Kreisky wijst kritiek van
Israël af
„ANTWOORD"
In meeste landen geen persvrijheid
Een uniek
en magistraal boek
over de levende
godsdiensten.
nam
"Cuba heeft niets
van dë VS nodig"
Aan eisen terroristen te vlot voldaan"
INSDAG 23 DECEMBER 1975
PAGINA I
99
JERUZALEM De actie tegen het hoofdkwartier van de
„Organisatie van olieproducerende en -exporterende lan
den" (OPEC) in Wenen is aanleiding geworden tot vele
verwijten.
Het felst waren die in Israël, waar men Oostenrijk er van be
schuldigde zonder meer aan de eisen van de terroristen te heb
ben voldaan. Dit gebeurde in een commentaar van het officieu
ze radiostation Jeruzalem, uitgesproken door een functionaris
van de regeringsvoorlichtingsdienst.
Een Boeing 707 van de Amerikaanse luchtvaart -maatschappij Trans World Airlines (TWA) raakte
gisteren hij een landing in zioare mist op het Milanese vliegveld Malpensa van de landingshaan
en hrak in tweeën. Van de 122 inzittenden van het uit New York komende vliegtuig werden 33 ge
wond.
De piloot, co-piloot en een stewardess moesten zwaargewond naar het ziekenhuis worden ge
bracht. Geen van de 113 passagiers, voor het merendeel in Amerika wonende Italianen die voor
Kerstmis naarhun vaderland terugkeerden, werd ernstig gewond. De foto geeft een heeld van
de ravage.
Fidel Castro
MIAMI, FLORIDA Premier Fi
del Castro van Cuba heeft gisteren
verkaard dat zijn land bevrijdings-
bewegingen op Fortorico en in Ango
la zal blijven steunen en dat Cuba
"niets vande Verenigde Staten no-
dig heeft".
Castro sprak op de slotbijeenkomst
van het eerste congres van de Cu
baanse communistische partij. In een
rede van twee uur ging hij in op
opmerkingen van president Ford over
de Cubaanse interventie in Angola.
"De vlaggen van Cuba en Porto-
rico zijn een en dezelfde", zei Castro.
:Wat Afrika aangaat, wij zijn niet
VNIndonesië
moet uit Timor
NEW YORK De veiligheidsraad
heeft gisteren met algemene stem
men een ontwerpresolutie aangeno
men waarin Indonesië dringend
wordt verzocht zich terug te trekken
uit Qost-Timor.
De raad deed voorts een beroep op
secretaris-generaal Waldheim een
onderhandelaar naar het gebied te
sturen.
Tijdens de langdurige debatten
wees Indonesië de beschuldiging van
militaire agressie van de hand met
de verklaring dat vier politieke groe
peringen op Oost-Tmor, .die voor
stander zijn van aansluiting met
Indonesië, de hulp van Jakarta had
den ingeroepen. Een afgevaardigde
van de onafhankelijkheidsbeweging
"Fretelin" zei dat het gebied auto
noom moet worden. Een aansluiting
met Indonesië noemde hij een vorm
van economische en politieke kolo-
I nisatie.
In de ontwerp-resolutie wordt zo
wel de Indonesische interventie als
de politieke aaiïpak van Portugal be
treurd. Alle betrokken partijen wor
den gemaand het zelfbeschikkings
recht en de territoriale integriteit
van Oost-Timor te respecteren.
langer Latijnsamerikanen, wij zijn
Latijnsafrikanen. Door onze aders
stroomt overvloedig Afrikaans bloed.
Wij zijn die broeders van het Afri
kaanse volk en wy zijn bereid met
al onze kracht voor hen te vechten.
Wij zullen Angola en Afrika ver
dedigen met ons bloed als dat van
ons gevraagd zou worden".
Castro's rede op het revolutieplein
in Havanna tot een gehoor van on
geveer 1 miljoen mensen volgens
radio- Havanna, werd beluisterd in
Miami, Florida.
