Nieuwe functies voor aloude Martini
WtitifllIBWH.»
Vroeger was het kerkgebouw veel meer een overdekt plein
Conflict in hervormde
gemeente Alphen was
niet terug te draaien
ZATERDAG 10 JANUARI 1976
De befaamde "Martini", merk
teken van de stad en de provincie
Groningen, is uit- en inwendig
weer helemaal gaaf. Precies twin
tig jaar geleden kregen de archi-
ten Bolt in Den Haag en De
Vrieze in Groningen de respecta
bele opdracht, een restauratieplan
voor de in de loop der jaren ern
stig misvormde kerkreus te ma
ken. Pas in 1961 werden de eerste
onderzoeksteigers aan en in de
kerk opgericht.
In verband met hun slechte
toestand begon de kunstschilder
en -restaurateur F. Smoorenburg
in mei van dat jaar met de res
tauratie van de muurschilderin
gen in het hoge koor. Eind 1962
gaf de toenmalige voorzitter van
de kerkvoogdij het sein tot het be
i-in van de eigenlijke restauratie
werkzaamheden, die dertien jaar
in beslag zouden nemen. Een aan
tal overigens dat een Leidenaar
niet kan imponeren als hij weet
dat de Hooglandse kerk, wat de
duur van haar restauratie betreft,
nu al ver bij de Martini achter
t. terwijl het moment van de
voltooiing zich nog steeds laat
raden.
Het feit dat de Groningse ka
thedraal het jaar 2000 weer frank
tegemoet kan zien, betekent niet
dat de hervormde gemeente in
deze stad, die eigenaresse is, weer
over haar kan beschikken. Het
orgel moet nog gerestaureerd wor
den en er is nog geen verwar
ming in de kerk. Maar ook zijn de
hervormden geconfronteerd met
de moeilijke vraag, wat er met
het voor de zondagse eredienst
te grote gebouw moet gebeuren.
De exploitatiekosten zijn zeer
hoog; de kerkelijke gemeente, die
haar ledental en haar inkomsten
de laatste jaren alleen maar
heeft zien slinken, staat nu voor
de beslissing of zij die nog wel
voor haar rekening kan en wil
Verwacht wordt, dat zij bereid
zal zijn, het beheer over het ge
bouw aan een stichting over te
dragen. Een van de voorwaarden
zou dan moeten zijn, dat de kerk
- of een gedeelte - in ieder geval
op zondag voor de eredienst kan
worden gebruikt. De Nieuwe Kerk,
ook een historisch gebouw, is nu
bestemd voor de diensten in de
binnenstad. In de Martini zijn
alleen een kapel en de daarboven
"Plegen vertrekken bij de her
vormden in gebruik.
Dubbele functie
Begin vorig jaar werd na over
leg tussen B en W van Groningen
en de kerkvoogdij een commissie
gevormd die zich moest beraden
over de toekomstige bestemming
van de kerk en advies moest uit
brengen. Dat is inmiddels gebeurd.
Architect P. L. de Vrieze, die
ook kerkvoogd is, meent, dat bij
het nieuwe gebruik van de kerk
het oude sociale verband waar
in het gebouw altijd heeft gefunc
tioneerd, zoveel mogelijk moet
worden hersteld, zij het aangepast
aan de nieuwe verhoudingen.
'Het historische kerkgebouw
heeft een geschiedenis die zich
niet straffeloos laat loochenen.
De nauwe relatie tussen gods
dienstig en maatschappelijk leven
maakte dat de kerk in vroeger
jaren ook een algemeen gebruikt
gemeenschapsgebouw was. Pas in
de tweede helft van de negen
tiende eeuw "verschraalde" zij
tot een ruimte alleen voor de ere
dienst. Toch is in de meeste ste
den de dubbele functie nooit ge
heel verloren gegaan, getuige de
herdenkingen, plechtigheden, con
certen en grote muziekuitvoerin
gen die nog altijd in centraal lig
gende hoofdkerken worden gehou
den. Zoals de markt is te type
ren als een plaats voor uitwisse
ling van inlichtingen en ideeën,
zo kan het grote kerkgebouw bij
hernieuwd gebruik een belang
rijke rol spelen in de confrontatie
tussen christelijk geloof en de an
dere geestesstromingen in de sa
menleving. Het is een vrijplaats
waar mensen God en elkaar kun
nen ontmoeten, waar men een
toevlucht kan vinden. De histori
sche kerk kan in de moderne sa
menleving opnieuw haar aloude
asielfunctie vervullen".
