Antonie Lamping droeg zijn
proefschrift op aan Aafke
Kerkdiensten
Hypotheken
Voorop
'Nairobi' beraadt
zich over beleid
-«B39
LEIOSE SPAARBANK
Vaak wordt de kerk verweten,
dat ze achteraan loopt. En voor
dat verwijt is zeker in het verle-|
den aanleiding geweest. We be
hoeven alleen maar te denken aan
de strijd in het begin van deze
eeuw voor verbetering van de le
vensomstandigheden van de arbei
der. waarbij de kerk ton in de kou
liet staan. Juist de kerk. die toch
het geloof in die Heer belijdt. Die
zich ook inzette voor 't recht
de armen en verdrukten. Maar
men telde opstand tegen het
tige gezag zwaarder dan de ge
hoorzaamheid aan die Heer. Im
mers. God had toch rijk en arn
geschapen en dan had men zich
daarbij neer te leggen, zo rede
neerde men. En zelfs velen
die armen dachten evenzo. Van
daar dat men zich troostte met de
verwachting dat men tot tenmin
ste in het hiernamaals beter zou
krijgen.
Gelukkig zijn in de tegenwoor
dige tijd vele ogen geopend. De
kerk loopt niet meer achteraan,
integendeel, vaak bevindt ze zich
Juist in de voorhoede en loopt ze
vooruit op de normale gang van
zaken. Hadden we ooit kunnen
denken, dat er nog eens een we
reldcongres zou plaatshebben van
tientallen kerken met honderden
vertegenwoordigers en waarnemers
van andere wereldgodsdiensten?
Dat gebeurt dan toch maar in de
ze weken en nog wel in een Afri
kaans land. We kruinen er dage
lijks over lezen en horen. En niet
alleen houdt men zich daar bezig
met gtfoofszafcen, ook be
spreekt men grote wereldproble
men en zoekt men naar oplos
singen om deze het hoofd te bie
den.
Het onderwerp van deze bijeen
komst is een appèl aan ons al
len: "Jezus Christus bevrijdt en
verenigt".
Waar bevrijdt Hij ons dan van?
Van de banden d?e ons binden
aan tradities, eigen opvattingen,
verstarde principes, Overbodige
luxe, jalouzie, egoïsme, vooroor
delen, veroordelingen, roddelpraat,
ons niet-willen-begrijpen, onze
eigenliefde.
Eigenlijk loopt de kerk tóch
voorop. Wanneer de ..wereld" nog
leeft in de donkerheid van de laat
ste maand van het Jaar, is de
kerk al begonnen met het niéuwe
Jaar. dat is ingetreden met het
begin van de adventsweken, de
weken van verwachten en toele
ven van de geboorte van het Kind
in de kribbe. We mogen het ou
de van ons afschudden en opnieuw
beginnen. Een nieuw begin met
een uitzien naar een gebeurtenis,
zó belangrijk dat we die ieder Jaar
weer vieren. De komst van de
Heer. als Kind, als Mens onder
ons mensen. Om ons leven te de
len.
Deze Heer is werkelijkheid voor
allen die in Hem geloven. Deze
Heer is Degene. Die ons bevrijdt
en verenigt. En alle afgevaardig
den die samenzijn in Nairobi, die
samen hun geloof in deze Heer
belijden, samen bidden, samen
zoeken naar nieuwe wegen, ver
wachten deze bevrijding en aan
vaarden Zijn leiding bij de ver
eniging door die Heer.
Zullen zij de achterban, de ker
ken, die hen afvaardigden, de
kerkmensen, bereid vinden deze
bevrijdde Heer aan te nemen,
en Zijn verenigende liefde met el
kaar te delen?
Zullen wij bereid zijn nieuwe
mogelijkheden te beproeven die
leiden tot beter begrip van alle
gelovigen? Of doen we de oogklep
pen weer voor en laten we de ge
beurtenis in Nairobi voor wat ze
in onze vaak beperkte blik is?
J. T. KOOPMANS
SCHOT ANUS
Vendelstraat 10, Leiden
Telef. 071-141009.
