Rechter blijft buiten spel
jT\llWellicht maximum
aan vakantiegeld
zwegen Kamerleden zolang over poging tot omkoping?
Extra laag
'nWeek lang laag:
Drie dagen laag:
Jongeman
hekent
moord op
bejaarde
Bij onderzoek in kwestie-prins Bernhard
"69
'V-WKSU»-»'"'
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1976
PAGINA 7
AMSTERDAM (ANP) In uren
lange verhoren hebben giste
ren de Kamerleden Dankert
(PvdA) en Keja (VVD), beiden
deel uitmakend van de vaste
commissie van Defensie in de
Tweede Kamer, zich voor de Am
sterdamse rechtbank verweerd te
gen de verwijten van president
en officier van Justitie, dat zij
aanbiedingen van de Dassault-
fabrieken, die zij zelf thans om
schrijven als pogingen tot omko
ping:, zo lang hebben verzwegen.
In de verdachtenbank ontkende de
vertegenwoordiger van de Franse
vliegtuigindustrie Johannes B. de
beschuldiging dat hij Keja f30.000
zou hebben aangeboden en Dan
kert eerst een lap grond in Zuid-
Frankrijk en later verscheidene
malen een bedrag aan geld.
I Gevraagd of hij dan kon verklaren
op welke gronden de beide Ka
merleden deze valse beschuldigin
gen. die ook hen zelf weinig
goed kunnen doen, zijn gaan
uiten, antwoordde de verdachte:
"Dat is ook mij een groot raad
sel".
Dankert met name bevestigde ter
zitting als getuige, dat hij bijna
twee jaar lang met grote regel
maat besprekingen met verdachte
B. had gevoerd voor hij in sep
tember 1974 tenslotte de Neder
landse correspondent van het
Franse dagblad "Le Monde" over
omkopingspogingen van Dassault
had ingelicht. Toen het schandaal
zich daarna begon tc ontrollen,
verklaarden de beide Kamerleden
tegenover voorzitter dr. Vondeling
van de Tweede Kamer dat zij
door B. en door andere functio
narissen van de Dassault-fabrie
ken met aanbiedingen waren be
naderd.
Overigens hebben de inspanningen
van verdachte B. en diens Das-
sault-superieuren geen effect
gesorteerd: in mei 1975 besloot de
Nederlandse regering de Star-
fighter te vervangen door de
Amerikaanse F 16 toestellen van
General Dynamics.
Bi.1 het urenlange verhoor van het
als getuige gehoorde Tweede Ka
merlid P. Dankert (PvdA) bleek
de rechtbank grote belangstelling
te hebben voor de vraag hoe deze
defensie-specialist enerzijds "ge
shockeerd. beledigd en veront
waardigd" kon zijn over de voort
durende suggesties van omkoperij,
doch anderzijds bijna twee jaar
lang maandelijks, soms zelfs we
kelijks, gehoor gaf aan de invita
ties voor lunches en diners met de
lieden, van wie hij de Indruk had,
dat ze hem poogden om te kopen.
Met andere Kamerleden liet Dankert
zich een paar maal in speciale jet
vliegtuigen naar Frankrijk bren
gen om daar te worden gefeteerd.
Hij lunchte met verdachte B. en
met Pierre Francois in Amsterdam
Den Haag, Den Bosch maar ook
in exclusieve restaurants in Bor
deaux, Parijs en enkele andere
Franse plaatsen. En bij die bespre
kingen liet Dankert - naar presi
dent mr. J. A. Schroder het uit
drukte - bitter weinig merken
"van zijn heilige verontwaardi
ging".
De president las stukken voor uit een
verhoor, dat de rechter-commissa
ris vorig jaar aan staatssecreta
ris Stemerdink van defensie heeft
afgenomen. Deze sprak daarin met
nadruk tegen, dat verdachte B.
zou hebben gepoogd hem om te
kopen. Ook ontkende hij zich in
die zin ooit tegenover Dankert te
hebben uitgelaten, al zei Dankert
zelf het omgekeerde. Wel sprak
ook de heer Stemerdink er over,
dat bij zijn besprekingen met de
Dassault-f unctionarissen steeds
"een sfeertje hing, waarbij ge
makkelijk en royaal met geld
werd omgesprongen". Hem was te
verstaan gegeven, dat het "zaken
doen" met Nederland veel moei
lijker was dan met sommige zui
delijke landen, "waar het verlenen
van persoonlijke diensten gemak
kelijker werd geaccepteerd".