Praktisch betekent dit in de vi
sie van De Vrieze, die hij neerleg
de in een discussiestuk voor de
werkgroep Bestemming Martini
kerk, dat naast de gewone
eredienst er vele andere ontmoe
tingen een plaats kunnen vinden.
"Alle zaken die de opbouw van
het menselijke bestaan en de sa
menleving ten goede komen, moe
ten in de kerk welkom zijn".
De architect denkt dan, in wille
keurige volgorde, aan culturele
expressie, zelfwerkzaamheid, al
lerhande activiteiten tussen men
sen en groepen, vragen van maat
schappelijke en politieke aard, ac
tuele problemen en conflictsitua
ties in binnen- en buitenland,
schandpaaldiscussies om plaatse
lijke wantoestanden aan de kaak
te stellen, middagpauzediensten
met orgelbespeling, avondslui
ting aan het eind van de koop
avond, open gesprekken rond de
Bijbel op zaterdag- of zondagmor
gen, kinderdiensten met behulp
van poppenkast en trouwd'iensten
in koor of kapel.
Er gebeurde van alles
Een ander lid van de werkgroep
die een verantwoorde activitei-
teiumtwikkeling voor de Martini
voorbereidt, de studentenpastor
Herman Verbeek, vindt, dat het
dagelijkse leven een kerk als de
Martini in en uit moet kunnen.
"Het kan daarbij niet de bedoe
ling zijn, de gevoelens van het
verleden te negeren, maar men
moet evenmin te snel vanuit al
lerlei vooroordelen afwijzend te
werk gaan. De kerk stond aanvan
kelijk veel meer open voor alles
wat er in de samenleving gebeur
de. De vroegere basilika was een
overdekt plein. Daar gebeurde
van alles.
Binnen was nauw verweven met
buitten. Er most uiteraard vootr-
durend worden geweerd en ge
corrigeerd, maar de kerk was
toch veel minder introvert en
gesloten dan in later tijd".
Ook Verbeek heeft een hele
lijst van gebruiksmogelijkheden
bij zijn werkstuk ingediend: mu
ziek rook muziek die werkt met
nieuwe klankidiomen en technie
ken). een veelheid van spelvor
men. tentoonstellingen i musea en
universitiet kunnen hier helpen
met hun collecties en deskundig
heden), werkgroepen voor infor
matie over onze grote problemen
(oorlog, bewapening, dictatuur,
nger, dekolonisatie, milieu, ruim-
ruimtelijke ordening, verkeer, ste-
debouw, onderwijs, welzijnszorg,
werkgelegenheid), exposities van
kunst enkunstnijverheid (School
voor Handenarbeid) en activitei
ten van verzamelaars en hobby
isten.
Verbeek erkent, dat een kerk
niet voor alles geschikt te maken
is. De Martini is geen toverruim-
te, maar, zo vraagt hij, is een
pleidooi voor een enthousiast, zij
het verantwoord ter hand nemen
van zo'n veelheid van bezigheden
in strijd met de stijl van het
gebouw?
"Het zou ons er in Groningen
om te doen kunnen zijn, van deze
kerk een oefenplaats voor de
sjalootm te maken".
