Marat/Sade in LAK
0
TRIJFEL
C9,tt
Kooktip
WOENSDAG 10 DECEMBER 1975
Ik heb gisteren ontdekt dat
ik een van de gijzelaars in de
trein bij Beilen ken. Een gij
zelaar is (dit even ten over
vloede) iemand die gegijzeld
wordt, niet iemand die gijzelt.
Het feiti dat ik een van hen
blijk te kennen, is toch een
vreemde gewaarwording. De
trein heeft daardoor plotseling
een „gezicht" gekregen en is
nu niet zo anoniem meer als
in de voorafgaande dagen. Het
betreft overigens iemand die
ik maar een paar keer ont
moet héb. die ik maar een
paar keer een hand héb gege
ven en met toie ik maar een
paar keer in de werksfeer heb
gesproken. Of m"t andere
woorden: als ikzelf het steen
tje in de vijver ben. dan be
hoort hij niet tot de eerste,
dichtstbijzijnde familiekring,
ook niet tot de tweede vrien
denkring of de derde kennis
senkring, maar tot de vierde
kring van bekenden en rela
ties. Toch kiik ik daardoor nu
vanuit een iets andere hoek
naar die grofkorrelige trein
achter de nieuw-lezer, en ik
weet zeker dat uit ook het ge
val zou zijn met vele duizen
den landgenoten als alle na
men van de gijzelaars bekend
werden gemaakt. Ieder mens
veroorzaakt in zijn leven im
mers van die opeenvolgende
rimpelingen om zieh heen. Bij
de een is de eerste kring van
famïliéled°n dank zij een
grote voortplantingsdrift in de
familie, een stuk groter dan
bij de ander, maar bij die an
der is dnnk zij zijn aimabele
persoonlijkheid de vrienden
en kennissenkring weer een
stuk uitgebreider, terwijl van
een derde de kring van beken
den, relaties en collega's bij
zonder groot is dank zij h»t
beroep dat hij uitoefent. Zo
schijnt er ook een arts in de
trein te zitten. Zijn familie-
en vriendenkring weten on
getwijfeld dat hij als gijzelaar
wordt vastgehouden, maar
het grootste deel van zijn pa-
tiénen en collega's verkeert
daarovr vermoedelijk in on
wetendheid, waardoor die
trein voor hen nog steeds een
anoniem, gezichtsloos ding is.
Ze zouden eens moeten weten.
Naief
Drie vooraanstaande Zuid-
molukkers, onder wie ir. Ma-
nusama, hebben aangeboden
de plaats in te vemen van de
29 gijzelaars in de trein. Mi
nister Van Agt heeft zich er
over beraden, maar het aan
bod vervolgens van de hand
geroez»n. Hoofdschuddend,
neem ik aan, want het is het
meest, naieve voorstel dat ik ge
hoord heb sinds de CIA het
imago var Fidel Castro wilde
vernietigen door hem eenont-
hnringsmiddel toe te dieven.
Het is een lief idee natuurlijk,
daar niet van, maar zelfs in
de ogen van Zuidmolvkse
terroristen die niet zo'n hoge
dunk van d° Nederlanders
hebben, moet dit ruïlvoorstel
van 29 onbekende Nederlan
ders tegen drie vooraanstaan
de Znidmolnkkers een onvoor
delige transactie zijn geweest.
En stel nu even dat de
treinkapers op 't voorstel wa
ren ingegnan. hoe h"dd*n Ma-
nusama c.s. zich dan het ner
vosa w-'1 de gijzeling voorge
steld? Ik ken het Nederlandse
volk natuurlijk ook war van
horen zeggen, maar ik denk
dat het zo zou gaan. Eerst de
feestelijkheden rondom de
veilig teruggekeerde gijzelaars.
De eerste dagen daarna nog
steeds even een berichtje over
de trein bij Beilen. waar de si
tuatie onveranderd is. De bui
tenlandse journalisten hebben
zich dan al teruggetrokken, in
het stadhuis van Beilen is al
leen een AN P-verslaggever
achtergebleven, voor alle ze
kerheid.
