'dure stukken meenemen
Ik ga verhuizen en wil mijn
Altijd praten ever
zieke planten is
echt niet zo leuk
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1975
Weer een pagina vol met ant
woorden van Rob Herwig (foto)
op vragen over planten en tuinie
ren. De bekende tuinboekenau-
teur vertelt er ditmaal ook wat
algemene dingen bij over proble
men met de ficus, en over ver
schillende plantenziekten.
Het is niet leuk om steeds maar
weer over zieke planten te praten,
maar toch tobben veel mensen er
mee. Vrijwel altijd is verkeerde
verzorging de oorzaak.
Als u een goed plantenboek heeft,
en u volgt de aanwijzingen precies
op, dan zal de plant zich praktisch
altijd herstellen. Zeker wanneer u
de patiënt eerst even verpot.
Luisaantasting wordt sterk in de
hand gewerkt door te warme
overwintering, ook wel door te hoge
nachttemperaturen. ik vind het een
schande (en ook een
energieverkwisting) dat
moderne flats de verv
slecht te regelen is dat de
het raam moeten openzetten om de
temperatuur dragelijk te houden.
Waarom geen thermostatisch regel-
ventiel op elke radiator? Het betaalt
zichzelf. Als u naar bed gaat, kan
de temperatuur een graad of zes
lager gezet worden, dat is ideaal
voor alle planten en het houdt ze
oesüst veel gezonder.
Er blijven natuurlijk altijd pro-
bleemplanten. Zo is meeldauw in
begonia's heel algemeen, net als
witte vlieg op Fuchsia's. Al gauw
wordt naar de spuitbus gegrepen,
maar men bedenkt meestal niet dat
hiermee de oorzaak van de ziekte
blijft bestaan. En spoed g zitten d?
belagers er weer op. dit tot vreugde
van de chemische industrie.
De nieuwste trend in ziektebestrij
ding zijn de giftige pijltjes «we zijn
net Indianen) die m de potgrond
gestoken moeten worden Ze lossen
op worden door de wortels
opgenomen, er. vergiftigen de plant
van binnen uit. Insekten die er van
eten. sterven ook meteen.
Er is nog te weinig ervaring met
deze pijltjes om er iets slechts van
te kunnen zeggen. Zelf geef ik ze
alleen in echte noodgevallen en
zeker niet als dagelijkse kost.
Ficus vol met vlekjes
De rubberplant of Gummiboom is al
tientallen jaren zeer algemeen. Al is
hij makkelijk te kweken, toch blijkt
dat verschillende mensen er proble
men mee hebben.
Deze keer zijn er vooral klachten
over witte stippen of vlekjes, d:e het
blad ontsieren. Z jn het gele stippen,
dan vermoed ik dat u met een loep
ook spinimijten kun.; zien lopen.
Besproei het blad vaak, ook aan de
onderkant, daar hebben de mijten
een hekel aan.
U kunt ook spuiten, als u daar geen
bezwaar tegen hebt. Zijn het grote,
geelbruine, ingezonken vlekken, dan
hebben we te maken met de
bladvbkkenziekte. die vooral op
treedt wanneer de planten aan grote
temperatuurschommelingen bloot
staan. Een Ficus moet altijd vrij
warm gehouden worden (liefst
boven 15 gr. C).
Door te koud gietwater kunnen ook
kurkplekjes op het blad ontstaan.
Bet?r is afsponsen met lauwwarm
water Kan er geen sprake zijn van
de genoemde ziekten, dan moet u
eens een blad opsturen aan de
Plantenziektekundige Dienst in Wa-
genlngen «in plastic verpakken,
zodat het niet uitdroogt). Misschim
weten ze daar wat er aan scnort.
Vaak krijgt de Ficus te veel water.
Controleer of er geen bez nksel in
de sierpot staat. Verpot in nieuwe
grond, leg pobc nrven op de bodem
Sommige s orten, zoals de vrucht
dragende F. del.c'dee -vaker F.
diversifolia genoemd) verlangen e?i
moet voor deze soort wat lager n.
Het stekken van zijscheutm a'
toppen kan het best3 in r n
verwarmd kamtrkasje gebeuren
stek wordt vlak onder en boven r n
bladknoop afgesneden. Er zi* s
een blad aan. Dit rolt u od om de
verdamping te beperkm Elastiek53
er omheen. Het kan wel een ti:cie
duren voordat de wortels Verre':-
nen. Als stekgrond kunt u het bes e
een mengsel van 50'. scherp zand
en 50T turfmolm gebruiken.
