Opvangcentra Surinamers
zijn geen ideale oorden
Zijl/LGB en
Luba winnen
POLITICUS 75: WIE?
Eerste winst van
Van der Sterren
Surinamer heeft een
zuivere antenne voor
alles wat hier naar
discriminatie zweemt
Geslaagde vijfkamp
Op Oudejaarsavond
na 21.00 uur rijden
er geen treinen meer.
Programma zaalvoetbal
Weekblad deTijd
DINSDAG 30 DECEMBER 1975
In Suriname is de Evangelische
Broedergemeente, die is ontstaan
in de achttiende eeuw uit het
werk van Graaf Von Zinzendorf.
dé volkskerk. Het is dan ook niet
verwonderlijk, dat in Amster
dam-Bijlmermeer, waar veel Su
rinam er s wonen, de Broederge
meente hard groeit. Zij groeit
zelfs het snelst van alle kerken
in ons land. Dominee Jan van
Veen is er de predikant van.
Voor het blad „Aktie" van Youth
for Christ Nederland vroeg Dio
van Maaren hem hoe het toch
komt dat zoveel Nederlanders ne
gatief denken over de Surinaamse
bevolkingsgroep.
Ds. Jan van Veen erkende, dat er
hier een paar Surinamers zijn die het
nogal slecht doen. Zij handelen in
drugs, dragen een mes en stellen zich
agressief op. „Dat lees je in de krant
en zie je op de tv. Het gevolg is, dat
de Nederlander huiverig wordt. Dat
is natuurlijk gevaarlijk, want men
gaat snel generaliseren. Dat merk je
bijvoorbeeld als een gemeente wei
gert om aan een groep Surinamers
woonruimte te geven. Dan zijn „het
allemaal messentrekkers en kunnen
onze dochters niet langer veilig over
de straat gaan".
Dat is natuurlijk waanzin. „In onze
kerkelijke gemeente", vertelde ds. Van
Veen, „met by'na duizend lidmaten
gaat alles eigenlijk precies zoals in de
blanke kerken. Hier merk je absoluut
niets van de beruchte agressievelin
gen die om de Gliphoeve hun activi-
teiten ontplooien. Ik heb zelf vier
jaar lang in Suriname gewerkt en
heb daar ontzettend veel geleerd van
de Surinamers. Met name heb ik ge
leerd bescheiden te zijn. Ik zou wil-
len dat wij allemaal iets hadden
van de innerlijke beschaafdheid van
het Surinaamse volk. Natuurlijk zijn
er Surinamers die hier de boel ver
zieken, maar zo zijn er ook Neder
landers'.
niet typisch Surinaams. Je ziet dat
bij elke minderheidsgroep.
Overigens blijkt in de praktijk, dat
de Surinaamse neger zich gemakke
lijker aanpast dan bijvoorbeeld een
hindoestaan. Je vindt Surinaamse ne
gers over de hele wereld. Bovendien
heeft de neger hier doorgaans meer
familie, die kan helpen om de juiste
loketten en deuren te vinden. De
hindoestaanse bevolkingsgroep is
eigenlijk pas de laatste maanden vóór
de zelfstandigwording in beweging
gekomen".
De Broedergemeente in Amster
dam-Bijlmermeer zoekt zo snel-moge-
lijk contact met de nieuw-ingekome-
nen. Dat valt niet mee, want vooral
na aankomst verhuizen de meeste
Surinamers meermalen. In Parama
ribo is het niet nodig, een adreswij
ziging te sturen; daar kent men el
kaar nog. Maar ook hier worden geen
adreswijzigingen verzonden. Daarom
wordt de kerkelijke gemeente ge
vraagd, attent te zijn op pas-binnen-
gekomenen. In het begin hield de
Broedergemeente zich ook bezig met
huisvesting, onderwijs en sociale be
geleiding, maar zij kon het niet meer
bijbenen. Daarvoor is nu een aparte
stichting opgericht.
