Tv-kijker ziet 800.000 ondertitels per jaar toegelicht ...en gisteren programma Sorcar met mooi verpakte trucs Meeste tv-kijkers willen de STER TVmorgën\ WOENSDAG 12 NOVEMBER PAGINA 5 HILVERSUM De Nederlandse tv-kijker ziet per jaar gemiddeld 800.000 ondertitels over zijn scherm flitsen. Een aantal dat steeds groter wordt. Nu al is 70 procent van het programma-aan bod van omroepen en NOS geza menlijk van buitenlandse make lij en moet vertaald en onderti teld worden. Een arbeidsinten sief bedrijf maar een dat in ie der geval goedkoper is dan het in het buitenland gebruikelijke nieuwe tekst in de eigen taal door acteurs zoveel mogelijk lip- synchroom op de geluidsband wordt ingesproken. Uit een onderzoek dat de dienst kijk- en luisteronderzoek van de NOS vorig jaar hield bleek dat meer dan de helft van de Ne derlandse kijkers (64 procent) ook bijzonder gesteld was op de on dertiteling. Maar één derde (31 procent) gaf de voorkeur aan na- synchronisatie. De vorkeur voor ondertiteling bestaat voorname lijk bij de jongere- en hoger ge schoolde kijker, de oudere - la ger geschoolde kijker heeft iets meer voorkeur voor nasynchroni- satie, misschien ook in verband met de snelheid waarmee gele zen moet worden. Een probleem waarmee men ook te kampen heeft in landen waar nog veel analfabetisme voorkomt, Italië bij voorbeeld. Hier wordt ondertite ling onmogelijk. Maar in Nederland blijft, zo bleek uit het NOS-onderzoek, binnen alle on derscheiden categorieën kijkers een absolute meerderheid bestaan voor de ondertiteling. Hoe komt de ondertiteling in Nederland tot stand? Hier heeft de NOS een eigen afdeling voor: de afdeling elektronische onder titeling. Deze werkt zoals alle technische diensten van de NOS ook voor de omroepen De dienst werkt met in totaal 41 mensen. Hier is alles bij inbegrepen tivel- regisseurs, vertalers, de typistes die de titelkaarten uittikken en de correctoren. Een hoeveelheid die een vrij goed eindprodukt ga randeert zeker als men de erva ring ziet die deze ploeg in de loop der jaren gekregen heeft. Wij ontvangen dan ook weinig klachten van kijkers, zegt Eric Tiethoff, sous-chef van de dienst elektronische ondertiteling. Elke ondertiteling begint met het ontvangen van een buiten lands programma en een script, waarin de oorspronkelijke tekst uitgetikt staat. Dit programma wordit toegewezen aan een titel- regisseur (dë NOS heeft er tien), die het programma moet gaan be werken. De regisseur legt het pro gramma op een montagetafel en bekijkt of het script klopt. Is dit juist dan wordt de tekst on derverdeeld in blokken van zes seconden en doorgestuurd naar de vertaalafdeling. Op deze afdeling werken veer tien vertalers en drie eindcontro- leurs. Deze vertalen de tekst in het Nederlands op een manier dat deze in zes seconden blokken ge lezen kan worden. Zes seconden betekent maximaal twee regels tekst op het scherm. De zes se conden zijn nodig omdat dit de tijd is die de gemiddelde kijker nodig heeft om 'n dergelijke hoe veelheid tekst te lezen. Om dit werk te kunnen doen heeft men, behalve een uitstekende kennis van de oorspronkelijke taal, ook een zeer goede kennis van het Nederlands nodig. Van iedere ver taler eist men minimaal een MO- a acte in Frans, Duits of Engels. De veertien vaste vertalers wer ken uit een of meer van deze ta len. Voor andere talen trekt