IJsland gaat met Engeland breken 81/2% op Pandbriefbiljetten (2jlÊ_ Lijst agenten van CIA. in Frans dagblad ALCOHOLISME NEEMT IN ENGELAND VERONTRUSTENDE OMVANG AAN Kleine top over Angola Aantal stakenclen in Spanje naar 300.000 EGYPTE DESNOODS ZONDER PALESTIJNEN NAAR GENEVE Weinig marges in het Rhodesisch debat zwart-blank Ambassadeur van Engeland moet Argentinië verlaten SCHOTLAND EN WALES IN LAGERHUIS O Westland Utrecht WOENSDAG 14 JANUARI 1976 PAGINA LONDEN (AP) Groot-Brittan nie loopt de kans tegen 1980 opge scheept te zitten met zo'n 1,5 miljoen alcoholisten op een totale bevolking van ongeveer 50 miljoen, zo is in een rapport van de Britse raad voor voor lichting op het gebied van gezond heidszorg gezegd. Volgens het rapport mag worden aangenomen dat vrouwen tenminste een derde van dat aantal voor hun rekening nemen. Tevens stelde het rapport dat het cijfer van 1,5 miljoen het aantal dan bekende gevallen van alcoholisme aangeeft. Er is, aldus de raad. een zeer grote kans dat er nog miljoe nen anderen zijn die in stilte drin ken of zich aan de gewoonte hebben overgegeven. De raad rapporteerde dat tussen 1969 en 1974 het gebruik van alco hol in Groot-Brittannie is toegeno men met 76 miljoen liter "absolute alcohol" tot een totaal van 280 mil joen liter pure alcohol per jaar. De raad liet verder weten dat er geen juiste cijfers bekend zijn over 't aantal alcoholisten in Groot-Brit tannie. Men vermoedt dat er onge veer 300.000 alcoholisten zijn die nog steeds werken terwijl er naar schat- ting 100000 zijn die werkloos zijn In het rapport wordt verder gezegd dat er ongeveer 4 miljoen mensen in direct betrokken zijn bij alcoholis me of buitensporig drinken. De raad is in samenwerking met de plaatselijke gezondhsidsoutorite:- ten een landelijke campagne begon nen om de Brits? bevolking te waarschuwen voor overmatig drank- gebru.k. In haar rapport werd een opsomming gegeven van verschei dene verontrustende ontwikkelingen in de periode tussen 1969 en 1974. O Er is een toename geconstateerd van ongeveer 5 procent in het aan tal opnamen in psychiatrische in richtingen van mensen met door al cohol veroorzaakte problemen. Het aantal geconstateerde geval len van r jden onder invloed steeg met 47 proeent van 114000 in 1963 raar 170.000 in 1974. E?n toename van bijna 33 pro cent van het aantal buitenspo rig drinkende jongeren in de leef tijd van 14 tot 18. In Groot-Brit- tannië is het jongeren onder de 18 Een toename van het aantal vrouwelijke alcoholisten. In 1965 was het een alcoholiste op iedere acht mannelijke, in 1975 was die verhouding een op drie. Volgens de berekeningen van de raad zal het alcoholisme in 1980 het Britse bedrijfsleven voor ongeveer 80 miljoen dollar schade door gro- duktieverlies berokkenen terwijl het ng ongeveer 40 miljoen dol- sociale uitkeringen zal kos- Het bericht voegde aan deze bere keningen toe dat het tragisch is dat ondanks sche hulp baar zijn, die hulp v vragen. goede therapeuti- a adviezen die beschik- niet meer mensen zijn ar zichzelf of anderen REYKJAVIK (AFP) IJsland zal zijn diplomatieke betrek kingen met Groot-Brittannië met ingang van vandaag of mor gen verbreken. Dit heeft de IJslandse minister van Handel, Gunnar Thorodd- sen, bekendgemaakt. Thoroddsen zei dat uit het onderzoek van de raad voor de scheepvaart was gebleken dat het Britse fregat „Leander" vorige week vrijdag opzettelijk de „Thor", een vaar tuig van de IJslandse kustwacht heeft geramd. Het officiële besluit de betrekkin gen met Engeland te verbreken zal pas bekend worden gemaakt na dat de regering met de commissie van buitenlandse zaken van het par lement de kwestie besproken heeft. Dat gesprek vindt vandaag plaats. De voorzitter van bovengenoemde