Ds. Jansen Velen lopen vast op onze hardheid
Drempel
Stekeltjes
Volgens ds. Van Veen wist men de
laatste tijd dat hier in Nederland de
stekeltjes wat overeind stonden. Dat
men hier zou aankomen in een kli
maat waar men niet echt welkom
was. Men wist het: ze zijn ons liever
kwijt dan rijk. „Die wetenschap gaf
voedsel aan een zekere huiver en
achterdocht. Het gevolg daarvan kan
zijn, dat men in een isolement raakt.
Men kruipt dicht bij elkaar om wat
bescherming te vinden. Maar dat is
Regelmatig krijgt de Amsterdamse
gemeente ook verzoeken van ver
schillende kerken om ter plaatse iets
over haar werk te vertellen. Dat ge
beurt meestal als er Surinamers in
een gemeente zijn komen wonen. De
Broedergemeente staat op het stand
punt, dat niet overal in ons land
kleine afzonderlijke gemeenten moe
ten worden opgericht. „De Surina
mer zal zijn eigen plaats moeten vin
den in de blanke kerken van Neder
land", zegt ds. Van Veen. Maar het
openzetten van de kerkdeuren alleen
is niet voldoende. De drempel van
„de andere kerk" is veel te hoog.
Het zou volgens ds. Van Veen een
goede zaak zijn als de Nederlandse
christenen meer op huisbezoek gin
gen bij Surinaamse medegelovigen.
Men moet dan geen houding aanne
men van: hier zijn we dan en nu zul
len wij jullie eens fijn gaan helpen.
De Surinamer heeft namelijk een
zuivere antenne voor alles wat riekt
naar discriminatie. Een speciale be
handeling met een soort sentimentele
liefde stelt hij niet op prijs. „Zeg ge
woon", aldus ds. Van Veen, „wat je
bij een ander ook zegt. Je bent één
van ons, dus kom erbij". Dat hij af
wachtend is, is niet vreemd. Hij is
gewend dat de blanke komt om iets
te halen. Daarom is gewone christe
lijke gastvrijheid zo belangrijk.
Ds. Van Veen zegt het zo: „In de
naam van Jezus de ander tegemoet
treden. Dan zul je ontdekken dat Su-
goede vrienden zijn".
In een brief aan de ambassadeur
van de Sovjet Unie in Den Haag heeft
het dagelijks bestuur (moderamen)
van de Hervormde Kerk aangedron
gen op een betere behandeling van
Vasily Romanyuk, een orthodoxe
priester in gevangenschap, en ge
vraagd hem zijn bijbel weer toe te
staan. Romanyuk kreeg tien jaar ge
vangenisstraf na het tekenen van een
brief ter verdediging van de histori
cus Vladimir Moroz. Alle dekens
van het aartsbisdom Utrecht heb
ben in een telegram aan kardinaal
Willebrands, de opvolger van kardi
naal Alfrink, hun vertrouwen in hem
uitgesproken en hun volle medewer
king toegezegd. De heer C. G. L.
Roeleveld heeft ontslag genomen als
secretaris van de St. Willibrordver-
eniging, de officiële oecumenische
organisatie van de rk kerk in Neder
land. Hij wordt pastor aan het psy
chiatrisch ziekenhuis "Coudenwater"
in Rosmalen (bij Den Bosch). De
Geref. Bond in de Hervormde Kerk
heeft een nieuw adresboek uitgege
ven, waarin van alles over gemeen
ten van hervormd-gereformeerde
signatuur te lezen valt. Men kan het
aanvragen bij ir. J. van der Graaf
te Huizen (voor f2,75 op giro 493745).
Uit het Reformatorisch Dagblad:
"Helaas moet ook van deze kersttoe
spraak van de koningin gezegd wor
den dat het uiteindelijk slechts mooie
frasen en holle woorden zijn, die
voorbijgaan aan de kern van het
kerstevangelie, ook al wordt aan het
slot dan nog een bijbeltekst ge
bruikt".
SASSENHEIM „Het is eenvou-
dig ongelooflijk, dat duizenden
mensen uit Suriname zó ontvan
gen worden in Nederland".
