De tong raakt op
maar
gaat gewoon door
Emancipatie voor ontwikkeling derde wereld
Vissers op
weg naar
aillissement
■srer sss
PAGINA 17
saterdag 31 januari 1976
ben toekomstig faillissement tekent
üch scherp af. indien de vissers zich
piet houden aan de quotering.
Maar in deze weken wordt volop
jong aangevoerd. Hoe kan dat?
£r loopt nu een regeling, begonnen
eindigend op 31
Januari, vandaag dus.
pie houdt in: er mag, afhankelijk
het motorvermogen tussen de
en 2400 kg tong en tussen de
en 7200 kilo schol worden
[evangen. In enkele dagen werd dat
lUOLum soms overschreden.
het gehele jaar '76 is bepaald,
er in de Noordzee door
Nederlandse vissers 9200 ton tong en
schol mag worden
«vangen. Trawlvisserij op tong en
«hol in de 12-mijls-zone en in dp
justwateren is verboden voor
isserij-vaartuigen met een tonnage
roter dan 50 bruto register ton en
}en motorvermogen van meer dan
100 paardekrachten. Bij vangst van
en schol bij uitoefening van
andere visserij is toegestaan
zover deze vangst per visreis
meer bedraagt dan 10 procent
het gewicht van de totale
kan voer.
Destijds zijn afspraken gemaakt
Binnen de Noord Oost Atlantische
pisserij Commissie. Minister A. van
Stee heeft de uitvoering
Opgedragen aan het produktschap
Vis- en Visprodukten.
^)e controle is in handen gelegd van
Opsporingsambtenaren van de Alge-
Inspectie Dienst
Vissersschepen langs de wal. Een toekomstbeeld?
De stuurlui aan wal snappen er Volkshogescholen, tijdens voorlich-
niet veel meer van; de rijksbiologen tingstoernees. Maar het waren nog
deponeren alarmerende cijfers over vette jaren voor de vissers en de
een goeddeels geslechte tongstand waarschuwingen waren niet meer
en de vissers dragen in deze dagen dan schreeuwen in de wind. Toch
grote hoeveelheden van die sjieke maakten ook de schippers zich al
platvissoort aan.
"Niet verwonderlijk" vertelt platvis- ■Kir
expert J. F. de Veen van het van
Rijksinstiuut
zoek in IJmuiden. een bioloog met
internationale faam. "Normaliter
zullen de vangsten tot mei een
oplopende
'72 ongerust."
Er werd gesproken over een stop
1000 paardekrachten. Alle
Visserij "onder- goedwillendheid ten spijt bleef de
ministerie van Landbouw en Visse-
hj
wat is er nu gebeurd. Vorig jaar
pei toen de eerste quoteringsrege-
jing tot stand kwam - mei is veelal
pe beste maand voor de tongvisserij
igln verband met de paaitijd - trok
kpiemand zich iets van de aanwijzin-
A1 kort na de helft
noemen wij de voorjaarspiek, de
paaipiek. De vissers vangen dan
bijna zoveel als vroeger en
sommigen roepen, dat er niets aan
de hand is, maar dan dient men wel
het te Weten met welk materiaal er
eigenaar de andere opdrijven.
heb destijds, met anderen,
gd: 90 tot 100.000 pk's voor onze
geven. Dat hele kottervloot is het maximum.
Nu zitten
paardekrachten,
veel".
wordt gevist. Kon de visserman in
die goeie ouwe tijd met een klein
schip van laten we zeggen 200
paardekrachten zijn kisten volkrij
gen, nu verlaat hij zijn haven met
een schip van wel 1800 pk".
Bioloog De Veen pleit in zijn
gesprek over de tong, de schol en de
quotering voortdurend voor begrip.
jaar bleek dat de toegestane Begrip voor de maatregelen, die
(ïoeveelheid ruimschoots zou worden
schreden.
De mensen van de AID keken toe,
noteerden en schreven processen-
herbaal. Op 21 november waren er
550 uitgeschreven. Het produkt-
Ichap zaaide verwarring door
voortdurend met nieuwe maatrege
len te komen
wel moesten komen en begrip voor
de vissers, die huizenhoge golven op
zich zagen afkomen.
