KVP en PPM? voorwaarden
aan PvdA
Lubbers neemt het
op voor Den Uyl
...en gisteren
(f%^)i/andaag...
toegelicht
/HflOiOl programma
„WegwerparbeidersweL zal het wel halen
Niet meer als bijwagen gebruiken"
CDA zou
op dit
moment
winnen
Den Uyl slikte zijn „lesje" in
MAANDAG 12 JANUARI 1976
DEN HAAG (SP) KVP-part ij voorzitter Wim Vergeer wil
alleen voortzetting van de samenwerking met de PvdA in de
regering na 1977 als aan drie keiharde voorwaarden wordt vol
daan.
Vergeer noemde ze in het V AR A-programma In de rooie haanz
de PvdA moet de christen-democraten niet meer als bijwagen ge
bruiken. maar met hen als gelijkwaardige partners omgaan
de christeii-dem oer aten moeten een grotere stem in het kapittel
krijgen
de PvdA moet afstand doen van enkele radicale plannen en meer
bereid zijn compromissen te sluiten.
De KVP-voorzitter zei het een
"ongelukkige zaak" te vinden als
voor het einde van de rit (25 mei
1977) een einde zou komen aan het
kabinet- Den Uyl, waarin PvdA,
KVP, ARP, PPR en D'66 samen
werken.
Gezien de huidige economische
situatie is het van het grootste be
lang, als de grootste partij (PvdA)
regeringsverantwoordelijkheid blijft
dragen. Dat is onder meer nodig voor
de arbeidsrust, de arbeidsvrede", zei
de KVP-voorzitter.
PvdA-voorzitter Ien van den Heu
vel stelde hier tegenover: „De Party
van de Arbeid kan niet ingehuurd
worden om puin te ruimen. De PvdA
wil mee regeren als de hervorming
van de maatschappij uitgangspunt
is". Mevrouw Van den Heuvel dreig
de: "Als wij moeten constateren dat
we onze kiezersbeloften met de
christen-democraten in de regering
Volgens enquete:
DEN HAAG Wanneer er
vandaag kamerverkiezingen zou
den worden gehouden zou de
CDA als grootste partij uit de
bus komen. Dat is het verras
sende resultaat van een in op
dracht van de AVRO, door het
bureau Lagendijk uitgevoerde
opiniepeiling. Als KVP, ARP en
CHU samen de verkiezingen zou
den ingaan zouden zij 36% van
de stemmen halen. Bij de vorige
peiling, een half jaar geleden,
was dat nog maar 30%. Wan
neer de drie christelijke partijen
er niet in zouden slagen geza
menlijk één lijst te vormen
kunnen ze rekenen op 32%. van
de kiezers. Even verrassend als
het CDA-succes is wel de terug
gang van de PvdA. vergeleken
bij vorige opinie-peilingen.
De socialisten zouden 29.3%
van de stemmen halen. Augus
tus vorig Jaar was dat nog 35%
en in vergelijking met de vorige
tweedekamerverktezingen haalt
de PvdA slechts 2% meer.
Met de PPR en D'66 eamen komt
de PvdA op 35,6% van de stem-
De opmars van de VVD komt
nog niet tot stilstand. De partij
van Hans Wiegel komt volgens
de peiling van bureau Lagendijk
op 22,2%, wat iets meer is dan
het resultaat van augustus vorig
jaar en vergeleken met de laat
ste kamerverkiezingen een winst
van 8%. Als mogelijk leider van
het CDA zien 24% van de kie
zers oud-premier Biesheuvel.
ARP-fractievoorzitter Aantjes
kreeg 21% van de stemmen ter
wijl de vader van het CDA.
prof. Steenkamp en KVP-frac-
tievoorzitter Andriessen ieder
16 %c behaalden.