Als dominee P. Jansen (45) te
Sassenheim, die predikant is in
de Hervormde Kerk en in de
Evangelische Broedergemeente,
dat schrijft in het laatste num
mer van „De Surinamezending"
een uitgave van het zendings
genootschap van de Evangelische
Broedergemeente in Zeist dan
doelt h ijvooral op het feit dat
een deel van de Surinamers ge
noodzaakt is, „vaak maanden en
maanden lang te verblijven in
een van de ruim zestig opvang-
centra die ons land nu rijk is".
En die opvangcentra zijn, aldus
ds. Jansen, geen ideale oorden.
„Het zijn vaak hard-commerciele
instellingen: aan maatschappe
lijke begeleiding wordt vrijwel
niets gedaan".
Ds. Jansen heeft een poos in Suri
name gewerkt en stelde zich nu be
schikbaar voor het landelijk pasto
raat onder Surinamers in ons land
Van 1958 tot 1964 was hij hervormd
predikant in Wagenborgen (Gr.) en
van 1964 tot 1969 in Wormerveer. In
dat laatste jaar werd hij zendings
predikant van de Evangelische Broe
dergemeente in Suriname. In 1971
begon hij zijn werk onder in Neder
land studerende Surinamers. Zijn
standplaats is bij de Hervormde Kerk.
De predikant noemt het een vreem
de en onbevredigende situatie dat
toen Suriname op 25 november on
afhankelijk werd, bijna een derde
deel van de bevolking hier was.
Meer dan driehonderd jaar
heeft Nederland met Suriname be
moeienis gehad. Uit alle delen van
de wereld transporteerde men men
sen naar dit land om er vaak onder
erbarmelijke en onmenselijke om
standigheden, voor "ons" te werken.
En nu zit een derde deel van het
volk hier. Niet uit liefde voor Neder
land. maar omdat in Suriname meer
onzekerheid dan zekerheid heerst en
meer angst voor dan vertrouwen in
de toekomst en er meer armoede en
werkloosheid gevonden worden dan
kansen op een redelijk bestaan".
In Suriname zijn oma's zonder opa's.
"Diep beschamend", schrijft ds. Jan-
Vastgelopen
Een niet gering aantal van de
mensen die uit Suriname naar Ne
derland verhuisden is, volgens de
predikant, vastgelopen op de hard
heid van onze samenleving voor
mensen "uit den vreemde".
„Nederland is voor veel Surinamers
geen paradijs. Het blijkt telkens weer
een land te zijn waar zij nauwelijks
of niet welkom zijn. Surinamers, zo
zegt men, zijn messetrekkers, bedrei
gen onze argeloze meisjes, zijn lui en
willen alleen maar plukken van onze
sociale voorzieningen. Zulke uitlatin
gen blijken telkens weer. hoe onwaar
ze ook zijn, grif geslikt te worden".
Er is overeengekomen dat men tien
Jaar de tijd heeft om alsnog Surina
mer te worden. Ds. Jansen acht de
onzekerheid het voornaamste ken
merk van die periode. Onzekerheid
of in Suriname zoveel zal verande
ren dat men kan terugkeren, of in
deze periode de oorzaken van de
vlucht naar Nederland zullen wor
den wegggenomen. „Iedereen hoopt
het; bijna niemand gelooft het".
Onzekerheid is er ook met betrek
king tot het gedrag van de Neder
landse bevolking. Zullen de vooroor
delen nog toenemen of minder wor
den? „Zal men eindelijk gaan ont
dekken dat "de" Surinamer niet be
staat. maar dat hij een doodgewoon
mens is, soms gelukkig, soms onge
lukkig, die precies als wijzelf zoekt
naar werk en naar een huis, naar
een plek om te leven".
Ds. Jansen gelooft dat velen in de
kerken wakker geschrokken zijn en
willen afrekenen met de onverschil
ligheid en de liefdeloosheid waarmee
men de Surinamer tot nu toe meestal
heeft ontvangen. „Maar of deze goe
de verandering zal doorzetten en
vooroordeel zal veranderen in begrip
en een ongein terrasseerde en vaak af
werende houding in een mentaliteit
van werkelijk welkom-zijn, is uitein
delijk niet afhankelijk van wat door
een Raad van Kerken geschreven
en gedaan wordt, maar van de in
stelling van „doodgewone" gemeente
leden".
