Bewaar Helmut Kohl voor zijn vrienden
Egypte wil
geweld niet
uit weg gaan
NAAST HET NIEUWS
BARST "PYRAMIDE" NA FRANCO UITEEN?
bender®
pijnlijke
vergissing
Van ford
De jarige Schorpioen aast onverzettelijk
op'» Prisma.
RISMA V
Spanning in Portugal
'oor
wout Janse
iNDERDAG 30 OKTOBER
Spanningen bij Westduitse CDU/CSU
BONN (SP) Met mijn vijan-
n kom ikzelf wel klaar, maar be
ne voor mijn vrienden. Een
rgelijke verzuchting zal dezer da-
3r de zoveelste maal Helmut
ïhl, voorzitter van de Westduitse
n kanselierskandidaat der op-
sitie, binnenskamers hebben ge-
akt. Die "vriend" is dan in het
jzonder voorzitter Franz-Jozef
van de Beierse zusterpartij
>U, die met feilloos instinct er tel-
eer in slaagt Kohl een stok
ie benen te steken.
Strauss sprak zich in het afgelo-
weekeinde in een massaal ver-
reide brief uit tegen het Pools-
ïitse verdrag dat voorziet in fi-
nciële steun aan Polen van 2,3
ljard mark in ruil voor een uit-
svergunning ten behoeve van
len die zich de komende vier jaar
de Bondsrepubliek willen vesti-
L Voor Strauss gaat het hier om
verwerpelijke koehandel, die ook
idere Oosteuropese landen er toe
kan verleiden de Bondsrepubliek gro
te geldbedragen af te persen.
De eigenzinnige Beier had al ge
sproken voordat Kohl als eerste man
van de CDU/CSU zijn mening over
het verdrag had kunnen geven. De
eigenlijke aanvoerder van de opposi
tie bevond zich daardoor in een pijn
lijke dwangsituatie.
Leiband
Weliswaar was in persoonlijke ge
sprekken voordien al duidelijk gewor
den dat Kohl weinig voelde voor het
Pools-Duitse verdrag. Na Strauss'
ingreep moest een openbare afwij
zing van het verdrag door Kohl wel
de indruk wekken dat hij aan de lei
band van grote broer uit Beieren
liep. Zou hij echter uit boosheid over
Strauss' eigen gereidheid zich plotse
ling voor de verdragstekst uitspre
ken, dan betekende dit dat de moei
zaam verhulde verdeeldheid in het
CDU/CSU-kamp pardoes in het
openbaar werd gebracht.
Zo ver heeft Kohl het niet laten
komen. Eergisteren heeft hij zijn
geestverwanten in de Bondsdag
("Tweede Kamer") en Bondsraad
("Eerste Kamer") aanbevolen hun
stem tegen het verdrag uit te bren
gen. Daarbij beriep hij zich bijna
woordelijk op de argumenten die
vóór hem ook al Strauss (en enige
CDU'ers) hadden gebruikt.
Kohl voegde er overigens wel een
royaal gebaar aan toe dat hij de op
vattingen van de partijgenoten die
"om humanitaire redenen" het ver
drag zouden aanvaarden, kon eer
biedigen.
Minderheid
Dat was gemakkelijk gezegd, want
Kohl wist, dat de CDU/CSU-minder-
heid in de Bondsdag geen kans zou
zien het verdrag tegen te houden, zo
dat het er weinig toe doet dat vijftien
CDU-afgevaardigden hun stem voor
het verdrag zullen uitbrengen. Kohl
wist ook dat de CDU in de Bondsraad
(waarin de tien deelstaten zijn ver
tegenwoordigd) ondanks een kleine
meerderheid het verdrag niet zal
blokkeren. Een van de door de CDU
geregeerde deelstaten namelijk
Saarland, zal zich in de Bondsraad
van stemming onthouden (of moge
lijk zelfs voorstemmen). De Saar-
landse vertegenwoordigers zijn daar
toe gedwongen omdat zij in het eigen
deelstaat parlement evenveel zetels
hebben als de oppositie en slechts op
ondersteuning van de liberalen kun
nen rekenen als zij in de bondsraad
geen obstructie plegen.
Het Pools-Duitse verdrag komt er
dus wel door, maar intussen heeft
de figuur Kohl als leider van de
CDU en als kandidaat voor het kan
seliersschap door toedoen van
Strauss ernstige averij opgelopen
Vanwaar de kamikazedaad van de
Beierse politicus? De CSU en een
deel van de CDU zijn er nooit in ge
slaagd zich van de verstarde Oost-
Europa-politiek uit de dagen Van
Adenauer los te maken. Die instel
ling brengt Strauss er toe alle po
gingen tot behoedzame heroriënte
ring in de partij nadrukkelijk te ver
ijdelen, ook als dat gaat ten koste
van de eenheid der oppositie.
De afgelopen dagen leverde daar
van weer het treffend bewijs. Strauss
heeft vaak laten blijken van Kohl
geen hoge dunk te hebben. Bewijst
zijn recente optreden nu dat hij de
CDU/CSU onder aanvoering van de
HELMUT KOHL
"zwakke" Kohl nu al niet meer in
staat acht de parlementsverkiezingen
van volgend jaar tegen de coalitie
van sociaal-democraten en liberalen
te winnen?
EW YORK (Reuter) Tenzij de crisis in het Midden-
tosten op vreedzame wijze wordt opgelost, is er voor Egyp-
geen alternatief dan zijn bezette gebieden met geweld te
evrijden. Dit heeft president Anwar Sadat van Egypte gis-
;d in zijn eerste toespraak tot de Verenigde Na-
es.