Rechtstreeks verwijzend naar pre
sident Fords verklaring van zaterdag
dat Cuba alle kansen op dooi in zijn
betrekkingen met de Verenigde Sta-
tenverspeelde door zich daadwerke
lijk met Angola in te laten, zie Cas
tro: "De Ver. Staten kunnen jegens
on niets opzeggen want ze hebben
jegens ons al alles opgezegd (een ver
wijzing naar de economische bolk-
kade). Wij hebben niets van de V.S.
nodig. Laat Ford liever zijn veront
schuldigingen aanbieden voor de
reeks (mioord)aanslagen en misdaden
die de CIA op Cuba op haar geweten
heeft".
Materiaal
proees-Agnew
openbaar
WASHINGTON Een
Amerikaanse federale rech
ter heeft gisteren de Ameri
kaanse regering gelast haar
bewijsmateriaal dat leidde tot
het aftreden van vice-presi
dent Agnew in 1973, af te
staan opdat hij kan beoorde
len of het materiaal kan wor-
dem gepubliceerd.
Twee studenten van de
George Washington-universi-
teit hebben de zaak aanhangig
gemaakt op grond van de wet
op de vrijheid van informatie.
Jervis Finney die destijds Ag
new in Maryland vervolg
de, had gesteld dat openbaar
making van de stukken on
schuldige mensen leed zou ver
oorzaken en inbreuk zou ma
ken op de rechten van mensen
die mogelijk nog in staat
van beschuldiging worden ge
steld. Agnew die gouverneur is
geweest van de staat Mary
land, verklaarde zich destijds
schuldig aan belastingont
duiking om vervolging wegens
corruptie te ontgaan. Vo
rige maand zorgde Finney en
zijn medewerkers er voor dat
de huidige gouverneur van
Maryland, Marvin Handel, in
staat van beschuldiging werd
gesteld wegens corruptie.
Ook in hoofdartikelen in de Is
raëlische pers werd het optreden van
de autoriteiten in Wenen gekritiseerd
In de reactie van radio-Jeruzalem
werd gezegd dat men in wenen ken
nelijk nog niet heeft geleerd, dat toe
geven aan de eisen van terroristen
leidt tot nieuwe terreurdaden. In
dit verband werd gezegd dat de
houding van de Nederlandse rege
ring in de gijzelingszaken in Wijs
ter en Amsterdam en die van de
Londense politie tegenover terroris
ten van het IRA hebben bewezen,
dat het ook anders kan.
Het linkse blad, 'Al-Hamisjmar'
noemde het optreden van de rege-
ring-Kreisky "bijzonder walgelijk",
omdat zij er mee had ingestemd
dat voor alle Oostenrijkse radiosta
tions een zeer lange verklaring van
de kapers was voorgelezen, waarin
werd afgegeven op het zionisme, E-
gypte, de Verenigde Staten en Per-
zië. "Op deze manier verspeelde de
regering-Kreisky niet alleen haar
zelfrespect, maar ook haar soeverei
niteit", aldus 't blad. Andere Israëli
sche bladen lieten zich in soortge
lijke bewoordingen uit.
Ministers
In Wenen verdedigde intussen Kreis
ky zijn besluit om de terroristen on
gehinderd met hun gijzelaars te la
ten vertrekken met een hun ter be
schikking gesteld Oostenrijks vlieg
tuig. Volgens hem moest men elk
kapingsgeval op zichztölf beoorelen.
In dit geval moest men zich reali
seren dat er zich onder de gijze
laars buitenlandse ministers bevon
den. 1
Een ander probleem was dat de
OPEC als extra-territoriale organi
satie verantwoordelijk was voor ei
gen veiligheid. Van die zijde van die
gegijzelde ministers en van hun am
bassadeurs was er bij hem voor ge-
pleit dat hij zou streven naar een
oplossing waarbij geen slachtoffers
zouden vallen.
