(56) manager van
in Grand Rapids
Dirk Bakhuyzen
medisch centrum
Bemanning struikelblok voor oprichten artotheek
Surinamers vieren feest
in College Leeuwenhorst
Katwijks
Jubilate
zong in
Rijnsburg
Oud-Leidenaar en Katwijker wil niet meer terug
DINSDAG 23 DECEMBER 1975
ALPHEN AAN DEN RIJN De
kulturele raad heeft zich gister
avond opnieuw bezig gehouden met
de oprichting v. 'n artotheek (Kunst
uitleen). Dit keer lag er een nog ge
detailleerder nota op tafel, waarmee
de kulturele raad zich in principe kon
verenigen. Struikelblok echter,
vormt de bemanning van zo'n Kunst
uitleen. Weliswaar sprak de nota
van het aantrekken van een part-ti
me kracht, maar wanneer die kracht
niet aanwezig is zal het (gemeente
lijk) bureau jeugd- en culturele za
ken moeten bijspringen. En daar
zag wethouder H. Donker van onder
meer cultuiele zaken, onoverkomen-
lijke problemen. "Binnen het bureau
is daarvoor absoluut geen ruimte,
en van uitbreiding van het bureau
kan geen sprake zijn".
Zij vertelde dat het college van
B en W momenteel bezig is de werk
zaamheden van het bureau op een
rijtje te zetten. Zij vond het daarom
nu niet het juiste moment om een
voorstel in te dienen waarbij het bu
reau voor jeugd- en culturele zaken
er nog eens een portie extra werk
bijkrijgt.
Met name voorzitter Figee van de
kulturele raad vond dit juist wel een
geschikt moment. Er kan nu al reke
ning gehouden worden met deze
werkzaamheden en desnoods moet
er straks gekozen worden. We moe
ten B en W laten weten dat we de
ze Kunstuitleen zo graag willen. En
als het op deze manier niet kan, dan
moeten we andere middelen vinden
om dat mogelijk te maken".
De gehele raad was het erover eens
dat de herziene nota reëlere bedra
gen op de begroting toonde. Aan uit
gaven is een bedrag geraamd van
ruim f 18.000, waarin de post "huur
kunstwerken" f 10.000 opslokt. Voor
het aantrekken van een part-time sluitend te maken.
kracht is f 4.500 geraamd. De reste- Volgens deze opzet zou gestart wor-
rende f 3500 gaan op aan verzekering den met ongeveer 250 kunstwerken,
transport, propaganda etc.
Daartegenover zou een subsidie van
hetm inisterie van CRM staan van
f 10.000, plus f 380 aan abonnements
geld van de deelnemers en f 320 aan
die kunnen worden uitgeleend. Ver
wacht wordt dat zich het eerste
jaar zo'n honderd abonnees opgeven.
Abonnees mogen voor drie tot ma
ximaal zes maanden een kunstwerk
provisie bij verkoop van kunstwer- huren. Dat kost in principe f 15 per
ken. De gemeente Alphen zou dan maand (voor CJP-ers en houders
het resterende tekort van f 7500 moe- van een Pas '65 zou dat f 11 zijn, be
ten dragen om de begroting drijven zouden f 20 per maand beta
len). Van dat maandelijkse abonne
mentsgeld wordt driekwart door de
Kunstuitleen voor de abonnee ge
spaard, waarvan hij of zij op den
duur een kunstwerk kan kopen.
De artotheek (Kunstuitleen) zou
volgens de plannen gevestigd kunnen
worden in het bureau voor jeugd en
culturele zaken aan de Rijnkade, dat
daarvoor wel aangepast moet wor
den.
RIJNSBURG Het kerstcon
cert, dat het Katwijkse mannen
koor "Jubilate" in de (volle)
Immanuëlkerk gaf, was op
twee uitzonderingen na, een her
haling van het Katwijkse, vori
ge week donderdag. Koos Bona
(van de Maassluise Immanuël
kerk) speelde orgel en piano,
de alt Hannelore Pemnink zong
de soli. Verder gebeurde alles
onder andere, zeker niet slech
tere, ruimtelijke omstandighe
den. En de naam "Immanuël"
("God met ons') had deze avond
wel een bijzondere symboli
sche betekenis.