"Veel vissers hebben dat begrip
wel dat de tongstand achteruit
loopt. Het is echter moeilijk als je
in de quotering zit, de oliecrisis
werd ^geschipperd achter de ru* hebt' verminderde
Vooral halverwege de jaren zestig
was er een driftige groei in de
vangst op tong (een typisch
Hollandse aangelegenheid, ruim 87
procent van de tongvangst is voor
rood-wit en blauw).
"Met name '63 was een bijzonder
goede jaarklasse. We hebben gecon
stateerd. dat goeie jaarklassen vaak
volgen op een strenge winter. Het
de oliecrisis verband
Aanvoer van platvis.
bankkredieten krijgt voorgeschoteld,
het is moeilijk om dan werkloos te
blijven toezien als je collega's alle
verordeningen aan hun klompen
lappen".
De man in IJmuiden en zijn
collega's hebben de ellende van ver
toch zien aankomen. „Onze onderzoekin- vjs nu direct weg. dan breek je de
toonden aan hoezeer de jaarklassen af. De vis krijgt geen
oneven nummers, die
bm beurten mochten uitvaren, wel
pf geen bijvangst van 10 procent,
per motorvermogen en nog meer
variaties. December zou een maand
van stilliggen worden, maar mede
pnder druk van opstandige Urkers
Zeeuwse vissers trok men
keer op uit en ving.
1_In enkele gevallen sloeg Justitie tongstand jaar in jaar uit achterliep kans echt groot te worden
"daadwerkelijk toe. Economische en al in '68 hebben we herhaalde fjks gewicht te krijgen. Want ook
politierechters deelden boetes uit, waarschuwingen laten horen. We dat wordt vaak vergeten, de
maar in Zwolle bond een rechter de krijgen nu wel eens het verwijt: nu quotering is op gewicht ingesteld:
kat de bel aan toen dertig Urkers komen jullie met je waarschuwin- van ZWare tongen en schollen heb je
pp het matje moesten komen. Hij gen, jrllie cijfers, die hebben geleid min<j.?r nodig".
achtte voldoende twijfel aanwezig tot beperkende maatregelen, naast piatviskenner De Veen: "De vissers
te leggen al die andere moeilijkheden. Maar vaak; de zee geeft, de zee
niet geheel procent kleiner zijn dan op de
duidelijk. Dus in de jaren daarna eerste dag van dit jaar het U
was er volop tong. Tong is na 1 jaar was. Het vorig
ongeveer 9 centimeter, na twee jaar tegen de regels
19 en na drie jaar 28. De wettelijk aangevoerd. Daarbij moeten vermoe
voorgeschreven minimummaat is 24 delijk nog enkele duizenden
centimeter, waaruit kan worden worden geteld, die illegaal, bi
geconcludeerd, dat na ruim twee afslagen om. werden verkocht. Het
Jaar de vis groot genoeg is om te was nauwelijks een geheim, dat op
worden gevangen Vang je de jonge adressen in Arnemuiden. Vlissingen
efficiënter Tong
Zcu Je de Jonge
willen beschermen, dan zou de
jaar werd - huidige zone van twaalf mijl voor
- 15.200 ton tong de kust zeker tot dertig mijl moeten
worden verbreed. Het is overigens
-.«b niet alleen de mens, die de Jonge
orden geteld, die illegaal, buiten de platvis belaagt. Ook de kabeljauw
"Er zal minder moeten worden gevist.
Een deel van de vloot moet aan de
kant. of met deze vloot moet minder
worden gevist".
Dan duidt de heer De Veen op
gevaren, die aan de horizon dagen.
"Invoering van de 200-mijlszones of
verdeling van de Noordzee in
visserij zones, zoals nu de mijnbouw-
gebieden". Zou de bestaande EEG-af-
spraak teniet worden gedaan - het
mogen vissen in eikaars wateren -
dan zou dat een zware klap
betekenen voor onze vissers en met
name de Urkers. De schatting is dat
80 procent van de hedendaagse
vangst, met name op tong. zou
verdwijnen- Een besluit in die
richting zou met aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid ook
betekenen, dat de huidige manier
van vissen (de boomkor en het
gebruik van wekkers, zware kettin
gen, die de platvis opjagen van de
bodem) zou worden verboden.