De aardige Ficus deltoiaea maakt
makkelijk vruchtjes. Niet te warm
kweken.
Eind deze maand ga ik verhuizen. Het is mijn bedoeling de
„dure stukken" uit mijn tuin mee te nemen. Het basisprincipe:
groenblijvende heesters en struiken met kluit, andere planten
desnoods met kale wortel overplanten, is mij bekend. Maar mijn
vraag is eigenlijk: kan men bomen, struiken en heesters na vijf
jaar nog met een redelijke kans op succes overplanten?
Dahlia's bloeien eerder
eerst voortrekt in potje
Het. gaat o.rn. om de volgende.
Meidoorn van 3 meter hoog, Prunus.
Oostenrijkse den 1.50 meter,
Sneeuwbal 2 meter, sering, treurberk
2 meter. Cydonia, diverse conifeer -
tjes. Pernettias, pampasgras, clema
tis Nelly Moser. mahonia, azalea's,
weigelia, diverse rozenstruiken inclu
sief stamroos en klimroos.
Antwoord: Ik wil u erop wijzen dat
het bij koopwoningen zeker niet
gebruikelijk is de tuinplanten mee
te nemen. Ik kan me zelfs
voorstellen dat. de koper een
schadevergoeding zal eisen, tenzij
uitdrukkelijk is afgesproken dat u
de planten meeneemt. Ook bij
huurwoningen is het meenemen
geen usance, in dit geval benadeelt
u immers de huiseigenaar in wiens
grond de planten zijn gegroeid. Hoe
het in dit geval juridisch ligt weet
ik niet.
Nu planttechnisch. U hebt niet veel
kans op succes, tenzij u enorme
kluiten aan de heesters laat, ook bij
de bladverliezende soorten. De
meidoorn verplant erg moeilijk,
omdat hij een pen wortel maakt. De
Prunus en de den zouden het
misschien overleven. Bij de treur
berk is de kans op slagen groter
Het pampasgras zal geen problemen
geven. Met rozen zijn de ervaringen
slecht De rest is problematisch, 't
kan vriezen, 't kan dooien. Ik vraag
me af of het allemaal de moeite
loont, want met het uitgraven,
inpakken en transporteren van een
2 meter hoge sneeuwbal bent u toch
zowat een dag bezig Er moet.
namelijk een kluit van zeker 200 kg
aan blijven als u gegarandeerd
succes wilt hebben. Ga er maar aan
staan in ie achtertuintje.
Camelia-I noppen
Enkele lezers vroegen over de
Camelia: De behandeling. het
stekken cn verpotten. De een
klaagde dat de knoppen er vaak
afvielen (ondanks dat de plant
altijd in dezelfde stand voor een
raam op het noorden staat), bij de
andere verdroogden ze.
Antwoord: De Camelia wordt weinig
meer verkocht omdat hij in een
centraal verwarmd huis praktisch
niet te houden is. Het afvallen van
de knoppen komt heus niet alleen
door het draaien van de plant: ook
teveel warmte is hieraan schuld. Ik
zou de Camelia nog veel liever
buiten kweken, het risico dat hij
bevriest is aan de kust niet zo groot.
De gewone rode kan zeker 15
graden C hebben. Denk erom dat u
ter plekke veel zure grond «naalden,
turfmolm) door de bodem werkt. In
Wassenaar en Oegstgeest weet ik 1
a 2 m. hoge exemplaren in de
tuinen te staan.
De Camelia kunt u vermeerderen
door stek te nemen van goed
uitgerijpt hout, 's winters dus.
Bodem warmte en groeipoeder zijn
gewenst. Maar je hoort af en toe
ook van enthousiastelingen die
stekjes op een flesje water aan de
wortel krijgen.
Kamerden hangt
Twee jaar geleden kreeg ik een
kamerden in een bak. Hij ging
hangen, maar bleef wel groen. Niets
hielp daartegen. In een pot zetten
niet, luchtiger grond niet. Ik heb
(oen de top afgesneden en als
dee oratie in een groene fles gèzet.
Opeens zie ik wortels. Weer in een
pot met aarde. weer hangen. (Ik
gaf ontkalkt water).
Antwoord: Het is al heel mooi dat
de onderste etages van uw
kamerden niet afvallen door de
droge kamerlucht. Dat ze hangen is
binnenshuis praktisch onvermijde
lijk, of u meet al een verdamper
vlak in de buurt zetten. Zelf heb ik
sücces met de kamerden buiten. Hij
krijgt alleen ochtendzon en half
oktober gaat hij in de koude kas,
minimum-temperatuur 5 graden C.