commissie, Thoraren Thorarensson. zei dat IJsland aan Noorwegen zal vragen zijn zaken in Londen te be- behartigen. De secretaris-generaal van de NA VO, mr. Luns. vertrok vandaag naar Reykjavik om in het visserijgeschil tussen Engeland en IJsland te be middelen. Maandag wijdde de NAVO-raad in Brussel een bijzondere zitting aan het geschil en nodigde de twee be trokken landen uit snel de 'drin gend noodzakelijke oplossing' van het conflict te vinden. Volgens de raad is het meningsverschil ook voor het bondgenootschap als geheel scha delijk. IJsland heeft eerder al gedreigd met uittreding uit de NAVO. De ver dragsorganisatie heeft in Kevlavik DAR ES SALAAM (AP) Pre sidenten van vier Afrikaanse staten zijn gisteren bijeengekomen voor een privé-overleg over Angola, na het fa len van de topconferentie te Addis Abeba van de Organisatie voor Afri kaanse Eenheid over hetzelfde onder werp. De gesprekspartners zijn 4e pre sidenten Julius Nyerere (Tanzania) en Samora Mac hel (Mozambique), die voorstanders zijn van steun aan de MPLA, en Kenneth Kaoenda<Zam bia) en Chama (Botswana), die er voor zijn dat in Angola een regering van nationale eenheid komt waarin de MPLA. de FNLA en de Unita sa menwerken. Hoe lang het onderhoud in Dar Es Salaam zal duren is niet bekend gemaakt. Strijdkrachten van de volksbewe ging voor de bevrijding van Ango la (MPLA) hebben inmiddels de militaire luchthaven tot, 80 kilometer ten noordwesten van het voormalige FNLA-bolwerk. Carmor.a ingenomen. FNLA-troepen. die de luchthaven bewaakten, werden vokomen verrast en gingen er in de ontstane paniek vandoor. Volgens berichten uit Loean da zijn 12 uit Zaïre afkomstige toe- s:ellen buitgemaakt. De Cubaanse militairen zullen in Angola blijven zoalng zij daar nodig geacht worden door de MPLA. zo heeft de Cubaanse vice-premier voor buitenl. aangelegenheden, dr. Car los Rafeal Rodriquez, gisteren ver klaard. "Wij zijn niet in Angola voor per soonlijk gewin. Wij zijn er heen ge gaan om met de wettige regering samen te werken en wij zullen doen wait de regering ons opdraagt". President Ford zal het Congres volgende week na het winterreces verzoeken het embargo op Ameri kaanse hulp aan Angola cp te hef fen. Ford's perschef Ron Nessen deel de dit mee toen hem vragen werden gesteld over de reactie van de pre sident op de afloop van de buitenge wone zitting van de Organisatie voer Afrikaanse Eenheid. BUENOS AIRES (Reuter) Ar gentinië heeft de regering in Londen verzocht haar ambassadeur uit Ar gentinië terug te trekken in verband met het geschil over de Falkland- eilanden. Dit heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken in Buenos Aires gisteren in een communiqué bekend gemaakt. De Argentijnse ambassadeur in Londen, die op het ogenblik in Buenos Aires is, zal daar voorlopig blijven in afwachting van nadere in structies. Argentinië beschouwt de Falkland- eilanden. in Argentinië bekend als de Malvinas, als behorende tot haar grondgebied. Het Verenigd Koninkrijk, dat de eilanden in 1833 bezette, heeft laten weten de eilanden niet aan Argenti nië te zullen overdragen zonder in stemming van de bewoners, die vrij wel allen van Britse afstamming zijn. "De afgelopen maanden heeft de Britse regering getracht het geschil over de soevereiniteit over de Falk- land-eilanden om te buigen tot een brug voor samenwerking tussen En geland en Argentinië", aldus een woordvoerder van het Britse ministe rie van Buitenlandse Zaken. oo IJsland een basis die door Ame rikanen wordt gebruikt. Na afloop van de zitting van de NAVO-raad verklaarde de IJslandse vertegenwoordiger, To-nasson, dat er niet kan worden onderhandeld zo lang Britse oorlogsschepen de IJs landse visserijzone van 200 mijl niet hebben verlaten. De