Den l vi:
gijzeling
in impasse
Schaefer: „wonen moet vrij zijn"
'NOS kan een stuk
doelmatiger werken
Onderhoudskosten
niet aftrekbaar
Buitenom
Binnendoor
Premier somber
ZEKE
ZATERDAG 13 DECEMBER 1975
BINNENLAND
PAGINA 1
(ADVERTENTIE)
f BRINK Luchtverwarming
Uw Installateur:
LUCOTHERM B.V.- ALPHEN a/d RIJN
Kalkovenweg 58, Postbus 337, Telefoon (01720) 2 03 00
Gruijters verliest:
DEN HAAG (SP) Minister
Gruijters (Volkshuisvesting) heeft
het in de ministerraad moeten af
leggen tegen zijn collega Duisenberg
(Financiën). Zijn voorstel om de on
derhoudskosten van eigen woningen
weer aftrekbaar te maken vooi; de
belasting, is in de ministerraad van
tafel geveegd. Zo resoluut zelfs, dat
premier Den Uyl na afloop zei:
„Voor de rest van deze kabinets
periode is het een afgedane zaak".
Gruijters had naar voren gebracht
dat opnieuw invoeren van de aftrek
post onderhoudskosten een bijdrage
tot de bestrijding van de beunhazerij
in de onderhoudssector van de bouw
zou betekenen. Duisenberg en zijn
staatssecx-etaris Van Rooijen bleken
het daar volsteekt niet mee eena te
zijn.
Zij stellen onder andere dat beun
hazen, die b.t.w. en sociale premie
lasten ontduiken, tegen zulke lage
„zwarte" prijzen kunnen werken
minder dan de helft dat die zelfs
aantrekkelijker zijn dan de „witte"
Den Uyl liet blijken dat Gruijters
zich bij dit standpunt heeft neer
gelegd.
Si
Onder zeer grote belang
stelling, zowel van Indonesi
sche als van Nederlandse zijde,
is gisteren de 52-jarige heer
E. Abedy, lid van de staf van
het Indonesische consulaat-ge
neraal in Amsterdam, op de
R.K. begraafplaats Buitenvel-
dert in Amsterdam begraven.
De heer Abedy bezweek aan de
verwondingen, die hij opliejt
bij een sprong van de tweede
verdieping van het consulaat.
Bij de uitvaartplechtigheid
waren onder andere aanwezig
de Indonesische ambassadeur
luitenant-generaal Sutopo Yu-
ivono Projohandoko en leden
van zijn staf alsmede de con
sul-generaal, die op het mo
ment van de gijzeling niet op
zijn kantoor ivas en derhalve
op vrije voeten bleef, de heer
Sudorma Martenagero. Van
Nederlandse zijde waren aan
wezig de Amsterdamse burge
meester I. Samkalden en
staatssecretaris Kooijmans van
Buitenlandse Zaken namens
de regering.
DEN HAAG (SP) „Er bestaat
op het ogenblik geen duidelijk uit-
zich cp beëindiging van de acties
in Wijster en Amsterdam. Dit leidt
tot somberheid".
Premier drs. J. den Uyl deelde dit
gisteravond mee tijdens een onder
breking van de ministerraad. Da re
gering zal blijven zoeken naar nieu
we mogelijkheden. Zij blijft echter
vasthouden aan haar twee uitgangs
punten:
geen concessies aan de Molukse
overvallers:
het zo hardnekkig mogelijk po
gen om het leven van de gegijzelden
te sparen.
Men zal geen gebruik maken van
de vele aanbiedingen van mensen om
zich te laten ruilen voor de gegijzel
den in de trein of binnen het Indo
nesisch consulaat in Amsterdam.
De regering staat op het stand
punt dat een uitwisseling niets op-
Den Uyl verklaarde gisteravond OVPT* POT1 Til PtPïl
zichtbaar vermoeid door de nacht e- AVJlliXXA/
lijke zittingen gedurende de laatste
10 dagen in het crisiscentrum dat
de situatie elk dag en elk uur dwingt
tot afweging. Van de toestand van
de treinpassagiers heeft de regering
geen duidelijk beeld, maar zij gaat
er wel van uit dat er fysiek en psy
chisch een zware druk op de gegijzel
den ligt.