Wat gebeurt er dan, het Nederland
se deel van de Noordzee zal snel
zijn leeggevist en veel vis zal zijn
gevlucht naar delen, die aan andere
landen zijn toegewezen. Blijven de
EEG-partners bijeen en zou men
ondanks de verdeling in nationale
zeeparten toch in eikaars water
mogen vissen, dan zou de Nederlan
der met het verdwijnen van de
boomkor machteloos staan",
schol; het vorig Jaar Tong is een lepe vis, naarmate hij
gingen de vissers 60 procent
t ongquotering 9200 ton
procect over de scholquotering.
kan
De ruim 15.000 ton gevangen tong
betekende ruim 87 procent van de
totale, internationale, vangst op de
Noordzee. .Na het bekend worden Wie de rtatisWtal
rhefSïrSrSptm™ piek tegenkomen, verooraa.kt door
kabeljauw zijn vastgesteld zoals '74.
zal die rond vis enkele jaren daarna
vreselijk huishouden onder de jonge
platvis. Later gaat de kabeljauw
over op ander voedsel", aldus de heer
De Veen.
het RIVO
ouder wordt is hij moeilijker te
vangen. De wekkers schrikken hem
op en Jagen hem omhoog, in de
netten. Met veel technische inspan
ning is het mogelijk die lepe oudere
vis te vangen, maar er zijn weer
weinig tongen, die de kans krijgen
om oud te worden,
quotering zal iedereen zeggen.
Omdat je schol nooit alleen vangt. Het RIVO: "Je kunt aannemen, dat
Er zit altijd een percentage tong bij. 90 procent van een Jaarklasse na
Nu zou men dat kunnen ondervan- twee jaar is verdwenen",
gen door bijvoorbeeld de beugvisse- heer Veen; 'iedereen moet
rij. «De beug is een systeem van ervan worden overtuigd, dat de
be aasde lijnen). Maar dan is er vette Jaren voorbij zijn. Quotering is
weer een andere bijvangst: soorten een stap in goede richting. De
schaarse rondvis. individuele visser heeft vaak wel
"Om misverstanden te vermijden, de
schol is niet overbevist". zegt de
besloot de zaak
i het Europese Hof voor een dat is onterecht. Wanneer ik
'-juridisch advies. Een collega in over de slechter wordende tongstand
^laarlem volgde. De advocaat-gene- sprak in het land zaten er vijf
mr. Bos besloot de officieren mensen uit de visserij in de zaal.
justitie te verzoeken alle Nu puilen ze eruit".
begrip, is niet schuldig, maar
tesamen is men in gebreke gebleven.
Wij biologen geven lijnen aan. lanes
volgingen van vissers
I schorten.
Ibe kamerleden Waalkens (VVD) en
Ipeurtsen (VVD) vroegen deze week
i minister Van Agt de tenuitvoer-
;ing van een „tongvonnis" op te
orten. totdat het hof uitspraak
heeft gedaan.
(Grote vraagtekens dus, nu de
Ambtenaren van de AID in een hoek
haan te noteren en te staffelen en
rustig doorgaan met
hitladen van tong en schol boven
pet quotum.
ar komt nog iets bij. Het is heel
mogelijk, dat zal worden
loten de in januari gevangen
ïoeveelheid tong en schol niet in
iet licht van de eenmaandelijkse
■egeling te zien maar in de
arquotering. Dat zou betekenen,
lat sommige nu „bekeurde" vissers er
eliswaar „overheen zitten", maar
dat later kunnen verrekenen
De
Laten we eens wat cijfers noemen,
die de ongunstige situatie van de vangen
het RIVO tong onderstrepen. curve
l het Zonder beperkende maatregelen zal
t de de tongstand op 1 Januari 1977 20
het geleidelijk groeien van nieuwe Je zou ook kunnen denken aan het
het geven van vangstpnognoees. ^.rSen ,Ze bltlven dan ln de overboord zetten van tong. maar
Terug naar des vissers opmerking; netten hangen. Biologen noemen die met de huidige motorkracht, de welke oen opiossing zou kunnen
'Tong genoeg". „Ik heb al gezegd, in uitschieter, de recruteringspiek. snelheid wa^rI"ee ov^T f
het voorjaar tekent zich de paaipiek De heer De Veen: "Laat men zich bodem worden getrokken, wm-dt
af De tong is nogal makkelijk te dit jaar niet verheugen op die deze platvis compleet gezandstraald,
en in de maand mei zal de tweede piek. De jaarklasse '74 was Een snelheid van 6 mijl per uur is
het hoogste punt hebben matig tot zwak
bereikt". sterk doorwerken
„De tong paait in ondiepe wateren. den".
zeker niet vernietigend. Je zult dus schol- en
i de herfstmaan- tongvangst op elkaar moeten
afstemmen".
worden gevonden".