Het is dus niet nodig, op aller
lei onderdelen nog weer eens in
te gaan. Sander van Marion
heeft zijn koor goed getraind;
de mannen begrijpen hem en
zingen op zijn wenken. Met de
ze akoustiek hoorde ik nog be
ter de ruigheid van het forte,
schei-per in het madden dan in
het hoge tonen-gebied. De klank
is, naar mijn smaak het mooist,
dus het meest beheerst en ge
nuanceerd, in de lagere inten
siteiten.
Hoogtepunten waren voor mij
"Bethlehem" (Jan van der
Waart) en het "Tjechisch Kerst
lied" (door Van Marion ge
schikt gemaakt). Het laatstge
noemde lied kreeg ook het eer
ste applaus tot dan toe. Ook
"Nu zijt wellekome" werd mooi
gezongen. Maar nog eens: het
uitgerekte refrein met de tegen
stem maakte 'een vreemde in
druk.
Over de technische en artistie
ke vermogens van de altzange
res zou ik geen kwaad woord
kunnen zeggen. Alleen vind ik
het karakter van de, op zich,
mooie stem vanwege de iets dra
matische inslag niet zo goed bij
de onbevangenheid van kerst
zangen passen. Formeel slaagde
de samenzang met het koor
goed, maar de mannen troffen
de sfeer duidelijk beter dan de
Koos Bons toonde zich ln de
begeleidingen, in de obligaat-
melodie van "Wohl mir dass
ich Jesum habe", in zijn solis
tisch optreden op orgel en vleu
gel, een meester in de techniek
en muzikale uitdrukkingskunst.
Het publiek zong uit volle
borst enkele kerstgezangen.
JOHAN VAN WOLFWINKEL
Dirk Bakhuyzen op de orgel-
bank van het „koninklijk instru
ment" in de Chr. Ref. Church aan
de Grand Ville Avenue in Grand
Rapids (Michigan-USA)
men: de helaas overleden Leidse mu
sicus Chris Hanegraaff, Feike Asma,
Willem Hendrik Zwart, Bernard
Bartelink, Piet Kee en Jan van
Weelden. Ze hebben allemaal "zijn"
orgel bespeeld. Ook heeft hij talrij
ke koren voor een trip naar Michi
gan gecontracteerd. Het Chr. Resi
dentie Mannenkoor, de Willem Hen
drik Zwart-koren uit Kampen en
Heerde en het Nederlands Kamer
koor onder leiding van Felix de No
bel.
"Weet u wat ik zo fijn vond? Chris
Hanegraaff heeft hier in deze kerk
een orgel-programma van een uur
gemaakt over het nieuwe liedboek.
Hij gaf een toelichting op de lie
deren, die hij daarna speelde. Dat
programma werd door Case Deven
ter opgenomen voor zijn Hollands
radio-uurtje. Toen ik hoorde, dat
Hanegraaff plotseling overleden was
hebben we een kopie laten maken
van deze bandopname en aangebo
den aan mevrouw Hanegraaff. Het
was de enige keer, dat een concert
van deze Leidse organist op de band
was opgenomen- Mevr. Hanegraaff
was erg blij met de attentie uit
Grand Rapids", zegt Bakhyzen.
Jubilate
Wanneer we het tenslotte nog even
hebben over de concerttoernee van
't Katwijks Christelijk Mannenkoor
"Jubilate" door Canada en Amerika
constateert Dirk Bakhuyzen: "Ik heb
achteraf géhoord, dat iedereen het
toch. ondanks wat oneffenheden in
de organisatie, naar de zin heeft ge
had. Jammer, dat "Jubilate" zich
niet in verbinding heeft gesteld met
de D.I.S. Dat zou kostenbesparend
voor de leden hebben gewerkt. Wij
zouden de mensen hier in Michigan
ondergebracht hebben in Nederland
se gezinnen en die zouden voor ver
voer hebben gezorgd naar de plaat
sen waar zou worden opgetreden.
Bovendien zouden de Katwijkers veel
van de omgeving hebben kunnen
zien en gesprekken hebben kunnen
voeren met landgenoten in het nieu
we vaderjand. De hele toernee hiér
zouden we als D.I.S. - een niet winst
verlangende organisatie - voor "Ju
bilate" hebben georganiseerd. Dat
hebben we onder andere ook gedaan
voor het Chr. Residentie Mannen
koor. Nakaarten heeft echter geen
LISSE Spartaan-atleet Leo Wal
raven heeft zaterdag 20 december
j.l. de 18e Goudacnoss gewonnen bij
de Jongens-B over een afstand van
2700 m. Zijn tijd bedroeg 8.34.4 min.
