Biografie van Angela Davis
objectiever dan verwacht
Columlio
Flinke uitbreiding
fotoboekenmarkt
„Een vrouw is een vrouw
Kajak
en
Culinaire wereldreis
door tachtig keukens
Koffie niet te drinken op
Leidse Beestenmarkt
Honderd oude rijmpjes
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1975
Op (leze pagina
bijdragen van:
Jan Preenen
Henriëtte v.d. Hoeven
Koos Post
Annemiek Ruygrok
Paul Wolfswinkel
Wim Wirtz
Angela Davis noemt haar levensverhaal-in-boekvorm
een politieke autobiografie. De zwarte Amerikaanse
wil met dit werk bereiken dat méér mensen gaan be
grijpen "waarom zovelen van ons geen andere moge
lijkheid hebben dan hun leven op te offeren voor de
zaak van ons onderdrukte volk" Angela Davis kwam
uitgebreid in het nieuws toen zij in 1970 na een ver
geefse vlucht werd gearresteerd op beschuldiging van
moord, ontvoering en samenzwering. Na een proces
van vele maanden, waarin zij als toegevoegd raads
vrouwe voor zichzelf optrad, kon tenslotte worden
aangetoond dat zij geen aandeel had in de opstand, die
tijdens een rechtszitting van San Quentin- en
Soledad-gevangenen plaatsvond en verscheidene do
den opleverde.
Angela's leven staat al lang in het teken van de strijd
tegen het racisme. In haar jeugd werd haar al duidelyk
gemaakt dat zij tot een inferieur ras behoort. Niet voor
niets, zo stélt zij, konden de meeste zwarte kinderen
van haar generatie in de zuidelijke staten eerder de
woorden "gekleurd" en "blank" lezen, dan Ivry ver
taald) "aap", "noot", "mies". Toch is zij ondanks alle
vernedering al op jeugdige leeftijd tot de conclusie
gekomen geen blanke te willen zijn.
Dat houdt overigens niet in dat zij niet met blanken
naar een oplossing van de problemen wil zoeken. In
tegenstellling tot acteur James Baldwin, die blanken
niet accepteert en de negerleider Stokely Carmichael,
is Angela van mening dat niet alle blanken als de grote
boosdoeners kunnen worden gezien, maar dat zij "voor
een groot deel worden gevormd door de instituten, die
in feite slechts de belangen van de heersers dienen".
Zij gelooft daarom dat de zwarte bevrijdingsbeweging
deel moet uitmaken van een revolutionaire beweging
op socialistische basis. Angela, zelf communiste, te
kent daarbij aan dat revolutie voor haar niet iets tijde
lijks is, niet iets waarmee je je bezighoudt tot je "geves
tigd" bent.
Dat de weg naar dat ideaal bepaald niet is geplaveid
wordt in haar boek constant duidelijk gemaakt. Zij, en
met haar velen, hebben af te rekenen met corruptie in
het algemeen en verdeeldheid in de eigen gelederen
(communisme wordt in Angela's omgeving vaak als
iets verderfelijks beschouwd). Bovendien is er het ge
vecht voor emancipatie, omdat de leidersrol van An
gela niet altijd door mannen wordt geaccepteerd. De
autobiografie van Angela Davis is objectiever dan
mocht worden verwacht van iemand, die soms als een
beest is behandeld.
Ze sluit haar ogen niet voor wantoestanden in de eigen
groep en probeert zich te verplaatsen in de gedachten
van haar tegenstandsters.
Dat het boek niettemin een aanklacht is tegen het
Amerikaanse systeem is duidelijk.
J.P.
Archieffoto van de "m ilitante" Angela Davis. De foto werd gemaakt i
het gerechtshof van Sab Rafael (Californië).
Titel: Elsevier Culinaire Atlas.
Uitgeverij Elsevier Nederland
BV. Bewerkt door Wina Bora.
Prijs 84.50, na januari 94.50.
Iedereen droomt er van nog
eens een wereldreis te maken.