Aan de andere zijde wachten de
politieke en sociaal-economische
motieven en problemen- Die het
trekken van een rechte lijn erg
moeilijk maken.
LEIDEN „Vrouwen zullen echte
mensen worden, mannen zullen een
nieuwe manier vinden om man te
zijn.Dit schrijft Elizabeth Su
therland in „The youngest revolution.
A personal report on Cuba". De
schrijfster van het boekje „Vrouwen
op weg". Els Postel-Coster en Joke
Schrijvers, gebruiken deze filosofie
om aan te geven hoe emancipatie-
vuotum. Of in een kwartaalquo- beleid gekoppeld dient te worden aan
tum. want een nieuwe regeling staat de ontwikkelingssamenwerking.
Ivoor de deur. in iiun „terrein verkenningen in de
'ie gaat in de richting van een culturele antropologie" proberen zij
wartaalquotum. Het is voorstelbaar antwoord te geven op de vraag, wat
gebeurt: het eerste kwartaal de rol van de vrouw in het ontwikke-
is erg goed, traditioneel door de lingsproces is. Volgens hen is de eni-
baaipiek. er wordt relatief veel ge manier om tot een goed ontwikke-
pevangen, en het quotum van 9200 lingsbeleid te komen het inschakelen
vrouw hierbij.
son over het hele jaar zal voor
feoed deel worden opgesoupeerd.
Waarmee alles weer wijst op
moeilijkheden achterin het jaar, als
de schepen weer gedwongen zullen
worden werkeloos aan de kade te
liggen. De vissers, en met name de
Urkers. die de vette jaren hebben
De auteurs vinden, dat er aan de
positie van de vrouw in de derde
wereld hoognodig iets moet worden
gedaan. Zonder te willen betuttelen,
zonder inbreuk te doen op de vrije
de ontwikke-
zien verglijden en nu tegen enorme lingslanden, achten zij het noodza-
bankschulden aankijken, zullen dat kelijk, dat deze vrouwen bewust wor-
moeilijk kunnen verkroppen. den gemaakt van de mogelijkheden,
De vaagheid blijft. die de modernisering biedt.
Velen vinden dat het visserijbeleid
dringend aanpassing behoeft. Het Het zou echter fout zijn, de vrou-
tweede-kamerlid Hartmeyer PvdA) wen daar alle mogelijkheden voor te
heeft een dag of tien geleden de spiegelen, zonder de heersende denk-
aanstelhng van een staatssecretaris beelden te veranderen, aldus
van visserij bepleit. Ook al omdat de schrijfsters. Wanneer dit wel zou
de saneringsplannen grotendeels in gebeuren, zou een schijnemancipatie
het water zijn gevallen.
Het zal de eerste tijd blijven
rommelen en ondanks de bittere
noodzuak van quotering - anders
valt er straks niets meer te vissen -
zullen de vissers, die klap op klap
hebben gekregen veel meer duide-
tot stand komen, die de
derde wereld verder van huis helpt,
dan tot nu toe het geval was.
Bij het emancipatiebeleid moet dan
ook vooropstaan, dat zowel man als
vrouw zich bewust worden van de be-
Dinsdag werd aan minis
ter Pronk van Ontwikkelingssa
menwerking een boekje aange
boden („Vrouwen op weg"), dat
is samengesteld door Els Postel-
Coster en Joke Schrijvers, twee
cultureel antropologen van de
Leidse Universiteit.
Het is het resultaat van een
onderzoek naar de rol van de
vrouw in het ontwikkelingspro
ces. zoals dat op verzoek van de
minister door een team van an
tropologen is verricht.
Onmiddellijke aanleiding tot
het onderzoek was de conferen
tie in het kader van het Inter
nationale Jaar van de Vrouw.
De auteurs geven niet alleen
informatie, maar doen ook sug
gesties voor verbetering van ont
wikkelingskansen voor de vrouw
en daarmee voor de samenle
ving als geheel.
Naar aanleiding hiervan had
den wij een gesprek met de t
schrijfsters, waarvan u hier
verslag aantreft.
Doot
Annemiek Ruygrok
lijkheid wensen in het beleid ten staande denkbeelden en nieuwe denk-
van de quotering. beelden leren accepteren. Schrijfsters
met de vissers een beetje als zijn van mening, dat de aohterstand
met de vissen, als er een van vrouwen in de derde wereld nog
vooruitzwemt volgen de anderen. verscherpt is door de industrialisatie.
