
republikeinse leger (IRA) die in
Noord-Ierland werden gezocht,
naar Ierland uitwijken zonder dat
de autoriteiten daar hen konden
uitwijzen. Minister van Justitie Pa
trick Cooney verkaarde dat zijn re
gering niet bereid was onderdak te
bieden aan terroristen.
Laten we er even een tipje van oplichten.
We zien dan, dat er door een ruit gemiddeld
ruim drie keer zoveel warmte naar buiten
ontsnapt als door een muur. Maar we zien
niet of er in een wat verdere toekomst
voldoende nieuwe energie zal zijn die het
tegen aardgas kan opnemen.
Hoe krijgen we wat meer zekerheid? Niet
door 'n gordijn verder te openen. Maar juist
door 't helemaal te sluiten, zodra de zon
onder is. Want ramen zijn 's winters altijd
koud. U voelt 't in uw nek als u er te dicht
bij zit. Worden ze 's avonds en 's nachts
afgeschermd door overgordijnen dan spaart
dat heel wat gas. Zeker als dat 25 jaar lang
in 4 miljoen huizen gebeurt.
Dus voortaan gordijnen dicht als 't donker
wordt. Dat maakt de toekomst wat lichter.
Gezamenlijke publikatie van het Ministerie van Economische Zaken, de Vereniging van Exploitanten
van Gasbedrijven in Nederland (Vegin)en N.V.Nederlandse Gasunie c -t - .j p >stous G;r ngen
"Amerika is
schuldig aan
aardbeving"
GUATEMALA - Volgens het
Guatemalaanse dagblad 'El
Tiempo' werd de verwoes
tende aardbeving in het land,
die 23.000 doden maakte, ver
oorzaakt door een onder
grondse Amerikaanse kern
proef.
In zijn editie van gister zegt
het blad dat de eerste zware
aardschok werd gevoeld,
'drieëneenhalve minuut nadat
er in Yucca Flats (Nevada) een
ondergrondse kernexplosie
had plaatsgevonden'.
Volgens de krant is dat precies
de tyd die de schokgolven no
dig hebben om Guatemala te
bereiken en daar een beving
op te wekken.
Volgens 'El Tiempo' waren
ook de recente, veel lichtere
aardschokken in Costa Rica,
op Cuba voor de kust van
Mexico het gevolg van Ameri
kaanse kernproeven.
Op het Londense vliegveld Heathrow maakte de eerste ambassadrice
van de Verenigde Staten in Engeland, mevr. Anne Armstrong, gisteren
direct al kennis met een typisch Engelse verschijning, een "bobby" in de
persoon van sergeant Frank KingOp de achtergrond de echtgenoot van
de ambassadrice Tobin Armstrong,een rijke veeboer uit Texas, die zijn
zaakjes uit de verte zal moeten regelen nu hij zijn echtgenote vergezelt in
haar diplomatieke carrière.