Het is de regering nog niet duide
lijk hoe het komt dat de verwar
ming in de trein is uitgevallen. Men
vermoedt dat een van de Molukse ter
roristen met de beugel op de trein
heeft gejongleerd. Op het ogenblik
is het nog een punt van discussie of
de verwarming weer via een monieur
kan worden aangesloten.
Premier Den Uyl voelde er niets
voor om voor de ontstane situatie de
schuld in de schoenen van vorige
regeringen te schuiven. Hij haalde
een uitspraak van dr. W. Drees sr.
aan over de situatie „tot het onmo-
g'elijke is niemand gehouden" „en dat
is een waar woord", aldus de pre
mier.
Ongerustheid
in college
van Amsterdam
9?
uitblijven daarvan zullen de uitga
ven sterker stijgen dan nodig is en
zullen sociale gevolgen in de zin van
onzekerheid en een steeds minder ge
motiveerd zijn van het personeel niet
uitblijven.
Dit stelt het raadgevend bureau
Berenschot B.V. in het rapport „Be
heersing van de groei" naar aanlei-
prijzen na aftrek "van belasting. Ook ding van het doelmatigheidsonder-
de doelmatigheid te verhogen. Bij het ondanks problemen bereid zijn zich
in te spannen en goed werk te leve
ren. Onzekerheden in het functione
ren van de NOS en over de toekomst
van de NOS ondermijnen deze posi
tieve instelling echter.
Berenschot doet in het rapport een
groot aantal aanbevelingen voor het
verhogen van de doelmatigheid bij de
NOS.
(ADVERTENTIE)
onbillijkheid i
sen die na de afschaffing
oude regeling in 1970 een
woning hebben gekocht.
zoek bij de NOS, verricht
dracht van het ministerie van CRM.
Berenschot stelt in zijn bevindin
gen dat de medewerkers bij de NOS.
rfsWTi
I (ook honden zijn welkomi
wassenaar
AMSTERDAM (SP) Het over
legorgaan van de drie vakcentrales
in Amsterdam heeft in een brief
aan de gemeenteraad zijn ernstige
ongerustheid uitgesproken over de
herhaaldelijk optredende menings
verschillen binnen het college van B
en W.
Er dreigt een onaanvaardbare
stagnatie in de bestuurseffectiviteit,
volgens het overlegorgaan, dat tege
lijl: een aantal beleidspunten op
noemt die een snelle aanpak ver
eisen. Men noemt hierin ondermeer
de bevordering van de ingezette
stadsvernieuwing, de bouw van een
muziektheater op de plaats van de
oude RAI, de bouw van het nieuwe
stadhuis en de bouw van bejaar
denflats - en huizen. Ook moet het
taxiverkeer gepopulariseerd worden,
waartoe vrije tram- en busbanen
toegankelijk voor taxi's gemaakt
I moeten worden.
Ook het bestuur van de afdeling
Amsterdam van de NVV-onderwijs-
bond ABOP wijst op het gevaar, dat
de conflicten de besluitvorming van
het college in de weg kunnen staan.
Den Haag PvdA-staatssecretaris
Jan (Johannes) Schaefer zit niet
aan zijn stoel gebakken. De
gemoedelijk ogende, maar uiterst
ad-remme Amsterdammer roept dan
ook onmiddellijk: „Ik heb altijd nog
een vak geleerd" als wij hem er op
wijzen dat de kans bestaat dat na
vier jaar stadsvernieuwing in 1977
best eens voor hem de poort naar
een eventueel tweede Kabinet-Den
Uyl gesloten zou kunnen blijven.
Waarmee hij maar gezegd wil
hebben, dat hij altijd nog net als
vroeger als banketbakker zijn brood
kan verdienen.
Jan Schaefer is een van de vijftien
ondei'tekenaars van „Wonen staat
vrij" ,een werkstukje dat voor de
nodige opschudding heeft gezorgd in
de rijen van de socialisten, omdat
Wonen staat vrij" een compleet
wijzigingsvoorstel (amendement) is
op het hoofdstuk huisvesting in het
nieuwe verkiezingsprogramma van
de PvdA en de PPR.