de NOS free-lance vertalers aan. Dit kan op zijn beurt weer com plicaties geven. Voor een Egyp tische speelfilm die de VPRO eni ge tijd geleden uitzond moest een vertaling uit het Arabisch gemaakt worden. De Egyptenaar die dit gedaan heeft kon echter niet naar het Nederlands verta len en deed dit naar het Engels. Van deze Engelse tekst moest dus door een van de vaste vertalers van de NOS weer een vertaling in het Nederlands gemaakt wor den. De vertaler heeft aan een pro gramma van 25 minuten onge veer twee dagen werk. De oor spronkelijke tekst van dit pro gramma moet teruggebracht wor den tot een 200 a 250 ondertitels. De vertaaldienst heeft het liefst een programma zes weken voor de uitzenddatum in huis, zodat men ruim de tijd heeft om het zaakje rond te krijgen. Er kan echter ook haastwerk geleverd worden. Journaal teksten moeten vaak binnen 2 uur vertaald zijn terwijl de actualiteiten-program- ma's vaak met programmaonder delen komen die behoorlijke stuk ken tekst bevatten Deze komen 's middags'op Schiphol aan, wor den 's avonds uitgezonden en moeten dus binnen enkele uren compleet bewerkt worden. Een script van deze teksten bestaat meestal niet.' Is de vertaalafdeling klaar dan gaat de onderverdeelde tekst sa men met het oorspronkelijke script naar de typekamer. Hiet zitten acht meisjes die in wissel diensten werken. Zij tikken de zes seconden tekst per maximaal twee regels op een aparte pons kaart- Kaarten die later in de ti- tel-machine moeten en dus zeer zorgvuldig behandeld moeten wor den. Voor het tikken zijn speciale schrijfmachines aanwezig waar van het lettertype het beste tv- beeld geeft. Als het programma compleet op kaartjes staat dan gaat het naar de correctieafdeling. Hier werken zes mensen die de kaartjes op kwaliteit en de teksten op taalfouten controleren, indien hier niet opnieuw fouten worden ont dekt dan is het programma klaar en kunnen de kaarten, op volgor de, opgeborgen worden tot de uitzenddatum van het program- Wanneer deze dag is aangebro ken komt opnieuw de titelregis- seur in actie. Hij gaat met het programma en de titelkaartjes naar de studio." De film of het programma op ampex wordt in gezet en de kaartjes gaan in de ti- telmachine. Deze machine, waar voor veel buitenlandse belangstel ling bestaat, is door de NOS zelf ontwikkeld. Men heeft er zes, vijf in het studiocomplex in het om- roepkwartier in Hilversum en één in studio Concordia in Bussum. De kaartjes staan hier op volgor de achter elkaar in. Via een met de hand bediend systeem kunnen ze n voor één tot vallen wor den gebracht. Aan de machine gekoppeld is een camera die het voorstaande kaartje in beeld brengt. De camera zet tevens po sitief in negatief om, zodat de wit te achtergrond van het kaartje verdwijnt en de zwarte letters als wit op het scherm te zien zijn. Het signaal van de titelcamera wordt in de hoofdcontrolekamer gecom bineerd met het signaal van de film of van het ampexprogramma en de kijker heeft zijn beeld com- NEDERLAND I 2.2.05 22.30 23.15 De stadsmuis en de veldmuis, een Japans sprookje (VARA) Ganzenmarkt in Coevorden, reportage (VARA) De film van Ome Willem, kinderprogramma (VARA) Hans met de hoed, kinderprogramma (VARA) Computerkunde, les 25 en 26 (TELEAC) Staatsloterij (NOS) Journaal (NOS) Van gewest tot gewest (NOS) Uitzending van de CHU (POL. PARTIJEN) Boeren, bonzen