Sommigen dobberen lan
rond in eigen ellende
'We staan niet op t
dak te schreeuwen''
Minister Duisenberg naar
Hofstra-congres in Leiden
Over vrouwen in crisissituatie thuis:
Tussen organisaties
weinig coördinatie
Katfa
CV ZOCHT
ZATERDAG 6 DECEMBER 1975
„Voor vrouwen die alleen komen te staan is het ontstellend
moeilijk om voet aan de grond te krijgen". Dit zegt een van de
medewerksters van Moederhulp pratend over vrouwen die uit
angst voor hun man van huis wegliepen, of uit huis geslagen
zijn.
Op zoek naar de mogelijkheden en moeilijkheden voor de vrou
wen die, vaak met kinderen, voor korte of langere tijd op straat
komen te staan, blijkt er een wirwar van instellingen, organi
saties en huizen te bestaan. Er zijn organisaties die zich vroe
ger toelegden op de opvang van ongehuwde moeders, maar die
tegenwoordig, nu 't aantal ongehuwde moeders terugloopt, ook
vrouwen helpen die thuis in een crisissituatie zijn geraakt. De
kinderpolitie benadert de problemen weer van een heel andere
kant: via het kind, de moeilijkheden in het gezin,.komt zij in
contact met de vaak plotselinge nood. De politie heeft in derge
lijke gevallen een andere taak dan het maatschappelijk werk.
Waar kunnen vrouwen heen die het thuis niet meer kunnen
uithouden? Is er genoeg coördinatie en duidelijkheid in de
hulpverlening Brigadier Zandstra van de kinderpolitie consta
teert: „Sommigen dobberen lang in hun eigen ellende rond
zonder hulp te zoeken".
l^yvgiyggg
Een probleem heeft vaak
een jarenlange voorgeschie
denis. Soms kunnen mensen
zelf hun zaak beredderen,
maar hoeveel pijn en moeite
kost het? Voordat vrouwen
besluiten van huis weg te lo
pen is er meestal erg veel
gebeurd. En hoe moet het
verder?
LEIDEN Er zijn in Leiden geen
instanties die zich speciaal richten
op vrouwen, eventueel met kinderen,
die thuis in een crisissituatie zijn
geraakt, al heeft het Maartenshuis
wel zijn deuren geopend voor deze
vrouwen. Veel andere instanties
trachten voor hun cliënten een plaats
te vinden in Huize St.-Maarten,
maar dat is niet altijd even mak
kelijk, de mogelijkheden zijn steeds
weer wisselend.
Door
Tom Maas
Instellingen als het centrum voor
vrijwillige hulpverlening, de Hen
drik Piersonstichting en de in het
zelfde pand aan het Terweepark ge
vestigde Moederhulp zullen trachten
de vrouwen die zich, eventueel met
kinderen, aanmelden, zo goed mo
gelijk te begeleiden. De telefonische
hulpdienst SOS zal diegenen die
hulp zoeken zo goed mogelijk trach
ten te verwijzen. Ook een voorname-
lijk verwijzende functie heeft de
sociale dienst.
Sociale dienst
De meeste mensen zien de sociale
dienst niet als een instituut waar
men terecht kah met de geestelijke
nood, wordt daar opgemerkt. Maar
naast de financiële afdelingen heeft
de dienst ook afdelingen die zich
bezighouden met maatschappelijk
werk. Op de eerste plaats is het con
tact dat de dienst heeft met vrou
wen die alleen zijn komen te staan
van financiële aard: als de vrouwen
financiële bijstand nodig hebben,
kloppen ze aan bij de dienst, bij
voorbeeld is dat geld voor huisves
ting.
Bij de dienst wordt eerst nage
gaan of er plaats is bij ouders, zus
ters of broers. Zo niet, dan wordt er
een plaatsje gezocht in het Maar
tenhuis. De verblijfkosten daar wor
den dan betaald door de dienst, met
zak- en kleedgeld voor zover nodig.
De uitkering aan vrouwen die el
ders onderdak hebben gevonden be
draagt ongeveer het minimumloon:
daarbijwordt niet altijd de voor
waarde gesteld dat de vrouw moet
voorzien in de kosten van onder
houd, met andere woorden: zij hoeft
niet altijd bij het arbeidsbureau zijn
ingeschreven en gaan werken.