Als een pluspunt voor zijn aanpak
noemde Kreisky het feit dat Oosten
rijk de terroristen geen amnestie
had gegarandeerd en ook niet had
afgezien van het recht om hun uit
levering te vragen. Verwijten als
zou Oiostemrijk onvoldoende voor
zorgsmaatregelen nemen tegenover
aanslagen als die van zondag, wees
hij van de hand. De OPEC had geen
actie verwacht en had slechts om as
sistentie van vier_ Oostenrijkse poli
tiemannen in burger gevraagd. Aan
dit verzoek was voldaan. "Wij zul
len Oostenrijk niet maken tot een
politiestaat. Als wij al dte strenge
grenscontroles invoeren, dan zouden
van alle kanten de klachten komen",
aldus de Oostenrijkse regeringslei
der.
In de Arabische landen heeft men
over het algemeen geen goed woord
over voor de actie in Wenen. Ook
de vertegenwoordiger van de Pales
tijnse bevrijdingsbeweging (PLO)
in Bonn sprak zich uiit voor 'stren
ge maatregelen' tegen de terroris
ten.
Wie?
De Arabische geheime diensten
proberen er achter te komen, wie
er achter de tot dusver onbekende
organisatie zitten. Men is het er o-
ver eens dat d'e politieke eisen van
de terroristen van de Arm van de
Arabische revolutie' bijzonder na-
ief zijn. Men ziet in deze uitspraken
een zekere verwantschap met de
denkbeelden van de Libische leider
Gaddafi. Ook wordt gedacht aan
anarchistische kringen rondom de
leider van iiet Volksfront voor de be
vrijding van Palestina' George HabasJ
of de beweging van de radicale lei
der van het "Democratische volks
front voor de bevrijding van Pales
tina', Naef Hawatmeh, die banden
onderhoudt met het regime in Irak.
Uit Algerijnse brem is vernamen
dat de overvallers in 'elk geval geen
Palestijnen zijn. Over hun ware i-
dentiteit wordt evenwel het stilzwij
gen bewaard.
De presidenten van Venezuela en
Columbia die elkaar in Caracas heb-
ontmraet, hebben zich maandag uit
sproken voor een speciale bijeen
komst van de algemene vergadering
van de VN om een internationaal
akkoord tegen het terrorisme te slui
ten. Zij wijzen er op dat een soort
gelijke overeenkomst tegen vliegtuig
kapingen een eind heeft gemaakt
aan kapingen in de internationale
sfeer.
Secretaris-generaal Waldheim van
de VN noemde de gebeurtenis in
Wenen een "Onverantwoordelijke
daad van geweld". Hij sprak de hoop
uit de gijzelaars op korte termijn
ongedeerd vrij zullen worden gela
ten.
Kaper gedood
MEDELLIN (COLUMBIA) 'Een
29-jarige telefoonmonteur is van
ochtend door scherpschutters van de
Columbiaanse politie doodgeschoten
kort nadat hij een klein tweemoto-
rig vliegtuig van de binnenlandse
maatschappij Sam had' gekaapt. Het
toestel, dat acht personen vervoerde,
was op weg van centraal-Oolumbia
naar de Caraibisohe kust. De kaper
dwong de vliegenier te landen in Me-
dellin. Bij de onderhandelingen op
het vliegveld (de kaper vroeg een
groot losgeld) schoot de politie hem
in de nek. De inzittenden van het
toestel kwamen met de schrik vrij.
De mens zoekt in de godsdienst het ant
woord op zijn levensvragen. Dat is het
centrale thema van dit zeer bijzondere Boek
van de Maand. Overzichtelijk naast elkaar
vindt u de inhoud en achtergronden van de
grote wereldreligies: het Hindoeïsme, het
Boeddhisme, het Jodendom, het Christendom
en de Islam. Daarnaast worden ook de gods
diensten behandeld van die volken die wij
'primitief'noemen, de zogenaamde schriftloze
godsdiensten. U ontdekt de verschillen tussen
de religies, maar meer nog de treffende over
eenkomsten.
