1 repp
Spel met
auf und Trepp al/
dubbele bodem
toegelicht
Camel 20
is weer terug
Roemeense muziek met
virtuose solisten
vandaag...
...engisteren
cconincni
Der Kaiser von Atlantis': opera uit concentratiekamp
irri
wineen Kips'
leverworst!
KRO stelt
Met goed
fatsoen
weer uit
TIJDELIJK
tKKOORD
TUSSEN NOS
EN KNVB
/RflOIQ programma
7 20 Dag met wn
17 DECEMBER 1975
n opera die handelt over de dood,
schreven in een concentratiekamp
or een componist en een dichter
korte tijd na de voltooiing van
werk omkwamen. Het kan
navranter. Maar wie in
er Kaiser von Atlantis" van Viktor
muziek) en Peter Kien
expressionistisch onheil ver-
(Ullmann was tenslotte
rling van Schonberg) of Pende-
trauma-muziek komt
uil.
steravond in het Amsterdamse
tea ter Bellevue by de opvoering
or de Nederlandse Operastichting
:ken heel wat springerige melo
en verwant te zijn met vroege
nposities van Weill en Eisler
rerigens ook een Schonberg-leer-
g), terwijl er ook fragmenten zijn
i een verrassende overeenkomst
met Ariadne auf Naxos"
Richard Strauss.
er klinkt vaak iets schrijnends
met name in het gezongen
omlijst door een vlot
dat dit muzikale sprook-
afsluit, een sprookje over de Dood
er het bijltje bij neerlegt zodat
blijft leven en de keizer
n Atlantis zijn macht verliest
ordat hij geen succesvolle oorlo-
n kan voeren.
voorstelling van gisteravond was
e wereldpremière van het stuk.
Men heeft lang verondersteld dat de
partituur tegelijk met de componist
en de dichter toen zij in 1944 in
Auschwitz omkwamen Ls verdwenen,
maar op een raadselachtige manier
bleken de schetsen onlangs in
Londen te zijn beland.
Kerry Woodward, dirigent bij de
BBC, reconstrueerde en bewerkte
het geheel. Hij heeft ook de
muzikale leiding over deze produktie
die in Amsterdam nog zes keer
herhaald wordt en die op 28 en 29
december in Den Haag (HOT-Thea
ter) verschijnt.
Die produktie (regie Rhoda Levine,
dekor en kostuums Robert Israel)
voegt in z'n soberheid en directheid
niets oneigenlijks aan het stuk toe.
Bij de vocalisten vielen vooral
Rudolf Ruivenkamp, Inge Frolich,
Roberta Alexander en Adriaan van
Limpt op. De medewerking van
musici uit de radio-orkesten was in
alle opzichten uitstekend.
Het was geen slecht idee om deze
korte opera vooraf te laten gaan
door een solosonate van Bach. Maar
waarom daarvoor weer Theo Olof
met zijn fletse en ritmisch
onstabiele interpretatie gekozen?
Waarom niet vcor elk? voorstel
ling een andere jonge Nederlandse
violist(e) gekozen? Dat was tenmin
ste een initiatief geweest
AAD VAN DER VEN
Scène uit 'Der Kaiser
Adriaan van Limpt - Meinard Kraak - Inge Frölich.
^eill en Brecht vanavond op de tv
vanavond naar de televisie-
"Trepp auf und Trepp ab"
kt (20.55 tot 21.30 uur op Neder-
1) moet vooral letten op de
shots. Terwijl de namen van
medewerkenden over het beeld
ziet men het verkleumde en
ogelijk al ontzielde lichaam van
n bedelaar op straat liggen.