Gemeentevoorlichter C. Klaren-
berg, wiens bureau in de schaduw
van de Martini ligt, wil ook wel
deelgenoot worden in de nieuwe
functie van de gerestaureerde
Martini. Het koor (achterstuk)
van de keric is voorlopig gereser
veerd voor de eredienst, maar het
schip staat leeg. Zonder de ruim
tewerking van het gebouw te
schaden, zou in dat deel van de
kerk een zodanige verdeling van
de ruimte kunnen worden gerea
liseerd, dat ze voor verschillende
doeleinden geschikt wordt. Wat
voorlichting door de plaatselijke
overheid betreft, denkt Klaren-
berg aan een mogelijkheid voor
de ingezetenen om klachten aan
gaande het hele pakket van de
sociale-verzekeringswetgeving te
bespreken, voordat ze naar de
respective officiële bureaus gaan.
"Een soort sociale supermarkt
dus".
Orgelcentrum
Als spectaculair sluitstuk van
de Martini-restauratie staat nog
het herstel van het grote orgel
voor de deur. De subsidietoezeg
ging hiervoor is nu binnen. Uit
gangspunt voor dit omvangrijke
werk is de toestand van het orgel
omstreeks 1740, toen het een
hoogtepunt in zijn ontwikkeling
bereikte. Met 52 registers blijft
het het grootste historische orgel
in het noorden des lands.
De orgeldeskundige Cor Edskes
pleit voor een herleving van het
vroegere gebruik in de vorm van
concerten (lunch- en avoncimu-
ziek), kantates, oratoria en pas
sionen en ook voor inschakeling
van het orgel in het Groningse
conservatoriumonderwijs.
De organist van de Martini,
Wim van Beek, is tevens hoofd
docent aan het Stedelijk Konser-
vatorium. En het aantal talent
rijke jonge organisten in het noor
den is opvallend groot.
Willem Goedhart, directeur van
deze muziekschool, acht het heel
goed mogelijk dat Groningen in
korte tijd weer een orgelcentrum
van de eerste orde zal worden.
Het is de bedoeling, eerst het
vooruitspringende onderstuk van
het Martini-orgel (rugpositief) te
restaureren, zodat het volgend
jaar gedeeltelijk weer bespeel
baar is.
Ook in Leiden
Er waren een paar redenen om
vandaag, net over de drempel
van het Monumentenjaar heen,
de herboren Martini eens aan u
voor te stellen. Ten eerste om
haar nationale bekendheid en be
tekenis. Maar ook om de tref
fende overeenkomsten, wat het
historische kerkenbezit betreft en
de vragen die dit oproept, tussen
Groningen en Leiden.
In beide steden vindt men twee
grote kerken uit de voor-refor
matorische periode en één van
na de Hervorming. In Leiden zijn
dat de Pieterskerk, de Hoogland
se Kerk en de Marekerk. In bei
de steden moet men zich finan
cieel tot het uiterste inspannen
om deze gebouwen, die voor de
eredienst steeds minder nodig zijn
maar in onderhoud steeds meer
gaan kosten, in stand te houden.
En beide zoeken naar antwoor
den op de klemmende vraag hoe
ze bruikbaar kunnen blijven als
hun kerkelijke functie geheel of
gedeeltelijk wegvalt.
Die vraag dringt zich on aan de
stichtingen die zich het lot van de
Pieberskerk hebben aangetrokken
en aan de hervormde gemeente
van Leiden waar het gaat om het
gebruik van de Hooglandse kerk
als deze over een paar jaar ge
heel gerestaureerd is.
In Groningen (stad en provin
cie) bestaan over dez® dingen con
crete gedachten. En niet alleen
wat betreft de Martini, maar ook
ten voordele van een aantal cultu
reel representatieve dorpskerken,
waarover met name de provincia
le stichting Oude Groninger Ker
ken zich in navolgenswaardige
zorgzaamheid heeft ontfermd.
Wie in het westen wil weten,
hoe het probleem "kerkgebouw"
zinvol en doeltreffend kan worden
aangepakt, moet vooral in Gronin
gen zijn licht eens gaan opste
ken. Daèr wordt de hele scala
van mogelijkheden op een breed
vlak al geruime tijd diepgaand be
studeerd. In West-Nederland is
men nog niet veel verder geko
men dan een signaleren van de
problemen en het voornemen er
iets aan te gaan doen.