NEDERLAND I
18.45 TV-inf. voor Surinamers en Surinaamse Nederlanden
(NOSJ
13.55 Journaal (NOS)
19 05 AVRO's 3x20 (AVRO)
21.05 C'olumbo (AVRO)
21.35 Journaal (NOS)
21.50 Supei-stars 1975 (AVRO)
22.55 Ontdek je plekje (AVRO)
23 00 Symbiose
23.04 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18 45 Paulus de boskabouter (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Suske en Wiske (TROS)
19.30 Doctor Who (TROS)
20.00 Journaal (NOS)
20.25 Ik slaap wel op de bank, blijspel (TROS)
72.10 Aktua tv (TROS)
22.55 Journaal (NOS)
Gasten in de Rooie Haan' waren zaterdag v.l.n.r. PvdA-voorzitter, mevrouw Ien van den Heuvel,
de omstreden en binnenkort aftredende Amsterdamse PPR-wethouder Roel van Duyn en KVP-voor-
ter Vergeer.
kunnen maken zie ik het
niet langer zitten".
Haar voorwaarden:
- grotere greep van de werknemers
op de investeringsbeslissingen;
- het onmogelijk maken van spe
culatie met grond;
- het verder verkleinen van inko
mensverschillen.
Naar aanleiding van de problemen
in Amsterdam zei mevrouw Van der
Heuvel dat de PvdA blijft kiezen voor
de PPR". Zij heeft, evenals fractie
leider Van Thijn, het optreden van
Amsterdams burgemeester Samkal-
den "als benoemd burgemeester" ver
oordeeld. "Samkalden is fout geweest"
zei mevrouw Van den Heuvel. „Ik
meen, dat elke voorzitter tegenstel
lingen moet overbruggen en niet
aanvallen".
Burgemeester Samkalden heeft als
voorzitter van het college van B en
W verklaard, dat samenwerking met
wethouder Van Duyn niet moge
lijk was.
Het bestuur van de PPR voelt mdet
veel voor voortzetting van het ge
sprek met de PvdA over een nieuw
regeerakkoord voor de periode na
1977. De lust tot verder praten is de
PPR vergaan door de houding van
de PvdA in Amsterdam, waai- PPR-
wethouder Roel van Duyn is ge
dwongen tot aftreden.
De landelijke kerngroep van de
PPR beslist 31 januari of de geza
menlijke programma-besprekingen
worden voortgezet.
Zeilen De Engelsman Chris
Law is gisteren in Brisbane offi
cieel tot winnaar uitgeroepen van
het toernooi om het wereldkam
pioenschap zeilen in de finnjollen-
klasse. De Nederlander Peter Volle-
bregt werd in het totaalklassement
17e.
Toen ruim drie weken geleden
een eind kwam aan de bezetting
van het Indonesische consulaat, trad
kort daarna een vrijwel volledige
stilte in bij de televisie. Alsof er geen
Zuidmolukkers meer bestonden. Over
de Surinamers, over wie we ons in
november nog zo druk hadden ge
maakt, hoorde Je natuurlijk al he
lemaal niets meer. Van de aardbo
dem verdwenen. Maar nu het ge
sprek tussen de Zuidmolukse leiders
en de Nederlandse regering nadert,
keren de Zuidmolukkers weer terug
op het televisiescherm.
Zondag sprak Brugsma in "Infor
meel" iNOS) met twee Zuidmoluk
kers (onder wie Etty Aponno, voor
man van de Jongeren) en twee kaal
hoofdige Nederlandse intellectuelen,
D'66-kamerlid Nypels en journalist
Paul van 't Veer, onder leiding van
de opvallend omzichtig formulerende
Burgsma waren vooral cte Nederlan
ders aan het woord. Het meest ken
merkende van de discussie vond ik
de zwijgende rol, die Aponno zich
zelf had toebedeeld. Hij sprak
slechts een paar zinnen, niet meer
dan het kennelijk hoognodige. Van
dat zwijgen ging 'n tamelijk grote drei
ging uit, doordat de regisseur hem,
(terwijl de andere het woord voer
den; vaak met grote close-ups lang
durig in beeld hield. Ik denk maar
liever niet aan de commentaren, die
sommigen van mijn landgenoten bij
dat grote zwijgende hoofd geleverd
zullen hebben.
Over het resultaat van het op
handen zijnde gespek was Aponno
"voorzichtig optimistisch", de andere
Zuidmolukse vertegenwoordiger "niet
erg optimistisch" en Van 't Veer "he
lemaal niet optimistisch". Bij die
laatste visie sloot Brugsma aan met:
Wat gaan de jongeren doen, als aan
minimale eisen niet wordt voldaan?