De aap komt dan eindelijk uit de
duw in deze nos-produktie, ge-
seerd op drie theaterstukken van
componist Kurt Weill endeschrij-
r Bert old Brecht. Eigenlijk is de-
musical die ontstond door sa-
envoeging van delen uit Die Drei-
het Berliner Requiem
Happy End toch niet zo vrolijk-
als aanvankelijk gesugge-
wordt.
venijn zit oook hier in de
Terwijl een confetti strooi
menigte het onderwereldduo
en Polly in de trouwau-
nazwaait duikt ineens de lig-
nde gestalte van die arme sloeber
"Dat laatste beeld vind ik het be-
igrijkste" zegt Wilhelmina Hoe-
man, die voor de produktie en de
zie tekende. "Al hebben Brecht en
èill met sommige dingen de draak
stoken, met hun bitterheid wijzen
toch uiteindelijk altijd naar de
van de samenlevinfz".
samenleving bij Brecht en
is de Duitse samenleving in de
twintig. Geëngageerdheid was
de kunst-interpretatie van die da-
n nog geen modewoord, maar wie
over geëngageerde kunst spreekt
nkt ogenblikkelijk aan dit beroem-
duo dat de frivole uitingen van
"gay twenties" vlijmscherp per-
leerde en voor de romantiek van
roze prentbriefkaarten het motto
Irstens kommt das Fressen, dann
Moral" in de plaats stelde.
De dubbele-bodem-verheerlijking
n de onderwereld (Dreigroschen-
er), het protest tegen het „offer
or het vaderland" van de soldaat
Requiem) en de solidari-
met de verschoppelingen (Hap-
End), dat zijn in hoofdzaak de
grediënten voor de tv-produktie
auf und Trepp ab" (een ti-
1 van Wilhelmina Hoedeman).
Verrassend in deze voor Neder-
begrippen luxueus te noe-
montering is met name het
indeel van het Internationaal
jlkloristisch Danstheater. De le-
in van deze groep met voorop
(ADVERTENTIE)
Met Kips kun je feestelijke
dingen doen. Een voorbeeld:
Zelf een idee voor een smakelijk
hapje of snackje met Kips'
leverworst?
Schrijf 'm op, stop 'm in een opert
enveloppe ZÓNDER postzegel en
adresseer aan:
Kips, antwoordnummer 8276
Amsterdam.
Elk bruikbaar idee wordt met zo'n
ouderwets lekkere Kips' leverworst
van 250 gram beloond.
(ADVERTENTIE)
Spelfragment uit de musical 'Trepp auf und Trepp ab'.
gebruikelijke werkterrein begeven.
Waarom geen mensen van de
"officiële balletgezelschappen?
Wilhelmina Hoedeman: "Met die
mensen heb ik bij mijn televisie
werk slechte ervaringen, als het
tenminste om een gemengde mu-
ziekproduktie ging. Laatst zag ik 'n
voorstelling van Tsjaikowski's "Eu-
gen Onegin" bij de Nederlandse
Operastichting. Daar werkte h'et
Internationaal Folkloristisch
Danstheater aan mee. Het aandeel
van die dansers en danseressen was
veel beter dan wat we gewoonlijk
van leden van het Nationale Ballet
bij de Nederlandse Operastichting
te zien krijgen. Toen wist ik bij
welke mensen ik voor deze produk-
-tie moest zijn".
Verrassend is ook het optreden
in dit programma van de zangeres
Inge Frölich. Zij zingt uit "Happy
End" "Der kleine Leutnant des lie-
ben Gottes", "Was die Herren Ma-
trosen sagen" (met het heerlijke
refrein "Ja das Mer ist blau, so
HILVERSUM Delegaties van de
KNVB en de NOS hebben gister
avond in Zeist overleg gepleegd over
het rapport „Vrije nieuwsgaring". De
NOS heeft de KNVB meegedeeld,
dat bepalen van een standpunt over
dit KNVB-rapport, bestudering en
dus de nodige tyd vergt.
De NOS heeft dinsdag gezegd er
naar te streven zyn standpunt uiter
lijk 1 mei 1976 aan de KNVB mee te
delen. Zo spoedig mogelijk na het
antwoord van de NOS zal het over
leg tussen de delegaties worden her
vat.