vertegenwoordiger van Enge land gaf als zijn mening te kennen dat de Britse marineschepen pas kun nen worden teruggetrokken als IJs land geen aanvallen meer doet op Britse treilers. De IJslandse regering heeft giste ren West-Duitsland om steun ge vraagd voor het bereiken van een oplossing voor de kabeljauwoorlog met Groot-Brittannie. zo is offici eel in Bonn bekendgemaakt IJsland en West-Duitsland zijn het wél eens geworden over de vis serij rond het eiland. In het noordwesten van IJsland is inmiddels schade aan huizen aan gericht door een aardbeving, die een kracht van 6,5 had od de 12-punts schaal van Richter. Doden of ge wonden zijn er niet. In het dorp Kopasker werden verscheidene huizen onbewoonbaar. Hier en daar in het dorp en omge ving scheurde de aarde. Na de be ving rook het sterk naar zwavel. De overheid wil een deel van de bevoking van Kopasker evacueren, maar deze operatie kon niet dadelijk worden uitgevoerd doordat d? wegen door sneeuw versperd waren. MADRID (AP) De Spaanse po litie heeft zich gisteren voorbereid op nieuwe confrontaties met demon strerende studenten en arbeiders, na een oproep voor een algehele sta king van bankpersoneel. Indien aan deze oproep gehoor gegeven wordt, stijgt het totale aantal stakende Spaanse arbeiders tot boven de 300 000. De Spaanse regering kreeg er gis teren nog een probleem bij doordat nieuwe stakingen het telefoon- en postverkeer evenals de elektriciteits voorziening dreigen te verstoren. In afwachting van nieuwe demon straties rukte de Madrileense politie In grote getalen uit om de wacht te betrekken bij de universiteit en de industriële voorsteden van de hoofd stad. De ongeveer 2.000 havenarbeiders van Barcelona hadden zich gisteren aangesloten bij de stakingscampag ne waarmee ondergrondse linkse eroeperingen proberen een snelle wij ziging in het politieke bestel van Snanje cf te dwingen. De directeur-generaal van het Spaanse ministerie van justitie voor de betrekkingen met de rooms-katho- lieke kerk, Eduardo de Zulueta heeft od de Spaanse bisschoppen een be roep gedaan zich niet te mengen in de zaken van de regering. Dit heeft de officiële radio bekendgemaakt. 'Tacito", de Spaanse groep jon- g" christendemocratische technocra ten, heeft haar voornemen bekend gemaakt een "federatief politiek verbond" op te richten, "om de gro te sector van de Spaanse samenle ving die de christendemocratische, sociaaldemocratische, liberale 011 onafhankelijke idealen is toegedaan. te bundelen en te vertegenwoordi gen". De groep heeft tijdens een werk vergadering in het weekeinde beslo ten mee te doen aan de eerste vrije verkiezingen die gehouden mogen worden en heeft een motie aangeno men waarin wordt aangedrongen od versnelling van het proces aan de hand waarvan zij wordt geaccep teerd als politieke vereniging. een ladder naar de eerste verdiepingvan een doe-het- zelfuoinkél gaan om gewon den te verzorgen. Door een bomaanslag, waarbij vier mensen werden gedood en acht gewond, waren ingang en trap volledig versperd. Sinds het begin van dit jaar zijn in Noord-Ierland 22 mensen bij aanslagen om het leven gekomen. De bom van gisteren is geclaimddoor de provisionalsvan het IRA. Twee van de doden schijnen provisionals te zijn geweest. De aanslag werd gepleegd juist toen minister Merlyn Rees vcor Ierse aangelegen heden in het nabij gelegen kasteel Stormont een plei dooi hield voor een nieuwe poging tot overeenstemming tussen protestanten en ka tholieken. Hij zei voorts dat Engeland vastbesloten is in Ulster te blijven en de Britse troepen niet terug te trekken. PARIJS WASHINGTON <UPI' Reuter) Het Franse zeer linkse dagblad Liberation heeft gisteren een lijst gepubliceerd met namen van 32 Amerikanen van wie het zest dat zij