YS noemen economische top
bijzonder
geslaagd
Linkse staatsgreep bleef uit
Basken mogen hun eigen taal weer gebruiken
Unita-leider geeft hulp
blanke huurlingen toe
BUITENLAND
PAGINA 7
MADRID (Reuter) In een po
ging zijn populariteit bij het volk
te vergroten heeft Prins Juan Car
los de Bourbon de Spanjaarden het
recht teruggegeven hun eigen regio
nale taal te gebruiken als zij dat
willen.
Daarmee laat Franco's opvolger
voor de tweede maal duidelijk mer
ken dat hij zich bewust is van de
netelige problemen rond de minder
heden, die zijn ontstaan door het
starre centralisme van het regiem
van generaal Franco.
Een week geleden gaf de prins op
dracht tot de oprichting van een
commissie die de mogelijkheden moet
gaan bestuderen voor het verlenen
van een economische en belasting
technische zelfstandigheid van het
Baskische volk.
De nieuwe maatregel, die giste
ren in een officieel decreet bekend
werd gemaakt, is door de Spaanse
pers met enthousiasme ontvangen.
"Een historische dag" noemde het
blad Nuevo Diario de zestiende no
vember. "Deze nieuwe wet zal een
betere bijdrage zijn voor de een
heid van Spanje dan alle pompeu
ze toespraken van de afgelopen ja
ren". Het blad maakte de nieuwe
wet bekend op zijn voorpagina met
de tekst "Democratie, vrijheid en
gerechtigheid" in 't officiële Spaans,
het Catalaans, het Galicisch en het
Het gebruik van deze talen is on
der Franco lange tijd verboden ge
weest en was ook later nog aan
strenge beperkingen onderhevig.
Het Catalaans en het Baskisch werd
dan ook gebruikt door de mensen
waartegen Franco in de Spaanse bur
geroorlog heeft gevochten. Toen Ma
drid zijn vertegenwoordigers naar
deze gebieden stuurde gebruikten de
plaatselijke tegenstanders van het
regiem doelbewust hun eigen taal om
te laten zien dat ze niets met de
Spaans sprekende autoriteiten in Ma
drid te maken wilden hebben.
Toch heeft het regiem zich de
laatste jaren iets inschikkelijker ge
toond. Het gebruik van de bewuste
talen was toegestaan op scholen en
sommige culturele centra. Met het
decreet van Prins Juan Carlos heb
ben de Spanjaarden een recht te
ruggekregen dat ze in de tijd voor
Franco ook al hadden. Ze mogen
weer kranten uitbrengen in hun ei
gen taal en ook de lokale radiouit-
zendingen, gemeenteraadsvergaderin-
gen en vergaderingen van provincia
le bestuurders mogen in het Bas
kisch of het Catalaans worden ge
houden.
Hat Castilliaans, het officiële Spaans
dus, blijft de staatstaal die gebruikt
wordt door de hoge staatsorganen,
overheidsinstellingen en rechtbanken.
De decreet zei ondermeer let
terlijk: "De regionale talen zijn een
culturele erfenis van de Spaanse na
tie. De kennis en het gebruik ervan
moet worden aangemoedigd en be
schermd door de staat".
RAMBOUILLET ANP) De regeringsleiders van zes grote
Westerse industrielanden hebben gisteravond gewerkt aan het
opstellen van een aantal beginselen die ertoe moeten bijdragen
dat de economische wereldcrisis wordt overwonnen. Tijdens de
ochtenduren en in de middag hebben de vertegenwoordigers
van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, West-
Duitsland, Italië en Japan „strak omlijnde diepgaande vrucht
bare besprekingen" gehouden, zo heeft de officiële woordvoer
der van de topconferentie Xavier Gouyou-Beauchamps, mee
gedeeld. Hij is een naaste medewerker van president Giscard
dEstaing van Frankrijk.
Gisteren ia gesproken over de
handels en valutavraagstukken, ener
gie, grondstoffen en ontwikkelings
hulp, zaterdagavond over de econo
mische inzinking en inflatie.
De woordvoerder deelde mee dat
de bijeenkomst vandaag eindigt met
een gezamenlijke verklaring. Daarin
zullen vermoedelijk de volgende vijf
hoofdpunten worden opgenomen:
stabilisering van de wisselkoersen
door middel van effectiever ingrij-
pen door de centrale banken op de
valutamarkten, voorkomen van pro
tectionisme op het gebied van de in
ternationale handel, bestrijding van
de werkloosheid zonder de inflatie
aan te wakkeren, vermijden van
nieuwe prijsverhogingen voor olie
en steunen van landen met betalings
balansmoeilijkheden.