Welke groep vrouwen het meest
in moeilijkheden komt, acht men
moeilijk te zeggen bij de dienst. De
economisch kwetsbare groepen val
len op: bij de sociale dienst komen
diegenen die geen geld hebben. De
hogere klassen kunnen vaak beter
hun weg vinden, wordt opgemerkt.
Bij deze financiële hulp, kunnen
de mensen ook maatschappelijke be
geleiding krijgen als ze willen; ze
kunnen het soort maatschappelijk
werk kiezen wat ze willen.
Praktijk
Moederhulp is een van de instan
ties die voor begeleiding kan zor
gen. Daar heeft men in de praktijk
al een ruime ervaring opgedaan met
alleenstaande vrouwen, vroeger voor
namelijk ongehuwde moeders.
Een medewerkster vertelt: „Er bel
de een vrouw op, die was met haar
zoontje weggelopen uit Zeeland naar
haar ouders hier in Leiden. Maar
haar ouders waren bejaarde men
sen, die woonden geloof ik op een
flatje, die waren kleinbehuisd en
konden al die drukte niet aan. In
ieder geval konden die moeder met
haar kind daar niet langer meer
blijven. Ze belde toen op, want ze
moest onderdak hebben.
„Ik weet niet hoe ze aan dit adres
kwam; misschien uit de telefoongids
of via de SOS. We hebben toen con
tact opgenomen met het Maartens
huis, maar daar wilden ze eerst een
garantie van de sociale dienst; om
het onderdak te kunnen betalen is
die garantie nodig. De sociale dienst
weigerde die garantie te geven; daar
zeiden ze: „Gaat u maar terug naar
uw ouders, dat kan best".
„Toen hebben we alle mogelijke
gaatjes gezocht; ook ver buiten Lei
den. En voor het kind hebben we
geprobeerd bij de voogdijvereniging
en de centrale voor pleeggezinnen,
die weten vaak nog adressen. Ook de
SOS weet vaak nog wel een gaatje.
We hebben al die mogelijkheden
doorgegeven aan die vrouw. Sinds
dien hebben we haar niet meer ge
zien. Misschien dat ze ergens te
recht kon, of dat ze zelf iets gevon
den heeft.
„Soms verdwijnen zo de probleem
gevallen vanzelf buiten de horizon,
soms worden de problemen opgelost,
maar dat neemt meestal lange tijd.
De vrouwen die weglopen zijn meestal
zo voorbij de twintig, dertig. Voor
hen is het ontstellend moeilijk om
voet aan de grond te krijgen. Bij
voorbeeld bij de huisvesting: daar
schuift iedereen alles af naar de
ander, de ene gemeente naar de
andere. Bij de huisvesting ligt het
natuurlijk moeilijk, want er zijn zo
veel probleemgevallen. Maar dat
iedereen alles afschuift, dat zijn
misstanden. Er is ook discriminatie:
gezinshoofden hebben daar eerder
voet aan de grond, dan alleen
staande vrouwen.
„Het is Jammer dat we niet be
kend zijn, want hier kunnen de men
sen „objectief" advies krijgen; in
hun omgeving krijgen de meesten
van alle kanten allerlei praatjes te
horen. We hebben wel acties gehad
om bekend te worden. Er zijn helaas
weinig contacten met huisartsen,
terwijl die toch wel het nodige te
horen zullen krijgen over mishan
deling. Er zijn wel incidentele con
tacten met verenigingen en instel
lingen, maar er is geen georgani
seerde coördinatie".
Coördinatie
Ook bij de kinderpolitie komt bri
gadier Zandstra er herhaaldelijk op
terug dat er geen coördinatie is.
Daarnaast zou hij meer differentiatie
in de hulpverlening willen zien. Hij
ziet hier ruimte voor een alterna
tieve hulpverlening.
Een dergelijke alternatieve hulp
verlening is er wellicht in het cen
trum voor vrijwillige hulpverlening.