De tijden van enorme winsten zijn „Terwijl overal ter wereld plannen
voorbijde tong raakt op. En het is werden gemaakt om 't nationaal pro-
bepaald niet zoals eenvisserman het dukt door middel van industrialisatie
RIVO toevoegde: Morgen is het weer op te voeren, bleef de „onzichtbare"
over. produktie van miljoenen vrouwen op
Joke Schrijvers en Els Postel-Coster „Vrouwen op weg".
het land en in de huizen plaats vin- daar verandering in aan te (laten)
den met de primitiefste middelen en brengen,
ten koste van de zwaarste lichame
lijke inspanning". Schrijfsters constateren onder meer
Dat in deze situatie verandering dai door de modernisering en indu-
moet worden gebracht, staat voor Els strialisatie grote groepen vrouwen in
Postel en Jöke Schrijvers vast. Op zelfstandigheid en medezeggenschap
korte termijn is dat onmogelijk, het zijn achteruitgegaan. Ze zijn doordat
zal tientallen Jaren vergen voordat de
mens in de derde wereld zich bewust
wordt van zijn positie en bereid is
man werd gedeeld, moet
door hen worden volbracht. Daarbij
komt, dat zij, omdat de man geld is
gaan verdienen, veel afhankelijker
van hem zijn geworden dan voorheen
het geval was.
Op die manier snijdt het mes aan
twee kanten: hun land wordt bevrijd
en zelf worden zij het ook".
De auteurs zijn van mening, dat de
vrouwen uit de ontwikkelingslanden
alleen zich op den duur moeten organiseren
in vrouwenorganisaties. „Zonder dat
een vijandige houding ten opzichte
van de mannen worden gekweekt.
Groepsvorming onder de vrouwen is
zonder meer noodzakelijk ter verkrij
verstoten waren. Doelloos zwierven ze
eigenlijk een beetje rond. Ze kwamen
in de stad terecht en daar hebben
ze met hulp van anderen een weve
rij opgezet. De fabriek wordt zelf
standig door deze vrouwen draaiende
gehouden. Ze wonen bij elkaar. Pas
sen op eikaars kinderen en kunnen
zich op deze manier aardig handha
ven". Aan het eind van het boekje
worden een aantal suggesties voor
nader onderzoek gegeven. Volgens de
schrijfsters moeten o.a. de familie
systemen. de juridische positie, ge
zondheid en voeding, onderwijs en
economische positie in de derde we
reld-landen worden doorgelicht.
Enkele maanden geleden gaf mi
nister Pronk opdracht een onderzoek
in deze geest op te zetten in vier
zogenaamde concentratielanden. Dit
zijn landen, die voorrang hebben wat
ontwikkelingshulp van Nederlandse
zijde betreft. „In ieder geval zal er
een ploeg naar Suriname gaan, ver
der staan op het lijstje twee landen
in Afrika en waarschijnlijk Sri Lan
ka (het voormalige Ceylon)
Dat de Leidse Universiteit dit on
derzoek niet alleen aankan, is al on
derkend. „Er wordt samenwerking ge
zocht met de Landbouwhogeschool
van Wageningen en met de Universi
teit van Nijmegen".
Waarschijnlijk zal nog een derde
universiteit worden ingesohakeld. Het
onderzoek zal ongeveer vier jaar ver
gen. Het eerste half Jaar wordt hier
in Nederland gestudeerd, daarna
wordt een half Jaar „veldwerk" in de
desbetreffende landen gedaan. Vervol
gens worden de gegevens hier nader
uitgewerkt.
Op een vrag of alleen vrouwen aan
't onderzoek zullen deelnemen, wordt
bijv. in de stad gin
gen werken, achtergebleven op het
platteland. De taak, die eerst met de
„Het is niet voor niks, dat er in
Angola, in Latijns-Amerika en ande
re landen in ontwikkeling zoveel vrou
wen in de bevrijdingsbeweging zitten.
ging van har zelfbewustzijn. Het is lachend geantwoord: „Ook mannen
een middel om zelfstandiger te wor- zijn hierin geïnteresseerd. Misschien
den. onafhankelijker. Om een voor- kunnen er een paar voor worden
beeld te noemen: Namibië was een vrijgemaakt". Een kwestie van eman-
n, die door haar man cipatie?