en bommen, tv-feuilleton (4) (NOS) Werkwinkel: informatie over welzijnszorg (NOS) Journaal (NOS) Den Haag vandaag (NOS) Studio Sport (NOS) Panoramiek (NOS) Journaal (NOS) NEDERLAND II 1845 Brigadier Dog (NOS) 18.55 Journaal (NOS) 15.05 Heeft de regen een vader? (IKOR) 19.30 Kenmerk: informatierubriek over kerk en samenle ving (IKOR-KRO/RKK) 20.00 Journaal (NOS) 20 25 Het Nationaal Jeugd Fonds (SOCUTERA) 20.30 Brandpunt (KRO) 20.50 Studio Vrij, inform, over vrijetijdsbesteding en zelfdoen (KRO) 21.55 Schoolklas 1925, dokumentaire (KRO) 22.45 De muziekvereniging St. Caecilia uil Schalkwijk (KRO) 22.50 Journaal (NOS) 23.25 Huisartsen, les 5 (TELEAC) De KRO zendt vanavond de documentaire „Schoolklas 1925" uit. Het programma van Leo Akkermans (regie) en Bep de Vree (produktie en organisatiestaat van 21.55 tot 22.45 uur genoteerd op Nederland II. Voor de uitzending ging Leo Ak- kermans op zoek naar de eerste klas van een lagere school uit het laar van de oprichting van de KRO (1925). Model stond de St. Jorisschool in Amersfoort. In de documentaire treffen dertig leerlingen van die eerste klas uit 1925 elkaar. Het werd een weerzien van Vijftigersdie terugblikkeTi. In Panoramiekvan vanavond (Nederland I. 22.30 uur) ivordt de toekomst van Europa besproken. Kernvraag is: ..Zal de economische samenwerking ooit uitgroeien tot een econo mische unie die naar buiten optreedt?" Gediscussieerd wordt door de heren Röling en Spierenburgvoorzitters van de door de Nederlandse regering ingestelde commissies van onderzoek en een Belgische en drie Nederlandse journalisten. In de scholiere nkwis Tweekamp zitten altijd knap moeilijke vragen waarop de antwoorden bijvoorbeeld „Fellini" of .sarcofaag" moeten zijn. Gisteravond was er ineens een heel makkelijke vraag. „Wie schreef De Koperen Tuin?". Vier scholieren doken op de knop.Simon Vestdijk", dat gaf de NCRV weer even de gelegenheid er snel een titelkaart overheen te zetten: Vanavond, 20.25 uur. De rode loper was volop uitgelegd, Sinterklaasje kon binnen komen met zijn knecht. Het viel mij niet mee. „De koperen tuin" deze 1ste keer. Ik zal nog maar niet stilstaan bij de vraag of er gesproken kan worden van een geslaagde bewerking door Yvonne Keuls (scenario) en Bob Lowenstein (regie) naar de roman van Simon Vesuiijk. Een eerste indruk is dat het vast wel beter gaat worden als hoofdpersoon Nol Rieske maar eerst even uit de kinderjaren komt. Het spel van de echte kinderen was al niet erg ontspannen, het werd helemaal vreselijk toen Aus Greidanus de ongeveer 16-jarige Nol begon te spelen met een geforceerde opgeto genheid, die altijd weer opduikt als volwassen acteurs terug gaan naar de puberjaren. Ook de acteerprestaties van de andere medewerkers waren niet om over naar de nominatiecommissie van de Oscar-trofee te schrijven. Maar nog slechter was de regie. Wat is er allemaal gebeurd in de jeugd van Nol? Heel wat, maar het allergekste was wel dat het orkest van meneer Cuperus eerst volop klonk, terwijl de musici en de dirigent nog pauzeerden. Een tikje op de lessenaar, en weer een nummer. Natuurlijk was het eerste stuk de achtergrondmuziek en maakte het tweede stuk deel uit van de handeling. Maar ik vond het een fout van jewelste. Zoals het ook niet bepaald fantasierijk is de betovering in een muziektent te verbeelden door de glimmende