Dan, op de zevende dag,
wat beelden van de spoorwe
gen. die bezig zijn een nieuwe
rails in een grote boog rond
het gpkenpte treinstel te leg
gen, zodat het normale trein
verkeer w°er op gang kan wor
den gebracht. Een maandje la
ter een revorteo° van Brand
punt, waaruit blijkt dat het
treinstel vastgeworteld staat
in h°t opschietende onkruid
en dat rondom de trein een
kampement van tenten is ver
rezen, waarin de familieleden
vnn zowel de kavrs als de
drie gijzelaars zich metter
woon h°bb°n anv°sVgd. Zij
klagen over gebrek aan sani-
t"ir° voor"nninqen. d° rege
ring belooft we's, waterleidmg
en een provisorisch vereni
gingsgebouw op het terrein
neer te zetten.
Apart
De trein en de directe omge
ving krijgen bovendien de sta
tus van officieel Ambonezen
kamp On de eerstverjaardag
van de dag van de grote uit-
vjlssaVng schieten de treinka
pers. om wat schot in de zaak
te krijgen, ir. Manusama
dood D° kranten wijden
waarderende woorden aan de
omgekomen leider van de
Znidmol-"kk°rs wnrin overi
gens ook wel enige kritiek
doordringt. De regering kond nt
een diepgaand onderzoek aan,
maar omdat alle familie en
getuigen vrklaren dat het
schot -oer ongeluk afging bij
het schoonmaken van een pis
tool. wordt dzaak gesepo
neerd. En zo leven de Neder
landers en Zvldmolnkk*rs d^n
nog lang en tevreden samen,
z;i het ieder apart natuur
lijk...
NICO SCHEEPMAKER
De Amster^TTin^WWe^s-
groep van CREA (Sulturele orga-
n..-itie van de Universiteit van Am
sterdam) brengt vrijdag- en zater
dagavond a.s. in het LAK-theater
de voorstelling Marat/Sade van Pe
ter Weiss.
Marat/Sade is een stuk dat i» de
jaren zestig heel wat Europese re
gisseurs tot een enscenering heeft
uitgedaagd. De bekendste is die van
Peter Brook die bovendien is ver
filmd. De volledige titel van dit be
faamde stuk luidt: "De vervolging
van en de moord op Jean-Paul Ma-
rat opgevoerd door verpleegden uit
het krankzinnigengesticht van Cha-
renton onder regie van de heer De
Sade". Geschreven door Peter Weiss,
werd dit stuk in 1964 voor het eerst
opgevoerd in Berlijn. Marat/Sade.
zoals het stuk in de wandeling wordt
genoemd, is een toneelspel-in-'een-
toneelsoel met als plaats van han
deling in het badhuis van een Parijs'
gesticht in het jaar 1808. Daar
wordt door de patiënten onder regie
van D? Sade 'die daar
door zijn familie is opgeborgen)
de moord op Marat (1793) gespeeld.
De directeur van het gesticht, Coul-
mier, vormt met zijn vrienden en
familie het publiek.
In Nederland werd dit stuk in
1965 door de Haagse Comedie op
gevoerd. in een nieuwe bewerking
wordt het nu gebracht door een
groot aantal Amsterdamse studen
ten die aan dit project bijna een
Jaar lang hebben gewerkt. Het re
sultaat hiervan is o.m. een uitge
breide informatiemap over werkpro
ces en achtergronden waarin ook de
tekst van het toneelstuk is opgeno
men en die voor vijf gulden tijdens
de voorstelling wordt aangeboden.
Het stuk is in eerste instantie
bedoeld als een le?rstuk, waarin d?
vraag wo-dt gesteld of het de moei
te waard is de revolutie door te
lichten. De Franse revolutie van
zelfsprekend. Marat was een groot
voorstander van maatschappelijke
veranderingen, hij geloofde in soli
dariteit en gelijkheid-voor-iedereen.
De Sade heeft aanvankelijk aan de
revolutie meegewerkt, maar is te
leurgesteld in de uiteindelijke ver
anderingen en keert zich af. In
Weiss' stuk voeren de verpleegden
onder regie van de heer De Sade
enerzijds situaties op die verband
houden metde dood van Marat, maar
anderzijds spelen zijn mensen die bij
de uitvoering zijn betrokken: Coul-
mier en de verplegers. Het succes
van Weiss' stuk is vooral te danken
aan de vorm, naast de politiek/filo
sofische discussie tussen Marat en
De Sade. In de uitvoering van de
Handke/Weissgroep wordt ge
bruik gemaakt van muziek van Ri
chard Peaslee (Nederlandse pre-
West", dag. 8.00 uur. 14 Jaar.
Nachtvoorstelling: ..Barbarella".