Men kwam overeen dat de uitzen
dingen van het radioprogramma
„Langs de lijn" in die tyd op de ge
bruikelijke wijze zullen worden voort
gezet.
blau) en het beroemde en roerende
"Soerabia-Johnny". De manier
waarop zij dat doet maakt dui
delijk dat er in Nederland mis
schien geen andere zangeres is die
dit genre zo geloofwaardig weet
te maken.
De bariton Lieuwe Visser komt
daarentegen in een fragment uit
het Berliner Requiem wat orato
riumachtig uit de hoük. De instru
mentale partijen worden verzorgd
door leden van het Radio Kamer
orkest onder leiding van de Engel
se dirigent David Atherion.
Wie "Trepp auf und Trepp ab"
ziet zal waarschijnlijk tot de con
clusie komen dat deze produktie
niet alleen voortreffelijk televisie-
vakwerk is, maar dat in houding
en gebaar het harde cynisme met
hier en daar een knipoog anno '75
mooi tot z'n recht komt: gladde
jongens, gretige meiden, hongerige
koppen achter de rode vlag en ten
slotte die bedelaar om wie het ei
genlijk gaat.
DUITSE TV
17.55-18.00 Journaal (Regionaal pre
gramma: NDR-RB: 9.30-10.00 Sesan:
aannetje. 18.55 Nordschai
The Partridge Family. 19.59 Program-
overzicht. WDR: 18.05 Scholierenkwis.
18.40 Akt. 19.20 Aus Liebe zum Sport).
20.00 Journaal en weerbericht. 20.15
Dokumentaire film. 21.00 Die letzte
Lieferung. detectivefilm. 22.00 Amuse
mentsprogramma, 22.45 Journaal, kom-
weerberlcht. 23.05 Sport-
I het jaar 1975. 23.50-23.55
Journaal.
Duitsland II
17.00 Journaal. 17.10 Am Ende der
Weit. film. 17-40 Akt. en muziek. 18.20
Bitte. keme PnUzei. 19.00 Journ. 19.30
Reportage 20.15 ItMormaties en me
ningenk uit het economische leven.
21.00 Journaal. 21 15 Perspektieve
23.00 Journaal.
LEIDEN Het studenten-zigeu
nerorkest „Csardas", deze keer
versterkt met muzikanten van
„Lautari", trad opnieuw in korte
tijd in het publiek op, nu echter
zonder dansgroep en in de ruime
Burchtzaal. De Roemeense pan
fluit-virtuoos Nicu Pirvu verbaas
de weer door zijn ongelofelijke
vaardigheid op een in wezen
primitief instrument, waar hij
klanken in velerlei nuances uit
toverde. Verder maakten we ken
nis met een ander Roemeens fe
nomeen, de cimbalist Ion Miu, in
Leiden voor ouderen trouwens
niet helemaal een onbekende,
sinds zyn optreden als (13-jarige)
op het Internationaal Folkloris
tisch Dansfestival. Een waarde
volle aanwinst voor het studen
tenensemble bleek de zangeres
Floricia Doinas. sedert korte tijd
met een Nederlander getrouwd.
Het orkest Csardas is samenge
steld uit studenten, die in de
speeltechniek gevorderd tot zéér
gevorderd zyn en wel zonder uit
zondering muzikaal begaafd. En
kelen zyn bijna afgestudeerd, an
deren nog op weg maar ze hebben
elkaar gevonden in het geestdrif
tig samen musiceren. Bij afwe
zigheid van de violist-aanvoerder
vervulde nu een bekwame violiste
de functie van Stehgeigerin. En
kele solisten in het orkest boeiden
door fraaie toon en muzikale uit
drukking, zo bijvoorbeeld de ho
boïst en de accordeonist.
De orkesten, gecombineerd of
afzonderlijk, speelden allerlei
Roemeense (een enkele maal ook
Tsjechische) dansen, balladen en
liederen, fleurig en overtuigd. Zo
brachten z^ ons op een speelse
manier in kennis met de rijke
Roemeense muzikale folklore. Al
leen om deze reden was hun spel
al waardevol en de moeite ruim
schoots waard.