instrumenten als spiegels te gebruiken. Groots is anders. De AVRO besteedde de zendtijd op Nederland 1 aan een soort thema-avond over alcoholisme. Eerst M.A.S.H. met die bezopen dokters, daarna een aflevering van Gehei men der zee, met allemaal pinguins, die altijd al een verdachte manier van lopen hebben, gevolgd door een Amerikaanse tv-film over een alcoholist. Na het journaal van half tien kwam hoofdrolspeler Dick van Dyke aan Dick Cavett vertellen dat hij zelf alcoholist is geweest. Dick van Dyke richtte sterk het accent op de aanleg voor alcoholisme. Hij noemde alcoholisme ,,een lichamelij ke kwaal" en wees alle psychologi sche oorzaken van de hand. Nu zit ik maar zeer zelden op een forum van deskundigen te wachten, maar het zou na al deze nogal willekeurige en vrijblijvende infor matie geen slechte zaak zijn geweest. BERT VAN DER VEER Woensdag 12 november Hilversum I NCRV: (S) Band stand 18 30 Nws. 18.4) Spectrum. 1846 (S) Met uw instemming. 19.00 Popu- lair-klassieke muz. 19.30 Theologische etherleergang. TROS: 20.00 Eight o' clock special. 21.15 SSpecialiteiten a la carte. 22.30 Nws. 22.40 Aktua II. 23.00 (S) De 10 yen van Midori, hoor spel. 23.30 Lichte grammofoonmuziek. 23.55—24.00 Nws. Hilversum II VARA: 18.00 Nws. 18.11 Dingen van de dag. P.P.: 18.20 PSP. VARA: 18.30 (S) Cabaretprogr. 18.55 (S) De Scala 1925—1950. NOS: 19.40 (S) Openbaar Kunstbezit. 19.50 Den Haag vandaag. 20.00 Nws. 20.05 22.10 Boycot *0* bezoek^EOsT Woord der Waarheid. 22.55 Klankbord. 23.05 23.55—24.00 Nws. Hilversum III NOS: 18.03 De vaka- turebank. 18.10 (S) Joost mag niet e- ten. 19.02 (S) De Rock and Roll-metho- de. 20 02 Muziek en sport. 23.02 (S>. Kom does. 0.02 (S) Metro's Midnight* Music. 1.02 (S) Take it easy. 2.02 (S> De Meurders Methode. TROS: 6.02— 7.00 (S) Drie op je boterham. Hilversum I NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord. 7.08 (S) Pre ludium. 7.30 Nws. 7.41 (S) Hier en nu. 7.55 (S) Aangestipt. 8,00 Te Deum Lau damus. 8.24 Op de man af. 8 30 Nws. 8 36 Gym. voor de huisvrouw. 8.45 (S) Podium. 9.45 tSj Onder de hoogtezon. 10.30 Nws. 10.33 (S) Orkestpalet I, 11.40 (S) Orkestpalet II. 12.00 (S) Bel Canto. 12.26 Meded. t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 (S) Hier en nu. 12.55 (S) Middagpauzedienst 13.15 (S) Koorzang. 13.30 (S) Globaal, met omzet. 15.30 Nws. 17.30 Nws. 17.32 (S) Hier en Nu. Hilversum II 7.00 Nws. 7.11 Och- tendgym. 7.20 (S) Dag met een plaat je. (8.00 Nws. 8 11 Radiojourn.) 850 Morgenwijding. NOS: 9.00 Spiegel van België. 9.35 Waterst. AVRO: 9.40 Schoolradio. 10.00 (S) Voor de kleuters 10.10 Arbeidsvitaminen, 11.00 Nws. 11.03 Radiojourn.) 11.30 (S) Rondom 12 (11.55 Beursber.) 12.30 (S) Sport- revue. 13.00 Nws. 13.11 Radiojournaal. 13.25 (S) Klass. grammofoonplaten met comment. 14.1 (S) In de wetenschap dat... 14.30 (S) Met muziek op stap. 15.10 (S) Aspecten. 16.00 Nws. 16.03 Radiojourn. 16.05 (S) Gebakken ven sterbanken. 17.00 (S) Mobiel. 17.55 Meded. 18.00 Nws. Hilversum III TROS: 7.02 (S) Drie op je boterham. 9.03 (S) Pep-op-drle. 11.03 (S) Drie draait op verzoek. 12.03 (S) Drie tussen de middag. 14.30 (S) Pop-Kontakt. 16.03 (S) De Hitmees- DUITSE TV Woensdag 12 nov. Duitsland I (Reg Progr. NDR: 9.30—10.00 Sesamstrasse 18.00 Schrei- ben fuer Stade und Umgebung. 