Het WD-kamerlid Keja verklaarde.
dat de verdachte hem in 1973 had
uitgenodigd voor een lunch in het
House of Lords te Den Haag. Keja
was toen evenals Dankert lid van
de vaste oommissie van defensie.
Het gesprek was later in een ont
spannen sfeer van de Mirage over
gegaan op de algemene politiek,
de WD en het liberalisme. B. zei
daarvoor sympathie te koesteren
en er 30 mille voor te kunnen
geven.
Zowel aan Dankert als aan Keja
legden de president en de offi
cier van Justitie, mr. F. H. von
Meyenfeldt, de vraag voor waarom
zij zo lang hun zwijgzaamheid
hadden bewaard. Keja antwoord
de daarop, dat hij destijds inner
lijk toch grote twijfel had ge
koesterd over de vraag of hier nu
werkelijk een poging werd ge
daan om hem om te kopen. De
twijfel had hij naar hij zei trou
wens vandaag aan de dag nog.
Bovendien waren bij de gesprek
ken geen getuigen aanwezig, zo
betoogde Keja. zodat het bewijs
kwalijke poging moeilijk
te leveren zou zijn.
Verdachte B. sprak dit tegen. Vol
gens hem had hij met Keja niet
onder vier ogen, doch in aanwe
zigheid van diens fractiegenoot
Ploeg gesproken. Als getuige ge
hoord verklaarde Ploeg dit mis
verstand echter door te zeggen,
dat er twee lunches waren ge
weest. een met hem en een zon
der hem.
Van zijn kant betoogde Dankert,
dat hij het ten slotte in septem
ber 1974 is geweest, die de zaak
aan de grote klok heeft gehangen.
Daaraan ging volgens hem een er
gerlijk incident vooraf. Hij was
op 23 augustus 1974 in het nieuwe
kantoor van verdachte B. aan de
Prins Hendriklaan in Amsterdam-
Zuid geroepen. Daar zat die
ochtend ook Pierre Francois. Het
gesprek ging over generaal Stok-
la, die bij de luchtmacht grote
zeggenschap had over de aan
schaffing van nieuwe vliegtuigen.
Stokla was volgens iedereen een
uitgesproken voorstander
aanschaffing van de F 16. Dankert
die door Dassault werd be
schouwd als een francofiel (hij is
gehuwd met een Franse vrouw)
was de laatste strohalm, waar
aan Dassault zich nog kon vast
houden. Hij had als defensiespecia
list grote invloed op minister Vre-
deling. Toen Dankert die ochtend
het kantoor uitging, deed ver
dachte B. hem uitgeleide en had
hem volgens Dankert aan de arm
getrokken, boven aan de trap.
Jachtig had hij hem toegevoegd:
"Piet, Je moet nu die anderhalf
miljoen aan Francois vragen".
Dit was Dankert in het verkeerde
keelgat geschoten. Nog geen twee
weken later onthulde hij tegen
over de correspondent van Le
Monde, dat Dassault poogde met
steekpenningen de Mirage te ver
kopen.
De zitting werd na het getuigenver
hoor verdaagd tot morgen. Dan
zullen requisitoir en pleidooi vol
gen.
ADVERTENTIE
ALMELO (ANP) De Almelose
politie heeft de moord, die in de
nacht van zondag op maandag in
deze stad is gepleegd,, opgelost. De
21-jarige P.G. uit Almelo heeft gis
termiddag bekend de 67-jarige J.
H. Schipper te hebben vermoord. Het
was zijn bedoeling geweest de man
te beroven. Toen deze zich verzet
te was G., die evenals zijn slachtof
fer veel alcoholhoudende drank had
gebruikt, zo kwaad geworden dat hy
Schippers met een mes, dat de oude
man voor de dag had gehaald, een
groot aantal steken toebracht.