De zangeres toonde haar op
merkelijk talent voor muzikale
expressie en gemakkelijke over
gang naar een andere sfeer in de
Maria-ballade, waarmee zy op
een festival de eerste prys ver
overde.
Een geweldig succes had ook de
cimbalist, die een fascinerende
klankwereld voor de toehoorders
ontsloot.
JOHAN VAN WOLFSWINKEL
16.50 Met Ray Nusselein Televisie Kijken (VARA)
17.00 De film van Ome Willem (VARA)
3 8.15 Computerdag (TELEAC)
18.45 Staatsloterij (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
ly 05 Van Gewest tot Gewest (NOS)
19.50 Uitzending van de CPN (POL. PARTIJEN)
20 00 Liefde en lange vingers (NOS)
20.55 Muziek om naar te kijken (NOS)
2135 Journaal (NOS)
21.50 Den Haag vandaag (NOS)
22 05 Studio Sport (NOS)
22.30 Panoramiek (NOS)
23.15 Journaal (NOS)
NFDERLAND II
18.45 Brigadier Dog (NOS)
1855 Journaal (NOS)
19.05 Heeft de regen een vader (IKOR)
19.30 Kenmerk (IKOR-KRO/RKK)
20.00 Journaal (NOS)
20 25 Nederlandse Brandwonden Stichting (SOCUTERA)
20.30 Wat de dokter doet is altijd goed, tv-serie (VARA)
21.10 Hoe bestaat het, kennismaking met een nieuw p
gramma (VARA)
21 15 Op naar de CupfinaL tv-spel (VARA)
21 40 Bij Ischa, gesprek (VARA)
22.20 Het is gevaarlijk dwalen, gedicht van Jan Ai<e:
22.21 Journaal (NOS)
In het boekje „Televisie - koninklijk
geschenk" uit de reeks „Snelwegen
naar cultuur", wordt de volgende
vraag gesteld: „Brengt televisie
geluk, schoonheid, goedheid en een
bredere kijk op de wereld, of zinloze
verstrooiing, vervlakking, verstom
ming of verarming"? Dat boek
verscheen in 1963. Het gaat nu over
de televisie-avond van de 16e
december 1975 en het zou niet
aardig en wat belangrijker is,
onrechtvaardig zijn de diverse
programma's van de NCRV en de
VARA als zinloze verstrooiing naar
de vuilnishoop te verwijzen.
Zie hoe de VARA de avond begint,
met de Engelse serie Tommy en
Charlie, waarin meestal kabbelend
humoristisch, maar soms ook
plotseling gevoelig de wrijvingen
tussen een gepensioneerde spoorweg
man en zijn norse schoonzoon aan
de orde komen.
Zie hoe de NCRV de avond begint,
met de laatste aflevering van de
Frans-Duitse serie „Zij gingen de
lucht in", waarin op amusante wijze
over de geschiedenis van de
luchtvaart is verhaald. Kan er nog
over zinloze verstrooiing worden
gesproken als er maar liefst drie
programma's zijn uitgezonden, waar
in wetenswaardigheden over velerlei
onderwerpen te vergaren waren. De
scholierenquiz Tweekamp, het pien-
terkoppengebeuren Twee voor
Twaalf en de spelshow Herkent u
deze tijd, dat waren 115 minuten
met bij benadering toch al gauw
een honderdtal vragen over wiskun
de, film, muziek, noem maar op.