S. J. DE GROOT
Kerkdiensten
BOSKOOP OK 9.30
Herv. Gem. Hooglandse
Kerx ïu ds. Pannekoek (HA), 11 45 oec-
soideniendlenst; Marekerk
PMaranathakerk
Stek 11 ds Suurmond Brand
wijk'.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.
Dijk- kerk 9.30
Amsterdam. Bapt. gemeente
Hakkenberg Loplkerkapel 5
twijk - Zee; Maran-».—
ds. v. Achterberg; Konings-
kerk 10 ds. Langenbach; Bethlehem-
kerk 10 ds. mr. Mulder Santpoort; Be
vrijdingskerk 9 ds. Boogert. 5 dr Wind
Vredeskerk 10 ds. Bouhuys; Waalse
kerk 10.30 ds. Ribs; Acad. Ziekenhuis
10.30 ds. Brederveld; DlacJnus 10.30
ds Hemmes; oec werkplaats.
Plantage 16. 5 nam.; jeugdkapel Vre
deskerk 10 gespreksdienst. Jeugdkapel
G. Herder 10.30 hr. Faas; Merenwijk
10 ds. Hortenslus. Geref. Kerk - Zui-
derkerk 10 prof. dr. Berkouwer, 5 ds.
Bovenberg. Petrakerk 10 ds Huisman
Rijnsburg. 5 ds. Maaskant; O. Vest
10 dr Wind 5 ds Sijtsma; Marana-
thakerk 10 ds. v.' Achterberg.5 ds.
Hortenslus. Bevrijdingskerk: 10.30 ds.
Bovenberg, 5 dr Windt. De Mirt 10 hr.
Kromhout; Mierennest 10 hr. Wielin-
ga. Geref. Kerk Vrljg. 10 ds. Burger. 3
Wigboldus. Chr. Geref. Kerk ta pr>
HILLEGOM GK 10 en 5 ds. Pouwels.
Chr. Geref K. 10 en 5 ds. Van der
Kamp. Rk Martlnuskerk zat. 7. zond.
8.30, 10. 11.30 en 12.45: Jozefkerk zat.
7. zond. 8.30. 10
8. 10
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gem._0pen_Hof 10.30 ds. Boer Katwijk
Zee. 6.3
Boogert Lelden Jeugdd.
,gez, Gem. 10.15 dr. Meljering. Evang.
Christengemeenschap 10 hr. DlWces.
Zendingswerk Mlddernachtsroep. Zoe-
■- SprelJ Voor
in. fflHHMm Zijlsingel 2
r. Grootveld, 13 Jan. 8 Jerry enEs-
Maasbach. 16 Jan. 8 Jeugdsamen-
Nieuw-Apost. Genootschap
Steensch. C,
8 Christian
Kerk
teenscn. o, iu.au.
Heiligen d. L. Da^en.^Steensch. a
•eewijk
Haag-
Geref. Kerk: 9 ds. Heule R.dam, 5 ds
Pijlman. Rk kerk: zat. 7. zond. 9.30 en
11.16.
KATWIJK AAN ZEE Herv. Gem.
Nieuwe Kerk 10 ds. Koelman. 6 ds.
Vroegindewey; Oude Kerk 10 ds. Bou-
man sr.. 6 ds. Van Roon Zeist Jeugd
dienst. 5.45 zang; Ichthuskerk 10 ds
Catsburg, 5 ds. De Vos; Pnlëlkerk 9.30
ds. Kool, 6 hr. v. Oostende; Gr. v. Pr.
school 10 ds. Hovius; De Hoeksteen 10
dovend.; OverduLn 2 k. ds. Baas. Ge
ref. Kerk: Vredeskerk 10 ds. v. Halsema
5 ds. Bosman Noordwijk; Trlumfator-
kerk 10 ds. Pijlman, 5 ds. v. Halsema.
Geref. Kerk Vrljg. 8.30 en 3 ds. Hoff.