Aponno: "Daar durf ik me echt niet
over uit te laten". Brugsma besloot
met een boodschap aan het hele Ne
derlandse volk: "Het is een materie
waarover je kunt praten tot Je er bij
neervalt. Maar dat is altijd beter dan
schieten tot je er bij neervalt".
GERARD PAQUES
Rotterdam KVP-minister Lubbers
van Economische Zaken heeft het
opgenomen voor premier Den Uyl.
Op een PvdA-bijeenkomst zei hij de
vele en felle reacties op ce
uitlatingen van de premier voor de
VPRO-microfoon „niet goed te
begrijpen".
„Het was goed dat de heer Den Uyl
dergelijke dingen zei, wanit nu krijgt
iedereen de gelegenheid over de
problemen na te denken voordat er
door de overheid op dit punt
beslissingen worden genomen. We
kunnen niet blijven doorgaan. De
groei van de sociale uitgaven moet
omgebogen worden," zei Lubbers.
De minister van Economische Zaken
keerde zich hiermee tegen een
uitlating van zijn partijgenoot
Andriessen. voorzitter van de
tweede-kamerfractie van de KVP,
Andriessen vond het optreden van
Den Uyl „een miskleun".
Lubbers' verdediging van Den Uyl
lag in de lijn van de reaotie van de
fractievoorzitter van de ARP,
Aantjes. Deze noemde het radio-ge
sprek van Den Uyl „moedig".
De voorzitter van de PvdA, Ien van
den Heuvel, gaf voor de VARA-mi
crofoon Andriessen een fikse veeg
uit de pan. „Impopulaire maatrege
len moeten door onze regeringspart
ners mee gedragen worden," zei zij.
„Op het moment dat er pijnlijke
ingrepen nodig zijn moeten ze niet
bij de eerste de beste gedachte al
hard weglopen, terwijl ze altijd
geroepen hebben dat er bezuinigd
moet worden".
Voor zijn Rotterdamse PvdA-gehoor
wees Lubbers erop, dat het beslag
van de collectieve voorzieningen op
het inkomen in tien jaar is gestegen
van 34 naar 52 procent. „De druk op
het loonzakje wordt erg groot," zei
Lubbers. De minister van Economi
sche Zaken zei, dat het erg veel
moeite zou kasten om de vier
miljoen beschikbare arbeidsplaatsen
te behouden. Hij meende, dat de
werkgelegenheid in de industrie niet
verder mag inkrimpen, maar op 1.1
miljoen arbeidsplaatsen gehand
haafd moet blijven.
Minister Lubbers zei verder dat
het kabinet deze week niet
zou moeten beslissen over de vraag:
wel of geen kernenergie. Hij drong
erop aan de studie over de
toepassing van kernenergie voort te
Vrouw wil baby
doden door kou
GRONINGEN (SP) De 34-ja-
rige mevrouw R. L. van B. uit Gro
ningen heeft de politie bekend, dat
zij de vorige week heeft geprobeerd
haar zeven maanden oude baby te
vermoorden. Zij wilde het kind om
het leven brengen door het naakt
in een onverwarmde kamer te laten
liggen. De vrouw is door de Groning
se politie aangehouden.
De moeder van de verdachte ont
dekte de baby blauw van de kou in
het huis van haar dochter. Op dat
moment was de toesband kritiek. Di
rect levensgevaar is inmiddels gewe
ken.
SCHIPHOL (SP) Kritische op
merkingen over het socialisme in
Zweden heeft minister-president Den
Uyl op het laatste momen ingeslikt.
Hij zou ze in een tafelrede hebben
gemaakt bij een diner dat de Zweed
se regering hem tijdens een bezoek
han aangeboden.
By zyn terugkeer in ons land
dit weekeinde zei Den Uyl niet te
begrijpen hoe een Nederlandse krant
had kunnen berichten, dat hij "Zwe
den en lesje zou hebben geleerd-".
Een vertegenwoordiger van de
Rijksvoorlichtingsdienst had er de
volgende verklaring voor. Zoals ge
bruikelijk had de Nederlandse am
bassade in Stockholm een voorlich
tingsmapje voor de pers gemaakt.
Daarin lag de tafelrede van Den
Uyl onder embargo. Er stonden
kritische opmerkingen in onder meer
gericht tegen de Zweedse jeugd die
te weinig gemotiveerd zou zijn ten
opzichte van het socialisme. Met op
zet heeft Den Uyl deze kritische pas
sages weggelaten, aldus de lezing
van de RVD-man.