11.30 uur. 18 jaar.
Tentoonstellingen
Kindermatinee: ..SJors en Sllmmle e
de rebellen", za. en woe. 2.30. zo. 2.0
Intensieve verpleging: dag. v. 14.00 tot
14.30 u
1.30 u en van 18.30 tot 19.00 uur
CDdegeert linsaag en rrljdiig 13—
i4 30 uur zondag» 11 12 uur en
141® uur: eerst* klasse de gehele
STUDIO: ..Emmanuelle". dag 2.30. 7.00
Alex de Vrede schilderijen Leni
Llntelo - theaterpuppen Auke Blan
kevoort keramiek Mach leid Hoo-
yen gouaches-en Sees Vlag ke-
dag. 2 30. 7.00 en 9.15
i bekentenissen", dag. 7.00
Wassenaar Tentoonstelling
den van Ans de Groot:
Wassenaar Tentoonstelling schilderijen.
linosneden
afspraak: tel 01751-13397
3) T/m 13 december exposlltie
kunstkring .Zevenster"' Dagelijks
Kindermatinee: ..1001 Dalmatiërs".
en woe. 2 30 uur. AL.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst all
n dlns-
v-Udag
i Betty Disco en Gerbrand Ble-
Tentoonetelllng Volk
ti)QP Amerika' ,'r'" 0
Atelier ..De Scherf Nassauiaar
Oeestgeest tel 150220 Ans v d Hel
Kort exposeert eigen werk elasbu
houtwerk tegels en mozaïeken
RUKsmuseurr
28) Werk
Bezoekuren Ziekenhuizen
Klasse afdeling van 13 00-14.30 u
van 18 30 tot 20.00 u
Derde klasse bezoekuur van 13.0f
14 00 uur en 18 30-19 30 uur
Knderzaal: ran 13 00-14 00 uur
woensdagavond (uitsluitend voor
ouders» van 18 30—1930 uur
«CAIIEMIHCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve klnt
en) ztyn de he7oeknren als volgt:
Elke dag
14 1516 00 uur
Maandag t/m vrijdag:
Zaterdnt en zondag:
14 45—15 00 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door.
lopend bezoek wordt toegestaan kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe-
Mlddag bezoek
burg 28)
Leidse bioscopen
zondag 14 0015 0
St Ellsabeth-zlekenhuls
18 30 tot 19 30 uur: klasse-afdelingen
ook 11 16 tot t2.00 uur Rraamafde-
Ung dog van 11.15 tot 12.00 uur (al
leen voor echtgen.) v 15.00 tot 16.00
uur en van 18 30 tot 19 30 uur Kinder
afdeling dag van 15.0O tot 18.30
Alphen aan den Rijn
LUXOR: „The Uakuza". dag. 2.30, 7.00 tot 14.45 t
C^U (hartbewaklng)
2e klas 11—11.30
18.30 uur
°!uidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
0(1 het Informatiecentrum Geluids
hinder Schlohol (030175000)
tffftVS
10 december 1975.
Honderd jaar geleden stond
in de krant
Het vellen der bosschen in
de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika gaat met reu
zenschreden vooruit, zoodat de
regering weldra maatregelen
zal dienen te nemen om yeze
lichtvaardige handelwijze, die
vooral zulk een nadeeligen in
vloed op het klimaat uitoefent
te beperken. Niet minder dan
acht milj. acres worden jaar
lijks van boomen beroofd, ter
wijl daarentegen slechts 10,000
opnieuw beplant worden. Chi-
cag alleen heeft jaarlijks
10,000 acres bosch noodig. In
eene tijdruimte van tien jaren
werden niet minder dan twaalf
millioen acres bosch verbrand
om maar spoedig van den bo
dem gebruik te kunnen maken.
Uit Spanje wordt gemeld,
dat het Carlistische bombarde
ment van St. Sebastiaan is
gestaakt. De Carlisten zijn,
door het juiste mikken der ar
tilleristen in de forten van St.
Sebastiaan. genoodzaakt ge
worden hunne kanonnen uit
de positie terug te brengen. De
stad is grootendeels een puin
hoop geworden, doch de in
woners ivïllen niet vertrekken.
Vijftig jaar geleden:
Het wild in de Ardennen
blijkt veel van de koude en de
sneeuw te hebben geleden.