Geref. K. Vrljg. Bulten V. 10 en 7 ds.
tema. Geref. Gem. 10 en 5 lees-
3b. 14 Jan. ds Relnders Hairdinxveld
i-Evang. Gem, Voorstr.
Roolvlnk Kollum.
kerk zat. 7, zond. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE Herv. Gem. gr. kerk 10
Hillegom; Pauluskerk 10 e
ir. C
4.30 ds. Biesma. Geref.
Gem 10 en 4 leesdienst 14 Jan. 7.30 d'
Hakkenberg. Geref. K. Vrljg. 10.45 ds.
Folkertsma. 4.30 dienst. Geref. Kerk
Vrljg. B. Verband. Salvatorl. 9 en 5 ds.
Kruistochten maand. 8 ds
Gravendeel. Rk Agathakerk zat. 7.
zond. 8.30. 10. 11.30 en 5.30; Engelbe
waarders zat. 7, zond. 7.30, 9.30, 11 en
NIEUWKOOP Herv. Gem. 9.30 ds.
Bronsgeest. 6.30 hr. Hoff en aar. Veer.
hout. Geref
Elgersma; Sole Mio 9 ds. Elgersma;
herv. kerk Noordwijkerhout 10 ds.Roo-
ze Valkenburg, gemeensch. dienst."Rk
kerk Binnen zat. 4 ln kapel kerkhof, 7
ln kerk. zond. 8, 10 en 11.30; Maria
ter Zee zat. 7, zond. 9, 11 en 7.
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem
10 ds^ Rooze^Valkenburg, gemeenscha.
kerken Jozef
6; De Zilk zat. *7.' zond'.
11.30; S. Maria zat. 7.16,
Bavo zond. 9.30.
.ard R.dam; Immanuelkerk
Oeveren. 5 ds. Germans
Mar. kerk 9.30 ds. De
Waard. 5 dr. v. Oeveren. Geref. K.
Vrljg. 10 leesdienst. 5.15 kand. Pouts-
9.30 leesdienst, 5
Rk gemeenschap
0.30. Evang. Chr. Ge-
jerg Den Haag;
Pauluskerk 10 ds. Ter Linden; ge-
10.30 ds. Sasse; gem.
Bons jeugdkerk. Ge
ref. Kerk 10 en 7 ds. Heemskerk (HA)
Geref. K. Vrljg. 9 en 3 leesdienst. Ge-
ref. Kerk Vrljg. B. Verband, gem. cen-
J*. ..d Berg Volle
SASSENIIEIM Herv. Gemeente 9
en 10.30 ds. Westra. 6.30 ds. Hane-
maayer Alphen aan den Rijn. Geref.
Kerk: 10 ds. v. Santen. 5 ds. Geslnk.
Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. Rebel. Ned.
Prot. Bond: 10 30 ds. Cossee. Rk kerk
zat. 7. zond. 8.30. 9.30 en 11.
10.45
NIEUWVEEN Herv. Gem. 9.30 en
6.30 ds. Kaal. Geref. Kerk 9.30 en 7 ds.
Post Oegstgeest. Rk kerk zat. 7, zond.
8.45 en 11.
NIEUW VENNEP —Chr. Geref. Keric
9.30 en 3 ds. Kok Eemdijk. Rk keric
Soest, 7 ds. Schaafsma Utrecht. I
naventurakapel zat. 6.30; zond. 9 en
11.
OUD-ADE Rk kerk zat, 7, zond. 8.30
OUDE EN NIEUWE
Herv. Gem. 9.30 ds.
7, zond. 8.15, VOORSCHOTEN Herv. Gem.tdorp
v.d. Schoot (HA), 7 ds. Lentz;
ROELOF.4
Rk
i 5 ds. v.d. Ent. hout, 7 dr. Jansen; Oude
10O0 h'
zond 9 10 45 12 en 6.30; LEIDERDORP Dorpskerk 10 dienst,
Ir zat' 7 zond 10 11.30. 6 3 ds. Bovenberg Lelden, voor gehandl- Hoofdstraat 10 ds.