Nee, liet is geen zinloze verstrooiing,
maar dan enkel en alleen omdat
verstrooiing nu eenmaal niet zinloos
Maar tjonge tjonge, wat is het
allemaal voorspelbaar. Het school
juffrouwentoontje van Judith Bosch
in Tweekamp, de hulpvaardige
kalmte van Joop Koopman in Twee
voor Twaalf, de brede glimlach, de
afgemeten zinnetjes, de ongemakke
lijke charme van Kick Stokhuyzen
in Herkent u deze Tyd. Elke
verrassing is gegarandeerd uitgeslo
ten. Er zijn te veel series met een te
hoge frequentie. Het enige
tieve voorstel lijkt me, dat een
kijkersbelangengroep een actie ont
ketent om de omroepen te
verplichten iedere uitzendavond ten
minste twee eenmalige, zelfgemaakte
programma's te brengen.
Een documentaire, een personality-
show, een registratie van een knullig
cabaret-programma. Liefst onaange
kondigd. Ingrijpende variaties in de
serieformules tellen ook mee. Kick
Stokhuyzen tijdens de MLss-Hol-
land-verkiezingen met „Herkent u
deze meid", Joop Koopman, die in
zijn vragen bij „Twee voor twaalf"
uitlegt wat hij nu van de VARA
vindt en Judith Bosch, die alle
kandidaten in „Tweekamp" speelt.
Deze fantasietjes zijn veroorzaakt
doorx een programma, dat ik met
vreselijk veel plezier trouw bekiik:
„Spelen met muziek". In dat
VARA-programma wordt dus ge
speeld met muziek. Ik heb nooit
geweten dat muziek zo leuk kan
zijn. iedereen die wel eens met les
geven bezig is of zelfs iedereen die
wel eens betrokken raakt bij de
organisatie van een «kinder of
niet-kinder) feestje moet Spelen met
muziek nooit overslaan. Ik noteerde
dinsdagavond: muziekjes associëren
met een kleur, pijltjes werpen naar
de landkaart van Europa en dan
een lied aanheffen met betrekking
tot het geraakte land, een concert
met transistorradio's en het trapsge
wijs componeren op de tekst:
„Samen zingen ®m de beurt, hoog
gestemd, diep getreurd, maistro,
wordt dit goedgekeurd".
Regisseuse van dit programma ls
Ellen Blazer, die de neiging heeft
voortdurend nieuwe quizes uit te
vinden, zodat er steeds weer nieuwe
televisiespelletjes bij komen. Spelen
met muziek móet maar eens het
sluitstuk van deze carrière worden.
Vervolgd en uitgediept tot misschien
wel spelen met toneel. Spelen met
beeldende kunst of zelfs Spelen met
televisie. Ach, een bredere kijk op
de wereld hou je er niet aan over,
maar geluk, schoonheid en goedheid.
nou en of.
BERT VAN DER VEEH
De KRO zit nog steeds met de nieu
we. speciaal voor deze omroep ver
vaardigde. Johnny Speigh-serie in
haar maag. "Met goed fatsoen",
waarin Rijk de Gooyer de rol van
een dom racistisch heerschap toe
bedeeld kreeg, zal in elk geval niet
in januari in première gaan. De KRO
wil de serie nogmaals voorleggen
aan een grote groep Joodse mensen
alvorens tot uitzending over te gaan.
Wouter Paap. componist, muziek
recensent en schrijver, heeft giste
ren afscheid genomen als enig re
dacteur van hei maandblad Mens
en Melodie, een algemene maand
blad voor muziek. Dertig jaar gele
den richtte de heer Paap het tijd
schrift met enkele anderen op. Het
blad heeft nu 53000 abonnees. Hij
wil zich nu gaan wijden aan de
nieuwe klassieke-muziekzender Hil-
EShüaS,lens\inJe" klein Ptaatsje. een meisje van Indcmesi-
liee" HMandse vriend had. Toen -ij thuis
ut' vluchtten ze samen naar de grote stad Door een
zmder'Vid™1 ^erdak geraakt Veten se zich een tijdlang
moer geld op een zeer bijzondere, zij het weinia maatsrhnn
dfn rf man,eJ het teren te houden. Maar als 'hun onschul
dige droom door allerlei ontwikkelingen in een nachtmerrie
dreigt te verkeren, komen zij door hun g^de ModiZPen
tot een oplossing in de stijl van de tijd waarin zij Uzvmll's
Dit is. m het kort. de inhoud van ..Liejde en lange vingers"
ve'thaTuiïml"dlet"diëBNnkeStChreVe" c" geregisseerd film-
tot 20 55 uur It Zderland I Vanav0nd uiUendt
Dein0lioian,het meisje. Julia, wordt gespeeld door Cina Timi-
ela, Maarten Spanjer is haar vriend Rob.