Op de 5e plaats finishte Dirkjan
Veeger in,8.49.0 min. en op de 6e
plaats John Duivenvoorden in dezelf
de tijd, terwijl Jaap van Amsterdam
9e werd in 9-34.0 min. Bij de A-Jon
gens leverde Paul Grimbergen zeer
verdienstelijk werd met z'n 2e plaats
over 4500 m in een tijd van 14.29.6,
waarmede hij winnaar Ooen Gijs-
bers (Bataven) 19 sekonden moest
prijsgeven. C-Jongen Martin van
Rijssel werd 4e in 5.48.0 min. over
een afstand van 1800 m. De heren
liepen een afstand van 7200 m. De
prestaties van de Spartanen waren
hier als volgt: 10e Hans Langeveld
in 20.52.0 min; 25e Aad Kortekaas in
21.52.0 min
Aanrijding
SASSENHEIM Een verkeers
controle, die de Rijkspolitie giste
ren in Sassenheim hield nabij het
kruispunt Noord, moest voortijdig
beëindigd worden vanwege een
ernstige aanrijding.
Op het met verkeerslichten be
veiligde kruispunt raakte een meis
je, dat op een bromfiets reed, on
der een vrachtwagencombinatie.
Met bijzonder ernstig schedelletsel
meest zij worden opgenomen in het
Academisch Ziekenhuis in Leiden.
zin. Misschien dioet er zich nog eens
een gelegenheid voor. We hadden
"Jubilate" met Sander van Marion
en Klaas Jan Mulder (zeer bekwame
organisten) hier graag gehad. Jam
mer, dat die t.v.-uitzending niet is
doorgegaan. Vooral voor de Hollan
ders in Michigan. Ze hadden er zo
op gerekend. Het was overal aan
gekondigd".
GRAND RAPIDS/LEIDEN/KATWIJK Wanneer we met
radio- en tv-presentator Case Deventer de Christian Reformed
Church aan de Grand Ville Avenue in het hartje van Grand
Rapids (Michigan) in de Verenigde Staten binnenstappen wor
den we begroet door welluidend orgelspel. Het kost niet veel
moeite om te constateren, dat de organist een compositie van
Jan Zwart speelt. Fantasie-Toccatine over Psalm 33 „Zingt vrp-
lijk, heft de stem naar Boven". Deventer: „Dirk Bakhuyzen is
aan het studeren. Laten we maar even naar het orgel gaan".
Even later staan we oog in oog met Bakhuyzen. Het overgrote
deel van zijn jeugd heeft deze nu 56-jarige „Amerikaan* door
gebracht in Leiden en Katwijk aan Zee- In 1953 emigreerde hij
naar Amerika. Na enige zeer moeilijke beginjaren heeft Dirk
Bakhuyzen zich daar nu een zeer goed bestaan opgebouwd. Hij
is manager van een medisch centrum in het 250.000 inwoners
tellende Grand Rapids. Daarvan zijn er ruim 30-000 van Neder
landse afkomst.
Door
Cees Combee
Bakhuyzen speelt rustig door
als we in zijn muzikale "heiligdom"
verschijnen. Als de laatste klanken
van de Fantasie-Toccatine over
Psalm 33 zijn weggeëbt drukt hij
ons sfevig de hand. Z'n gezicht be
gint te stralen als hij hoort, dat we
uit Leiden komen. "Daar ben ik op
gegroeid en heb ik een groot deel van
mijn jeugd gewoond. M'n vader had
in- de sleutelstad een koekfabriek.
"De Bij" was de naam. Het bedrijf
stond op 't Laantje, dat liep van het
perceel Hoge Rijndijk 47 naar het
kanaal", zegt Dirk.
Leidse jeugdjaren
i Hven is het stil. Bakhuyzen blijkt
zi.jn in Leiden doorgebrachte jeugd-
jaren nog niet te zijn vergeten. Dan
konen de verhalen los. Over de 3
oktoberfeesten en over zijn school-
Jaren. Hij weet zich nog heel goed
te herinneren, dat hij de Chrtstelij-
ke School aan het Noordeinde be-
1 zocht. Hoofd was de heer Gabhier.
iedere dag weer legde hij lopend de
1 afstand van de Hoge Rijndijk naar
het Noordeinde en terug af. Een
fiets was toen nog een luxe. "Als
kind besef je dat niet, maar ik ben
nu nog dankbaar voor het onderwijs
dat ik in de school van meneer Ga-
tliier heb ontvangen", constateert
Dirk.