Groeide in een jaar een halve
Dat geeft u al het bewijs dat de
plant een hekel heeft aan warmte
en droge lucht. Verder haat de
kamerden kalk, zowel in de
potgrond als in het gietwater.
Oleanders
Kunt u me zeggen hoe ik oleanders
in bloei kan krijgen? Ik heb tien
hele mooie grote oleanders. Ze
groeien prachtig, krijgen knoppen,
maar bloeien doen ze niet.
Antwoord: Oleanders bloeien mak
kelijk, maar ze moeten ook al weer
koel overwinteren. In de kamer is
het beslist veel te heet.
Ik weet dat het een ellende is om in
moderne woningen een winter-rust-
plaats voor de planten te vinden,
met een temperatuur van 5-10
gi-aden C. Maar als u dat lukt,
zullen veel planten geen problemen
meer geven en bloeien als gekken.
Verder staat de oleander liefst
vanaf begin juni buiten, en wel in
de volle zon. In het voorjaar
verpotten.
Dahlia-knollen
Ik heb een volkstuin cn elk jaar heb
ik dahlia-knollen gekocht, doch
nooit is het mij gelukt deze over te
houden. Kunt u mij raad geven?
Antwoord: Ik begrijp niet goed
waarom u daarmee problemen heeft.
Na de eerste nachtvorst moet u de
knollen rooien, de stengels op 20 cm
na afsnijden. Dan hangt u de hele
zaak op een vorstvrije plaats enkele
weken te drogen. Vervolgens de
knollen schoonmaken (zand eraf,
stengels inkorten) en opslaan in
kistjes met droge turfmolm. Bewaar
deze kistjes op een droge plaats
(schuurtje) bij minstens 2 graden
boven nul. Met Kerstmis voert u een
controle uit: zijn de knollen
geschrompeld, dan doet u ze in iets
vochtiger turfmolm; is er een begin
van rotting dan snijdt u dit weg,
doet houtskoolpoeder op de wond en
slaat de knollen over in kurkdroge
turfmolm. Begin maart kunt u nog
eens controleren. Begin april zet u
de knollen iets warmer, zodat ze uit
gaan lopen. U kunt ze nu ook delen,
zolang er aan elke knol maar
minstens een spruit blijft zitten. Pot
elk stuk op in potgrond gemengd
met scherp zand. zet de potten in
een kistje voor het raam van een
matig verwarmde «ongeveer 15
graden C) kamer. Begin mei hebt u
dan al aardige plantjes. Zet ze
echter niet in de tuin voordat het
gevaar van nachtvorst is geweken
(IJsheiligen!).
Verplaatsen
Wanneer is hel de beste lijd 0111
vaste tuinplanten, die je ergens
anders wil zetten, te verplaatsen?
Tot wanneer kan dat, en moet je ze
ook in deze tijd van het jaar dan
begieten en bemesten?
Antwoord: Het verpoten van vaste
planten (kruidachtige gewassen dus,
die overjarig zijn) gebeurt het beste
in 't voorjaar. U kunt de planten
dan ook delen of scheuren teneinde
er meerdere te krijgen. Houtachtige
planten die het blad 's winters
verliezen, plant men bij voorkeur in
november, maar het kan de hele
winter door zolang het niet vriest,
tot aan het moment van uitlopen.
Gieten is altijd erg belangrijk als je
pas hebt verplant, maar mesten is
juist verkeerd. Dat komt later wel,
als de groei er gced inzit. Pas
geboren baby's geef je ook geen
vitaminestoot, hoogstens een slokje
water.
Rhododendron
Onze rhododendron staat nu zes
jaar in de tuin. Hij heeft het eerste
jaar volop gebloeid, het daarop
volgende jaar 7 bloemkoppen, cn
daarna steeds aan alle stengels
alleen maar nieuw blad. Ook nu
weer volop bladknop maar geen
bloemknop. Kunnen wij daar iets
Antwoord: Ik denk dat uw rhodo in
verkeerde grond staat. Het eerste
jaar zaten de wortels nog veilig in
de kluit met zure veengrond, en
waarschijnlijk waren de bloemknop
pen al aangelegd. Maar als u er niet
voor gezorgd heeft dat de rhodo in
een breed plantgat met tuinturf
staat. hebben de uitgroeiende
worteltjes weinig schik. En dat kan
weer tot bloei-luiheid leiden. Voedsel
geeft u het beste door verteerde
koemest onder de heester te
kruimelen. Beslist geen kippe-,
varkens- of paardemest gebruiken.