In datzelfde blad wijt Soekoer Min
goen, die als predikant de Indone
sische zending in Suriname dient, de
stroom Surinamers naar Nederland
voornamelijk aan twee oorzaken: ar
moede, gevoegd bij het ontbreken
van behoorlijke sociale voorzieningen,
en het vierkant tegenover elkaar
staan van politieke leiders. Hij meent,
dat als beide partijen (pro en contra
onafhankelijkheid) bereid zouden
zijn geweest elkaar concessies te
doen, een zo grote uittocht zich niet
had voorgedaan
Er zijn in one land jonge Surina
mers die hun kinderen bij grootmoe
der hebben achtergelaten. „Maar
grootmoeder kan toch niet alleen zes
kinderen opvoeden; ze kan ze waar
schijnlijk niet eens voldoende te eten
geven. En wat gebeurt er als groot
moeder ziek wordt? Er zijn in Neder
land vaders en moeders zonder kin
deren, opa's zonder oma's. En het
geld is op. Wat ze nog hadden, is
verkocht".
Ds. Mingoen is er kapot van. Als
hij terug is in Suriname, gaat hij
naar die mensen toe. Maar hij weet
heel goed, dat hij maar weinig kan
helpen. Hij pleit voor mededogen
met hen die de overtocht alleen heb
ben gemaakt. „Ze zijn geïndoctri
neerd en hebben blindelings geloofd
wat hun politieke leiders vertelden".
Over de toekomst van Suriname is
ds. Mingoen niet pessimistisch. „Su
riname start beter dan welk ander
onafhankelijk wordend land ter we
reld. Materiële mogelijkheden wor
den er geschapen. En als we er alle
maal eendrachtig aan trekken, zal
het waarachtig wel gaan".
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: aangenomen naar
Gent (Protetantse Kerk van
België) mevr. H. J. Oudenbroek te
Amstelveen-Buitenveldert; bedankt
voor Capelle aan de IJssel H. Jonger-
den Veenendaal, voor Eindhoven H.
P. Venema Blaricum. Geref. Kerken
aangenomen naar Slootdorp kan
didaat M. Dijkstra Kampen, naar Lo-
pik J. B. F. van den Brink Nieuw-
leusen; beroepen te Asperen J. v,
d. Schaft Wdlsum (West-Duditslamd).
Geref. Gemeenten: beroepen te Krui-
ningen en te Wageningen J. van
Haaren Amersfoort. Oud-Geref. Ge
meenten: bedankt voor Den Haag
M. Padmos Krimpen aan de IJssel.
Baptistengemeenten: beroepen te
Alblasserdaan O. Oldenburger te
Stadskanaal. Geref. Gemeenten in
Nederland: beroepen te Gouda J.
de Groot RijsSën.
I m
De jeugd van de Leidse sportverenigingen DOCOS (tafeltennis), Luba
(basketbal), AV Holland (atletiek), Róodenburg (voetbal) en De
Zijl/LGB (zwemmen) kon zich gisteren naar hartelust uitleven in
de traditionele Sport-vijf kamp. In tegenstelling tot andere jaren
werden de vijf onderdelen ditmaal op één dag afgewerkt. Van 's mor
gens negen uur tot 's avonds zes uur waren de jeugdige Leidse spor
ters (t/m 16 jaar) in touw. In de Universitaire Sporthal werden
's morgens de onderdelen zaalvoetbal, basketbal en tafeltennis afge
werkt. Vervolgens kwam de atletiek aan de beurt dat bestond uit
een sprint-estafette, medizinbal stoten en een stratenloop terwijl
'smiddags in het Leiderdorpse zwembad De Does het zwemmen
plaatsvond. Het zwemprogramma telde naast 'echte' estafettes ook
een aantal alternatieve nummers als een slingerrace, een banden
estafette en balvakwerpen. De Sportvijfkamp werd 's avonds in de
clubhuizen van De Zijl/LGB en DOCOS besloten met een broodmaal
tijd en een disco-feest. Tijdens dit feest vond ook de prijsuitreiking
ADVERTENTIE
van de Vijfkamp plaats.