Dr. K.E.H. Oppenheimcr (Leiden),
ds. S Gerssen (Utrecht) en ds. A.
A. Spijkerboer (Amsterdam) hebben,
met medeweten van het dagelijks
bestuur van de hervormde synode,
hun medeleden van de Hervormde
Kerk de vraag voorgelegd, of zij
eraan willen meewerken, de actie
"Kerk voor Israel" bij het gestel
de doel van 1,- miljoen te bren
gen. De actie, die de bouw van een
school in het Israëlische Eshel Ha-
nassi beoogt, begon in mei van dit
Jaar en bracht 700.000 op. waar
voor in veel gemeenten hard is ge
werkt. De predikanten zijn ervan
overtuigd, dat de gemeenten zouden
zijn doorgegaan als zij hadeten ge
weten dat het doel 1 miljoen gul
den. nog niet was bereikt. Zij heb
ben nu de suggestie gedaan, de ko
mende kerstdagen te gebruiken om
de sprong naar het miljoen te wa
gen.
De stichting "Mensen in nood"
heeft f70.000,- geschonken voor de
slachtoffers van een hongersnood
in Kenia. De rk bisschoppen in dat
land hadden deze instelling om hulp
gevraagd. Het geld is bestemd voor
een hulpprogramma in gebieden die
door droogte zijn getroffen. Er zal
voor 26.000 kinderen hulp worden
geboden en ook zullen mais en zaad
worden aangekocht. "Mensen in
nood" heeft nu ook haar gironummer
(1111222 - viermaal 1, driemaal 2)
voor giften voor Kenia opengesteld.
Het Nederlands Bijbelgenoot
schap heeft meer kantoor- en opslag
ruimte nodig. Om deze uitbreiding
die een gevolg is van de groei van
het wrerk in de laatste tien jaar, te
kunnen financieren, zal het hoofd
bestuur een obligatielening van an
derhalf miljoen gulden uitschrijven.
Vooraf gaat het advies vragen aan
enige duizenden leden om aan de weet
te komen, in welke vorm en tegen
wel rentepercentage de lening zou
moeten worden uitgeschreven. Het
is voor het eerst, dat het Bijbelge
nootschap zijn leden op deze manier
inspraak geeft. In de afgelopen tien
Jaar groeide het ledental van min
der dan 200.000 tot ruim 280.000.
Het aantal jaarlijks verspreide bij
bels en bijbelgedeelten steeg van
nog g'aen 250.000 tot bijna 400.000.
NAIROBI In de algemene verga
dering van de Wereldraad van Ker
ken wordt sinds enkele dagen gedis
cussieerd over het toekomstige be
leid van de Wereldraad. In de do
cumenten, ontworpen door de zes
secties van de assemblee, wordt aan
gedrongen op een nieuwe economi
sche en sociale orde, besnoeiingen
van de militaire uitgaven, samen
werking tussen de verschillende
godsdienstige gemeenschappen en
groeperingen op ideologische grond
slag en een fellere strijd tegen on
derdrukking en racisme. Door alles
heen klinkt de waarschuwing dat de
wereld zich binnen één generatie kan
vernietigen als er geen grondige en
ver-reikende veranderingen komen.
Na het debat zullen de secties
van de Wereldraad eventueel nieu
we versies van deze documenten
opstellen. De documenten zullen de
hoeksteen worden voor het beleid in
de komende zeven jaar en ook richt
lijnen bevatten voor de rond 500
miljoen leden (een zesde van de we
reldbevolking) van de bij de Wereld
raad aangesloten kerken,
teletype W.R.
Morgenochtend half 11 is er in de
kapel van het marinevliegkamp
Valkenburg een protestantse gezins-
dienst. Voorganger: ds. H. A. Schepers,
organist: Cees Wassenaar, medewer
king van een koor.