In dat verkiezingsprogramma wordt
onder meer gepleit voor een
gelijkwaardiger verdeling van de
woonlasten in ons land, waarbij de
voordeeltjes (zeker de financiële)
ADVERTENTIE
7auto-inzittenden
brand
glas
inbraak jwqpbmha
ongevallen RWgE?
htsbiistand ■■■m
van de eigen woning uitgebannen
moeten worden. Wonen staat vrij"
(en daarmee ondertekenaai's Schae
fer en collega-staatssecretaris Van Duidelijk
Etam) denkt daar anders over.
Enkele citaten om dat duidelijk te
maken:
„Modern socialisme betekent voor
ons dat de mensen zelf mogen
uitmaken hoe ze willen wonen,
onder welke juridische hoed- dan
ook".
rechtsbijstand
storm
wettelijke aansprakelijkheid voor
particulieren mKü<P"
ziekte fCBSEWW
ziektekosten
....omzékertezijnl
vraag Inlichtingen aan uw assurantieman
of eventueel a<
verzekeringsmaatschappij
\[s-Qravendljkwal 68 r'dam-3 tel. 010-368844^
Onderzoeksresultaten laten zien
dat ook onder onze eigen (PvdA)
kiezers een grote voorkeur bestaat
voor het eigen-woningbezit. Dat
hoeft niet doox-slaggevend te zijn
voor het stelling nemen van onze-
partij. Maar je moet wel heel sterk
in je schoenen staan als je het beter
wil weten".
Een van de ontwerpers van het
hoofdstuk Huisvesting in het
verkiezingsprogramma, het Tweede-
Kamerlid Hans Kombrink, sprak
enige tijd terug in onze krant over
een ïxodeloos misverstand". Jan
Schaefer denkt daar anders over. „Er
ls geen sprake van een misvers-tand",
weerlegt hij de uitspraak van zijn
mede-partijlid Kombrink. „Er werd
zes maanden geleden al verschillend
gedacht over het eigen-woningbezit.
Dat kan ook best. Binnen een partij
moeten meerdere meningen mogelijk
zijn. Iedereen praat gelijk over
crises en zo. Daar is geen sprake
van. Er moet openlijk gediscussieerd
kunnen worden binnen een partij.
Die discussie is met „Wonen staat
vrij" op gang gebracht", legt Jan
Schaefer uit, terwijl hij ontspannen
achter zijn bureau in zijn stoel
Marktberichten
950, All 280—940. BI 3701100, B II
200360, Cl 320—570. CII 120—280;
peen 200460; Andijvie 6391;
re-nkoc"
Radijs
renkool 3445; Krulpeterselie 3443;
„Wonen staat vrij" is geschreven in
duidelijke taal. Daar houdt Schaefer
van, want „de mensen moeten goed
kunnen begrijpen waar het over
gaat." Het oorspronkelijke hoofdstuk
volkshuisvesting verwijt hij her en
der vaag en onduidelijk te zijn. Een
citaat uit „Wonen staat vrij": „Men
zoekt bijvoorbeeld tevergeefs naar
hoe het gaat met de huurverhogin
gen. Misschien geen populaire, maar
uit volkshuisvestingsoogpunt wel een
noodzakelijke zaak". Schaefer: „Bin
nen de doelstellingen van het
volkshuisvestingsbeleid, is de PvdA
voor eigen-woningbezit. Nergens
staat dat we er tegen zijn".
Schaefer haalt als voorbeeld aan,
dat zijn collega Van Dam maandag
met een stuk komt, waarin het
eigen-woningbezit voor mensen met
lagere inkomens wordt bevorderd.
Het gaat daarbij om mensen die wel
een eigen woning zouden willen,
maar er zonder die maateegel niet
aan toekomen. De maatregel houdt
in dat er woningen worden gebouwd
met extra steun. Aparte faciliteiten
voor de financiering, subsidie naar
inkomen en de mogelijkheid voor
gezamenlijk onderhoud. Het is niet
zo dat de mensen moeten, maar als
ze willen is het mogelijk. Je zou dat
selectieve begeleiding" kunnen noe-
Schaefer over de discussie over het
eigen-woningbezit binnen de PvdA:
„er is geen verschil in aanpak wat
betreft de middelen. Aan onterechte
verschillen of uitwassen wat betreft
de woonlasten willen wij ook wat
doen. Het lijkt op de oude discussie
binnen de socialistische partij.
