"Nieuwbouw
C&A flinke
stimulans"
Ik vind:
'M'n spaargeld moet veilig,
maar niet vast liggen.'
ABN
Beroep hij de Kroon
tegen plannen C&A
DE BEER IS NU LOS
Commissie: Koets-o-theek
houdt de vergunning
Reacties op besluit
minister Van Doorn
Gesprek Beijen met
de minister van CRM
Drie routes op de
7Weg der vrijheid7
DINSDAG 18 NOVEMBER 1975
Wethouder Oostennan over nieuwbouw C&A
LEIDEN Met de beslissing van
de minister van Cultuur, Recrea
tie en Maatschappelijk Werk, om
C en A toestemming te geven een
nieuw gebouw neer te zetten aan
de Breestraat ter hoogte van de
Ketelboetersteeg, is een nieuwe
fase begonnen van een discussie,
die begin februari van dit jaar
voorlopig eindigde. Toen besloot
de Leidse gemeenteraad namelijk
aan de minister van CRM te ver
zoeken, het pdan Breestraat 127-
129 („Het Hof van Holland", waar
de Raad van Arbeid gevestigd is)
van de voorlopige monumenten
lijst af te voeren. Dit om de
nieuwbouwplannen van C en A op
die plek mogelijk te maken.
Zoals bekend wil het kledingcon
cern een nieuw gebouw neerzetten
op de hoek, gelegen tussen Bree
straat, Ketelboetersteeg en Lange-
brug. Om dat te realiseren, zouden
behalve het "Hof van Holland" aan
de Breestraat, nog een aantal pan
den aan de Langebrug gesloopt
moeten worden. Van "Het Gulden
Vlies", het naast het „Hof van Hol
land" gelegen monumentale pand,
zou volgens de plannen slechts de
gevel blijven staan.
Wanneer het "Hof van Holland"
definitief tot monument was ver
klaard, zou het niet gesloopt mogen
worden.
Uit de brief van de minister van
CRM aan C. en A. is vreemd genoeg
niet op te maken of het "Hof van
Holland" nu wel of geen monument
is. Eigenlijk staat er: het pand is
inderdaad een monument, maar het
mag (met het oog op andere belan
gen) toch gesloopt worden.
Na een vrij uitvoerige beschrij
ving van bijvoorbeeld de bijzonder
mooie stucdecoraties in vroege Ro-
coco-stijl aan schoorstenen en pla
fonds van het pand Breestraat 125
(Het Gulden Vlies, waarvan slechts
de gevel zal blijven staan) en de
reliëfs in neo-Renaissance-stiJl bo
ven de vensters van het "Hof van
Holland", concludeert de minister
dat de aan de Breestraat gelegen
panden vanuit kunsthistorisch oog
punt van belang zijn als typische
18e eeuwse bouwwerken, die in de
loop der tijd in verband met wisse
ling van smaak zijn aangepast.
Vanuit stedebouwkundig opzicht
zijn beide panden beeldbepalend, zo,
schrijft de minister.
Ook de nog tussen Breestraat en
Langebrug bestaande stadstuinen
moeten volgens hem uit historisch
stedebouwkundig oogpunt van groot
belang worden geacht.
Maar dan komt de conclusie:
"Bij alle in het geding zijnde be
langen meen ik in dit geval aan het
belang van het economisch goed
functioneren van de Leidse binnen
stad zwaarder gewicht te moeten
toekennen dan aan het behoud van
de historische waarden ter plaatse".
Het eerste deel van de ministerië
le brief is wellicht ontleend aan het
(geheime) advies, dat de Monumen
tenraad over deze zaak aan de mi
nister heeft gegeven. Uit de reactie
van secretaris J. Jessurun van de
Monumentenraad is op te maken,
c(at de Monumentenraad van me
ning is, dat het "Hof van Holland"
wel degelijk monumentale waarde
heeft. De raad gaf dan ook de voor
keur aan een andere oplossing, om
dat zy het pand graag had willen
behouden.