Je moet wel lerenje tijd zo doelmatig mogelijk in te delen
ZATERDAG 6 DECEMBER 1<
Ontspanning bij ds. Lamping (midden) en zijn paranimfen, zijn
ir. J. van Bergeijk (links) en zijn collega J. A. Eekhof (rechts), na de drie
kwartier durende verdediging van het proefschrift tegenover een keur van
theologische hoogleraren.
De hooggeleerde opponenten, die in hun opmerkingen en vragen de pro
movendus welgeznd waren, hebben zich voor enkele minuten teruggetrokken
om vast te stellen dat Antonie Lamping waardig is bevonden, de doctorsbul
te ontvangen.
LEIDEN Antonie Jan Lam
ping. geboren in 1930 in Rotter
dam, heeft het proefschrift dat
hij woensdag in het Groot-Audi
torium van de Leidse universiteit
moest verdedigen om de graad
van "doctor in de godgeleerd
heid" te verkrijgen, opgedragen
aan zijn vrouw Aafke, die ook
moeder is van vier kinderen.
Was dat een soort "schade
loosstelling" voor de vele uren
dat zij hem aan de studie had af
gestaan? Gunt de genadeloze tijd
iemand die zich, naast zijn voor
zitterschap van een centrale ker-
keraad en een Raad voor de Zen
ding en 't predikant-zijn van een
stads-wijkgemeente. ook nog op
tte studie werpt, nog wel enige
ruimte om zijn plichten als man
en vader te doen? Hoe heeft hij
dat klaargespeeld met zijn dage
lijkse werk, dat weliswaar een
zekere mate van vrijheid toe
staat maar anderzijds heel wat
uren per week vergt waarin an
deren zich gewoonlijk ontspan
nen? Waar haalt iemand die al
tijd z'n agenda moet raadplegen
om te zien of er nog iets bij kan,
dia nioed en de behoefte vandaan
om aan zo'n studiekluif te begin
nen? Welke bedoelingen had hij
ermee en wat zijn z'n ambities?
Gaat hij soms weg
Toen wij het proefschrift onder
ogen kregen, waren het meer de
ze onintelligente vragen dan de
doorwrochte inhoud van het boek
die ons intrigeerden. En de ver
onderstelling dat méér mensen
met deze alledaagse nieuwsgie
righeid moesten zitten, bracht ons
ertoe, ze toch maar aan de promo
vendus voor te leggen, al behoort
Antonie Lamping nu niet direct
tot het type mensen dat al te vrij
moedige buitenstaanders gemak
kelijk in zijn privé-leven laat
meekijken. Ook die promotie ziet
hij helemaal als zijn eigen per
soonlijke zaak.
Maar dominee Lamping herken
de in die huis-tuin-en-keuken-
vraagjes iets van de manier waar
op mensen buiten de wetenschap
pelijke sfeer over een ondoorzich
tig gebeuren als een promotie
praten. Als wijkdominee heeft hij
Juist met dié mensen te maken.
Wü er een levende relatie in zo'n
gemeente groeien, dan moet je je
niet te goed voelen om op gewo
ne menselijke vragian in te gaan.
Die overweging maakte het ds.
Lamping gemakkelijk, ze dan
toch maar te beantwoorden.
Eén keer studieverlof
Hij heeft niet de indruk dat zijn
gezin en de wijkgemeente (waar
hij maar gedeeltelijk werkt om
dat hij voorzitter van de centrale
kerkeraad is) in zijn studiejaren
tekort zijn gekomen. Eén keer is
hij vier maanden met studiever
lof geweest, maar dat krijgen
alle Leidse hervormde predikan
ten op hun beurt.
'Een groot voordeel is dat Je in
Leiden woont. Je verliest dan
geen ogenblik aan reizen. Als ik
naar het Diaconessenhuis moest,
ging ik vaak langs de bibliotheek
aan het Rapenburg om een boek
op te vragen. Dat pakte ik dan
op de terugweg mee.
Je moet natuurlijk ook leren,
je tijd zo doelmatig mogelijk in
te delen. Om 11 uur 's avonds
zijn de vergaderingen wel afge
lopen. Dan gaat er ook geen te
lefoon meer. Dat was voor mij
het geschiktste ogenblik om te
studer'en. Zo tot een uur of 2
half 3. En vooral regelmatig.