Zondagavond kon de politie op
grond van getuigenverklaringen G.
en Schippers waren in enkele ca-
fé's samen gezien - de 21-jarige
Almeloër aanhouden. Hij ontkende
aanvankelijk alle schuld, legde de
volgende dag een gedeeltelijke be
kentenis af en bekende gistermiddag
de oude man om het leven te heb
ben gebracht.
S,
De vuurtorenwachter van Marken heeft met zijn gezin zijn woning verlaten omdat hij zich niet
langer veilig voelde door het kruiende ijs van het IJsselmeer. De oprukkende ijsmassa hoopt
zich steeds meer voor zijn huis op.
Deining om
boer Koekoek
DEN HAAG (ANP) Fractie
leider Koekoek van de Boeren
partij heeft gisteren voor enige
opschudding gezorgd tijdens het
debatje over de Lockheed-af
faire.
Nadat hij een onafhankelijke
onderzoekcommissie, bestaande
uit vertegenwoordigers van de
veertien politieke groeperingen
in de Tweede Kamer had bepleit,
merkte hij op, dat de commissie
nog beter uit „mensen van de
praktijk" zou kunnen bestaan
de heren Rooi vink. Schmelzer en
Hoogendijk, die onlangs in het
nieuws waren vanwege hun ad
viseurschap van de oliemaat
schappij „Gulf".
Het anti-revolutionaire kamer
lid Schakel wilde onmiddellijk
van voorzitter Vondeling horen,
of „dit zomaar kon passeren".
Dr. Drees, de fractieleider van
DS '70, verweet Koekoek een
hoogst onbehoorlijke, grove aan
val, terwijl AR-fractieleider Aan-
tjes van een infame uitlating
sprak.
Kamervoorzitter Vondeling zei
niet te hebben ingegrepen, om
dat hij de uitlating van Koekoek
als een uitermate goedkope grap
zag. Koekoek zelf: „Ik heb al
leen om mensen uit de praktijk
gevraagd. Daar is toch niets
verkeerd aan?". Later voegde hU
eraan toe niet de bedoeling te
hebben gehad enig kamerlid te
beledigen.
DEN HAAG (SP) De rechter blijft
voorlopig nog buiten de beschuldi
gingen dat Prins Bernhard vier mil
joen gulden aan steekpenningen heeft
aangenomen van de Lockheed-vlieg
tuigfabrieken.
Er is geen enkele reden om op dit
ogenblik een gerechtelijk vooronder
zoek te laten instellen, zei premier
Den Uyl gistermiddag in de Twee
de Kamer. Zo'n onderzoek kan al
leen maar op touw gezet worden als
er een gegrond vermoeden bestaat
dat de prins zich aan strafbare fei
ten heeft schuldig gemaakt. "Dat
vermoeden is nu niet of niet vol
doende aanwezig", zei de minister
president.
De rechter is wel ingeschakeld na
de pogingen van de Franse vlieg
tuigfabriek Dassault/Mirage om ka
merleden om te kopen.
Het driemanschap - dr. M.W. Hol-
trop. mr. A.M. Donner en drs. H.
Peschar - gaat op verzoek van de
regering onderzoeken of de beschul
digingen tegen prins Bernhard op
waarheid berusten. Als het waar ls
dat de prins de Lockheed-miljoenen
in eigen zak heeflt gestoken, komt
de rechter er aan te pas.
Premier Den Uyl ging niet In
op de wens van PvdA. VVD. PPR,
CPN, SGP en PSP om het onder
zoek niet te beperken tot de rol van
de prins. "Buiten wat in de Ameri
kaanse senaatscommiss ie -Church is
gesuggereerd over het doen en la
ten van prins Bernhard beschikt de
regering niet over enige aanwijzing
die een onderzoek zou rechtvaardi
gen naar de gang van zaken rond
de aanschaf van vliegtuigen voor
de Nederlandse luchtmacht", zei hij.
Naar niemand anders is een beschul
digende vinger uitgestoken. Daar
om beperken de wijze mannen zich
tot de rol van de prins.