Maar de heer Jessurun legt er de
nadruk op, dat de raad zich niet be
voegd acht een uitspraak te doen over
het economisch, sociaal en bstuurlyk
belang van een dergelijk plan en zich
daarom in haar advies aan de minis
ter heeft beperkt tot een uitspraak
over de monumentale waarde van
het pand.
In ieder geval is hij tevreden met
de voorwaarde, die er aan de nieuw
bouw gesteld is, namelijk dat er over
het bouwplan overeenstemming moet
zijn met de gemeente Leiden. De ge
meente moet op haar beurt over dat
plan weer overleg plegen met de
Rijkscommissie voor de Monumen
tenzorg, die een oordeel zal geven
over de vraag of een bepaald plan
in de omgeving past.
Volgens de heer Jessurun blijft men
toch vaak met een onbevredigd ge
voel zitten, welke beslissing er dn dit
soort gevallen ook genomen wordt.
"Vanuit het gezichtsveld van de Mo
numentenraad zou Je zegggen dat
er een monument verdwijnt", aldus
de heer Jessurun, "maar rekening
houdend met de (vooral economi
sche aspecten van deze zaak, heb
ben we in ons advies aan de minis
ter een paar slagen om de arm ge
houden, omdat we ons daarover geen
oordeel konden vormen".
Wethouder Van Aken (Economische
Zaken) is echter zeer tevreden over
wat hij noemt een "evenwichtig be
sluit" van de minister. Volgens hem
is nieuwbouw van C en A aan de
Breestraat voor de hele binnenstad
van het grootste belang. „C en A is
bereid tot overleg over de vormge
ving van het nieuwe gebouw", aldus
Van Aken,"en ik vertrouw erop dat
dit overleg zo snel mogelijk tot stand
komt om een zo goed mogelijke op
lossing .te bereiken".
Ook secretaris mr. H.A.C. Bran
derhorst van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Rijnland
is ingenomen met het besluit van de
minister. „Dit is voor het centrum
van Leiden een heel belangrijke uit
spraak", aldus de heer Branderhorst,
"de ontwikkeling van de economische
bedrijvigheid in de binnenstad krijgt
hierdoor een flinke stimulans".
Volgens de heer Branderhorst is
het erg belangrijk, dat de grote wa
renhuizen op een niet te grote af
stand van elkaar zitten. "Wanneer
één van die bedrijvenzich niet in
het centrum zou mogen vestigen,
zou er een domino-effect kunnen ont
staan", aldus de heer Branderhorst.
"Gaat er één, dan zou ook de ander
wel eens kunnen vertrekken, want die
bedrijven hebben eikaars nabijheid
nodig. Daarbij komt dat een groot
aantal kleinere middenstandszaken
op de aanwezigheid van de grote wa
renhuizen leunt, omdat de laatste
als publiektrekkers fungeren".
Inmiddels is het vrijwel zeker dat
de Raad van Arbeid, die nu nog in
het "Hof van Holland" gevestigd is,
naar het voormalige Interpol is-ge
bouw in Leiderdorp zal verhuizen.
Volgens voorzitter Van Loen van de
Raad van Arbeid is de koop van dat
gebouw voor 99 procent rond.
Overigens wijst de heer Van Loen
erop, dat ook wanneer het RvA-ge-
bouw door de minister wèl op de
monumentenlijst was geplaatst, de
RvA toch zou gaan verhuizen. "De
Raad van Arbeid gaat niet verhui
zen, omdat C en A hier wil gaan bou
wen", aldus de heer Van Loen "want
het gebouw voldoet niet meer aan
onze eisen en het verhuisplan be
staat al veel langer".
Mocht de koop vanhet Interpolis
gebouw rond komen (het bestuur van
de Sociale Verzekerings Bank moet
haar goedkeuring nog geven) dan
zal de Raad van Arbeid waarschijn
lijk in maart van het volgend jaar
verhuizen. Inmiddels zal het "Hof
van Holland" (dat nu nog eigendom
is van de Raad van Arbeid) aan C
en A verkocht worden. Het kleding
concern zal het pand vervolgens la
ten slopen.