Belangrijk is, hoe je dat er
vaart. Voel je het als een dwang,
dan wordt het wel heel zwaar.
Maar het kan ook een afleiding
zijn. En dat schept een ontspan
nen sfeer. Nu, dat was het voor
mij. Acht jaar lang heb ik in de
vakantie gewerkt. Wij zijn nog
al bergliefhebbers. De laatste
paar Jaar zijn we in Frankrijk
geweest. Nederlanders moeten
altijd een dag uitrusten als ze
■een vermoeiende dagtocht in de
bergen hebben gemaakt. Zij
doen dan in ieder geval niets
waar ze geen zin in hebben. De
een leest z'n krantje of een boek,
de ander zit wat te praten of
doet gewoon helemaal niks. Nu,
dan zat ik te studeren".
Kwam u door al dat nachte
lijke werk geen slaap tekort?
"Ik heb geen acht uur slaap
nodig. Tot ik voorzitter van de
Raad voor de Zending werd, heb
ik les gegeven aan de mavo As
serstraat. waar ik om 8 uur voor
de klas moest staan".
Geschiedenisman
Waarom bent u eigenlijk pre
dikant geworden?
„Toen ik in Blaricum vicaris
was geworden, heb ik me. aan
de universiteit in Utrecht, direct
weer laten inschrijven. Omdat
toen de nadruk meer lag op dog
matiek en psychologie, is dat een
beetje vastgelopen. Het had m'n
gymnasiumtijd in Rotterdam
hart niet. In hart en nieren ben
ik een geschiedenisman. In mijn
was dat al merkbaar. Ik heb ook
wel overwogen, die kant op te
gaan, maar het leraarschap trok
me toen niet zo aan. Lang heb
ik geaarzeld wat ik zou' gaan
doen. Een duidelijke motivatie
was er niet. Je praat er eens over
met andere mensen. En zo is het
dan de theologie geworden.
In 1962 kwam ik in Leiden als
Jeugdpredikant. Er kwamen toen
zov'ael nieuwe dingen op me af,
dat ik aan studie niet hoefde te
denken. In die tijd heb ik me
intens beziggehouden met mo
derne literatuur en jeugdsociolo-
gie. Je had dat nodig om in de
wereld van de Jeugd Je weg te
vinden. Pas toen ik in de wijk
kwam, in 1967, heb ik de studie
weer ter hand genomen. Ik had
het gevoel, voor een nieuwe start
te staan. Welnu, zo redeneerde
ik, dan ga je ook opnieuw stude
ren. Niet dat ik ineens meer tijd
kreeg.
De tijd moet Je gewoon maken.
In 1972 deed ik het doctoraal exa
men en ben toen meteen doorge
gaan voor het proefschrift".
Toch weer geschiedenis.
"Ja, maar als hoofdvak. De
bijvakken waren dogmatiek en
Nieuwe Testament".
heb ik verschillende bibliotheken
bezocht, zoals in München en Pa
rijs. Je vraagt ook veel fotoko
pieën op. De meeste heb ik uit
München en Praag gekregen. Het
contact met Praag was niet
zo soepel. Ze willen Je echt
wel helpen, maar het kan wel een
jaar duren voordat je de ge
vraagde microfilm in handen
hebt. Ik had er natuurlijk zelf
naar toe kunnen gaan, wat ieder
een me ook aanraadde, maar het
nut daarvan zag ik toch niet zo
in. Het is een hels karwei, in
zo'n bibliotheek op te sporen wat
je allemaal nodig hebt".
Hebt u Tsjechisch moeten le
ren om toegang tot dit materiaal
te krijgen?