Vruchtbaar
"Buitengewoon vruchtbaar" heeft
men van Amerikaanse kant de top
conferentie genoemd die dit weekein
de op het veertiende-eeuwse kasteel
Rambouillet (ten zuiden van Parijs)
werd gehouden. Met deze geestdrif
tige beoordeling van de bijeenkomst
heeft men er hoop op gekregen dat
het al lang smeulende geschil tussen
Frankrijk en de Verenigde Staten
over de manier waarop het interna
tionale geldstelsel moet worden be
heerd. wordt bijgelegd. Het ziet er
naar uit dat er een compromis in
de maak is tussen het Franse stand
punt dat de valutahandel aan stren
gere regels moet worden gebonden,
en de Amerikaanse opvatting dat va
lutakoersen moeten kunnen "zwe
ven", dus tot stand moeten kunnen
ADVERTENTIE
•J
komen als gevolg van vraag en aan
bod op de markt.
Energie en grondstoffen de
voornaamste onderwerpen van ge
sprek op de conferentie van industrie
landen, olieproduktielanden en ont
wikkelingslanden die volgende maand
in Parijs wordt gehouden zijn de
agendapunten van gistermiddag ge
weest, maar president Giscard d'Es-
taing liet weten dat er in Rambouil
let op dat teri-ein geen beslissingen
zouden worden genomen.
Geen expansie
Britse conferentiegangers maak
ten bekend dat een van de algemene
conclusies van het topoverleg is dat
de Verenigde Staten de wereld geen
grote economische expansie in 1976
zullen aanpraten. De regeringslei
ders waren het erover eens dat het
1977 zal worden voordat het econo
mische herstel werkelijk op gang
komt.
Premier Wilson heeft een over
zicht gegeven van de moeilijke eco
nomische situatie waarin Groot-Brit
tannië verkeert, maar hij heeft ook
melding gemaakt van de toekomsti
ge positie van zijn land als oliepro
ducent. Naar hij opmerkte zal Groot-
Brittannië tegen 1980 voor 45 procent
de energieprodukten van de Europe
se Economische Gemeenschap voor
zijn rekening nemen. Premier Wil
son stelde de waarde van de bewe
zen Britse oliereserves op tweehon
derd miljard pond sterling (ruim een
biljoen gulden).
Aardbeving Het westen en het
midden van Mexico zijn zaterdag
door een krachtige aardbeving ge
troffen. Ramen en dakpannen sneu
velden en hier en daar ontstonden
scheuren in muren, maar slachtof
fer-a zijn er niet gevallen. In tien
tallen steden en stadjes vluchten in
paniek geraakte mensen de straat
op of zochten hun toevlucht onder
meubilair.
Bom onder auto Een Noord-
ierse politieman is zaterdagavond om
het leven gekomen en 4 collega's
werden gewond toen op een brug
bij Omagh een bom ontplofte onder
hun auto. Eerder op de dag was in
een café in Belfast een protestant
doodgeschoten.
Omdat hij toch in Parijs was voor de economische top in Rambouillet, maakte de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger van de gelegenheid gebruik om Jean Monet, de
vader van het plan voor een verenigd Europa, de eerste Grenville Clark.prijs uit te reiken.
Op de foto v.l.n.r.: mevrouw Gray Dimond, Jean Monet en dr. Kissinger.
Ook Zuidafrikanen in Angola
WATERGATE INSPIREERT DE JEUGD
Een Schotse leraar heeft gisteren een rapport het licht doen ver
schijnen waarin hij stelt dat de Britse schooljeugd zijn leraren be
spioneert met behulp van verborgen microfoontjes.
De man noemt in zijn rapport ondermeer het geval van een leerling
die min of meer vrijwillig zijn transistorradiootje inleverde nadat
hij het in de klas te hard aan had laten staan. In het toestel zat
echter een microfoon verborgen zodat de betrokken leraar thuis
geen woord meer kon spreken zonder afgeluisterd te worden.
Op een andere school hadden leerlingen d? telefoon van de direc
teur van het aan de school verbonden internaat afgetapt. Op die
manier konden zij vanuit hun slaapzaal elk telefoongespren van
de directeur meevoigen.