Dit centrum, nu nog gevestigd bij
de Welzijnsraad, over ongeveer een
maand op de Pieterskerkgracht 11,
verkeert nog in een aanloopfase. Het
werkt niet op niet-professionele ba
sis, maar zoekt wel samenwerking
met de maatschappelijke instellin
gen. Hoe het centrum zich zal ont
wikkelen is nog moeilijk te zeggen.
en het heeft in praktijk nog niet
te maken gehad met vrouwen die in
een crisissituatie waren geraakt.
Brigadier Zandstra ziet de rol van
de politie als improvisatie: het ver
wijzen naar allerlei instanties en het
proberen te regelen van de situatie.
„Een probleem heeft vaak een
jarenlange voorgeschiedenis. Soms
komen de oplossingen vanuit de
wijkdienst, of ook vanuit het onder
wijs. Maar sommigen dobberen lang
rond in- hun eigen ellende zonder
hulp op te zoeken. Anderen hebben
misschien minder nood, maar die
weten hoe ze hun zin moeten krij
gen, om dat' maar zo te noemen
Maar je moet niet te snel ingrijpen,
de mensen moeten de kans hebben
zichzelf te redden. Gelukkig weten
mensen vaak zelf de zaak te bered
deren.
„Als een vrouw 's avonds wegge
lopen is kan de rechercheur van de
nachtdienst vaak de eerste maat
regelen treffen. Bijvoorbeeld dat de
vrouw en de kinderen als die er bij
zijn, in een cel kunnen slapen. In
de meeste gevallen is het vertrek
onvoorbereid. Dan is er ruzie ont
staan, waarbij de man gedronken
heeft. Soms wordt de man ter ont
nuchtering door de politie meege
nomen. Het gebeurt daarna wel dal
ze weer samen komen. Bij bepaalde
mensen is dat het huwelijkspatroon.
Je moet de mensen niet op willen
trekken naar Je eigen peil, maar je
moet ze tegen afglijden behoeden"
Terugkomend op de coördinatie en
verscheidenheid in hulpverlening:
„Elke hulpverlening heeft zijn eigen
publiek Nu moeten er mensen thuis
blijven met hun problemen of naar
een instelling die ze helemaal niet
willen. Het zou goed zijn als er een
alternatieve hulpverlening was, dat
een groep mensen daar terecht kan,
zoals er vroeger Release was: in elke
stad is er een-dergelijke hulpverle
ning. Maar aan die hulpverlening
moeten dan ook eisen gesteld kun
nen worden. Dat er een vaste groep
begeleiders is bijvoorbeeld; bij Re
lease in Leiden was het verloop
onder de begeleiders te groot.
„Dat zijn wel de twee belang
rijkste punten: het gemis aan alter
natieve hulpverlening en het ont
breken van coördinatie. Wat Je "in
Leiden mist is coördinatie in groot
verband: het elkaar helpen en beper
ken in de taken. Er zou ook gewes
telijke samenwerking moeten zijn. Nu
wisselt het: het ene contact vloeit
uit het andere voort, maar er is
geen vaste samenwerking".
Wijk vereniging Aktief vijf jaar jong
LEIDEN De wijkvereniging Ak
tief in het rustige zuidwesten van
Leiden bestaat 7 december vijf jaar.
Het eerste lustrum van een "gekke
groep, jong en oud", zoals een van
de bestuui'sleden .het weet te ver
woorden.
Door
Paul Wolfswinkel
De oprichting was een serieus
grapje: de waakvlammetjes van di
verse geijsers functioneerden niet zo
als waakvlammetjes behoren te
functioneren. De woningbouwvereni
ging Tuinstadwijk deed er niet zo
bar veel aan en een groepje onge
duldige huurders maakte een sten
cil op een zondagmorgen bij een
kop koffie. Er werden 110 stencils
verspreid en op de eerste bijeen
komst kwamen er meteen al zo'n
36 mensen. Vervolgens werd er een
naam gekozen door middel van een
kwis en werd "Aktief" vereniging
Aktief. En het eerste resultaat kwam
snel en was mooi: de woningbouw
vereniging wilde samen met Aktief
vergaderen.