"Dat was. gezien de hoofdper
soon van het boek, onvermijde
lijk. Ik vond hier geen leraar die
daar les in geeft. Als ik de stuk
ken uit historische werken en
moderne artikelen die ik nodig
had, had laten vertalen, was ik
nu failliet geweest. De gramma
tica van het Tsjechisch is erg
moeilijk. Het lijkt helemaal niet
op de talen die ik lezen kan. In
het begin deed ik over de verta
ling van een enkel zinnetje een
kwartier. Na een week had ik
zegge en schrijve één bladzij on-
"Arme Aafke", verzuchtte de
mevrouw naast wie we zaten,
toen de promotor, prof. dr. Post
humus Meyjes, in een kort woord
aan het slot van de plechtigheid
opmerkte, dat dit proefschrift
"naar méér" smaakt. Antonie
Lamping, die de medewerking
van tot gezin zeker niet wil on
derschatten. vindt er zelf van. dat
je al een heel eind komt als Je je
ti'jd goed indeelt.
Hoe zo gelukkig?
"Nou, promoveren is een dure
aangelegenheid".
In hoeveel exemplaren is uw
boek nu van de pers gekomen?
"Er gaan er 50 naar de facul
teit. 100 naar de bibliotheek en
ongeveer 50 naar familie en
vrienden. En dan nog een aantal
naar de afnemers van de serie
waarin het boek als deel 19 is uit
gekomen. Hoeveel dat er - zijn,
weet ik niet eens".
Petrus-traditie
Velensky was een man die op
historische gronden het paus
schap diepgaand bestreed. Heeft
bij u, met de keuze van dit on
derwerp, ook de gedachte voorge
zeten dat uw boek een bijdrage
zou worden aan een hernieuwde
discussie over het primaatschap
van de bisschop van Rome?
"Ik'heb alleen een historisch
beeld van dié tijd willen geven.
Overigens heeft in de reformato
rische visie op het pausschap Lu
thers theologische benadering hét
gewonnen van Velensky's histori
sche analyse. De meeste protes
tantse theologen' van de zestiende
en zeventiende eeuw hebben de
klassieke petrus-traditie, soms
geamendeerd, aanvaard of niet
nadrukkelijk bestreden. In hun
kringen werd het tractaat van
Velensky vergeten. Luther tilde er
ook niet zo zwaar aan. Het ging
hem meer om de vraag of erken
ning van het pausschap een
heilsnoodzakelijkheid was. Als de
Schrift dat niet duidelijk zegt,
moet die vraag ontkennend wor
den beantwoord, ook al zou uit an
dere gegevens blijken dat Petrus
toch wel in Rome is geweest. De
historische fundering van het
pausschap is in deze benadering
niet van het grootste belang:
doorslaggevend is alleen of de Bij
tfel iets zegt over Gods bedoeling
Tsjechisch leren
Uw proefschrift gaat over de
Boheemse humanist Oldrich Ve
lensky, die in 1520 een verhande
ling schreef tegen het pausschap.
Hebt u veel moeten reizen om de
gegevens voor uw boek bijeen te
krijgen?
"Je moet vooral dingen weten
te combineren. In de vakanties
der de knie. Het was werkelijk een
rijstebrijberg waar Je doorheen
moest. Alleen het woordenboek
heeft me wat wegwijs gemaakt
in dat labyrint".
Promoveren is duur
Waarom is uw boek in het En
gels verschenen?
„Ik had het geschreven in het
Nederlands, maar omdat het on
derwerp betrekking heeft op zo
wel de Westeuropese als de Tsje
chische geschiedenis, moest ik
een taal kiezen die in beide gebie
den gelezen kan worden. Toen het
proefschrift zou worden opgeno
men in een engelstalige serie
over de middeleeuwse en refor
matorische denkwereld, viel de
keuze op het Engels".
U hebt het laten vertalen?
"Ja, daar moet je zelf niet aan
beginnen. Dat is me ook sterk
afgeraden. Het vereist een grondi
ge en gespecialiseerde kennis van
de taal. Voor dat vertaalwerk
werd gelukkig een rijkssubsidie
beschikbaar gesteld".