Overal in de dorpen, waar ha
zen en fazanten zich in de
tuinen waagden, heeft men er
honderden gevangen. Herten,
reebokken en everzwijnen,
door den honger opgejaagd,
verlaten de wouden en dwalen
rond tot in de onmiddellijke
nabijheid van dorpen en ste
den. In een der voorsteden van
Namen heeft men jacht ge
maakt op een everzwijn en
ook bij 's-Gravenbrakel, op
twintig kilometer van Brussel,
is een dezer dikhuidigen neer
geschoten.
Vijftien auto's met koop
waren uit Damascus in Syrië
zijn in de streek van Harraste
door 200 roovers aangevallen.
De begeleiders van het con-
vooi doodden drie der aanval
lers en verwondden er tioee.
Nadat Pandat bij Hobbeldonk en koffertje met vakantie-
goed had gepakt zocht hij de weg naar Draculan op - en
even later reed hij met professor Kalker het buitenland in.
Maar ze waren niet de enigen die naar het Monster Festival
gingen. De hoofdweg was gevuld met auto's vol toeristen en
het verkeer kroop maar langzaam voort. "Dat is heel vervelend,
want dokter Han Sopp zit natuurlijk te wachten op de mon-
sterometer", monmpelde Panda"Maar gelukkig heb ik goed op
de kaart gekeken. En hier is een zijweg. Die is wel wat langer,
maar we kunnen tenminste doorrijden"Zo sprekende sloeg hij
af - en inderdaad kon hij nv goed opschieten, ivant er was
bijna geen ander verkeer. Bijna - maar niet helemaal. Want
verderop stond een vrachtauto die zo breed was dat hij de
hele weg besloeg. En zo te zien aan de handgebaren van de
bestuurder, moest Panda stoppen omdat hij er beslist niet
langs kon....
BANAANMOES
vier bananen
vork fijn en
dan onmiddel- f
eetl. citroensap
daarna 100 e.
1 eetl. rum.
Zet het mengsel zolang
ln de koelkast. EIod dan
1'8 1. slagroom stiif te-
samen met 1 eetl. ijs
koud water. Kloo de
rl? groom vooral
]op~or d*n sfr'kt
"ok^l'ik is. Men<"
FRED BASSET heb je iets gewjgên?
eentje!.,
267
lijk
door
suiker
AEM KL0N DING'.
niet
WTNA BORN
XACW u**\rujS
De
Gras
mobiel
k Zozozo, c/fjaar en dat rijdt al auto
op de openbare weg Dat zotten we
eens nader bekijkennietwaar
Inca 7 te Tema
Coppename 8 205
Palamedes 8 v Paramaribo nr New
Orleans
Sail Eind 8 330 zzo New Foundland
Coral Obella 9 te Fortaleza verw.
Dallla 8 70 zo Tokoradl nr Rotter -
Di lorna 8 120 zw Rhodes nr Le Ver-
Dlogenes 8 280 zw Plores nr Cris
tobal
Dione 7 v Gellong nr Mena al Ah-
Dulvendrecht 8 p Kp Plnlsterre nr
Kryptos 9 100 zo Muscat nr Slnga-
Lelykerk 9 te Rotterdam
Leuve Lloyd 8 960 o Bermuda nr
Cristobal
Loire Lloyd 9 t.a. rede Doha
*j Curacao verw.
r Lavt
Ares 8 te Paramaribo
Bllderdijk 8 375 o Nev
Bremerhaven
Caplluna 8 v Hongkong
sche Golf
Capisterla 8 200 wnw
Farmsura 8 100 n Kp Verdlsche
as Palmas
9 170
Ellandei
i'elanla 9
chorage
loupe nr Maracaibo
Hermes 18 te Rotterdai
Ilias 9 te Valencia verw
Mytllus 8 600 i
ter dam
Neder Lek 8 400 w Ouessant nr
Duinkerken
Neder Waal 8 v Londen nr Port
Said
Nedllovd Delft 8 240 z Nicaragua
nr Tokio
Nedllovd Niger 9 te Douala
Nedlloyd Nile
Simonskerk 9 te Brc
Socrates 5 te Paramaribo
Straat Hongkong 8 30 nr Dlgo nr
Durban
Straat Napier 8 500 nw Tristan da
Cunha nr Kaapstad
Streefkerk 10 te Noumea verw.
Trident Amsterdam 8 180 nno Por-
Waardrecht 8 p Kp Plnlsterre