Er werden verkleedpartijen geor
ganiseerd voor de kinderen op Konin-
ADVERTENTIE
Lekkere
drop van
Langenberg
(16 variëteiten!)
ginnedag, er kwam, na anderhalf noem zi
jaar aan de bel trekken, een tele-hebben
fooncel en dit jaar van de zomer
werd de rolschaatsbaan door wet
houder Waal feestelijk geopend.
Maar daar was wel wat voor no
dig. De leden werden keer op keer
op keer "gek gemaakt met sten
cils". Dat zegt Henny Kwik, vroeger
voorzitter, nu secretaris en een van
de werkers van het eerste uur. "We
doen het nog steeds hoor, nog steeds
stencils".
Wat is de waarde van Aktief ei
genlijk? Voorzitter Greefhorst en
de andere acht aanwezige bestuurs-
leden zijn het roerend met elkaar
eens: "Je hangt in de lucht, je
maakt jezelf officieel. Maar ja, als
je iets wilt doen, als je eens met
je vuist op tafel slaat, zeggen ze:
meneer u bent niets. Een LJA is
officieel, een Welzijnsraad ook. Ge
lukkig heeft het stadhuis rekening
gehouden met ons bestaan. We zijn
ook nooit een actiegroep geweest
op een eenzijdige basis".
Geen clubhuis
Bejaarden treffen elkaar in de
Titus Brandsmalaan 76 voor de ge
zellige dinsdagse klaverjasmiddag.
Wanneer er activiteiten (moeten) wor
den georganiseerd gaan de bestuurs
leden de boer op, "want" zeggen
ze: als je het officieel gaat doen,
dan lukt het niet zo best". De boer
op, want een eigen clubhuis is er
niet. Een ontmoetingsplaats, die ei
genlijk onontbeerlijk is voor een
wijkvereniging en waar iedereen
kan binnenwandelen, waar de acti
viteiten kunnen worden gerealiseerd,
waar nou ja, vul verder zelf maar
in, is er niet en dus zien de leden
elkaar niet bijzonder- frequent. Daar
voor in de plaats dus'het persoön-'
lijke bezoekje van een van de ac-
tievelingen, hetgeen borg staat voor
een enthousiast respons.
Gelukkig kent de wijk enkele be
drijven, die een ruime kantine heb
ben en deze ruimte beschikbaar
stellen voor kaartavonden, sinter
klaasfeesten enz. 3M of Adler "en
Aktief is ook een uiterst democra
tische vereniging. Alles is voor ieder
een openbaar. In het bestuur circu
leert een rondzendmap: een soort
leesportefeuille, maar dan wel met
een zakelijke inhoud. Vandaar dat
er niet al te veel vergaderingen wor
den gehouden. Maar dat is ook niet
nodig, want alle binnengekomen post
wordt integraal in h'et verenigings
blad afgedrukt, zodat iedereen weet
wat er aan de hand is.
Hoe werkt Aktief naar (bijvoor
beeld) de kant van de gemeente toe?
Als volgt: "Als we tien bomen wil
len hebben, schrijven we een brief.
Dan gaan we niet op het dak staan
schreeuwen. Lukt het niet, dan komt
er een volgende brief, die iets min
der vriendelijk is geworden. We doen
alles langs de weg van de geleidelijk
heid. Alles gaat erg rustig. En als iets
niet kan gebeuren, nou dan kan hec
niet gebeuren. Dit is een rustige wijk
en een vrolijke wijk. Wij accep
teren het dat iets langer kan du
ren, dan is afgesproken. Oké, een ge
meente heeft ook andere dingen te
doen. Maar we laten de zaken niet
zomaar liggen, oh nee. Neem bijvoor
beeld de rolschaatsbaan. Daar heb
ben we. anderhalf jaar op gewacht.
En hebben jullie in die anderhalf
jaar ooit een open brief of zoiets ge
zien? Niets hè? Je bent er als wijk
vereniging om te voorkomen dat za
ken erger worden dan zé al zijn."