JOOP MAAT
LEIDEN "De beer is nu los. Uit
deze beslissing blijkt dat je geen mo
nument meer kunt bewaren als er
(belangrijke) economische belan
gen in het spel zijn".
Aldus wethouder B. Oosterman van
Maatschappelijke Aangelegenheden
en Cultuur in een eerste 'reactie op
de beslissing van minister van CRM
om C en A toe te staan in de Bree
straat en aan de Langebrug te slo
pen.
"Het meest merkwaardig vind ik
nog", zegt de heer Oosterman, „dat
een minister diie belast is met de zorg
voor onze cultuur, een beslissing
neemt op economische gronden. Als
de belangenbehartiger van onze cul
tuur zo handelt, is er geen enkele ga-
De cultuur-wethouder ontkent niet
dat er een economisch belang gediend
zou zijn met de vestiging van
C en A in de binnenstad,
maar hij vraagt zich af of een der
gelijke vestiging niet ergens anders
neergezet had kunnen worden. "Er
is niet voldoende gezocht naar an
dere oplossingen, zoals bijvoorbeeld
bouw op de Garenmarkt. Naar mijn
idee zou dat een goede plaats zijn
geweest. Dan hadden we het één kun
nen behouden en het andere niet
mis hoeven lopen", zegt de heer
Oosterman.
tegen de beslissing van de minis
ter. "Dat houdt in, dat de bouwaan-
vraag zal worden aangehouden tot
dat op het beroep zal zijn beslist. In
die tijd had C en A aan de Garen-
markt allang kunnen bouwen, met
een parkeergarage er onder".
Met name voor de panden aan de
Langebrug geldt, dat ze toonaange
vend zijn voor het stadsbeeld. De
Breestraat is volgens de heer Oos
terman al minder gevoelig geworden.
Ook het verlies van de tussen Bree
straat en Langebrug gelegen stads
tuinen gaat hem aan het hart. Ten
slotte druist nieuwbouw door C en A
op die plaats volgens de wethouder
regelrecht in tegen de gewenste ver
sterking van de woonfunctie van de
binnenstad.
LEIDEN Een aantal bewoners
uit de Leidse binnenstad zullen in
beroep gaan bij de Kroon tegen de
beslissing van het ministerie van
CRM om Cen A toestemming te ver
lenen enkele panden aan de Bree
straat en de Langebrug af te breken
of te verbouwen. Een van degenen
die beroep zullen aantekenen is Jan
Doove, oud-voorzitter van de wijk-
vereniging van de Pieters- en Aca-
tiemiewijk. Hij deelde mee dat een
zevental particulieren bezig is met
het opstellen van een brief aan de
Kroon.
Jan Doove is voorts van mening
dat er om de hele affaire een kwa
lijke geur hangt, en vraagt zich af
of ooit volledige openheid van za
ken gegeven zal worden "rond alle
aspecten van de bouwmanipulatles".
Zijns inziens hebben burgemeester
Vis en de wethouders Waal en Van
Aken buiten medeweten van de an
dere wethouders geprobeerd de Mo
numentenraad onder druk te zetten
ten gunste van een te nemen be
slissing voor de nieuwbouw van C en
A. De Monumentenraad is voor die
"Chantage" niet gezwicht, en pas
naderhand werden de andere wet
houders op de hoogte gebracht van
de pogingen va>n Vis, Waal en Van
Aken ten gunste van C en A, aldus
Doove.
LEIDEN De PPR afdeling Lei
den acht het geen bewezen stelling
dat het economisch leven van de stad
gebaat zou zijn met de bouw van een
C en A in de Breestraat. De aan
trekkelijkheid wordt niet vergroot
wanneer een monument verdwijnt
om plaats te maken voor een smake
loze, grootschalige winkelvestiging.