Troelstra vond dat de inkomensver
schillen moesten verdwijnen. Daar
naast moest iedereen gelijke kansen
op onderwijs krijgen. Maar er is
nooit in de SDAP gezegd: onderwijs
geeft mensen meer kennis en
daardoor neemt de kans op
inkomensverschillen toe, dus dan
maar geen onderwijs. Die vergelij
king zal, als elke vergelijking,
overigens best ergens mak gaan".
Spijkerbroek
Altijd en overal reageert Jan
Schaefer recht voor zijn raap. Van
omwegen en gezeur houdt hij niet.
Ik zeg waar het op staat", beaamt de
socialistische bewindsman, die overi
gens niet alleen wat betreft
spraakgebruik, maar ook in zijn
kleding afwijkt van wat 'gebruik' is
achter de regeringstafel door tijdens
de begrotingsbehandeling zijh dage
lijkse spijkerbroek te blijven dragen.
Schaefer: „Misschien is er verschil
tussen ouderwets optreden in de
politiek en een nieuwe manier. Ik
vind dat het zo moet. Dat is mijn
eigen karakter-structuur. Ik houd er
niet van om een enerzijds-ander-
zijdsverhaal af te steken".
Het partijbestuur van de PvdA is
niet onverdeeld gelukkig met het
werkstuk van de twee staatssecreta
rissen en de dertien anderen. Het
adviseerde Wonen staat vrij" maar te
gebruiken als „bron voor amende
menten" op het programma-hoofd
stuk volkshuisvesting. Wonen staat
vrij" als compleet amendement vond
het hoofdbestuur procedureel lastig",
omdat bij het aannemen ervan daar
ook weer amendementen op inge
diend zouden moeten kunnen
worden.
Wennen
Verleden week heeft u mij op
deze plaats gemist. Daar waren
twee redenen voor. In de eerste
plaats leek het me niet het mo
ment om enigszins cursief en
speels tegen de dingen aan te kij
ken. Een ethisch trekje dus. In
de tweede plaats was er het prak
tische probleem dat er die vrij
dagnacht, we dachten toen nog in
bescheiden tijdseenheden, best
eens een ontknoping van de bei
de gijzelingsdrama's zou kunnen
plaatsvinden en dan waren die
twee kolommen op deze pagina
wel beter te gebruiken geweest.
Op zich is er in de week die
volgde in de situatie niets gewij
zigd. De argumenten van toen
gelden nog precies zo op het mo
ment dat ik dit schrijf. Waarom
dus nu wél een rubriek? Concreet
komt het omdat er bij ons alle
maal een gewenningsproces aan
de gang is. Het absurde van de
eerste dagen, die trein in het veld,
die smalle gele strook in de grij
zigheid, of die man op dat balkon
met een draad om z'n nek, is in
geruild voor iets heel anders. Het
gruwelijke ls vertrouwd gewor
den. Men streeft er nog wel naar
om op de hele uren de radio even
aan te zetten, maar men betrapt
zich erop dat men het ook wel
eens vergeet.
Beheerst
Gelukkig reageert dit land over
het algemeen zeer beheerst en
houdt men het kruit der kritiek
droog tot een tijd dat het zinniger
is om schuldvragen op te wer
pen. Ook de officiële oppositie in
onze volksvertegenwoordiging ge
draagt zich bijna zonder uitzon
dering voorbeeldig. Men kent zijn
verantwoordelijkheden en dat is
een goede zaak voor wie de de
mocratie lief heeft. Alleen bij ca
tegorieën die er in het verleden al
eens meer blijk van hebben ge
geven dat ze de democratie niet
zo innig omhelzen, wordt zelfs
nu, terwijl er nog tientallen men
sen in latent levensgevaar ver
keren, met volle lepels geschept
uit de beerput van onzindelijk
denken en verdachtmaken. 't Zijn
de lieden van „de harde hand",
het onbezoedeld vaderland, het
bloed, de heilige grond. Velen ope-
rei-en al6 de wandluis, in het don
ker dus en anoniem. Anderen tre
den hetzerig in de openbaarheid
en hopen door hun met vooroor
delen gefermenteerde lulkoek on
rust in de samenleving te injec
teren. Die lieden hebben leermees
ters gehad. In de na-dagen van
de Weimarrepubliek waren de op
komende nazi's zeer bedreven in
verdachtmaken. Toen kregen de
Joden van alles de schuld. De
ingezonden-brievenrubrieken van
de burgerlijke pers uit die dagen
stonken de pan uit van de vuilig
heid die gespuid werd aan anti
semitisme. En toen de Führer
eenmaal aan de macht was, stond
het misleide volk deels nog te ap
plaudisseren, toen het gelaarsde
geboefte van de S.A. joodse win
kels in elkaar sloegen en boeken
van Heine, Kafka of Spinoza op
de brandstapel wierpen.