De toekomst
doc-
"Je moet uiterst nuchter zijn
in het scheppen van je toekomst
beeld. Aan bespiegelingen op dit
punt waag ik me liever niet,
ook al omdat ik elke verkeerde
conclusie, naar welke kant ook,
wil voorkomen. Ik ben voorzitter
van de centrale kerkeraad en
wijkpredikant. en nu kan ik al
leen maar zeggen dat ik dat blijf.
Het merendeel van de predikan
ten met "dr." voor hun naam is
ook gewoon predikant geble-
Wat doet die graad u?
"Dat moet Je louter in de pri-
vé-sfeer zien. Je hebt nu een stu
die afgemaakt. En dat geeft je vol
doening. Een titel is ook maar be-
betrekkelijk. Er zijn mensen-met
-titels die mislukken. En geluk
kig wordt er in de kerk meer
naar kwaliteit dan naar titels
gekeken".
S. J. DE GROOT
Achterberg; Koningske:
Bethlehemkerk 10 ds. v.d. Schoot V.
Schoten: Bevr. kerk 9. 10.30 en 5 ds.
Bovenberg: Vredeskerk 10 ds. Lam-
ALPHEN AAN DEN RIJN HG
Adventkerk 10 ds. De Leeuw Maarn,
5 ds Bogers; Kruiskerk 10 ds. Bo-
gers; Opst. kerk 10 ds. Hanemaayer,
6.30 ds. Bogers: G. Herderkerk 9 en
10.30 ds. v.d. Ree; De Bron 9 en
10.30 ds. Hoogendijk. 5 ds. Verploeg.
5 ds. Hoogendijk in Jeugdkapel. ir
terk. Jongerendlenst: Oudshoornse-
KATWIJK AAN ZEE HO N.
kerk 10 ds. Bouwman, 6 ds. Koelman;
O. Kerk 10 ds. Vink. 6 ds. Hovius;
Ichthuskerk 10 ds. De Vos, 5 ds.
Vroegindewev; Pnlelkerk 9.30
Geref. Gem. 10 i
100'. 9.45. Soefi-beweging 4
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
HG 10 ds. v.d. Linden. 7 ds. V. Niel
Rijnsburg. GK 10 en 7 ds. Swlerts.
LEIDERDORP Dorpskerk 10 ds.
Keuning; De Rank 10 prof^dr; Graaf-
10 ds. Warnink, 5
Mio 9 ds. Bouma. RK 5
NOORDWIJK-BINNEN HG 10
en 7 ds Jansen. GK 9.30 ds Elgers-
ma. 5 ds. Warnink: v. d. Bergh-st. 11
ds. Elgersma. RK 8. 10 en 11.30.
NOORD WLJKERHOUT HG 10
ds. Streef land. RK Jozef zat. 7. zond.
8, 10. 11.30 en 6: Viktor zat. 7. zond.
8. 9.30. 11 en 6: De Zilk zat. 7. zond.
8.30. 10 en 11.30: S. Maria zat. 7.15,
zond. 10; S. Bavo 9.30.
OEGSTGEEST HG Groene Kerk
Jong: Pauluskerk 10
Geref. Gem. 10 en 6.30 RK Ont.
kerk zat. 7. zond. 8.30. 11.45 en 6.30;
Viktor zat. 7. zond. 10. Volle-Evang.
Gem. Slon 9.30 hr. v.d. Heijden.
WARMOND HG 10 en 7 ds.
Den Tonkelaar. RK zat. 7. zond. 8.30,
Land; Kievici krak
Wiersma: Messiaskerk 10 ds.
Ree! Geursen; Hoofdstr.
Loenen: Schep-
sius; O. Vest 10 ds. Koolstra. 5 ds.
Post: Mar. kerk 10 ds v. Achterberg
en ds. Post. 5 ds. Koolstra; Bevr.
kerk 9 en 10.30 ds. Boogert en ds.
p.: kerk 9.30
mans (Leiden). 5 ds. Honnef.
tiglng ds. Meinesz (pastor St. Ellsa-
beth-ziekenhuis). Baptistengem. 10 hr.
De Vries, 5 ds. Koekkoek (Alphen).
nst. GK 10
kerk. "Gtf Vrijg. 8 30 en 3 kand.