De auteur verhaalt verder van een leraar die, op zoek naar verbor
gen microfoons, een kamer ontdekte waar filmapparatuur stond
opgesteld waarop pornografische films werden
LUCHTVAART IN DE OUDHEID
Om aan te tonen dat de bewoners van het Nazca-gebied twee
duizend jaar geleden al de luchtvaart gekend hebben zal eind deze
maand in Peru een ballon opstijgen die toen mogelijk gebruikt is.
De ballon wordt bestuurd door twee hekende ballonvaarders, Jim
Woodman en een Engelsman, Julian Knot. De halion is gemaakt
van een weefsel zoals de voorouders van de huidige Peruanen ge
bruikt hebben en dat zeer fijn en dicht ïs.
Voor het opstijgen wordt gebruik gemaakt van hete lucht, afkom
stig van verbrandende wol. De vlucht zal op 28 november worden
uitgevoerd op de „pampa van Nazca", 400 km ten zuiden van Lima,
waar het Nazca-volk geweldige figuren op de bodem heeft gemaakt
die alleen van grote hoogte gezien betekenis hebben. Dat heeft som
migen op het denkbeeld gebracht dat het hier gaat om een lan
dingsterrein en dat de oude Peruanen al de ballonvaart kenden.
RELLEN ROND REINTJE DE VOS
Over de velden klinkt het deftige „tally-ho". Uren achtereen
jachten de in rode jassen gestoken jagers over de velden. Naarmate
de jacht verstrijkt worden ze echter steeds nijdiger omdat Remtje
de vos hen telkenmale ontglipt.
Dit is het beeld dat de laatste tyd maar al te vaak voorkomt in de
Britse jagerij. Maar het is niet_de verdienste van Reintje de vos
die hem spaart voor de geweren van de jagers. Een groep „sabo
teurs" is daar debet aan. Zij zijn fel tfigen de vossenjacht omdat ze
het een bloedige sport vinden. Ze zitten de jagers dwars door mis
leidende luchtjes uit te strooien rond de heggen in het jachtgebied.
Ook veroorzaken zij verwarring door lukraak op jachthoorns te
blazen.
Zaterdag is zo'n groep echter afgetuigd door de ziedende jagers van
de 200 jaar oude jachtvereniging Tickham Hunt. De jagers reden
met hun paarden op hun plaaggeesten in en begonnen met hun
zweepjes in het rond te slaan waarna een meisje bewusteloos naar
het ziekenhuis moest worden gebracht.
De secretaris van de Britse jachtsaboteursvereniging, de heer Wet-
ton, zei naar aanleiding van het voorval dat „toen de jagers van
de honden waren gescheiden werden de welgestelde heren plotseling
gek en begonnen op ons in te slaan". De secretaris van de jacht
vereniging, Frederick Powell, sprak dit tegen en zei dat de saboteurs
de honden hadden geschopt. De politic doet een onderzoek naar het
incident.
SPANJE LICHT ALGERIJE IN
LOBITO (Reuter) Jonas Savim-
bi. leider van de Angolese bewe
ging Unita, heeft in een gesprek
met buitenlandse journalisten toege
geven dat zijn troepen in hun opmars
worden gesteund door blanke huur
lingen. Op een persconferentie in
de Angolese havenstad Lobito zei
Savimbi: "Ik heb mensen nodig die
kunnen vechten met pantserwagens,
want die kunnen we niet zelf bedie
nen. Misschien zijn het Zuid-Afrika
nen, of Rhodesiërs, maar er zijn
meer Fransen by. Huurlingen die
in Biafra hebben gevohten zyn hier
ook. De MPLA heeft Russen aan
hun kant. Wij moesten mensen be
naderen die de Russen kunnen eve-
Egypte weer
in Ras Sudr
RAS SUDR (Reuter) Egyp
te heeft gisteren weer bezit geno
men van Ras Sudr, een oliestad aan
de Golf van Suez die Israël sinds
de oorlog van 1967 bezet hield.
In een plechtigheid van 15 minu
ten werd de Egyptische vlag gehesen
boven een gebouw dat als admini
stratief hoofdkwartier zal dienen.
Israël droeg de stad Vrijdag aan de
V.N.- macht over op grond van het
tussentijdse vredesakkoord met
Egypte.
naren. Als deze oorlog in een maand
of tien voorbij is. zoals ik hoop, zult
u verrast zijn te horen wie ons
heeft geholpen. We zullen die men
sen bedanken en u vertellen wie
ze zijn".
Volgens een Reu tercorrespondent
antwoordde Savimbi ontwijkend op
vragen over de aanwezigheid van
Zuidafrikaanse troepen. In een in
terview met de BBC zei Savimbi
dat de Zuidafrikaanse regering geen
troepen heeft gestuurd, al gaf hij
toe dat er veel blanken werken voor
de Unita, niet als soldaat, maar
als technicus.