7 zond '9 10 30 Ï2 en 6; capten; Hoofdstraat 10 ds. Koers Den
Geursen; Scheppings
ken:
11 en 12.15; M Presentatie zat. 7,
zond. 8, 9.30 en 11.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.
9.30 ds. Nicolai Zevenhoven. 7_ds. v.d.
Berg IJmulden. Chr.
dienst,
grote
OJaag.
Katwijk; Bethelkerk
.d. Bogerd (HA). Geref. Kerk:Pe-
irk 9.30 ds. Batelaan V.schoten, 5
Laurentlus zat. 7. zond.
1 en 12; aula NH 11.30; M.
zat. 7. zond. 8. 10 en 11.30.
WVEEN Herv. Gem.,Brug-
i u as Verboom, 6.30 u L-s.
Gouda;
papenarecht,
i; Kijnaijit ^oi lat.
en ii.30: Boshuizerlaan z
7, Lammenschansweg zat.
DEN Herv. Gem
Nicolai
8.30. "9
hové,nPGK°roaen 6.30*ds.'v"'Harmeien
(HA). CGK 9 30 dienst. 7 dB. Madern
Scherpenzeel. RK zat. 7. zond. 7.30 en
10.30; Ter Aar Dorpshuls Aardam 9 en
12.
r DEN RIJN—Herv
AOveniKertv iu prui. ui.
De Bilt. 6.30 ds. Bogers: Kruiskerk
ds Van Hoegee; Opst. kerk 10 ds. Ha-
nemaayer 4.45 zang. 5 open-deur-
riienst. ds. Jansen Gouda; Nabij 10 ds.
Bogers. Jeugdkapel; DG B Herderkerk
hr. v. Santen: Drlehoorne 7 nam.;
Oudshoornseweg 10 ds. Korenhof Den
Haag: Slonskerk 9.30 ds. Verploeg. 6.30
•ds Den Dikken Benthuizen. Geref.
Kerk: Mar. kerk 9 hr. Tenyenhuis.
Salv.
e.4D as. Versluys n.wuuuc, qoi>.
10.15 hr. Tenvenhuis. 6.30 hr. Tenyen
huis: Noord G. Herderkerk 9 ds Vegh
Aalsmeer. 6.30 ds. De Ruiter: De Bron
10.30 ds. De Ruiter; 6.30 ds. Brederveld
Leiden Ger. K. Vrljg.(Onderweg) 10.30
sin ris. Duits. Chr. Geref. Kerk:
2.30 ds. v.d. Ent. Bapt. ge-
1 4 leesdienst. 22
Evang. Kerk
cluskerk 2
1. 8.30*. 101
riiuiicii 7«t. 7 zrinr
De Bron
BENTHUIZEN Herv. Gem. 9.30 ds.
Den Dikken. 6 ds. Verploeg Alphen. GG
9.30 leesdienst, 7 ds. Boogaard Leiden.
BODEGRAVEN HG Dorpskerk 10
P~Men, 6.30 ds. nrrmaorc- Solv
De Vreugd,
r Alphen;
gers, 6.:
6.30'ds. *t Hart
CW»1. n-t.. n. 9.30 ds. Droo-
Smit Hilversum. GK 1(
Waarom zijn we toch zo bang
voor vernieuwingen? Is het oude
dan altijd beter dan iets dat
nieuw is?
Wij handelen in het gewone
leven daar helemaal niet naar.
Hoeveel bankstellen staan er niet
buiten voor de kraakwagen? Al
tijd weer willen we nieuwe spul
len en doen we wat de mode of
de hedendaagse gewoonte voor
schrijft.
Waarom zijn we vaak zo bang
voor vernieuwingen op geestelijk
gebied? Voor samengaan en over
leg met andere groeperingen?
Waarom bijvoorbeeld sputteren
we zo tegen waar het het nieuwe
liedboek voor de kereken betreft?