Dit schrijft de Leidse PPR in een
brief van 10 november j.L aan mi
nister van Doorn van CRM. Naar
aanleiding van die brief zal PPR-
raadslid Laurens Beijen a.s. donder
dag een gesprek hebbben met de mi
nister. Zij menen verder dat de ge
plande nieuwbouw een bedreiging
vormt voor de omringende histori
sche Pieterswijk. Ook zou het monu
ment „Het Gulden Vlies" (naast het
Hof van Holland) volledig dichtge
bouwd worden, de tuinen van de
panden Breestraat 125-129 zullen
verdwijnen en de Langebrug en de
Ketelboetersteeg worden aangetast.
Bovendien zal de verkeers- en par-
keerdrukte toenemen. De Leidse PPR
doet dan ook een beroep op de mi
nister om aan het eind van het mo
numentenjaar het monumentale ka
rakter niet verder aan te tasten.
Schoolhoofd
De Hoeksteen
LEIDEN De heer P. de Haas is
gisteravond door de gemeenteraad
met algemene stemmen benoemd
tot hoofd van de openbare school
voor gewoon lager onderwijs De
Hoeksteen aan de Agaatlaan. Hij
functioneerde al als waarnemend
hoofd en was als onderwijzer in vas
te dienst bij de Jan Ligfhthortschool
aan de Damlaan.
Raadwinkels
mogen later
open blijven
LEIDEN De winkels zullen
op vrijdag 28 november en op
vrijdag 19 december tot negen urn
's avonds geopend mogen zijn, zo
heeft de gemeenteraad gister
avond op voorstel van B. en W.
besloten. Het Leids City Centrum
had hiertoe een verzoek inge
diend, maar vanuit de vakorgani
saties zijn er bezwaren gerezen
tegen het later open houden van
de winkels op de twee vrijdagen.
Men vindt het een te zware be
lasting voor het personeel, dat ook
al de donderdagen daarvoor tot
negen uur moet werken en bo
vendien op de avonden in de pe
rioden 1 tot en met 4 december en
in de Kerstweek.
Vijf raadsleden sloten zich gis
teravond bij deze bezwaren aan:
de fractie van PPR/PSP/D'66 (in
clusief wethouder Oosterman)
Mentzij (PvdA) en Hoeven
(CPN). De overige 32 raadsleden
stemden voor het voorstel van het
college.
PolitieIeder weekeinde politiecontrole
ADVERTENTIE
LEIDEN "De politie beseft
heel goed dat de bewoners van de
binnenstad meer te verduren krij
gen dan die dn de buitenwijken en
dat het in het weekeinde vaak ver
velend kan zijn. Het is heus niet zo
dat we dan tegen die mensen zeg
gen dat ze maar in een andere wijk
moeten gaan wonen". Commissaris
Barends van de Leidse politie ant
woordde dit op een in een door de
bewoners van "De Oude Morsch"
geschreven brief, die gisteren in de
commissie voor politionele aangele
genheden werd behandeld.
"De Oude Morsch" (Kruisstraat
en Narmstraat) hebben onlangs een
dringend verzoek aan de gemeente
raad gericht om maatregelen te ne
men tegen de toenemende overlast
die, volgens htm zeggen, wordt ver
oorzaakt door de Koets-o-theek.
"De Oude Morsch" vroeg om
maatregelen te nemen en wel op
zeer korte termijn. Zo wil men een
vervroeging van de sluitingstijd van
het onderhavige etablissement, een
controle op het naleven van het
parkeerverbod, plaatsing van fiet-
senklemmen, een "ordebewaarder"
buiten de deur van de koets-o-
theek, na sluitingstijd, politiecon
trole op het lawaai dat brommers
veroorzaken en een weigering voor
een vergunning op 3 oktober. Eén
van de woordvoerders: "We hebben
nu al een paar Jaar een ontzettend
groot incasseringsvermogen aan de
dag gelegd, maar nu is het afgelo
pen".
Inspecteur Van Dijken: "De
Koets-o-theek steekt niet ongunstig
af tegen de andere horeca-etablis-
sementen. Er zijn er die meer moei
lijkheden veroorzaken. Het publiek
dat er komt, is vrij redelijk".