Houtman. GK Vrijg. BV 8.45 en 4 ds.
v.d. Berg HA. Volle-Evang. Gem. 4
9.30, 11 en 12.15.
VALKENBURG HG lOen 6.30
ds. Overgaauw. GK 9.30 ds. Baayen,
6.30 ds. Rooze. GK Vrijg. 10 en 5 ds.
Hoff HA.
VOORHOUT HG 10 ds. Bro
kerhof, 10 jeugdkerk Boerh. school.
RKq zat. 7, zond. 9, 10.30, 11.45 en
VOORSCHOTEN HG dorp 10
ds. v. Hoegee Alphen. 7 ds. Meljering
zang; Hulp en Heil 10 ds. Verheule;
aula NH 9.30 ds. Honnef L.dorp: ka
pel Rijndijk 10 dienst. GK dorp 10
Si dHoufSanZTd\ SS
Bezemer. NPB 7 pater Van Sassa
a Ysselt en ds. Roos.
ZEVENHOVEN HG 9.30 dis. Ni-
Alphen.
6.30 ds. Cziria.
HA. De Mirt 10 hr.
Prot. Kerk
faclua zat. -
Piuskerk zat
De Bron z;
BENTH1
Den Dikken. GG 9.30 dienst. 2.30 ds.
Honkoop.
HG Dorpskerk
6.30 ds. Buitenhuis.
HAZERSWOUDE HG 9.30 en
6.30 ds. Geertsema. GK 10 ds. Ver-
sluys, 5 ds. Swierts. RK Michael zat.
wllkstr. 19). Oud-Kath. Kerk 10.
zond. 9. 10.30. 12 i
AARLANDERVEEN HG 10 hr.
Goedhart, 7 kand.
Reedijk V.schoten,
10.30; Ridderhof 10.30;
zat. 7. zond. 8. 10 en 11.30
HILLEGOM HG 10
7 ds. v. Bruggen GK 10 ds. v. Brug-
fen. 5 ds. Wijngaarden. CGK 10 en
ds. v.d. Kamp. RK Martlnus zat.
7. zond. 8.30. ld! 11.30 en 12.45; Jo
zef zat. 7. zond. 8.30, 10 en 11.30.
HOOGMADE HG 10 dr. v. Vliet
RK zat. 7. zond. 9 en 11.
DE KAAG HG 10 dienst.
KATWIJK AAN DEN RIJN
HG Open Hof 10.30 ds. Teygeler;
Dorpshuls 6 ds. Heymans; Ontm.kerk
9. 10.30
LEIMUIDEN HG 9.30 ds. De
Vree. GK 9.30 en 7 ds. Koffrie.
RK zat. 7. zond. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE HG Gr. kerk 10 ds. v.
Veenen, 7 ds. v.d. Velden; Paulus
kerk 10 ds. Oostlnga HA GK 10 hr.
Brouwer Katwijk, 5 ds. Rullmann
Den Haag. CGK 10 en 4.30 ds. v.d.
Zaal. CG 10 en 4 ds. Hakkenberg.
GK Vrijg. 10 ds. De Vries. 3 ds. Kok
GK Vrijg. BV (Salvatori10.45 en
5 ds. Schuurman HA. Oud-Ger. Gem,
9.30 en 3. dond. 7.30 Aktie Kruistoch
ten maand. 8 ds. Gravendeel. RK
Agatha zat. 7. zond. 8.30. 10 en 11.30;
Poelhuis zat. 7, zond. 9 en 11.30; Ma-
riakerk zat. 7. zond. 8.30, 10, 11.30
en 5.30; Engelbewaarders zat. 7, zond
7.30, 9 30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP HG 9.30 ds.
Bronsgeest. 6.30 ds. De Vos Katwijk-
OUD-ADE RK zat. 7. zond.
en 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING
HG 9.30 ds. Lalleman. GK 9.30
ds. Cziria. 5 ds. v.d. Helden, RK zat.
7. zond. 8.15, 9.45 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN RK St.