Omdat er and'ere bewoordingen
worden gebruikt? Omdat de ver
trouwde "tale Kanaans" verme
den is?
Omdat onze vaderen deze liede
ren niet hebben gezongen en wij
ze daarom ook niet willen zingen?
Hoewel, vele ervan werden al in
de middeleeuwen gebruikt. Of
omdat de melodie niet bekend in
de oren klinkt en daarom bü
voorbaat veroordeeld wordt tot
een niet-gebruiken? Of misschien
omdat een vertrouwde melodie
is herzet in de oorspronkelijke.
Vernieuwing
waardoor we dit lied ook in het
buitenland kunnen meezingen?
Toch zal niemand van deze ge
lovigen nieuwe liederen van bui
ten de kerk staande groeperingen
afwijzen. Menige grammofoon
plaat met geestelijke liederen
wordt gekocht. Deze "meezing"-
liederen worden niet veroordeeld,
ook al zijn ze vaak eenzijdig.
Waarom dan wel in de kerk ge
sputterd tegen het nieuwe lied
boek en laten zelfs organisten
het afweten?
Wil men zich niet inspannen
om God lof te zingen? Wil men
zijn geloof niet opnieuw belijden?
Wil men zijn dank niet uiten
aan de Schepper, die het alle
maal aan ons geeft? Die ook ta
lenten geeft aan de dichter, de
componist, de zanger, de eenvou
dige en de geleerde? Blijven we
dan liever zingen "Maar 't vrome
volk in U verheugd, zal huppe
len van zielevreugd" op een be
grafenisachtige, langzame en be
dachte wijze? Denkt men dan wel
aan de inhoud van het lied?
Ik dacht dat we in de nieuwe
liederen die ons zijn aangereikt
meer red'enen tot "huppelen van
zielevreugd" hebben dan in de
oude. Hoewel ik het beslist niet
eens ben met de organist die zei:
nu we dit liedboek hebben, moe
ten we al de oude maar verbran
den. Nee, want ook daarin heb
ben we liederen gehad, die ons
versterkten en ons troostten.
In het liedboek missen we ge
liefde oude liederen en zullen we
nieuwe moeten leren. Maar wan
neer we God de eer willen geven
en He monze vreugde willen zeg-
dan zullen we ons bést moeten
doen ze ons eigen te maken, op
dat ze opklinken uit ons hart en
we er met elkaar vreugde aan
beleven. Zo mag en moet men ook
geméénte zijn.
"Zingt dan de Heer, stemt allen
in met ons die God lof geven:
Hü schiep ons voor een nieuw
begin hoeveel wij ook misdre
ven. Hij riep ons uit de nacht
in 't lidht/ van zijn genadig aan
gezicht. In Christus is ons leven!"
J. T. Koopmans-Schotanus
Vendelstraat 10,
Leiden.
Telefoon 071 - 141009
De enige zonder kerkvoogdij
Koekkoek. Chr. Algescü.
;em. Ger. Gem./Vrijz. Herv.; n
Ds Hooykaas. Volle Evang. G
Llndengaarde 17a: 9.30 u
WARMOND Herv. Gem. 10 de.
Mackaay Lemele. 7 ds. Den Tonkelaar
(onderwerp: "De bestemming"). Rk
kerk zat. 7. zond. 8.30, 10 en n.30.
WASSENAAR Herv. Gem. Dorps
kerk 10 dr. Frederikse. 4.30 ds. Snoei.
Amersfoort: Klevletkerk 10 ds. Wiers-
ma; Messlaskerk 10 ds. Van Zanten;
Dorpscentrum 9.30 ds. Snoei.
de. Werner.
WOUBRUGGE Herv. Gem. 9.30
hr. Goedhart. 6.30 ds. Blenk. Geref.
Kerk: 9.30 en 6.30 ds. Hulzebosch(HA).
ZOETKRWOUDE Herv. Gem. 10 ds.
Doornbos Kampen.