Desnoods kan kunstmest 12-10-18
genomen worden, tevoren vermengd
met een pakje turfmolm. Zorg dat
de bodem onder uw rhodo nooit
uitdroogt
Wilde druif
Drie jaar geleden brachten wij van
vakantie uit Oostenrijk een wild
druivenplantje mee van zo'n 30 cm.
In een van gaten voorziene plastic
beschutte plaats op ons balkon
uitgegroeid tot enkele scheuten van
circa 1.50 meter, met frisse groene
bladeren. Kunt u mij zeggen wat ik
nu verder moet doen (snoeien,
enten, mesten) om er iets aardigs
mee te bereiken?
Antwoord: Druiven moeten in
Januari-februari gesnoeid worden.
De lange scheuten worden dan
ingekort, aan de zijtakjes die
hieraan groeien komen de bloempjes
en later de vruchten. Maar of dat
allemaal in een simpel emmertje
lukt? Ik zou er in elk geval wat
mest bij doen. Verder is het de
vraag of deze Oostenrijkse druif in
ons klimaat goede vruchten voort
brengt. Ik betwijfel dat Beter kunt
u een „Vroege van der Laan" of een
„Rembrandt" kopen.
Asters
In mijn tuintje heb ik in het
voorjaar asterplantjes gezet. Ze zijn
uitgegroeid tot prachtige struiken
van een meter hoog, met veel grote
bloemen. Kunnen deze planten in de
tuin overwinteren, en hoe? Vorige
asters die ik probeerde over te
houden gingen dood of kregen
schimmel.
Antwoord: Wat ik nu zo graag zou
willen weten is of u eenjarige asters
hebt dan wel vaste planten. Als de
bloemen erg groot waren in
verhouding tot de plant, kleuren
wit, roze. rood, karmijn, blauw, d?n
zijn het vrijwel zeker eenjarige
asters. Die kunt u niet overhouden.
Hebt u asters die nu nog bloeien
met kleinere bloemen in veelal
blauwe tinten, dan zijn -?t
herfstasters, en die behoren tot de
vaste planten. Als deze soorten
schimmel krijgen (meeldauw», dan
staan ze te nat, te beschaduwd of in
te zure grond. Ergens anders ze:ten
dus. Maar ik vermoed toch dat rw
asters eenjarig waren. In dat geval
in 1976 nieuwe kopen of. zelf
zaaien, dat gaat namelijk heel
makkelijk. Zet ze wel telkens op een
andere plek in de tuin, juist omde
schimmelaantastingen te voorkomen.
Hoya
Mijn Hoya komt wel in knop. masT
nooit in bloei, omdat de knopjes
afvallen. Wilt u mij eens vertellen
hoe ik deze plant moet behandelen.
De een zegt: veel water geven en
sproeien. De ander beweert: droog-
houden omdat hij tot de vetplanten
Antwoord: Als .uw Hoya oftewel
wasbloem niet bloeit, ligt dat vrijwel
zeker aan de overwintering. Vanaf
oktober moet de plant namelijk b:j
10-12 graden C staan en heel weinig
water hebben. ALs in februari de
bladknopjes gaan zwellen, mag de
plant iets warmer, 15-18 graden C,
nog niet direkt in de woonkamer
dus. Na enkele weken acclimatiseren
kan dat wel. In het groeiseizoen
moet de plant heel licht staan,
maar niet in de felle zon. Schermen
dus. De kleine wasbloem. met
hangende witte bloempjes in trosjes,
verlangt een hoge luchtvochtigheid.
De grote wasbloem is sterker, maar
stelt besproeieh toch wel op prijs.
Laat de pot altijd met dezelfde kant
naar het venster staan, door draaien
vallen de knoppen af. In de zomer
vrij veel water en elke maand
voeden.
Waier
Wij hebben op ons balkon
bruidsluiers, kamperfoelies en een
meterslange passiebloem. Moeten
deze planten 's winters water
hebben? Het balkon is overdekt.
Antwoord: Jazeker, de grond mag
namelijk niet helemaal uitdrogen.
Ook al is het blad eraf. de planten
verdampen toch nog een beetje
water via hun stengels en wanneer
de wortels dqt water niet kunnen
aanvullen. zal de hele zaak
verdrogen. Als het koud weer is. zal
eens per maand een flinke scheut
wel voldoende zijn, maar als de zon
op de bakken brandt, moet u veel
vaker water geven.