Vreemde kusten voor zich te
zien opdoemen en in onbe
kende plaatsen op ontdek
kingstocht te gaan. Voor de
dromers die daarbij nog van
lekker eten houden is een deel
van de droom in vervulling ge
gaan: wie de Culinaire Atlas van
Elsevier opslaat maakt een ga
stronomische wereldreis eerste
klas. Niet minder dan tachtig
keukens worden op deze reis
aangedaan en wees er van ver
zekerd dat het steeds het beste
is wat u voorgezet krijgt.
Bladerend in de fraai geïllus
treerde, uiterst verzorgde
Elsevier-uitgave onderga je ei
genlijk hetzelfde gevoel als dat
je bekruipt bij het doorbladeren
van reisgidsen, het al bij voor
baat genieten van foto's teke
ningen en beschrijvingen.
De atlas begint met een korte
beschrijving van de "wereld
reis". De route gaat van New
York, via een cross-country
door Amerika en Mexico naar
China, Hong Kong, door India
en het Midden-Oosten naar Eu
ropa.
Dan volgt een uitvoerig geïllus-
treert overzicht van alle denk
bare groepen ingedeelde ingre
diënten. Daarbij wordt niet al
leen gewezen op de toepas
singsmogelijkheden, we krij
gen ook een klein stukje ge
schiedenis.
Een klein voorbeeld"Mede", de
drank uit de oudheid behoord tot
de aangenaamste van alle roes
verwekkende dranken, hetgeen
te begrijpen isvan een drank uit
honing. Mede is zeldzaam ge
worden, iets uit het verre verle
den, die men hier en daar nog
wel vinden kan, in sierlijke
kruikjes als geschenk voor ie
mand die alles heeftDe naam is
afkomstig uit het Sanskriet
mahdu wijst op de verre her
komst van deze drank. In lan
denwaargeen wijn groeide was
mede sinds heugelijke tijd een
algemene drank, tot laat in de
middeleeuwen, maar het bier
heeft de mede verdrongen"
Mocht u van plan zijn de ko
mendevakantie in Ierland door
te brengen, dan moet u zich de
gelegenheid deze mede, die op
de oude kastelen waar de histo
rische banketten worden gege
ven, nog wordt geschonken, te
proeven niet laten ontglip
pen.
Na deze algemene overzichten
volgt een behandeling van ieder
voor de keuken belangrijk land
afzonderlek, in veel gevallen
ook in beeld gebracht.
Op de landkaart staan voor het
land typerende gerechten aan
gegeven zodat in 'n blik te zien
is dat in Thracié het geroosterd
lamsvlees favoriet is en op het
eiland Rhodos zeebaars en in
ktvis terwijl de cevapcici rond
zagreb hoge ogen gooit. Wie zelf
eens uit wil proberen wat hij of
zij in de vakantie in een wille
keurig land zal gaan eten kan
kiezen uit de meer dan 500 re
cepten.
Misschien eens een andere weg
om de nieuwe vakantiebes
temming uit te zoeken, via de
keuken.
De culinaire Atlas van Elsevier
is een heerlijk boekwerk, in
meer dan een betekenis.
Zigeuners
Kojak en Columbo in boekvorm,
verschenen bij de Gooise Uitge
verij in Bussum (f. 3.95 per stuk).
Nog niet zo lang geleden konden
wij op het lichtend scherm in onze
huiskamers zien hoe Telly Savalas
als de kale Kojak zich met vrij veel
bruut geweld inzette voor het be
houd van de eer van zijn politie
korps. Een van zijn collega's was
dood aangetroffen. In zijn porte
feuille zat een groot geld bedrag.
Omkoperij? De autoriteiten dach
ten van wel. Kojak natuurlijk niet.
Hij krijgt twee dagen om de on
schuld van zijn vriend te bewijzen.
Kauwend op zijn lolly doet hij dat
op de wijze, die de trouwe televi
siekijkers inmiddels wel kennen.
En wanneer zij dat nog eens op
nieuw willen beleven, kunnen ze
dat nu doen door de boekjes, die de
Gooise Uitgeverij heeft laten ver
schijnen. "Grafschrift voor een
smeris" heet het hierboven ge
noemde verhaal. "Meisje in de ri
vier" is een ander. Op de omslag
natuurlijk Kojak groot, de naam
van Tellv Savalas enzijn portret. Er
gens binnenin kan men vinden, dat
deze stoere verhalen zijn geschre
ven door ene mijnheer Victor B.