De leerlingen van toen zijn groot
geworden en ze huizen ook on-
Tragisch
Eén van de sleutelstrategieën
van deze fascistische lieden is de
geschiedvervalsing. Eén van de
ergerlijke voorbeelden is, als zou
het zittende kabinet de oorzaak
zijn van de ellende, waarin we nu
verkeren met Beilen en Amster
dam. Den Uyl krijgt van alles de
schuld. Om dat de joden te doen
is uit d'e mode. Da/t die treurige
bevolkingsgroep van dat verre
tropische eiland mede door die
fascistoïde groepjes generaties
lang permanent is opgejut wordt
vanzelfsprekend verdonkere
maand. In feite zal het die lieden
ook een rotzorg zijn. wat er met
de tragische Zuid-Molukkers hier
te lande gebeurt. Primitieve im
pulsen van blanke superioriteit,
doordrenkt hun handelenroman
tische spinsels van vroegere
grootheid, van Jan Pieterszoon
Koen, van Hollands vlag Je bent
m'n glorie. De relatie met de om
streden bevolkingsgroep uit Indo
nesië hierneergestreken, zien de
ze verontwaardigde heren van ul
trarechts van meester (baaskap,
zo men wil) tot knecht. De knech
ten zijn dan de mensen uit de tro
pen, van wie de voorouders zo
vaak het vuile werk hebben moe
ten opknappen, toen er nog "Ne-
derlandsch Oost-Indie" op de
postzegels stond.
Zo en nu ferm de mond ge
spoeld.
Kok
Vooralsnog kan ik niet beoorde
len, of Koks bezoek aan Madrid
voor de politieke verhoudingen al
daar, zin heeft gehad. Ik vind wfel
dat het antwoord op die vraag de
hoogste prioriteit moet hebben,
want ik neem aan dat die Span
jaarden Kok niet hebben geïnvi
teerd om, zeg maar wat, z'n ima
go tegenover Van Veen op te
vijzelen. Als echter het antwoord
op die vraag naar de zin voor
Spanje zelf, bevestigend is, dan
is dat tenminste nog iets, want
de oogst in Nederland lijkt mfj
karig tot mislukt.
Een autoritair systeem vol wil
lekeur en rechteloosheid dat bij
na veertig jaar met koele zeker
heid en wurgpaal heeft geheerst,
zet men niet in drie weken tijds
om in een democratie. Ik zeg niet
dat Juan Carlos op zich al van
plan is om er op zijn schiereiland
een democratie van te maken (ik
heb er eigenlijk een hard hoofd
dn), maar zelfs al wilde hij het
uit de volheid des harten, dan
nog is dat een kwestie van jaren.
Als menige reporter hedentenda-
ge in microfoon of krantenko
lom uitroept dat er de afgelopen
drie weken, eigenlijk niks veran
derd is, dan verraadt hij opper
vlakkigheid en weinig inzicht in
politieke processen. De politiek
en de partijen in Spanje bewe
gen zich in een luchtledig. Dit
vacuüm vullen V eerste vereiste
voordat at' iets in dat verkalkte
systeem in beweging kan komen.
Als nu iemand van buiten
af deelneemt aan een verboden
demonstratie, nog eens extra ge
waarschuwd wordt en dan zijn
paspoort voor nog geen etmaal
kwijtraakt, is de reactie thuis er
één van 'nou, dat valt daar eigen
lijk best mee in Spanje.' En dat
is dan het averechtse van wat
men beoogd had. Want het valt
eigenlijk helemaal niet mee in
Spanje.