Als het nodig is, zal de opdracht
van de commissie gewijzigd worden.
beloofde premier Den Uyl de Twee
de Kamer.
Verschillende partijen vonden
dat het driemanschap te weinig be
voegdheden kreeg. Zo kunnen ze met
mensen onder ede horen en hebben
ze geen opsporingsbevoegdheid.
Hans Wiegel van de VVD vroeg
zich zelfs af of de commissie niet
al te zeer afhankelijk gemaakt is
van "de goede en kwade wil" van,
de ondervraagden. Dit vond de WD'
er een nadeel. "Want sommigen heb
ben belang bij duisterheid in deze
zaak".
Premier Den Uyl zag het zo som
ber niet in. Volgens hem mocht op
ieders medewerking gerekend wor
den. "Prins Bernhard heeft belang
bij het onderzoek", zei hij.
De Tweede Kamer -wordt door de
regering op de hoogte gebracht van
de resultaten van het onderzoek
van de drie wijze mannen, beloofde
Den Uyi.
Een uitzondering maakte hij voor
de "gegevens die te maken hebben
met de persoonlijke levenssfeer". Die
gegevens zal de Kamer vertrouwelijk
ter inzage krijgen.
De Tweede Kamer ging akkoord
met de samenstelling van de onder
zoekcommissie. Alleen de communist
Bakker was het er niet mee eens.
Holtrop, Donner en Peschar waren
in zijn ogen alle drie kinderen van
het 'koude oorlogstijdperk waarin
wapenaankopen noodzakelijk geacht
werden.
Premier Den Uyl zei dat bij de
samenstelling in de eerste plaats ge
let is op de onafhankelijkheid en
rechtschapenheid van de kandidaten.
'De heren kennen elkaar niet. zij het
dat zij wel eens van eikaars bestaan
gehoord hebben", zei hij.
De voorzitter van de Communistische
Partij Nederland. Hoekstra, heeft
gisteren een verklaring uitgegeven,
waarin hij stelt, dat het onmoge
lijk is prins Bernhard te handn-
ven in zijn functie van inspecteur-
generaal van de Nederlandse strijd
krachten. De regering dient zich, al
dus Hoekstra, hiervan bewust te zijn
en dienovereenkomstig besluiten te
nemen.
De voorzitter van het partijbestuur
van de CPN zegt dat door de Lock
heed-affaire de positie van prins
Bernhard in opspraak is gebracht,
afgezien van de vraag wat er waar
of nier waar is van de beschuldi
gingen. Met grote klem richt Ce heer
Hoekstra zich in zijn verklaring te
gen 'elke poging om van de huidige
situatie gebruik te maken om een
aanval te doen op de positie van het
staatshoofd koningin Juliana'. Hier
door wordt, zo zegt Hoekstra, alleen
maar de positie van prins Claus ver
sterkt.
Boersma
DEN HAAG (SP) Minister
Boersma (Sociale Zaken) is bereid
om met werkgevers, werknemers
en de ambtenarenorganisaties te
gaan praten over de invoering van
een maximum voor het vakantie
geld. De minister ging gisteravond
in de Tweede Kamer in op het voor
stel van zijn AR-partijgenoot Rool-
vink om deze zaak aan de orde te
stellen.
De heer Roolvink zei gisteren tij
dens het dehat over de nota inko
mensbeleid van de regering, dat er
teveel ongelijkheid zit in de vakan
tietoeslagen. Roolvink herinnerde
eraan, dat het vakantiegeld destijds
ls ingevoerd "om een zinvolle beste
ding van de vakantie mogelijk te
maken". "Als er iets bij de inko
mens te verdelen is in de samenle
ving", aldus Roolvink, "dan moet
deze zaak eens bekeken worden".
K VP-woordvoerder Peynenburg
wees gisteren de Vermogensaan-
wasdeling, zoals ce regering die wil
doorvoeren, af. In de regeringsnota
staat, dat de VAD voor het grootste
gedeelte moet vloeien in een natio
naal, door de vakbeweging te behe
ren fonds. De gelden zouden kun
nen worden gebruikt voor een aan
vulling op de pensioenen. De VAD
zou alle werknemers ten goede
moeten komen.