ALPHEN AAN DEN RIJN Nu
het slepende conflict tussen de
kerkvoogdij van de hervormde ge
meente in Alphen aan den Rijn en
de plaatselijke predikant J. H. Bo
gers heeft geleid tot een in zijn ge
heel aftreden van dit college, is de
Alphense gemeente waarschijn
lijk de enige in ons land zonder
kerkvoogdij.
Bemiddelingspogingen van de
predikanten rond Alphen (de ring),
de kerkeraad van de Geref. Kerk
en provinciale kerkelijke instanties
hebben niets opgeleverd.
In het kerkblad van vandaag
neemt ds. M. Hanemaayer af
scheid van de tien kerkvoogden. Hij
doet dat "met verdriet en dank".
"Tien mensen die kortere of lange-
rij tijd geleden door de gemeente
en daarmee door God-zelf tot het
ambt geroepen werden en dit met
een zeker enthousiasme aanvaard
den, moeten op een gegeven mo
ment tot de conclusie komen dat zij
onder de huidige omstandigheden
niet langer werken kunnen".
Tijdelijk zullen enige verte
genwoordigers van de provinciale
kerkvoogdij commissie nu als plaat
selijke kerkvoogdij fungeren, tot
dat een nieuwe kerkvoogdij zal zijn
gekozen, "wat", aldus ds. Hane
maayer, "geen eenvoudige zaak zal
zijn. Ai met al staan wij hier voor
een zeer verdrietige zaak, waarin
nog niemand een oplossing ziet".
Ds. S. P. de Roos (Rotterdam),
voorzitter van het provinciale col
lege van visitatoren (toezicht),
deelt in een verklaring mee, dat het
voor de kerkvisitatie onmogelijk is,
de schuld van het conflict eenzijdig
bij één van de partijen te vinden.
"Het is tragisch om te merken
hoe in de loop van de laatste jaren
het conflict zich stap voor stap en
zet voor zet heeft ontwikkeld,
waarbij elke actie weer reactie uit
lokte en een escalatie ontstond d ie
niet meer terug te draaien was.
De enige rele oplossing, namelijk
een volkomen opnieuw beginnen op
een nieuwe basis en met vernieuwd
vertrouwen, bleek niet haalbaar".
Het provinciale college erkent dat
een nieuw begin natuurlijk bijbels
zou zijn, "maar", zo schrijft ds. De
Roos, "het is (niet alleen in Al
phen aan den Rijn) de grote vraag
of het evangelie van verzoening en
vernieuwing meer is dan woorden
alleen".
In mei vorig jaar reeds bericht
ten wij dat zich tussen ds. Bogers.
een van de drie hervormde predi
kanten in Alphen aan den Rijn, en
het college van kerkvoogden een
zo ernstig conflict had ontwikkeld,
dat de leden van dit college het niet
meer mogelijk achtten, dienst te
doen in kerkdiensten waatin hij
voorging. Zij meden ook de verga
deringen waarin hij aanwezig was.
Een bemiddelingspoging van een
speciaal hiervoor in het leven ge
roepen commisies had toen al niet
het gewenste resultaat opgeleverd.
Wij hebben er geen behoefte aan.
de oorzaken van de verwijdering
tussen keikvoogdij en predikant
hier voor de lezers uiteen te zetten.
Het zij voldoende, op te merken dat
zowel zakelijke als principiële ver
schillen in zienswijze tussen de
kerkvoogdij en deze predikant, ver
mengd wellicht met grieven en irri
tatie in de persoonlijke sfeer, het
conflict niet alleen hebben doen
ontstaan maar ook hebben vergroot
ei., naar uiteindelijk bleek, onoplos
baar hebben gemaakt. Kerkredactie
Leidsch Dagblad/Alphens Dagblad.
De jongerengroep The Lord's
Folks verleent vanavond (zaterdag)
om 7 uur in de Jozefkerk aan de He
rensingel in Leiden medewerking
aan een eucharistieviering met als
motto 'ln je element zijn". Pas
toor F. Verlaan is de voorganger
in deze dienst.