De correspondent vertelt echter
dat hij Zuid-Afrikanen heeft gezien
in verscheidene plaatsen die onlangs
door Unita zijn veroverd op de
MPLA, met name in Benguela,
Lobito en in Silva Porto. Volgens
welingelichte kringen worden de
blanke soldaten bevoorraad vanuit
zuidwest-Afrika (Namibië). De blan
ken met wie de correspondent sprak
hadden een Zuidafrikaans accent,
maar wilden niet zeggen waar ze
vandaag kwamen.
De blanken hebben een basis in
gericht in de Zuidangelose stad Sa-
da Bandeira en zijn nu bezig met
het opzeten van een nieuwe logis
tieke basis op 550 km afstand van
Loeanda. Volgens de zegslieden wor
den ze bevoorraad door grote C-130
transportvliegtuigen. De correspon
dent zelf zag de afgelopen twee we
ken zwart-groene C-130 toestellen
zonder registratietekens landen en op
stijgen op de vliegvelden van Silva
Porto en Benguela. Op 1 november
tien dagen voor de onafhankelijk
heidsdag, zag hij jonge blanken in
Franse Panhard-tanks op het vlieg
veld van Silva Porto, die met Zuid-
afrikaans» accent spragen. In Ben
guela zag hy hetzelfde. Na het
vertrek van een C-130 zag hij daar
30 a 50 blanke soldaten op het
vliegveld, die verdwenen toen hij
naar hen toe wilde gaan. Ook de
vluchtcontroletoren van Lobito was
bemand door blanken in uniform.
Een Portugees, die samenwerkt
met Unita zei legen de correspon
dent: "De Zuidafrikanen doen goed
werk. Het zijn beroeps. Dit is hun
oorlog. Als ze hier in deze oorlog niet
vechten, zullen ze dat straks aan hun
eigen' kant (van de grens) moeten
doen".
ALGIERS/MADRID (Reuter/
DPA) De Spaanse minister voor
het economisch plan, Joaquim
Gutierrez Cano, heeft dit weekend
de Algerijnse regering ingelicht over
het akkoord dat Spanje met Ma
rokko en Mauretanië heeft gesloten
over de Spaanse Sahara. De Spaan
se minister is niet ontvangen door
president Boumedienne, maar dooi
de minister voor industrie en ener
gie, Belaid Abdesselem. Na terug
keer in Madrid wilde Gutierrez
geen mededelingen doen over het
onderhoud.
Intussen heeft het weekblad "Re
volution Africaine", orgaan van de
enige politieke partij (het nationaal
bevrydingsfront) Spanje gewaar
schuwd voor de gevolgen van bila
terale regelingen voor de toekomst
van de Spaanse Sahara. "Algerije
zal nooit instemmen met eenzijdige
regelingen voor Sahara en "boven
dien geen vriendschapsbanden on
derhouden met degenen die er wel
mee akkoord gaan". Algerije is de
grootste handelspartner van Spanje
in Afrika.
Secretaris-generaal El Wali van
het Poüsario, de beweging die on
afhankelijkheid nastreeft voor de
Spaanse Sahara, heeft Marokko be
schuldigd van een militaire invasie
in het noordoosten van de Sahara.
Een nieuwe Spaans Saharaanse
bevrijdingsbeweging, het "front
voor de bevrijding van de Spaanse
Sahara en de aansluiting bij Mau
retanië" (FLRSM), is gisteren in de
Mauretaanse stad Nouakchott op
gericht.
Ontvoering De Italiaanse chris
tendemocratische perlementariër
Pietro Rriccio is vrijdagavond in de
buurt van het stadje Oristano op
Sardinië ontvoerd. Riccio, die een
verkiezingstoernee op Sardinië maak
te, is het 49ste slachtoffer van een
ontvoering in Italië dit jaar en het
eerste lid van het parlement dat is
ontvoerd.
ADVERTENTIE
Televisiespot
opgelet!
Nieuw van Heuga:
Heuga tapijttegels
SMITS WONINGINRICHTING
Mare 98 - Leiden - Telefoon 071123913
18 november na 19 uur op Ned. 1
22 november voor 20 uur op Ned. 2
24 november na 20 uur op Ned. 1
Ideaal voor woon- en slaapkamer, in 9 moderne
kleuren, die zich thuisvoelen in elk interieur.
Heuga 800 past zich aan bij elke portemonnee.