De eindstanden waren: meisjes: 1. De Zijl/LGB 17 punten, 2. Luba
16,5 punten, 3. Roodenburg 14,5 punten, 4. AV Holland 14 punten 5
DOCOS 13 punten. Jongens: 1. Luba 21 punten. 2. AV Holland 16
punten, 3. De Zijl/LGB 14 punten, 4. Roodenburg 13, 5. DOCOS 11
punten.
Biljarters van
Carambole
winterkampioen
LEIDEN Met een klinkende 0
8 zege op TOG 1 heeft het biljart
viertal van de Carambole de eerste
helft van de competitie van de LBB
besloten. Met een voorsprong van
11 punten op Rijnstreek zitten de
spelers van de Carambole 1 voorlo
pig op rozen; na de korte winter-
pauze kan er echter nog veel ver
anderen. De kopposities na 10 ron
den in de eerste klasse luiden: 1.
Carambole 1 65 pmt., 2. Rijnstreek
1 54, 3. Vriendschap 1 47. 4. Land
zicht 1 46. Onderaan valt veel
meer spanning te bespeuren. UVS
en Between zijn met 29 punten ro
de lantaarndragers, terwijl de Oude
Herberg'en Rijnegom slechts één
punt meer hebben. De uitslagen
van de eerste klasse: Zijlpoort—Ou
de Herberg 6—2, UVS—Landzicht
44, TOGCarambole 08, Mors-
poort—Vriendschap 2—6, Between-
Rijnegom 4—4. In de tweede klasse
Staat TOP 1 nog steeds bovenaan
met 58 punten. Het Katwijkse
Cleyn Duin komt echter met reu
ze sprongen naderbij, al was de 8
—0 zege op de Waag 1 een regle
mentair cadeautje. Cleijn Duin
heeft 52 punten.
(ADVERTENTIE)'
Hedenavond: ZAALVOETBALWEDSTRIJD
ZWAANVOGELS 1 - LDWS 1
Aanvang 21 uur.
Groenoordhal.
Aangeboden door:
CEES ZWAAN. OEGSTGEEST.
GRONINGEN Paul van der
Sterren heeft in de derde ronde van
het toernooi om de Europese jeugd-
sóhaaJktltel te Groningen zijn eerste
overwinning behaald. In eten gede
gen partij versloeg hij de Israëliër
Bernstein. In het eindspel bezat Van
der Sterren twee pionnen meer, het
geen voor Bernstein aanleiding was
de strijd op te geven. Eveneens twee
pionnen minder heeft de Rus Kosjev
in zijn duel met de Britse
jeugdkampioen Paul Littlewood. De
Russische favoriet heeft in de voort
zetting weinig vooruitzichten op een
remise. Een andere kandidaat voor
de titel, de Bulgaar Inkiov, kwam
met de Brit Speelman remise over
een. Eerder bereikte Speelman ook
al een punten/verdeling tegen Kos
jev. De partijen Trolldalen—Pablo
en OlafssonPopovic werden in on
duidelijke stellingen afgebroken.
In de b-groep kwam Bruno ear
lier tegen de Deen Kristensen niet
verder dan remise. Hij bezet nu de
gedeelde vierde plaats met een ach
terstand van een half punt op het
leidende trio Binham, Oen'ey en Foi-
Schaken In de eerste ronde van
het internationale schaaktoernooi
van Hastings, dat gisteren is begon
nen, braken de Rus Kortsjnoi en de
Nederlander Sosonko hun partij na
40 zetten af.
Kosjev en Pablo IV- en 1; 5/6. Van
der Sterren en Speelman 1V-7. Litt-
wood 1 en 1; 8/9. Olafsson en Po
povic Vz en 1; 10. Bernstein 1 en 2.