Na zijn reis prees Den Uyl Zwe
den. "De welvaart is er het hoogste
per hoofd der bevolking van de gehele
wereld. Men legt er enorme nadruk
op volledige werkgelegenheid en so
ciale zekerheid en de vraagstukken
van medezeggenschap staan er op
de voorgrond", zei de premier.
Den Uyl wilde Zweden - na veer
tig jaar socialistisch bewind - geen
"heilstaat" noemen. "Ik geloof niet
in heilstaten. Er zijn in Zweden ook
negatieve aspecten", aldus Den Uyl
op Schiphol.
Het bezoek van premier Den Uyl
en zijn vrouw was een antwoord op
het bezoek, dat de Zweedse premier
Palme in de herfst van 1974 aan
Nederland heeft gebracht.
zetten om in de toekomst een
keuzemogelijkheid open te houden
„We kunnen het ons niet permitte
ren de studie nu te laten liggen. Als
over vijf jaar blijkt, dat politiek
gezien kernenergie er wel kan
komen, moet je je onderzoek klaar
hebben," zei Lubbers.
Hij zei ook: „Als er in 1980
plotseling wel kernenergie moet
komen en je hebt het onderzoek vijf
jaar laten liggen, dan moet alles
overhaast gebeuren."
De minister van Economische Zaken
liet er geen twijfel over bestaan, dat
hij vindt dat kernenergie in
beperkte mate toegepast zal moeten
worden. „Het is een goedkope vorm
van energie en we zijn minder
afhankelijk van de olie voorziening.".
Studieverlof naar
Joegoslavisch
voorbeeld op
komst
SCHIPHOL Studieverlof
met behoud van salaris voor volwas
sen werknemers naar Joegoslavisch
voorbeeld wil de regering ook in Ne
derland proberen in te voeren.
Staatssecretaris Meijer van CRM is
met een gemengde delegatie van de
departementen van Onderwijs en
CRM een week op bezoek geweest
in Joego-Slavië, waar men veel er
varing heeft op dit punt. In de hoofd
stad Belgrado beschikken de volwas
sen werkers bijvoorbeeld over een
eigen universiteit, waar gemiddeld per
jaar tienduizend arbeiders de een of
andere vorm van scholing ontvangen.
In „AVRO's 3 x 20", dat vanavond van 19.05 tot 20.05 uur via
Nederland 1 op het scherm komt, test Fred van der Vlugt de
nieuwe Ford Taunus, die deze week op de autotentoonstelling
in Brussel voor het eerst aan het publiek zal worden gepre
senteerd. In het tweede deel van dit drieluik wordt informatie
gegeven over Limburg als vakantiegebiedin „wonen en ons
huis" komt een nieuwe vorm van centrale verwarming, met
name de vloerverwarmingaan de orde.
De vierde serie in de strijd der kampioenen om de titel Eu
ropees Superstar 1975", die vanavond van 21.50 tot 22.55 uur
via Nederland 1 op het scherm wordt gebracht, werd deze zo
mer afgewikkeld op de terreinen van de Technische Hoge
school in Enschede. De Nederlandse deelnemers Ard Schenk
en Gijs van hennep kwamen daar te staan tegenover een
aantal buitenlandse sportsterren met klinkende namen.
Ard Schenk en Nederlands enige formule-1 coureur Gijs van
hennep nemen het in de serie op tegen de ruiter Hendrik
Snoek uit West-Duitsland, de Zweedse ijshockeyer Burje Sal-
ming, de autocoureur James Hunt uit Engeland, de Brazi-
liaanse ex-wereldkampioen formule-1 Emmerson Fittipaldi,
de Spaanse bokser (lichtwelterFerico Fernandez en de Bel.
gische ex-voetbalinternational Jef Jurion.
In Enschede bestreden deze sportsterren elkaar op de 100 me
ter hardlopen, 60 meter zwemmen, penalty schieten, pistool
schieten, gymnastiek, gewichtheffen, wielrennen, 150 meter
roeien, tennis en 600 meter steeple chase.