Miller. Alsof dat volkomen onbe
langrijk is.
Focus Elsevier heeft de boekenmarkt op foto(vak)gebied weer flink uitgebreid. Er ver
schenen acht boeken over verschillende deelterreinen van de nog immer boeiende hobby
der fotografie. Allereerst onderging de serie "200 ....tips" een uitbreiding met twee nieuwe
werkjes over het werken met kleur in de donkere kamer en over het maken van dia's en
alles wat daar mee samenhangt.
Datzelfde gebeurt trouwens ook
bij de boekjes, waarin men de avon
turen van een andere televisies
peurder - Columbo - kan nalezen.
Als blikvanger buitenop een grote
foto van acteur Peter Falk, zijn
naam in flinke letters, maar nog
groter zijn filmnaam: Columbo. Dat
Alfred Lawrence deze beduimelde
detective creëerde kan men pas
verderop te weten komen. Toch
was hij het, die de grondslag legde
voor de langlopende televisieserie,
waaruit nu in boekvorm zijn ver
schenen: "Een moordkerst" en
"College in moord". Hoe Columbo
te werk gaat. behoeven we niet
meer te vertellen. Het bekende kat
en muis spelletje, waarbij de tegen
standers altijd in de fout gaan door
het onooglijke mannetje in zijn
smoezelige regenjas te onderschat
ten Op papier komt het wat anders,
maar niet minder over.
K.P.
Titel: Onder Martieners en Biet
sers" door H. van Aalst. Uitgege
ven bij de Arbeiderspers voor f.
24.90.
"Zeg Piet, ik heb een paar jofene
iepen vandaag bewiegend. Het is
jouw maat; je kan ze bezol van me
kienen. Voor kimel hondjes." Piet
zegt: "Ik zal ze morgen wel even
beroejemen."
Bargoens voor: "Zeg Piet, ik heb
vandaag een paar goeie schoenen
gestolen. Het is jouw maatje kunt
ze goedkoop van me kopen. Voor
drie dubbeltjes." Piet zegt "Ik zal
ze morgen wel even bekijken."
Dat is nog eens taal van vroeger,
van de paria's van onze maatschap
pij. H. van Aalst schreef dit boek,
dat dertig jaar leven in volksloge
menten en woonwagens tekent, al
in 1946. Onlangs is het heruitgege-
8.90.
Oude rijmpjes, aftelversjes met il
lustraties van Ton Hoogendoorn.
Een leuk boekje, dat veel terug
haalt. van wat al lang vergeten werd
beschouwd.
"Kortjakje", "Katje, poesjenel
letje", de Bibelebonse berg en nog
veel meer, is leuk om aan kleuters
'voor te zingen of te lezen.
Vooralle ouders, die hun kleutertje
luistertijd zijn vergeten.
AR.
ven. En terecht, want het is een ont
roerend boek. Een humoristisch
boek net zo goed.
In onopgesmukte, direct en
waarachtig aandoende stijl geeft dit
boek het relaas van een leven in wat
men gevoeglijk de "sociale onder
buik" van Nederland kan noemen,
in het begin van deze eeuw.
Van Aalst, die zelf meemaakte
wat beschreven staat, is een gebo
ren verteller, die krachtig.duidelijk
beschrijft wat zijn avonturen wa
ren. Daarnaast is hij een scherp
waarnemer, hetgeen betekent dat
hij nooit een zeurderig toontje aan
slaat.
Van Aalst verscheen ook in Lei
den, in een logement op de Bees
tenmarkt. "Ik kon er slapen voor
twintig cent. Dat stond me niet aan.
Het was een laag hol, niet zindelijk
en zat vol met bietsers. Even verder
was een goed logement. Daar wa
ren nette mensen en was het pro
per. Het nachtlogies kostte dertig
cent. Ik haalde me wat brood en wat
er op en klaar was ik weer. Er waren
niet veel mensen. Bekenden waren
er niet. Om tien uur ging ik al naar
bed, maar ik was dan ook elf uren
op de benenwagen geweest met een
vrachtje van zeker vijftien kilo. Het
bed was buitengewoon. Alles was
er goed behalve de koffie, die was er
niet te drinken."