behoren tot het Franse netwerk van de Amerikaanse cen trale inlichtingendienst CIA. Het blad schreef de lijst te heb ben voltooid na een wekenlang on derzoek door ziin verslaggevers, "die werden geholpen door Ameri kanen die van afschuw zijn ver vuld over de clandestine bemoeie nis van hun regering met het bui tenland". Volgens Liberation worden soort gelijke lijsten gepubliceerd in Mexico, Londen. Lissabon en Stockholm en publiceren Italiaanse kranten bin nenkort de nam^n van 45 Amerika nen die als diplomaten vermomd CIA-ngenten in Rome zijn. "Wij zijn geen oolitieverklikkers en wensen niemands dood", schreef Liberation, verwijzende naar de moord die onlangs in Athene is ge pleegd op een Amerikaan van wie een Griekse krant had geschreven dat hij CIA-agent was. Bij de meeste namen die Libera tion publiceerde stonden adressen, postbusnummer of telefoonnummer vermeld. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington heeft doen weten het noemen van de namen en adressen als agenten van de CIA. "zeer gevaarlijk" te vinden. Klaarblijkelijk verwijze nd naar de moord, drie weken geleden te Athene gepleegd op de Amerikaan se diplomaat Richard Welch die ook had gewerkt voor de Ameri kaanse centrale inlichtingendienst, zei de woordvoerder van het minis terie te Washington dat het publi ceren van lijsten zoals in Parijs is gedaan „buitengewoon onver antwoordelijk is en gekken en fa- natieken kan opzwepen tot het doen van aanvallen op individuale diplomaten". Van andere officiële zijde Is ver nomen dat de regering te Washing ton in verband met de zaak con tact met Parijs had opgenomen maar men wilde niet zeggen of da Franse regering was verzocht od de een of andere manier in te grij pen. De Senaatscommissie voor de ge heime diensten in Washington on derzoekt momenteel beschuldigingen gen dat de CIA in 1974 opnieuw heeft geprobeerd religieuze groepe ringen, culturele organisaties en persinstellingen te gebruiken als dekmantel voor haar activiteit in het buitenland. Infiltratie door de CIA ln derge lijke groeperingen werd in 1967 door het blad "Ramparts" onthuld. Het Congres verbood daarna, de ge heime dienst zich van Amerikaan se organisaties als dekmantel te bedienen. CAIRO NEW YORK AP> Egyp te is bereid zonder de Pales rijnen naar de conferentietafel in Genève terug te keren. Tijdens de conferen tie zal Egypte dan wel proberen te zorgen voor een Palestijnse plaats aan de onderhandelingstafel Dit heeft de Egyptische president An war Sadat gisteren verklaard. Egypte heeft echter gisteren in de zitting de Veiligheidsraad voorgesteld te trachten te bereiken da- de vre desconferentie over het Midden-Oos ten te Genève spoedig werdt hervat, en verklaard dat d? Palestijnse be vrijdingsorganisatie PLO aan die bijeenkomst deel moet nemen. Sadat zei verder dat zijn land het aanbrengen van wijzigingen in de VN-resoluties 242 en 338 over net LONDEN <UPI) Premier Ha rold Wilson heeft gisteren in het En gelse Lagerhuis, aan het begin van een vierdaags debat over Schotland en Wales de mogelijkheid uitgeslo ten dat deze landsdelen geheel onaf hankelijk worden. De regering in Londen is wel be reid tot het verlenen van beperkt Schotse nationalisten dat Schotland zelfbestuur, waarbij Schotland en recht heeft op de olie die voor de Wales eigen voiksvertegenwoordi- kust wordt gewonnen, gingen krijgen. Het parlement van Oppositieleider Margaret Thatcher Schotland zou behalve uitvoerende voorziet grote toeneming van de ook beperkte wetgevende bevoegd- bureaucratie en sprak de vrees uit heid krijgen. voor een verbreking van de Britse Wilson verwierp ook de eis van de eenheid. Midden-Oosten tijdens het Veilig heidsraadsdebat over dit onderwerp afwijst. De Egyptische president zei