Aktua zal vanavond een gesprek uitzenden met de heren Van
Strateji en Toorenaar, resp. hoofd van de landelijke en de
Amsterdamse narcoticabrigade en mr. Fonteyn, directeur,
generaal van het ministerie van Justitiebeiden maakten een
reis naar het verre oosten ter bestudering van het probleem
van zware verdovende middelen. Het uitgestelde interview
met de kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap Sar
gent Shriver wordt nu ook uitgezonden.
Verder heeft TROS-Aktua een eigen reportage over het her
stel van de Boroboedoer in Indonesië en een portret van de
trainer van de FC Utrecht Jan Rab.
18.00 (S) WIJ hebben een woord
voor de wereld. PP: 18 19 KVP. EO:
18.30 Nieuws. 18 41 (S> EO-Med en
gramm.muz. 18.45 (S) De Trekvogels.
19.00 (S) Ronduit. 19.40 SDe Bijbel
open 20.00 (S) Orgelbespeling. 20.25
(S) EO-Metterdaad. 20.30 (S) Wij stel
len u voor. 21.45 (S) Avondover
denking. NOS: 22 00 Voor blinden en
slechtzienden. 22.15 (S) Openbaar
Kunstbezit. 22.25 Bond zonder naam.
NOS: 22.30 Nieuws NCRV: 22.40 (S)
Hier en Nu. Veronica: 22.55 (S) Ve
ronica op I: De Paul Meyer Show.
Echo. 8.30 Aubade. 9.10 Schoolradio,
9 30 Inf over schoolradio 9 35 Wa-
3.40 Schoolradio. 9 50 Schoolra-
)00 De letter M. i 11.00 Nws.l,
Scheepspraat 12.00 Vijf tellen
Overheidsvoorlichting. --- --
17 20 (S) Country Tl-
VARA: 7.02 tot 18.00 (S)
dag. 7.02 (S) Gesode-
irders. 9 03 (S) Pep-op-drle. 11.03
'70 NCRV- 18.10 uur (S) Bij de tijd.
19.25 (S) Een. twee. uit de maat. 19 45
UTRECHT (ANP) Htet omstre
den wetsontwerp arbeid buiten
landse werknemers, door de cri
tici al omgedoopt tot "wegwerp-
arbeiderswet". zal het in het par
lement wel halen. Ook al wordt
er niets in gewijzigd, dan zullen
vermoedelijk alleen PPR, PSP,
CPN en een deel van de PvdA
tegen het ontwerp stemmen.
Met die prognose ontlokte het PSP-
Tweede kamerlid Van der Lek
een storm van verontwaardiging
aan de circa 400 buitenlandse
werknemers die zaterdagmid
dag in Utrecht waren samenge
stroomd om met Van dr Lek en
diens PvdA- en AR-collega's Al-
bers en Van Dam over het ont
werp van gedachten te wisselen.
Het ontwerp, van de hand van de
ministers Van Agt en Boersma,
komt er in het kort op neer, dat
werkgevers alleen nog maar bui
tenlanders in dienst mogen ne
men als zij een tewerkstellings
vergunning hebben. Bedrijven die
meer dan twintig buitenlanders
ln dienst willen nemen, moeten
hiervoor toestemming hebben
van de minister. Eu heeft een
werkgever zonder vergunning
buitenlanders in dienst, dan
wordt dat straks als een eco
nomisch delict beschouwd en
kan de werkgever strafrechtelijk
fors worden aangepakt, terwijl
hij er nu nog vaak met een boe
te van amper honcterd gulden
van af komt.
Onlangs kregen Boersma en Van
Agt kritiek te verduren van de
kant van de organisaties van bui
tenlandse werknemers en de vak
beweging die het ontwerp betitel
den als "zeer discriminerend en
zelfs als strijdig met de mensen
rechten". Dit omdat de buiten
landse werknemers vergeleken
met hun Nederlandse collega's
sterk in hun rechten en moge
lijkheden (kans op verandering
van baan of promotie) zouden
worden beperkt en in feite tot
"tweede rangs" werknemers wor
den gedegradeerd, zo luidde eens
gezind de kritiek van die kant.
Ar-afgevaardigde Van Dam slaag
de er niet in de vaak even emo
tioneel als adrem reagerende bui
tenlanders te overtuigen van de
juistheid van zijn stelling, dat
het wetsvoorstel er niet is geko
men om economische motieven.