In het dorpssfeertje, dat er vol
gens de bestuursleden heerst in de
wijk, is er dan. ook alle plaats voor e
bloemetje voor de zieken van de
wijk, is er dan ook alle plaats voor 'n
er een feestpakket voor alle leden
bejaarden met Kerstmis. "We zijn
amateurs en hebben onze handen
vol. En de betrokkenheid van de le
den is onnoemelijk groot."
Na vijf Jaar, op zondag misschien
wéér een stenciltje? Maar dan wel
wat anders dan een kopje koffie er-
C&AinBreestraa
Het bericht dat Minister van
Doorn zijn fiat gegeven heeft aan
de desatreuze afbraak- en vei'bou-
wingsplannen van C. en A. Bren-
ninkmeijer aan de Breestraat heeft
de vele ijveraars voor het behoud
van de historische binnenstad bit
ter teleurgesteld. Het blijkt wepr
eens dat Gemeente en Rijk voor
een machtige naam nog altijd
knielen. Verkoop van Japonnetjes
gaat nog boven monumentenzorg,
ook in het Monumentenjaar 1975.
Het geld van C. en A stinkt niet,
of misschien toch wel?
DRS. P. LUYKX,
Fruinplantsoen 38, Utrecht.
AMBTENAREN
Het bestuur: „De betrokkenheid is
LEIDEN Op donderdag 18 de
cember zal in Leiden een congres
gehouden worden onder het motto
"Belastingpolitiek en inkomensver
deling. Het congres is bedoeld als
een eerbewijs aan prof. mr. H. J.
Hofstra die op 1 september jl. met
emeriaat is gegaan. Als eerste in
leider op dit congres zal de minis
ter van Financiën, dr. W. Duisen
berg optreden. Het congres wordt
gehouden in het Gorlaeuslaborato-
rium aan de Wassenaarseweg en
wordt om tien uur 's ochtends ge
opend door de voorzitter van het
congres, prof. mr. J. Verburg. Na
de inleiding van minister Duisen
berg zullen nog voordrachten wor
den gehouden door prof. drs. V.
Halberstadt, kroonlid van de So
ciaal1 Economische Raad en sedert 1
oktober '74 hoogleraar Openbare
Financiën aan de RU in Leiden, en
dr. F. H. M. Grapperhaus. oud-
sta<atssecretaris van Financiën en
daarna voorzitter van de raad van
bestuur en president-directeur van
respectievelijk Mees en Hop* Groep
NV en Bank Mees en Hope NV.
Na de lunch zal er een forum
discussie worden gehouden onder
leiding van prof. mr. J. Verhing.
Naast de inleiders prof. Halberstadt
en dr. Grapperhaus zullen in b*>t.
forum zitting hebben mr. C. A. de
Kam (universiteit van Leiden), H.
baron van Lawick (ministerie van
Financiën), prof. dr. A. Pais (uni
versiteit van Amsterdam), prof,
dr. J. Pen (universiteit van
Groningen) en J. G. M. Rood (be
lastingconsulent in Amsterdam).
(ADVERTENTIE)
r (ook honden zijn welkomi
LLiDEN Binnenkort zal in de
plaatselijke dagbladen in Leiden een
oproep verschijnen waarin gegadig
den worden gezocht voor de funk tip
van ambtenaar van de Burgerlijke
Sand. De mensen zullen uitslui
tend worden belast met het vol
trekken van huwelijken. Zoals be
kend bestaat er in het Leidse stad
huis een groot tekort aan ambtena
ren die daarvoor vrijgemaakt kun
nen worden. Overigens zullen voor
de kandidaten wel minimum- en ma
ximum-leeftijden gelden.
wassenaar
Aan de Leidse universiteit
den voor het doctoraal examen Ne
derlands recht mevrouw I. J. Vrij
bergen—De Slegte, mevrouw M.
M. Koper-Beins, T. P. L. Bot, P. A.
V. van Harinxma Thoe Slooten, D.
J. Ladrak. J. H. W. de Planque, R.
P. Simonis, W. Wallis de Vries, E.
M. San Giorgi, H. J. Schutter en H.
E.Olenski Ognubanwo.
teletyp I
HAARLEMMERSTRAAT 181
ZILVEREN SIERADEN
JUWELIER v.d. WATER