een en ander tijdens een gesprrk met journalisten in zijn villa even ten noorden van Cairo. Op de vraag of Egypte de onderhandelingen met Is raël zal hervatten in Genève wan neer de Pales tij nen niet aan de conferentie deelnemen antwoordde Sadat: "We zijn in dat geval bereid naar Genève te gaan zoals w? in de cember 1973 gingen en daar voer een plaats voor de Palestijnen aa de onderhandelingstafel te vechten. We zijn van mening dat het proces moet worden voortgezet en vinden dat we geen "nee" tegen alles moeten zeg gen," aldus Sadat. De Ger.eefse vredesbesprekingen van december 1973 werden na twee vergaderingen afgebroken. Israël heeft geweigerd in de toekomst aan besprekingen in Genève deel te ne men wanneer ook de Palestijnen zijn vertegenwoordigd. Egypte sprak zich vorige week uit voor hervatting van de Geneefse be sprekingen voor eind juni en gaf een waarschuwing uit tegen het laten doorkruisen van de vredesinspannin gen door de Veiligheidsraad. Ook de Sowjet-Unie wil zo spoe dig mogelijk hervatting van de Ge neefse conferentie over het Midden oosten, met daelname van de Pa les ijnse bevrijdingsorganisatie PLO op voet van gelijkheid. Zij zal zich "tot het ui terete inspannen opdat deze conferentie slaagt en leidt tot ae vestiging van een rechtvaardige en duurzame vrede". Dit staat in een brief van de Russische minister van buitenlandse zaken AndreJ Gromi- ko aan d? secret a ris-generaal van de Verenigde Nat.es, Kurt Wald- heim. AMBASSATRICE Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de voordracht van mevrouw Anne Armstong als de volgende am bassadrice van de Verenigde Staten in Groot-Brittanniè goedgekeurd. Mevrouw Armstong (48), echtgenote van een rijke veehouder uit Texas en présidentièle adviseuse tijdens de regering van president Nixon zal in Groot-Brittannië Elliot Richard son opvolgen. Deze vertrekt vrijdag naar de Verenigde Staten om het ambt van minister van Handel op zich te nemen. Er is een ideale manier van sparen: Pandbriefbiljetten van de Westland- Utrecht. Dat zijn waardepapieren aan toonder met een looptijd van 5 jaar, in coupures van 1000 en 10.000. Ook als u eerder wilt inwisselen, krijgt u Voor de aankoop van Pandbriefbiljetten een zeer aantrekkelijke rente, opklimmend kunt u zich ook wenden tot uw adviseur van 6% na 2 jaar tot 81/2% op basis van voor verzekeringen en belastingen. De samengestelde interest Zo groeit Westland-Utrecht leent dit geld o.a. voor 1.000 in vijf jaar naar 1.504. het verstrekken van hypotheken. Uw geld is dus zeer veilig belegd. Hypotheekbank nv Leiden, Botermarkt 28, hoek 't Gangetje, 071-132645 SALISBURY (REUTER/ANP) Wordt het oorlog of vrede in Rho- desie? Dat is dezer dagen in Salis bury het onderwerp van veel specu laties, zowel in blanke als in Afri kaanse kringen. De vraag wordt in gegeven door de huidie onderhande lingen tussen de blanke minderheids regering van premier Ian Smith en een deel van de Afrikaanse Natio nale Raad onder leiding van Joshua Nkomo. De afgelopen tien jaar hebben de Rhodesiers al herhaaldelijk hun krachten beproefd op het netelige probleem van en constitutionelere geling, tot dusver zonder resultaat. Als de huidige onderhandelingen ook mislukken is een neiuw querrilla- offensief, mogelijk op groter schaal dan de vorige, te verwachten. In Salisbury meent men dat er een reeks constitutionele voorstellen op tafel ligt, waauit men probeert een wederzijds aanvaardbare for mule te distilleren. Daarbij zouden vroegere grondwetten van Rhodesie nauwkeurig worden bestudeerd, ook die van 1961, waarin een ingewik kelde formule is uitgedokterd met gescheiden kiezerslijsten voor blank en zwart. Ook zou er een plan voor een gemeenschappelijke kiezerslijst op tafel liggen, met een