Bakhuyzen heeft ook heel wat 3 ok-
tober-optochten gezien. Vader Simon
Bakhuyzen reed in die optocht vaak
met een praalwagen mee. Een bij
voorstellende. Om op die mamier een
beetje reclame te maken voor zijn
koekfabriek. Dirk: "Op die 3 okto
berfeesten hebben we als kinderen
wat plezier gehad. Je kreeg dan een
paar stuivers om wat te kopen als
we met vader en moeder naar de op
tocht gingen kijken.
En... natuurlijk bestond de warme
maaitijd uit hutspot met klapstuk.
Toen we wat ouder werd engingen
we 's avonds ook nog naar het
vuurwerk"
Toen Dirk Bakhuyzen tegen de
veertien Jaar liep verhuisde het ge
zin naar Katwijk aan Zee, Daar had
vader Simon aan de Varkevisser-
straat een woning weten to bemach
tigen. Vader zelf reisde iedere dag
op en neer naar Leiden. Naar de
fabriek. In de zomermaanden ver
huurde moeder Bakhuyzen een deel
van het huis aan badgasten, die
bijna altijd uit Rotterdam of uit U-
trecht en omgeving kwamen. Dood
gewoon voor een extraatje in de
huishoudpot, want het vied in die
tijd niet mee zes kinderen te moe
ten voeden en kleden. Die koekfa
briek leverde aardig wat op, maar
toch niet voldoende om wat bijzon
ders te kunnen doen. Dirk doorliep
in zijn Katwijkse jaren de Chr. Mu
lo, waarvan de heer Hofman hoofd
was. Toen hij negentien jaar was
verhuisde hij naar Zaandam. Dirks
vader had zijn bedrijfje overgedaan
aan een groot bedrijf in deze stad.
Emigratie
Rond 1950 emigreerden successie
velijk alle broers en de zusters van
Dirk naar Amerika. Zelf wild ehy
niet achterblijven. Zijn zwager Jaap
Hoogendijk, die met zijn oudste zus
ter Rie was getrouwd en in Kala
mazoo (Michigan) woonde, was be
reid als sponsor op te treden. Na
veel wekken en wegen werd die
stap in 1953 gemaakt. Dirk en zijn
gezin kwamen terecht in Kenoska
(Wisconsin). Daar pakte hij alles
aan wat er maar aan te pakken
was. Financieel was het vaak heel
erg moeilijk. Het viel niet mee om
vaste grond onder de voeten to krij
gen. Veel moeilijkheden moest het
gezin Bakhuyzen overwinnen. Voor
al toen kort na elkaar twee kin
deren overleden. Dat was ook de
oorzaak, dat de Bakhuyzens na zes
maanden naar Grand Papids ver
trokken om te proberen daar een
nieuw bestaan op te bouwen. In die
stad woonde ook zijn broer Jan, die
met een Van Tongeren uit Katwijk
is getrouwd.
Nadrukkelijk zegt Dirk: "Het was
wat toen we met een paar dollar
op zak met de "Maasdam" in New
York arriveerden. Je stond in een
geheel andere wereld. In Kenoska
hebben we ervaren wat gemeen
schap der heiligen betekent. De ge
reformeerde kerk daar telde negen
tig gezinnep. Zonder uitzondering
hebben ze alles gedaan om ons op
te vangen. Vooral toen die droeve
en donkere dagen over ons gezin
kwamen. Ze hielpen met voedsel
en 'kleding, zorgden dat ik zo nu en
dan wat te doen had en betaalden
zelfs de rekening van de begrafenis
ondernemer. Ondanks die gemeen
schapszin leek het ons beter naar
Grand Rapids te verhuizen. Om te
trachten het leed te vergeten - dat
doe je echter nooit, ook nu nog niet -
en om een nieuw begin te maken".
In Grand Rapids heeft Dirk Bak
huyzen van alles gedaan om in het
onderhoud van zijn gezin te voorzien.
Hij was vijf jaar verzekeringsagent,
maar gaf deze baan op vanwege
het onzekere inkomen. Daarna wa§
hij enige jaren vertegenwoordiger
in schoonmaakartikelen en nu is hij
al weer negen Jaar manager van
een m'adisch centrum.