Een warm boek, dat gelezen moet
worden.
PW.
"200 dokatips, kleur" van Jan van
Weizen (f. 8.90) is een bijzonder
handzaam boekje voor hen die al
aan het kleuront wikkelen en
vergroten toe zijn. Het boekje geeft
informatie over rubberhandschoe
nen, over schakelklokken, lanpol-
lenzen tot aan kleurvergroters toe.
Maar om echt het fijne van het wer
ken met kleur te weten te komen is
het toch onbruikbaar. In dat geval
zou mijn voorkeur uitgaan naar het
eveneens bij Elsevier verschenen
boekwerk "Vergroten in kleur",
waarin Jan van Weizen veel uit
voeriger op de onderhavige materie
ingaat.
Het boekje "200 diatips" van
Emile Voogd en Peter Keyzer (f.
7.90) is van hetzelfde laken een pak.
Met dat verschil dat het eenvoudi
ger kan worden geraadpleegd dan
een boek over het zelfde onderwerp
dat groter is. Het boekje kan bij
voorbeeld uitstekend dienst doen
op vakanties en/of weekends, tens
lotte worden dan de meeste dia's
gemaakt.
"Diatrucs" van Cees van Leeuwn
(f. 7.90) heeft de pretentie een
boekje te zijn dat de lezer op een
creatief spoor zet. De auteur belicht
ondermeer het werken met be
paalde effectfilters (zoals pop- en
sterrenfilters), polarisatieprojectie
en vloeistofdia's. Aardige tips staan
er in dit boekje over het inkleuren
van zwart-wit dia's en het reprodu
ceren van dia's. Het is kortom leer
zame lectuur voor hen die meer wil
len dan alleen de mooie landschap
jes en Mien-voor-de-toren-van-
Pisa.
Leerzaam is ongetwijfeld ook de
"doka receptengids" van Daan
Helfferich (f. 8.90). Fotografische
gifmengers kunnen hier hun voor
deel mee doen. De auteur heeft, de
fabrieksartikelen buiten beschou
wing latend, nog eens de mogelijk
heden voor zelfwerkzaamheid in de
chemie van de donkere kamer op
een rijtje gezet. En daar zijn eigen
ervaringen aan toegevoegd. Zo ont
stond er een boekje waar menig
doka-enthousiast zich met rode
kleurtjes op de wangen in zal ver
diepen. Helfferich gaat o m. in op
het zelf maken van ontwikkelaars,
het oud-maken van vergrotingen
en de aloude "gomdruk", een am
bachtelijk tot stand gekomen con-
tactdruk uit het begin van deze
eeuw(!)
De serie camerahoeken waarmee
Focus Elsevier vorig jaar van start
ging, werd met drie boeken uitge
breid. Een over de Asahi Pentax,
een over de Minolta reflex- en een
over de Nikon reflexcamera. De
drie boekjes (per stuk f. 15.90) zijn,
zoals de uitgever dat noemt, zo ob-
lectief mogelijk geschreven. Maar
ze zijn wel geschreven door mensen
die zelf ruime ervaring hebben met
de camera waarover ze schrijven.
En dat maakt "zo objectief moge
lijk" natuurlijk wel tot een zeer ab
stract begrip. Aèn de andere kant
zijn de auteurs ook wel bereid nade
len van (systemen van) de bewuste
camera op te sommen. De boekjes
zijn geïllustreerd met een flink aan
tal foto's en tekeningen en bevatten
in elk geval veelzijdige informatie
over de eerdergenoemde topcame-
ra's. Aangezien er in Nederland
weinig op dit gebied te krijgen is,
zijn deze boekjes toch een belang
rijke aanwinst voor de fotobiblio
theek.
Een voortreffelijk boek is dat van
Klaus Unbehaun, getiteld "Per
fecte fototrucs"(/ 35.-). Het staat bol
van tips over hoe je, hetzij in de
donkere kamer, hetzij door middel
van belichting, de meest fantasti
sche resultaten kunt verkrijgen in
het licht van de trucage-fotografie.