Peijnenburg zei ten aanzien van
de Vermogensaanwasdeling dat de
ze de individuele bezitsvorming
moet dienen, dat er een band moet
zjn met het eigen bedrijf en dat
het beheer van de VAD niet eenzij
dig van karakter mag zijn.
De WD bij monde van oud
staatssecretaris Rietkerk her
haalde de VVD-eis dat de VAD
moet worden uitgekeerd in de vorm
van een individuele winstdeling.
Minister Boersma herhaalde
voorlopig alleen de functie-inko
mens openbaar zullen worden. Hij
zei niet tegen de openbaarheid van
alle inkomens te zijn, maar om nu
verder te gaan ontbreken de in
strumenten.
PvdA-woordvoerster mevrouw Nel
Barendregt was van mening dat
juist in een periode van matiging
van de lonen iets gedaan zou moe
ten worden aan de hogere inko
mens. Er moet ernst gemaakt wor
den met de inkomens-herverdeling.
Mevrouw Barendregt wilde ook dat
de berekening van het trendbeleid
voor de ambtenaren (het volgen
van de loonontwikkeling in het be
drijfsleven) herzien wordt.
Met name de hogere ambtenaren
profiteren er nu onevenredig veel
meer van. De minister zegde toe de
herberekening van het trendbeleid
te bekijken.
Mevrouw Barendregt wilde ook dat
de regering lefts gaat doen aan de
zeer hoge inkomens die sommige
vrije beroepsbeoefenaren verdienen.
„Bijv. de notaris die zijn Inkomen
niet verdient in het zweet zijns aan-
schijns", aldus mevrouw Baren
dregt.
CHU-fractieleider Kruisimga
kreeg steun van KVP en ARP voor
een motie waarin maatregelen ge-
eist worden om tegemoet te komen
aan de problemen van de door de
geldontwaarding getroffen klein
spaarders.
Op korte termijn zijn wettelijke
maatregelen hiervoor echter niet te
Roolvink
verwachten. Dat kost 80 miljoen gul
den. De bewindslieden Boersma en
staatssecretaris Van Rooyen) vin
den dit teveel. Daarom moeten ze nu
niets van deze motie hebben.
Een motie van de PPR waarin
wordt voorgesteld om in elk inkomen
een door de staat uit te keren ba
sisbedrag op te nemen, maakt geen
kans om te worden aangenomen.
Ook de motie - Van der Leek
(P S P) om alle inkomens open
baar te maken, haalt het niet. De
PvdA zal hem echter wel steunen.
Een moUe-Drees (DS'70) om het to
taal van de belastingheffing en de
premieheffing niet meer te laten be
dragen dan 80 procent van het be
drag waarmee iemands inkomen
stijgt werd door minister Boersma
onlbradeak
Leeuwezegel
margarine
aYie 250 gwm
Zolang de voorraad strekt
Zolang de voorraad strekt
houdbaar.
,s 6 Hessen-
760211
t/m woensdag 18 februari
Uit de diepvries AH Slagroomschnitt QQfi
met gesorteerde vruchtenJL25'
London lemon- of orange dry 19Q
fles 1 literJL45"1.
Jacobs cream crackers CO
pak 200 gram-89" ÖJ
Golden Wonder chips naturel of
paprika zak 120 gram
Flora malse brokken -a on
pak 500 gramJ-rTIT J.*
öesGrandes
t m zaterdag 14 februari
Uit de afdeling warm brood
Boerenbruin gratis gesneden 4.Q
800 gramX8T1?
Uit de afdeling delicatessen 4 rq
Gekookte boerenachterham 100 g. JL*
Ribkarbonade 500 gram.5rt0~5.48, Agg
in kiloverpakkingJLTfT
Haaskarbonade 500 gram&OO'
in kiloverpakking
AH Vanillevla "19Q
beker 1 literJU4fI.
Frisse handappel "Democraat" -flQQ
2 kiloI.
Komkommers AQ
per stuk 350 gram«tFÖ
Kasnarcissen *J5ö
2 bossen£f