18.30 Akt 18.45 Zandmannetje 18.55 Nord- schau-mag. 19.26 The Partridge Fami ly. 19.59 Progr. overz. WDR: 8—11.50 Schooltelevisie (9.3010.05 Sesamstras se). 18.05 The Partridge Family. 18.40 Akt. 19.20 Treffpunkt Kwazula. dok. film. 20.00 Journ. en weerb. 20.15 Blu- tiger Sommer, rep. over Libanon '21.00 Treffpunkt. amusementsmag. 21.45 Oh ne Zukunft lebt sich's schlecht, doku mentaire. 22.3022.50 Journ., kora- Duitsland ll 17.00 Journ. 17 10 Am Ende der Welt, tv-serie. 17.40 Akt. rie. 19,00 Journ. 19 30 Sportspiegel. 20.15 Informaties en meningen 2100 Journ. 21 15 André Chenler, historisch drama, 23.10 Journ. Tennis Betty Stöve heeft giste ren de tweede ronde bereikt van het toernooi om de Dewar Cup in Edin burgh door met 63, 7—6 de West- duitse Iris Reidel te verslaan. Tom Okker won gisteren in de eerste ron de van het toernooi in Hong Kong met 36, 62, 6—1 van de Ameri kaan Fisher. Rolf Thung verloor in hetzelfde toernooi van Ken Rose- wall met 06 en 1—6. lijke als in de figuurlijke betekenis van het woord een handige jongen, die zijn kunsten wel goed weet te verkopen. Hij tovert duiven uit het niets tevoorschijn, hij vist een enor me hoeveelheid wekkers, lampjes en lampionnetjes uit een kleine koperen pot op, hij steeks stokken door een hij schrijft gebündoekt allerlei cijfer combinaties en lettertekens na en hij zaagt zowaar zijn eigen vrouw door. Wat dat laatste betreft kon schouwburgdirecteur Hans van Dam kiezen tussen twee mogelijkheden: een doorzaag-act met bloed of één zonder... En aangezien hij het pu bliek kennelijk niet teveel inspan ning en sensatie wilde bieden viel de keus op het bloedeloze nummer. Het publiek dat al deze trucks on getwijfeld al meer zal hebben ge zien, toonde zich niettemin bijzon der enthousiast voor deze kleurrij ke show. Vanavond is er nog één kans om Sorcar en zijn groep te zien, daarna zal men naar Den Haag Volgens Nipo Vera Lynn, in Engeland vooral bekend als sweetheart of the forces", deelt in Londen handteke ningen uit aan de kopers van haar boek .Vocal Refrain". Het boek is vorige week verschenen en blijkt nu al een groot succes. LEIDEN/OEGSTGEEST De mist heeft gisteravond velen er van weer houden om naar het Rijnlands Ly ceum te rijden. Vandaar dat Sorcar Jr., de Indiase koning van de trucs er niet voor een uitverkochte zaal optrad. Maar vanavond is er in elk geval nog een gelegenheid om zich door dit bedrijvige baasje te laten amuseren. De show die Sorcar met zijn gezelschap brengt is namelijk mee amusant dan verbazingwekkend. Want zo uniek zijn de kunstjes, die deze 'magiër' uit het land van de maharadja's op 't ogenblik ons nuch tere Nederlanders laat zien, nu ook' weer niet dat er in juichende bewoor dingen over moet worden geschreven De show is aardig opgebouwd met veel (levende) muziek en een serie mooie meisjes in nog ipooiere kos tuums, kortom een heel spektakel, dat onderhoudend genoeg is voor een gezellig avondje uit. Maar de trucs, waar Sorcar zich mee bezig houdt, zijn van het klassieke soort en worden in menige televisieshow of op elke willekeurige varieté-avond vertoond, Sorcar is in zowel de letter- DEN HAAG -r- Eenentachtig pro cent van de tv-bezitters wil de STER- reclame laten blijven zoals1 het nu is. Dat concludeert het Nipo uit eep op 3 en 4 november gehouden lan delijk onderzoek onder 901 mannen en vrouwen vanaf 18 jaar. De ondervraagden kregen de vraag