Zijn collega Erenst had eerder ge
zegd dat er ieder weekeinde politie
controle is en dat er tot nu toe geen
proces-verbaal is opgemaakt inzake
het niet naleven van de sluitings
tijd en geluidsoverlast van de mu
ziek. Er zijn parkeerbonnen uitge
deeld en elke klacht wordt wel dege
lijk genoteerd.
De commissie was niet bereid ver
gunningen in te trekken, zoals werd
geëist. De Koets-o-theek zou vol
gens de bewoners illegaal uitbrei
den. Maar ambtelijke stukken wij
zen uit dat dat geheel niet het ge
val is. Aangezien er geen reden is
om iets verkeerds op te merken bin
nen de muren van het etablisse
ment hebben de commissieleden en
de politie er geen behoefte aan om
de sluitingstijd te vervroegen of 'n
vergunning voor 3 oktober te wei
geren.
Wat de fietseniklemmen betreft:
deze zaak zal aan de verkeerscom-
missie worden doorgespeeld.
Het punt van de ordebewaker was
wat moeilijk voor de commissie.
Burgemeester Vis: "Je kunt de ex
ploitant niet aanspreken over het
gedrag van de mensen die buiten de
zaak staan. Dat zal zeker moeilijk
heden geven. Misschien zou je kun
nen vragen, als alle mensen op het
sluitingsuur weggaan, of de exploi
tant door zijn geluidsinstallatie zou
willen omroepen dat iedereen het
wat kalm aan wil doen".
LEIDEN "De weg der vrijheid",
de toeristische attractie die dit jaar
door de Leidse universiteit ter gele
genheid van dier 400-jarig bestaan
aan de stad Leiden werd geschonken,
is aangelegd. Mr. K. J. Cath, voor
zitter van het college van bestuur
van de universiteit, meldde gister
avond de plannen voor deze weg af,
tijdens een vergadering van de uni
versiteitsraad. Ook deelde hij de drie
folders uit die bij de weg der vrij
heid behoren. Op deze folders staan
de drie verschillende routes aan
gegeven die men aan de hand van
trottoirtegels met pijlen kan volgen.
De belangrijkste route noemde mr.
Cath die van de weg der vrijheid;
aan de hand hiervan is geprobeerd
de vrijheidszin van de stad Leiden en
haar bewoners tijdens het beleg
door de Spanjaarden (15731574) in
beeld te brengen. Zo gaat de route,
die met groene pijlen wordt aange
duid, o.m. langs de Pieterskerk.de
uitmonding van de Vliet (waar de
geuzen werden binnengehaald) en tal
van andere tastbare herinneringen
aan die tijd. Er is ook een blauwe
route die de wandelaar langs Lei-
dens monumenten voert terwijl de
folder met de rode route goed is voor
een uitgebreide wandeling langs Lei-
dens grachten en singels. De folders
zijn overigens in vier talen ver
krijgbaar bij de VW. Binnenin el
ke folder is een kaartje van de stad
Leiden opgenomen waarop om. de
markante gebouwen en de voor
naamste parkeerplaatsen zijn aan
geduid.
Dineke Zwart houdt elke maand wat over van haar salaris. Dat geld
zet ze op een ABN-Spaar-Extra-Rekening, Waarom juist die
Spaarrekening? Dineke: 'Ik spaar vrij regelmatig. Maar een bepaald
doel heb ik niet voor ogen. Waarschijnlijk neem ik het geld voorlopig
niet op. Aan de andere kant: als ik morgen m'n zinnen zet op een
stereo-installatie of een autootje, dan wil ik mijn geld meteen hebben.
Die ABN-Spaar-Extra is gemaakt voor spaarders zoals ik. Je krijgt
2% meer rente dan op een gewone rekening
en je geld ligt toch niet vast. Elet is geen rekening
voor mensen die vaak geld opnemen, want
bij opname betaal je wat retourrente. Maar als
je een beetje trouwe spaarder bent,
dan zitje erg goed met die Spaar-Extra
van de ABN.'
Algemene Bank Nederland