Een zeer deskundige redactie onder voor
zitterschap van prof. dr. J. Sperna Weiland is
verantwoordelijk voor de bijzonder heldere
opzet van dit werk. In feite twee boeken in
één: een boek om in te lezen en een kijkboek
met meer dan 200 illustraties en 80 pagina's
in kleur.
De Commissie voor de Collectieve Pro
paganda van het Nederlandse Boek vindt
'Antwoord' zo'n uitzonderlijke uitgave, dat
het als Boek van de Maand voor.
een speciale, heel lage prijs
wordt aangeboden.
Zodat het binnen het bereik
komt van iedereen, die
geïnteresseerd is in de mens
en zijn religie.
„ANTWOORD."Gestalten
van geloof in de wereld van nu.
In speciale Boek van de Maand oplage:
f22,50 Daarna f42,50.
De aanbieding is geldig t/m 10 januari. Echter zolang de voorraad strekt
So w j et-dissident
„zwaar ziek"
ZURICH - Mustafa Dzhemilew,
I een 32-jarige strijder voor de men
senrechten, verblijft in zeer kri
tieke toestand in een Russische ge
vangenis na een hongerstaking van
vijf maanden.
"Geloof in de tweede wereld", een
1 groep christenen in Ziirich, die zich
bezighoudt met Oosteuropese aan
gelegenheden, maakte gisteren be
kend dat zij berichten omtrent Dzhe-
milews toestand heeft vernomen uit
dissidente kringen in Moskou. Hij
zou in een gevangenis in Omsk in
-acuut levensgevaar verkeren
Dzhemilew heeft zich vooral in
gezet voor de belangen van de Krim-
Tartaren. Hi zat al verscheidene
I malen straffen uit voor wat de Rus-
sische autoriteiten „anti-sowjet Agi-
I tatie" noemen.
GENEVE In zijn jaarlijks
overzicht van de persvrijheid zegt
Peter Galliner, directeur van het in
Zwitserland gevestigde Internatio
nale Pers Instituut (IPI), dat meer
dan de helft van de wereld geen
vrije pers heeft.
"In voorgaande jaren hebben wij
gezegd dat de pers onder druk
stond of openlijk werd aangevallen.
Dat was juist en dat is het nog.
Maar dit jaar is er een verschil en
de veranderingen in de situatie van
de pers zijn een directe afspiegeling
van de toestand v^n de wereld
een droeve toestand van een onze
kere wereld die nergens nog enige
bestendigheid schijnt te kennen.
In deze deprimerende onbesten
digheid kan een straaltje hoop voor
de pers, voor alle communicatieme
dia, worden waargenomen. Omdat
de gemeenschap zo vormloos is ge
worden de vertrouwde instellin
gen verdwijnen langzamerhand en
nieuwe filosofieën, goed of slecht,
verkeren nog in een zachte en
kneedbare vorm ligt hier een
kans voor een kloeke pers. Niet om
de wereld te vormen, want dat is
niet alleen haar zaak, maar in het
smeden van een patroon van vrije
communicatie, zodat iedereen kan
helpen bij het gestalte geven van
dat gedeelte, van de wereld dat hij
bewoont.
In vroegere jaren was deze mo
gelijkheid niet zo duidelijk. Bij het
afsluiten van 1975 wel", adus Pe
ter Galliner.
India
De IPI-direoteur schrijft verder
dat het afgelopen jaar talrijke en
belangrijke veranderingen op het
toneel van de pers hebben plaatsge
vonden. Als belangrijkste noemt
hij het ten grave dragen van de
persvrijheid in India.
"India is, of was, numeriek de
grootste democratie. Tegelijk was
het een proef democrat ie. De plotse
linge greep naar de macht van
premier Gandhi heeft de toekomst
van haar land en haar pers terug
geworpen in de smeltkroes".
Galliner maakt zich zorgen over
de betrekkelijke onverschilligheid
van de westerse en de Indiase pers.
De reacties waren verdeeld en de
Indiase journalisten zijn niet vol
doende eensgezind om de komende
gebeurtenissen te beïnvloeden.