voorgelegd: "Als u zou moe ten kiezen tussen stoppen met tv-re clame maar het kijkgeld per jaar 25 30 gulden hoger of het laten zoals het nu is, waarvoor zou u dan stem men". Van alle ondervraagden wil 79 procent de reclame laten zoals het nu is. Zestien procent van alle on dervraagden wil stoppen met tv-re- clame, een percentage dat even hoog is als de tv-bezitters die willen dat de tv-reclame verdwijnt. Van alle on dervraagden had vijf procent geen oordeel. Van de ondervraagden zon der tv (4 procent) gaf 45 procent op hierover geen mening te hebben. Ook tv-reclame op zondag heeft het Nipo in de enquete betrokken. Alleen onder gereformeerden en bij ARP- en CHU had 53 procent geen bezwaar Nederland I 15.00 Van hart tot hart (EO) 18.15 Chemie (TELEAC). 18.45 Toeristische tips (NOS) 18.55 het Journaal (NOS) 19.05 EO-Kinder- krant (EO) (9.20 Windkracht 16 (EO) 19.55 De Waltons (EO) 20.45 Muziek- motief (EO) 21.25 Tenslotte (EO) 21.35 Journaal (NOS) 21.50 Machlavelli. of hoe het in de wereld toegaat (VPRO) 23,10 Journaal (NOS). Nederland II 18.45 Brigadier Dog (NOS) 18.55 Journaal (NOS) 19,05 Guyana waterland (VARA) 19.30 Oor logswinter (VARA) 20.00 Journaal (de NOS) 20.25 Achter het nws. (VARA), 20.40 De Pallisers (VARA) 21.35 De Ombudsman (VARA) 22.00 Man over de vloer (VARA) 22.25 Achter het nws. (VARA) 23.00 Gedicht (VARA) 23,01 Den Haag vandaag (NOS) 23.16 Jour naal (NOS). tegen televisiereclame op zondag. Wel bezwaar had 43 procent, vier procent gaf op daarover geen me ning te hebben. Van de ondervraagde gereformeer den toonden 49 procent bezwaar te gen reclame op zondag, 38 pro cent had geen bezwaar en 13 had geen mening. Van de ondervraagden die op de ARP hadden gestemd toonde 61 procent bezwaar tegen reclame op zondag. Uit diezelfde groepering had 31 procent geen bezwaar, acht procent van de ARP-stemmers had hierover geen mening. Geen bezwaar tegen tv-reclame op zondag had 53 procent van de onder vraagde rooms katholieken, 51 pro cent van de ondervraagde Neder lands hervormden en 58 procent van c'e onkerkelijken. Wel bezwaar tegen tv-reclame op zondag: 44 procent van de rooms katholieken en Nederlands hervormden en 39 procent van de on dervraagde onkerkelijken. 9 De gemeente Den Haag krijgt van het ministerie van Economische Zaken een subsidie van 17.5 mil joen gulden voor het herstel van het Kurhaus in Scheveningen. De subsidie is bedoeld als bijdra ge aan de wederopbouw van Sche veningen tot een nationale en in ternationale badplaats en ook als bijdrage aan de verhoging van de werkgelegenheid: in eerste instan tie in de bouw en in de toekomst ook in de horeca-sector, aldus het ministerie van Economische Zaken. 9 Mr. W. J. A. Wagenaar, pro gramma-commissaris radio en vice- voorzitter van de NOS en tevens KRO-directeur, is morgen veertig jaar bij de omroep. Zijn jubileum wordt onder meer gevierd met een receptie in het Singer-museum te Er loopt op het ogenblik in Londen heel wat moois rond. Daar worden namelijk op 20 novem ber de Miss World verkiezingen gehouden. De foto van Miss Cuba, die gisteren op deze pagina prijkte heeft velen nieuwsgierig gemaakt naar de Nederlandse deelneemster. Hier is zij dan: de 17-jarige Barbara Ann Neefs (links) in gezelschap van de 21-jarige Miss Curagao, Elvira Nelly Maria Bakker.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 5