Het boek behandelt ondermeer ver
lichtingseffecten, spiegelbeelden,
infrarood, spel met flitslichten wat
genoemd wordt de kleurenmagie.
Het is rijkelijk geïllustreerd met
zwart-wit- en (veel) kleurenfoto's.
En mede om die reden is 35 gulden
dan ook niet onverantwoord.
Titel: Ontmoeting met Zigeu
ners. Auteur Wina Born. Uit
geverij Het Spectrum Utrecht.
Prijs 5.90.
Wina Born, die we zo goed ken
nen uit de wereld van het "lek
ker eten" was als kind al gefaci-
neerd door de zigeuners. In dit
boekje schildert zij een portret
van .ae zigeuners dat is geba
seerd op eigen ervaringen.
Ze ontmoette zigeuners in Ne
derland, Frankrijk, Roemenië.
Griekenland, Spanje en vele
andere landen. Het is zoals ze
zelf zegt geen diepgaand psy
chologisch vorsen geworden
maar juist daarom fijn om te le
zen. De foto's in het boek zijn
gemaakt door Hans Bom.
Frituren
Of in dit boekje alles over fritu
ren is geschreven zou ik niet
durven beweren maar u komt er
al aardig mee-uit de voeten als u
een nieuwe frituurpan op
het verlanglijstje hebt gezet. Dit
boekje er dus ook maar bij.
Wie dit boekje grondig bestu
deert zal de moderne frituurpan
optimaal kunnen benutten en
niet hoeven wachten tot er weer
eens patat of oliebollen gebak
ken moeten worden. In dit
boekje vindt u na de inleiding
waardoor u te weten komen wat
frituren nu precies inhoud, re
cepten voor vlees, vis, gevogel
te, warme borrelhapjes nage
rechten en zeifs gebak.
Gaat u eenmaal aan de slag dan
zult u zien dat de Chinese keu
ken, bakermat van het frituren,
nog wat van u kan leren.
H.v.d.H.
33
Titel: "Een vrouw is een vrouw is
een vrouw"; Auteur: Martien Car
ton; uitgeverij: De Arbeiderspers,
Amsterdam; prijs: 17.50.
Afgezien van de titel, die aan een
reclame voor een bekend merk bh's
doet denken, en daarom niet be
paald gelukkig is gekozen, heeft
Martien Carton een fijnzinnig
boekje geschreven over zestien
vrouwenlevens. Niet zulke leuke le
vens overigens, want de ene vrouw
is lelijk, de andere heeft 'n verloren
liefde en de derde is oud en een-
Martien Carton heeft al eens een
verhelderend "Groene boekje voor
meisjes" geschreven, waann zij
duidelijk voorlichting geeft aan
jonge meisjes: onopgesmukt, zonder
om de feiten heen te draaien.
Ook in dit boek is haar verteltrant
kort maar krachtig. Geen "mooie",
lange zinnen, maar duidelijke taal.
die niets meer pretendeert, dan er
staat. Geen moeilijke gedachten-
sprongen of lang gezever over hoe
subtiel het gevoelsleven van een
vrouw wel is.
De personen in haar boek zijn
vrouwen, die werkelijk zouden
kunnen bestaan. Hun situaties kom
je iedere dag weer tegen en daarom
spreekt het de lezer ook aan.
Het is niet verzonnen literatuur,
maar 'n relaas recht op de man af.
Aan geen van de verhalen is 'n slot
gemaakt, waaruit zou blijken dat
't "Morgen weer beter zal gaan".
Nee.de vrouwen zijn nu eenmaal in
een bepaalde situatie lerechtgeko-
Martien Carton
men, ze zijn zich daar wel degelijk
van bewust, maar een uitweg is ei
niet. Althans die is niet gemakkelijk
te vinden.
art juist dat maakt "Een vrouw i
qiznu juist zo reëel.
Telly (Kojak) Savalas tijdens een bezoek aan Nederland, gefotografeerd
op de luchthaven Schiphol.