Tros
De Tros ia verreweg de popu
lairste omroep bij de Nederland
se kijker. Ook bij de PvdA-stem-
mers komt de club van Van Duin
en Montagne stukken hoger uit
dan bijvoorbeeld de Vara. Nu niet
meteen elitair en neerbuigend
doen, want diezelfde Tros maakt
met het "Heilig Vuur" een gewel
dig goed kunstpx-ogramma en die
andere omroepen komen zoals dat
heet ook hele straatlengten te
gemoet aan de smaak van de mo
dale teevee-kijker. Het verschil in
recreatieve standing tussen het
aanschouwen, van drie vrouwen
die met ezelsoren op 'drie kleine
kleutertjes' moeten zingen en
het aanhoren van de laatste vo-
kale scheet over een landbouwer
in Katendrecht, een gastarbei
der in de WW of een andere min
derheidsgroep lijkt mij niet zo
groot. Veel interessanter is, dunkt
mij, dat bij die enquete de res
pondenten niet zozeer hebben
gedacht aan specifieke Tros-pro-
gramma's. maar aan de Tros-ge-
dachte. En dan kan in zo'n
breintje van de ondervraagde het
computertje als volgt werken:
even snel nadenken over alle
programma's die ik leuk vind,
"Met de muziek mee", hè ja'
de Tros dus. produceert de onder -
viaagde dan als .output' Maar
dat is toch van de Vara, zult u
zeggen? Inderdaad, maar dat is
op dat moment van onderge
schikt belang. Het zal de onder
vraagde een rotzorg zijn Het uit
verkoren (dus ook voor de uitein
delijke keus van meest geliefde
omroep) programma voldoet aan
de kei-nvoorwaarden van lekker
onderuitzitten, geen gedonder
aan m'n kop en geen geouwehoer,
een liedje, een lach en een traan,
Liesbeth List of Ramses Shaffy
erin, dus het is ook nog verant
woord voor iemand met de hoofd-
acte.
En dat is nou precies wat de
Tros al jaren doet en met suc-
Dat leidt tot de paradox (een
schijnbare tegenstelling) dat
de andere omroepen alleen maar
nog meer aan populariteit zul
len verliezen, wanneer ze hun
assortiment Tros-achtige pro
gramma's vergroten. De verbin
ding tussen de appreciatie van
het programma en de Tros als
teendsetter zal nog sterker gelegd
worden en het slot van het lied
is dat we straks alleen nog de
club van Landré (want die is
daar nog altijd de baas) op de
buis hebben en misschien één
maal in de acht weken tien mi
nuten voor de "Vrije Gedachte"
met Anton Constandse al naar
de tijd van het Jaar vermomd
als Sinterklaas of als paashaas.
Vreemd
Wat bezielt zo'n Wim Kok van
het NVV om naar Spanje te gaan,
daar zich rond een verboden de
monstratie op te houden om hét
paspoort tijdelijk ontnomen te
worden?
Ik ga er van uit dat hij de
zaak terdege heeft overwogen.
Kok is een scherpzinnig man met
een subtiel politiek gevoel als het
moet. Hij was in Madrid op uit
nodiging van de verboden socia
listische vakbewegingdaar. Het
was dus geen eigen initiatief. Bo
vendien was hij niet haantje-de-
voorste, want een half Jaar gele
den (toen die oude ijzervreter nog
overeind stond en de risico's dus
groter waren) waren de Denen er
al eens geweest.
Het leidt geen twijfel dat het
zedenbederf en het buitenechte
lijk verkeer niet meer voor de
kerkdeur stil houden. Het volgen
de trof mijn oog in een christe
lijk gei-eformeerde kerkbode: "op
de vraag of op de gaanderij en
kel diegenen zich een plaats ver
schaffen die daar een plaats zijn
toegewezen of dat er ook
"vreemd" gezeten wordt, heeft
de kerkeraad niet het goede ant
woord kunnen vinden. Maar wij
rekenen er wel op dat de
,.vreemd"-zitters dit probleem
zeer spoedig de kerk zullen uit
helpen".
Ik vraag me af of dat laatste
wel zo verstandig is. In de kerk
houdt dominee tenminste nog
een oogje in het zeil.
HAN MULDER.