Hij verzorgt de boekhouding en
staat aan het hoofd van de huis
houdelijke dienst, zoals het schoon
maken en het onderhouden van
het gebouw. Dirk heeft het er best
naar zijn zin. Hij zou niet meer
naar Holland terug willen. Zeker niet
voorgoed. "Iedereen, die naar de
"nieuwe wereld" emigreert moet ver
geten wat hij in Holland is geweest.
Het is een opnieuw beginnen met
luttele dollars op zak. Keihard wer
ken, van de vroege morgen tot de
late avond. Je moet zelf de bewijzen
van je kunnen op tafel leggen. Om
diploma's bekommeren ze zich niet"
zegt hij.
Culturele sector
Bakhuyzen speelt een belangrijke
rol in The Dutch Immigrant Socie-'
ty. Er zijn veertienduizend gezinnen
in Amerika en een deel van Cana
da lid van. Als bestuurslid is hij ver
antwoordelijk voor de culturele sec
tor. Begrijpelijk, want hij is een
enthousiast musicus. In het bijzon
der wat het orgelspel betreft. Toen
hij nog in Holland woonde studeer
de hij onder meer bij Evert Koning
in Hoorn en bij Meindert Boekei.
In Grand: Rapids is hij de vaste or
ganist van de Chr. Ref. Church aan
de Grand Ville Avenue. Hij geeft
orgellessen en heeft met zijn gezin
een kwartet gevormd dat vaak in
kerken zingt.
Wanneer je het met Bakhuyzen
hebt over muziek raakt hij niet uit
gepraat. Hij is er trots op, dat hij
voor het D.I.S. befaamde Nederland
se organisten naar Grand Rapids
heeft weten te halen. Enkele na-
NOORDWIJKERHOUT De kan
tine van het College Leeuwen
horst (school voor VWO en HAVO)
in Noordwijkerhout was gisteravond
omgetoverd tot een stukje Surina
me Een grote klapperboom in het
midden van de zaal fungeerde als
vrijheidssymbool, het podium was
gemaakt in de vorm van een Suri
naams huis op palen, terwijl op
de wanden natuurgetrouwe afbeel-
dingen van een/straat in Paramari
bo aangebracht waren. Ook voor de
inwendige mens werd op een Suri
naamse wijze gezorgd: iedereen die
trek had kon een bord rijst met kip
halen. En dat werd op grote schaal
gedaan. Evenals trouwens het drin-
t ken van gemberbier.
Desgevraagd vertelt rector
1 J. van Boeckel welk idee ten grond-
slag ligt aan het Surinaamse feest.
1 dat zich gisteren od het College Leeu-
wenhorst afspeelde.
1 "We beschouwen Kerstmis als het
feest van de gastvrijheid", zegt hij,
1 "en daarom willen we graag ande-
ren hier op school uitnodigen. Vorig
1 jaai hebben we een groep Turkse
1 gastarbeiders uitgenodigd. Die heb
ben hier 'n Turkse maaltijd bereid,
en er was Turkse muziek en 'n buik
danseres. Dit jaar hebben we met het
oog op de onafhankelijkheid van Su-
1 riname een aantal Surinamers uitge-
1 nodigd om samen met de leerlingen
hier feest te komen vieren".
Pas vorige week ontmoette de heer
Van Boeckel mevrouw Nieuwendam
uit Alphen aan den Rijn, die zich in
zet om tot een beter contact tussen
1 Surinamers en Hollanders te komen.
Het idee was snel geboren, en bin
nen een week was het hele feest ge
organiseerd. Inclusief de muziek van
"Ritmico Especial" uit Leiden, en de
Surinaamse dansgroep Faya Lob
by uit Amsterdam. Plus de bus. die
aan het begin en na afloop van het
feest Surinamers uit Amsterdam en
Alphen ophaalde en weer thuis
bracht.
"Bijna altyd ontstaat er een zeke
re weerstand tegen andere rassen of
volken, die een minderheid vormen
in een samenleving", zegt rector Van
Boeckel. "Voor een belangrijk deel
komt dat doordat men eikaars cul
tuur niet begrijpt. Ik vind het erg be
langrijk dat de leerlingen ook de Su
rinaamse cultuur beter leren kennen.
En zo'n feest is daarvoor de beste
gelegenheid.