WOENSDAG 17 DECEMBER
Hilversum 1
NCRV: 18.00 Bandstand. 18.30 Nws.
18.41 Kunst en vliegwerk. 18.46 (S)
Met uw instemming. 19.00 Arturo Tos-
canül1- 1930 Theologische etherleer
gang. TROS: 20.00 Eight o'Clock Spe
cial. 21.15 (S) Specialiteiten a la carte
22.30 Nieuws. 22 40 Aktua III. 23.00
(S) Coulissen. 23.55-24.00 Nieuws.
Hilversum II
VARA: 18.00 Nieuws. 18 11 Dingen van
de dag. p.p.: ia.20 Boeren Partij.
VARA: 18.30 (S) Tekst en muz 18.55
(S) Brassband Magazine. NOS: 19.40
S) Openbaar Kunstbezit 19.50 Den
Haag Vandaag. NCRV: 20.00 Nieuws.
20.05 Saul, hoorspel. EO: 22 40 Woord
der. Waarheid. 22.55 Klankbord. 23.05
NOS: 18.03 De vakaturebank. 18.10
(S) Joost mag niet eten. 19.02 (S)
De Rock en Roll methode. 20.02 (S)
Woensdagavond III, lichte muziek en
sport. 0.02 (S) Metro's Midnight Mu-
aieïe muziek 12.00 Bel Canto, opera-
fragmenten. 12.26 Mededelingen TOor
t ,.en ;ufntx>uw. 12.30 Nieuws. 12.41
iCcn,elll 12 55 Mlddagpauze-
^.'1 Lichte koorzang. 13.30
(S) Globaal, ontspanning, informatie
en muziek (15.30-15.32 Nws.). 17 30
Nieuws. 17 32 (3) Hier en Nu.
gymnastiek.
plaatje.
il). 8.50 Morgenwijding. 'NOS?
België. 9 35 Waterstanden".
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend-
t Nieuws. 8.11 Radlojour-
Spïegél
AVRO: 9.40 Schoolradio
Voor de kleuters. 10.10 (S en M) Ar
beidsvitaminen: popul. verzoekplat°n
programma. (14.00 Nieuws. 11 03 Ra
diojournaal). 11.30 (s\ Rondom twaalf.
Sport.-
13.11 Radiojournaal
ven. 13.00 Netuv
13.25 (S) Alert:
muziek en maatschappij. 13.55 Kamer
orkest met solist: hédendaagse muziek.
1.02 (S) Take it easy. 2.0
DONDERDAG 18 DECEMBER
(S) muziek op stap. 15 10 <S) Aspecten:
kunstrubriek. 16.00 Nieuws 16 03 Ra-
diotourinaal. 16.05 (S) Gebakkeu v-n.
sterbanken en andere smoezen- kin-
dermagazine. 17 00 1S1 Mobiel: een *e-
veeglijk programma
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Het leventje
woord. 7.08 <S) Perludlum, klass muz
ziek. 7.30 Nieuws. 7.41 |S) Hier en nu.
7.55 (S) Aangestipt, programmaover
zicht. 8.00 (S) Te Deum Laudamus, ge
wijde. klass. muzeik. 8 24 Op de man
af, evangelisch j
17.55 Mededelingen
samenleving. 9.45 (S) Onder de hoogte-
zon. programma voor de zieken. 10.30
Nieuws. 10.33 (S) Orkestpalet: klas-*;
I ttflfiBB