"Het ontwerp is een uitvloeisel
van de in 1970 verschenen nota
buitenlandse werknemers to'en er
nog geen sprake was van een
economische crisis".
"O nee? In 1970 begon die al", luid
de het antwoord vanuit de zaal.
Een Turk riep op een gegeven mo
ment woedend door de microfoon
dat het een schande was dat de
buitenlanders eigenlijk nauwelijks
bij de voorbereiding van het
wetsontwerp betrokken waren.
'Toen wij daarover uitleg vroe-
van sociale zaken kregen wij te
horen dat je niet altijd iedereen
overal bij kan betrekken. Als het
gaat om de viswet worden de vis
sen ook niet van tevoren geraad
pleegd. zei die man. Hij vergeleek
ons met vissen? Zijn wij in de
ogen van de Nederlandse rege
ring dan dieren? Maar wij zijn
geen honden, wij zijn mensen.
Wij willen als mensen worden er
kend en daar willen we voor
vechten".
Gepikeerd bleken de buitenlanders
ook over het feit dat de vakbe
weging zaterdag verstek liet
gaan, ondanks het feit dat men
op papier zo tegen het wetsont
werp van leer was getrokken en
ondanks het feit dat men eveneens
op papier wel degelijk voor de
bijeenkomst was uitgenodigd.
Konden de "geachte afgevaardig
den" vertellen hoe dat zat?
"Misschien een misverstand", zed
Albers. "Maar ik heb wel de in
druk dat de vakbeweging zich
meer gelegen laat liggen aan de
problemen van de Nederlanders
dan van de buitenlanders. De
vakbeweging elders ln Europa
maakt zich daar ook schuldig
aan". Van der Lek gaf de bui
tenlanders de raad mee toch
maar lid te worden van die vak
beweging. "Dan kunnen Jullie ei
sen dat ze beter voor de buiten
landers opkomen".
De parlementariërs gingen tenslot
te naar huis met een gepeperde
resolutie onder de arm waarin de
vergadering unaniem stelt, dat
buitenlanders uit puur economi
sche redenen het land uit moes
ten en dat menselijke overwegin
gen geen rol meer spelen. Voorts
wordt in de resolutie, die ook
naar de regering gaat, onder
meer geëist dat de buitenlanders
betere «onderwijs) voorzieningen
ien medebeslissingsrecht krijgen
voor alle zaken die voor hen van
belang zijn. Voorts wordt geëist
dat "de buitenlanders en de Ne
derlandse arbeiders niet tegen el
kaar worden uitgespeeld en dat
de regering de solidariteit tussen
Nederlandse en buitenlandse ar
beiders moet bevorderen".
(S) Drie draait op verzoek
sen uit de sportwereld. 12.03 i
Zoekplaatje. 14.03 (S) Spltstx
(S) LP-top-20 en Tip-tip 17.0
Alfred Lagarde.
spel. NOS: 23.00 Met het oog op mor
gen. met Den Haag vandaag.
HUveraam m
NOS: 18 03 De Vakaturebank. 18.10
(8) NOS-MaaL AVRO: 19.08 Drie
loopt achter 20.02 Radiojournaal. 20.05
Radiojournaal. 22.05 iS) Vanavond laat
TROS: 7 00 N
Caprlc-
-Klank
wij. 10.00
12.00 (S)
1330 (S) Fanfare-orkest.
14.02 Aktua-speclal 14 30
cunst. 15.00 Belcantorium.
DllTSE TV
17.55 Journaal. (Reg. progr. NR!
9 30 Sesamstrasse. WDR: 8.05 tot en
Zandmannetje. 18.55
(10.30 Nieuws. 10.33 Radio
journaal). 11.30 (S) Rondom twaalf.
(11.15 Beursber.) 12.26 Med. 12 30 uur
Nieuws. 12 41 Radiojournaal. 13.00
(S) Muzikaal gemotiveerd.
Hilversum II
10 Ochtendgvn
Amus. progr 20.00 Journa
weerber. 20.15 Feiten, beelden, ac
gronden. 21.00 Spelprogr 21.45
22.30 Journaal, ko mm entaar en
trlfft. 20.15 Vakan
7.55 Overweging. 8.00 Nieuwa Ail Franse speelfilm. 22.55 Journaal.