Oleg Blosjin
Europa's beste
PARIJS Oleg Blosjin. de
snelle buitenspeler van Dyna
mo Kiev en het Russische team,
is gisteren in Parijs uitgeroepen
tot Europese voetballer van het
Jaar 1975. De verkiezing is het
resultaat van een enquete, die
jaarlijks wordt gehouden door
het Franse voetbaltijdschrift:
"France-Football" en waaraan
dit jaar sportjournalisten uit 26
landen deelnamen. Blosjin, die
Johan Cruijff opvolgt, kreeg 122
PUNTEN. Frans Beckenbauer
(Bayern München) werd twee
de met 42 punten. Johan Cruijff,
die in 1971, 1973 en 1974 tot Eur
pa's beste werd uitgeroepen,
eindigde op de derde plaats met
27 punten. Ruud Geels (Ajax)
neemt met 18 punten de zesde
plaats in en Ralf Edström
(PSV) deelt de veertiende posi
tie met Dino Zof f(Juventus) en
Günter Netzer (Real Madrid).
Zij verzamelden zes punten.
Vrij
spel
Jeugdtoernooi
LEIDEN De voetbalvereniging
Lugdunum organiseert morgen haar
traditionele zaalvoetbaltoernooi voor
de jongste junioren. Het evenement,
waaraan 35 clubs uit Leiden en om
streken meedoen, vindt plaats in de
Groenoordhal en begint om 10.00 uur.
Rond kwart voor vijf zjjn de finales.
Gestreden wordt ondermeer om de
Leidsch Dagblad-beker. De toegang
is gratis.
LEIDEN Twee belangrijke zaal
voetbalduels staan vanavond in de
hoofdklasse op het programma.
Zwaanvogels ban LDWS voorlopig
van zich af schudden, maar gemak
kelijk zal dat beslist niet gaan. Wer-
nink zal na een nederlaag tegen Te-
gelhandel weinig hoop meer kunnen
koesteren op het behoud van het
hoofdklasaerschap. De Tegelhandel
moet winnen om aansluiting met de
koplopers te verkrijgen.
HOOFDKLASSE: De Tegelhandel
Wernink, 20 uur; LDWS Zwaan
vogels, 21 uur. EERSTE KLASSE:
Oegstgeest B en T, 22 uur. TWEE
DE KLASSE A: Lugdunum VNA,
20 uur. TWEEDE KLASSE B: Re
genboog LISC, 21 uur; VNL
LFC, 22 uur. DERDE KLASSE A:
Unitas Bax Zeefdr., 20 uur; DER
DE KLASSE B: ODO '72 G en R,
20 uur. DERDE KLASSE C: LAF
Houtwarenhoek, 21 uur. DERDE
KLASSE D: Padox LOI, 21 uur.
RES. EERSTE KLASSE: Leiden 2
Gazelle 2, 21 uur; LDWS 2 De Te
gelhandel 2, 20 uur. RES. TWEEDE
KLASSE A: Unitas 2 SDO '67/2,
21 uur. RES. TWEEDE KLASSE B:
v. d. Plas 2 ASC, 22 uur. RES.
DERDE KLASSE A: Zwaanvogels 3
Swift/'t Winkeltje 3, 22 uur; Lei
den 3 ODO '72/2, 22 uur. RES.
DERDE KLASSE B: Oranje Groen 2
Wernink 2, 20 uur. RES. DERDE
KLASSE D: SLF 3 Lugdunum 2,
22 uur; Oegstgeest 3 Leiden 4, 19
uur. RES. DERDE KLASSE E: RHW
2 SDO '67/4. 19 uur. RES. DERDE
KLASSE F: Roodenburg 2 Padox
3, 19 uur. JUNIOREN Al: Unitas al
LDWS al, 19 uur. JUNIOREN A2:
Leidse Boys al VTL al, 19 uur;
Or. Groen al Lugdunum a2, 19
(ADVERTENTIE)
Tijd-enquête onder de parlementaire pers resulteerde in een
verrassende uitslagwie is de politicus van het jaar?
Aartsbisschop Willebrands: nuchter en bezeten
Indonesië: hoe arm is de Gordel van Smaragd na tien jaar
Soeharto? Ruslandde elite kijkt van de Datsja's uit neer op
het gewone volk De beste film van '75meningen van vijftien
professionals Manusama als gijzelaar van zijn eigen volk
gesprek met prof. Verkuyl.
abonnementen: 020 233984