gekwalifi- cieerd kiesrecht (gebonden aan on derwijs bezit of inkomen). In stam verband levende Afrikanen zouden vervallen worden verklaard van hun traditionele rechten op land als ze voldoen aan de voorwa arden voor het verkrijgen vn stemrecht. Nkomo heeft herhaaldelijk ver klaard dat hij streeft naar een on middellijk Afrikaans meerderheids- bewind. Maar Smith zal proberen de machtsoverdracht aan de Afrikanen zo veel mogelijk op de lange baan te schuiven. Een overeenkomst waar in een duidelijk tijdsshema voor de ontmanteling van 't blanke regime is opgenomen zonder de regering-Smith in een onmogelijke positie tegenover haar blanke kiezers plaatsen. Smith heeft gezegd dat op de een of andere manier conclusies getrokken zullen moeten worden uit het huidige ge sprek. Het ziet er niet naar uit dat hij door de knieën wil gaan onder de druk van een van een dreigende grootscheepse querrilla. Hij heeft, ook in het openbaar, duidelijk ge maakt dat de Rhodesiche veiligheids troepen naar zijn mening opgewas sen zijn tegen welke querrilla dan ook. Maar tegelijkertijd wil zijn rege ring toch wel graag de politieke en economische voordelen oogsten die voortzetting van vreedzame on derhandelingen zou opleveren. Maar ook Nkomo heeft veel te verliezen. Sinds de scheuring in de ANC-gelederen is nooit duidelijk geworden, op hoeveel steun onder de Afrikanen Nkomo kan rekenen. Maar door op eigen houtje onder handelingen met Smith te begin nen is zijn toekomstige rol in be langrijke mate afhankelijk van het welslagen van deze onderhandelin gen. Als de besprekingen niets op leveren kan zijn ster snel dalen. De radicale vleugel van bisschop Moe- zorewa en dominee Ndabanin- gi Stihole, leider van de vroegere ZANU-guerrillastrijders, krijgt dan waarschijnlijk de overhand. De leiders van de aangrenzende Afrikaans? landen hebben tot dus ver opzettelijk geen partij gekozen in het conflict binnen de ANC. al geeft de Zambiaanse presient Kenneth Kaoenda min of meer be dekte steun aan de gematigde vleu gel van Nkomo. Officiéél wachten de Afrikaanse staatshoofden af wat Nkomo er van terecht brengt. Als hij taalt zullen ze hun posities op nieuw moeten overdenken, en mo gelijk een strijdvaardiger koers tegen het minderheidsbewind in Salisbury gaan steunen. Het ziet er naai- uit dat onder handelingen nog wel enige tijd zul len duren. Smith heeft geen reden om de zaken te overhaasten. Voor lopig is het betrekkelijk rustig in Rhodesie. De guerrilla langs de noordgrens, die begin vorig jaar op zo grote schaal oplaaide dat de blanke Rhodesiërs zich ernstig zor gen gingen maken, is de laatste maanden sterk verflauwd. Maar de dreiging van gewapende acties blijft, en dwingt de regering om een naar verhouding sterke veilig heidsmacht paraat te houden. Volgende week worden de onder handelingen waarschijnlijk hervat. De uitslag blijft voorlopig uiterst onzeker, want beide partijen heb ben weinig manoeuvreer-ruimte. Nkomo kan geen grondwets-voor- stellen aanvaarden die tekort doen aan de verlangens en aspira ties van de Afrikaanse nationalis ten Een slap aftreksel van de Afrikaanse eisen zal niet verkoop baar zijn aan de grote meerderheid van de Afrikanen, die tijdens eerdere Britse bemiddelingspogin gen al duidelijk hebben gemaakt dat ze niet tevreden zijn met een lege dop, en ook niet met een half ei. Smith op zijn beurt kan zich weinig concessies permitteren na dat hij zijn blanke landgenoten ja renlang heeft verzekerd dat hij de macht nooit uit "beschaafde dus blanke" handen zal geven. Hij zou dan een flinke stembus-nederlaag riskeren tegenover de voorstanders van de harde lijn. die van geen wij ken van de blanke suprematie wil len horen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 9