Sommigen hebben de censuur ver
oordeeld', maar anderen zijn er, al
thans in het openbaar, mee ak
koord gegaan. En tevelen hebben
helemaal niets gezegd".
Mevrouw Gandhi heeft gezegd dat
ar tijdelijk is.
Maar nu deze is toegepast zonder een
tumult te ontketenen dat over het
hele subcontinent gehoord had moe
ten worden, zal zij opnieuw worden
toegepast, tenzij de Indiase pers het
volk ervan kan overtuigen dat het
er recht op heeft te horen wat er
gaande is. De premier noemde haar
persrestricties "bepaalde beteugelin
gen van de vrijheid van expressie".
Maar censuur, onverschillig hoe die
wordt toegepast, is een alles-of-niets
reactie. Zij is er, of zij is er niet.
Er bestaat geen tussenweg", schrijft,
Galliner.
Hij kritiseert het feit dat de pers
in de westerse democratieën op de
gebeurtenissen in India heeft gerea
geerd als betrof het een vulkaan
uitbarsting op de Maladiven, belang
stellend, maar onpersoonlijk. 'Maar
de weerslag ervan zou weieens hun
eigen toekomst kunnen beinvloeden'.
Andere nieuwe gebieden waar de
vrije pers dit jaar is verdwenen of
bezig is te verdwijnen zjn volgens
het I.P.I. Bangla Desj, Nigeria, Por
tugal, Zambia, Zuid-Korea en de
grotere Latijnsamerikaanse staten.
'De pers zou als eerder opgemerkt,
voordeel moeten trekken uit de be
roering en onzekerheid in de wereld
en het publiek de noodzaak van een
vrije loop van informatie moeten
voorhouden. Maar, ongelukkigerwijs,
is de pers bijna overal in de wereld
'blut', zij beschikt niet meer over de
financiële kracht om regeringen uit
te dagen. zy heeft al haar kracht
nodig om overeind te blijven'.
West-Duitsland
Dat dit leidt tot het opheffen van
bladen of tot persconcentraties is
bekend. Galliner waarschuwt dat de
mogeiykheden van de lezer zijn opi
nie te vormen daardoor in gevaar
komen. Hij noemt als voorbeeld
West-Duitsland, waar deze gamg van
zaken zich steeds sneelier ontwikkelt.
Zo werden dit jaar daar de West-
faelische Rundschau en de West-
deutsche Allgemeine Zeitung samen-
gevoedg en in oktober kwam een sa
menwerking tussen de Westdeutsche
Allgemeine Zeitung en de Neue
R/uhr-Zeitung tot stand. Enige hoop
mag worden geput uit het feit dat
er wettelijke maatregelen in voor
bereiding zijn, die, als zij worden
aangenomen, de regering de moge-
ïykheid geeft toekomstige fusies in
de perswereld zonodig te verbieden.
Hoewel in Italië de pers politiek
gezien betrekkelijk vrij is mag dat
in financieel opzicht niet gezegd
worden.
Prominente kranten zijn finan
cieel afhankelijk, vaak zelfs eigen
dom, van handel en nijverheid. Wat
dit voor gevolgen kan hebben moge
blijken uit het ontslag van de hoofd
redacteur van IL Mess agger o. De
berichtgeving over de verkiezingen
had het misnoegen opgewekt van
de leider van de Christen-Democra
ten. Het grote chemische concern
Montedison bezit de meerderheid van
de aandelen van II Messaggero. De
directeur is een goede vriend van de
partijleider.
Gezegd wordt dat momenteel de
helft van de totale oplage van on
geveer vier miljoen in Italië af
komstig is van kranten die worden
beheerst door de chemische en de
olie-industrie. En dat is niet alles,
zegt de IPI-directeur. Autofabrikan
ten, scheepsmagnaten en anderen
hebben een flinke vinger in de pap
bij de kranten van Turijn in het
noorden tot Napels in het zuiden.