Petr. Banden zat. 7. zond. 8, 9.30, 11
en 12: aula NH 11.30; M. Godskerk
zat 7. zond. 8. 10 en 11.30.
WADDINXVEEN HG Brugkerk
9.30 ds. Schipper Ede. 6.30 ds. Vroeg-
indiewey Middelharnis; Hoeksteen
9.30 en 6.30 ds. v.d. Heuvel HA; Be-
thelkerk 9.30 en 5 ds. Verboom HA;
Immanuel 10 en 5 ds. Flink. GK
Kruiskerk 10 ds. Koekkoek, 5 ds. Mod-
10 ds. Modderaar.
ZOETERWOUDE HG 10 ds.
Schoch. RK Janskerk zat. 7.30, zond.
as.Koekkoek. Chr. Afgescheiden JU* Meerburg zat. 7. zond. lo'. 13
Gemeente 9.30 en 5 ds. Verloop. Oud-
ADVERTENTTE
RIJNSBURG HG gr. kerk 9.
dr. v. Oeveren. 5 ds v. d Bogerc'
Bethelkerk_9.30 ds. v.d. Bogerd. 5
9.30 ds. Roos
kerk 9.30 ds.
ma. GK Vrij;
ie. Jeugddienst.
7 ds. De Wit Llsse.
Bogerd;
„erd. 5 ds.
.30 ds. Huis-
Immanuel
lisman; Mar.
V. Niel. 5 ds. v. Halse-
9.30
tereek. RK gemeenschap zat. 7, zond.
10.30 (aula tuinbouwschool).
RIJNSATERWOUDE HG 9.30
ds. v. Dijk Leerdam, 7 dB. Wolthaua.
CGK 9.30 dienst, 2.15 ds. Bouw.
RIJPWETERING RK zat. 7.
zond. 7.30. 9 en 10.30.
SASSENHEIM HG 9 en 10.30
Westra. 6.30 ds. v. Winterswijk,
Maak het u gemakkelijk:
voor alle geldzaken
naar één adres, ook voor
Wijngaarden. 4.3
RK
zond. 8.30, 9.30
Jul-laam 17
Den Haag.
is. v.d. TER AAR HG 10 ds. Mostert.
7. ds. 6.30 ds. Llndenburg, open-deur-dienst
10.30. GK 10 ds. Bezemer, 6.30 ds. Huize-
Jongeren willen
levende kerk
Van de Engelse rk jongeren «aat
32 procent vrij regelmatig naar de
kerk. Twihtig jaar geleden was dat
percentage nog 76.
Dit delen de Engelse bisschop
pen mee in een rapport dat zij op
verzoek van het secretariaat voor
de niet-gelovigen hebben opgesteld.
Volgens het rapport zet de onkerks
heid al in op Jeugdige leeftijd. Een
onderzoek op 20 rk middelbare scho
len in Londen toonde aan, dat de
onverschilligheid tegenover kerk en
godsdienst bij een groot deel van
de jeugd begint op 13- of 14-jarige
leeftijd. Bijna de helft van de r.k.
schoolgaande jeugd heeft op 15-ja-
rige leeftijd do kerk de rug toege
keerd.
Het rapport suggereert dat er nog
veel moet worden gedaan om deze
situatie te beinvloeden. Het gods
dienstonderricht is, volgens het rap
port, nog veel te dogmatisch, pater
nalistisch en autoritair, en dat op
een leeftijd dat jongeren leren zelf
standig te denken. De jongeren ver
laten de school met de indruk dat
godsdienst niets is voor degenen
die wat geleerd hebben. In de En
gelse geloofsopvattingen bestaat nog
een element van dwang, wat een
oppervlakkige kerksheid in de hand
werkt. Het geloofsbegrip blijft daar
door onrijp.
Volgens het rapport wijzen de jon
geren de "levende kerk" niet af.<
Zij werken vaak enthousiast mee in
parochies waarin hec levendig toe
gaat. Maar van de "institutionele
kerk" komen zij weinig onder d-a
indruk.