LAAT HET U ZELF ZENI
LEKKER VOORDELIG
Massale betoging in Lissabon rustig verlopen
Een langzamerhand vertrouwd beeld in de Portugese hoofdstad: tienduizenden op de been om
luidruchtig te betogen voor of tegen de een of andere partij in de strijd om de macht. Ditmaal
waren het pro-communisten, die voor Cunhal en Goncalves betoogden en tegen premier Azevedo.
LISSABON (AP) Duizenden
Portugese arbeiders hebben gisteren
in het centrum van Lissabon een
linkse demonstratie gehouden,
maar niets wees er op dat de mars
zou ontaarden in een greep naar de
macht, zoals door de socialisten en
de democratische volkspartij (PPD)
was voorspeld.
Een woordvoerder van de socia
listische partij zei gisteren dat hun
oproep aan partijgenoten tot natio
nale mobilisatie de communisten ge
noodzaakt had: pas op de plaats te
maken.
De demonstranten, die in rijen
van 12 over de brede Avenida da Li-
berdade liepen, droegen communis
tische vlaggen en vormden spreek
koren die "Vasco, Vasco" riepen,
terwijl ook grote foto's werden
meegedragen van Vasco Goncalves,
de pro-communistische premier die
twee maanden geleden door Azeve
do werd vervangen.
In de optocht reden ook trac
tors, bulldozers en vrachtwagens
mee, maar ze werden niet gebruikt
als wegversperring.
De meeste boeren uit het linkse
district Alentejo hadden over het
algemeen geen gehoor gegeven aan
de oproep om aan de demonstratie
mee te doen. Dit district ligt vlak
bij Lissabon, aan de overzijde van
de rivier de Taag.
Premier Azevedo, die gisteravond
een redevoering had zullen houden
in Viseu, 240 kilometer ten noord
oosten van Lissabon, heeft hart
klachten en verblijft in de kust
plaats Cascais, waar hij twee a drie
dagen rust zal houden.
De bijna 200 leden van de assem
blee die zaterdag naar het relatief
veiliger noorden waren getrokken
vergaderden zaterdagavond in het
hoofdkwartier van de socialistische
partij in Oporto over de recente ge
beurtenissen in de hoofdstad.
De socialistische partijleider Ma
rio Soares noemde in Oporto de de
monstratie van gisteren in Lissabon
"een wanhopige poging Van de com
munistische partij en haar geest
verwanten om de zesde voorlopige
regering ten val te brengen en een
dictatuur te vestigen".
De tienduizenden demonstranten
verzamelden zich aan het einde van
de boulevard op het Plaza di Co-
mercio om naar redevoeringen van
communistische leiders te luisteren.
Partijleider Al var o Cunhal schit
terde door afwezigheid, a'angezien
hij een bliksembezoek aan Boeda
pest aflegt.
De demonstratie zou aanvan
kelijk nog groter zijn geweest, maai
de extreem linkse Democratische
Volksunie trok zich op het laatste
moment terug met de beschuldiging
dat de demonstratie op een "com
munistische partijmanoeuvre" uit
liep.
De demonstratie ging later op de
avond rustig uiteen terwijl de deel
nemers het Portugese volkslied en
de internationale zongen.
In de Noord-Portugese stad Vi
seu hadden duizenden mensen zich
verzameld voor een pro-regerings-
bijeenkomst. In plaats van Azevedo
voerde de minister van arbeid To-
mas Rosa het woord, die onder
meer zei: "Deze regering geeft niet
toe aan chantage of aan opruiende
manoeuvres". Rosa zei dat verande
ringen "niet kunnen worden afge
dwongen door geweld vanuit Lissa
bon".
Dc twee demonstraties laten dui
delijk de polarisatie tot uiting ko
men die Portugal nu in tweeën
deelc, met aan de ene kant Lissa
bon als revolutionair bolwerk en
anderzijds de noordelijke provincies
die aan de kant van een gematigde
regering staan.
Zaterdag zijn in Oporto vlak na
elkaar twee bommen ontploft die
aanzienlijke schade hebben aange
richt. Er zijn geen slachtoffers ge
vallen.
Bij de eerste explosie werd de au
to van een militante communist in
Oporto vernield. De tweede bom
vernielde een café van een conser
vatieve figuur in Matosinhos. een
badplaats bij Oporto, de tweede
stad van Portugal. Er zijn geen
aanwijzingen voor wie de bommen
heeft geplaatst en of beid» aansla
gen met elkaar in verband staan.