Fiat, dat La Stampa volledig be
zit, heeft gezegd bereid te zijn af
stand van dit blad te doen.
Overzicht
In het IPI-overzicht wordt ver
der nog een overzicht gegeven van
de situatie in tal van Westeuropese
Oosteuropese, Aziatische, Afrikaanse
en Latijnsamerikaanse landen. Wij
noemen er enkele.
Portugal: geen pers in Europa is
meer in beweging dan hier. Het is
daarom niet mogelijk te voorspel
len of en hoe lang de huidige pers
vrijheid zal voortduren.
Sowjet Unie: Niettegenstaande de
verzekeringen van partijleider Brezj-
njev dat zijn land de in het kader
van de Europese veiligheidsconferen
tie overeengekomen vrijheid van in
formatie zal toepassen hebben late
re gebeurtenissen laten zien dat Mos
kou niet bekeerd is. Buitenlandse cor
respondenten werken nog steeds on
der uiterst moeilijke omstandighe
den.
Spanje: de belangrijkste gebeur
tenis was hier de totstandkoming
van de wet op de bestrijding van
het terrorisme, waarbij ook de rech
ten van de journalist werden be
knot. Het effect was al direct merk
baar. Binnen 24 uur nadat de wet
van kracht was geworden nam de
regering vijf weekbladen in beslag.
Argentinië: de pers wordt hier
met terreur bedreigd. Bomaansla
gen komen veelvuldig voor. De pers
heeft het zeer moeilijk. Berichten
die ongunstig voor de regering zijn
hebben dreigementen met moord
aanslag van de kant van regerings
aanhangers tot gevolg.
Chili: in februari verklaarde pre
sident Pinochet op een vergadering
met journalisten dat in zijn land
persvrijheid heerst. Doch het feit
blijft dat in werkelijkheid alle kran
ten van de oppositie sinds de mili
taire staatsgreep van 1973, waarbij
de marxistische president Salvadore
Allende ten val werd gebracht, niet
meer zijn verschenen. Meer dan
veertig toen gearresteerde journa
listen zitten nog steeds gevangen.
Elf zijn verdwenen, vermoedelijk
vermoord.
Zuid-Afrika: De situatie is hier
onveranderd. Zij is niet vers^ch-
terd, maar het wederzijdse wan
trouwen tussen pers en regering
over eikaars bedoelingen bestaat nog
altijd.
Indonesië: de hoop op en tekenen
van. een liberale houding van de re
gering tegenover de pers zijn tot
dusver niet gerealiseerd. De nog o-
vergebleven pers biyft onderdanig en
kleurloos.
Vietnam: de wittebroodsweken
tussen de Noordvietnamese strijd-
krachten en de buitenlandse pera
in de eerste week na de overga
ve van Saigon op 30 april zijn voor
bij. In een klein half jaar is het
circa honderd man sterke corps van
buitenlandse correspondenten tot een
handvol verminderd. De Verenig
de Staten die het meest bij de ge
beurtenissen in de voorgaande ja-
jaren betrokken waren, zagen hun
laatste full-time persbureaucorres
pondent bevel krijgen het land te
verlaten. Sindsdien hebben regerings
functionarissen laten doorscheme
ren dat het de bedoeling is dat uit
eindelijk alle buitenlandse journa
listen Saigon zullen moeten verlaten.
Tenslotte China: de stille wateren
van de pers van de Chinese Volks
republiek zijn ook in 1975 rimpel
loos gebleven. Het moet echter ge
zegd worden dat voor een uitver
koren groep de wateren van de in
formatie kennelijk rijker zijn dan
in sommige andere autoritaire sta
ten. Alle plaatseiyke propoganda
staat nog steeds in het volksdagblad
Maar het nieuws over de buiten
wereld, ongetwijfeld geselecteerd,
valt te lezen in 'naslagnieuws', een
blad voor de elite. Het is niet be
schikbaar voor buitenlanders, maar
ook niet voor de doorsnee Chinese
burger, tenzy hy een party- of rege
ringsfunctie heeft.