De Egyptische leider vroeg om
middellijk overleg om de Geneefse
edesconferentie voor het Midden-
)sten in de naaste toekomst weer
leen te roepen.
Sadat vroeg de algemene verga-
Sinds de ondertekening van het
tweede Sinaï-akkoord, op 4 septem
ber waren er in Israël niet meer zulke
harde woorden tegen Egypte ge
bruikt Allon veroordeelde Sadats op
merkingen over het Zionisme en zei
dat Israël teleurgesteld is door de
ring nog tijdens de huidige zit- uitspraken die de Egyptische presi-
g een resolutie te aanvaarden die dent zich tijdens zijn Amerikaanse
i voorzien in een gelijkwaardige reis veroorlooft.
•tegenwoordiging van de Palestijn
bevrijdingsorganisatie (PLO)
Geneefse vredesconferentie.
zal daartoe de resolutie indienen.
INDIASE MINISTER AFGETUIGD
Minister Harissinh Chavada, die verantwoordelijk is voor de na
leving van het alcoholverbod in de Indiase deelstaat Gujarat is door
boze vrouwen in Ahmedabad afgeranseld. Hij was incognito op zoek
naar alcoholsmokkelaars. Tersluiks informeerde hij bij enkele vrou
wen naar een adres waar hti alcohol kon kopen. Ze wezen hem de
weg. Aangekomen bij de handelaar nam de minister een slokje van
het geestrijk vocht, maar viel prompt door de mand als een opspo-
rings-agent. Voor hij zich bekend kon maken namen de boze vrou
wen hem onder handen, tot dat zijn lijfwacht, die wel in de buurt
was. hem kon ontzetten.
VELE AMERIKANEN PRAKTISCH ANALFABEET
Meer dan 23 miljoen Amerikaanse volwassenen zijn „praktisch anal
fabeet". Dit blijkt uit een onderzoek, dat de universiteit van Texas
In een periode van vier jaar heeft verricht.
Het onderzoek toont aan, dat ongeveer één op de vijf volwassen
Amerikanen niet in staat is de kleine advertenties in de kranten
goed te lezen. Schrijfproeven gaven iets betere resultaten: 16,4 pet
van de volwassenen (19 miljoen) schrijft slecht.
TELEVISIE OP KOEIEMEST
Koeiemest en menselijke uitwerpselen zijn uitstekend geschikt om
te dienen als energiebron voor televisietoestellen. Tot die aanbe
veling komt een commissie, die in opdracht van de Indiase rege
ring een onderzoek hiernaar heeft ingesteld. Deze grondstof is in
vrijwel elk indiaas dorp onbeperkt voor handen, zo meent de com-
Volgens het dagblad „Indian Express" is opdracht tot deze studie
gegeven omdat uitbreiding van het onderwijs- en voorlichtingspro
gramma via de televisie stuit op een groot elektriciteitstekort. Op
het ogenblik wordt via een Amerikaanse satelliet een onderwijs-
program uitgezonden naar 2400 Indiase dorpen. De Indiase rege
ring wil dit programma, en het bereik, de komende jaren uitbrei
den. Om de energiekosten te drukken zouden voortaan gas-genera-
toren gevoed met koeien- en mensenmest de plaats kunnen innemen
van de veel duurdere dieselgeneratoren.
HARDNEKKIGE FOUTPARKEERDER
Een hardnekkige foutparkeerder is door de autoriteiten in München
officieel als „recidivist" gebrandmerkt en moet zich nu onderwerpen
aan een psychologisch onderzoek om te bepalen hoe lang hem zijn
rijbewijs zal worden ontnomen.
De bewuste verkeerszondaar (47 Jaar) kreeg de afgelopen negen
maanden ift totaal 40 parkeerbonnen.
Een woordvoerder van het Beierse ministerie van Binnenlandse Za
ken bevestigde dat men in „bijzondere gevallen" het recht heeft een
dergelijk onderzoek te gelasten. Naar zijn mening is het niet uitge
sloten dat dit soort veelvuldige overtredingen voortspruit uit „een
algemene vijandigheid jegens de wetgeving of een extreem egocen
trische karakterstructuur".
Wat helpt
al jaren
bi) hoest
'Nu scheidingsovereenkomsten zijn
reikt aan zowel het Egyptische als
Syrische front, en een tweede
leiding aan het Egyptische front,
de hoop is gericht op een twee-
scheiding aan het Syrische front
loof ik dat het nu tijd is de Ge-
efse vredesconferentie met
Egyp- MPLA Angola
dienen. O
zou over
Migs beschikken
Zij bleven zitten De
deurs van Oosteuropese communis
tische landen bleven zitten toen gis
teravond aan het diner in Peking
Beeld van de enorme ravage,
nadat voor een Italiaans restau
rant in het Londense May fair een
bom ontplofte. Zeker 18 mensen
raakten min of meer ernstig ge-
LOESAKA (Reuter) Jonas
Savimbi, de voorzitter van de Uni-
ta, de nationale unie voor de volle
dige onafhankelijkheid van Angola
heeft gisteren op een persconferen-
de Westduitse bondskan-
selier Schmidt de redenaar 't Krem- Volitie meent dat de ontplof-
lin beschuldigde van het vergroten fi-HQ in het restaurant verband
der oorlogsgevaren.
zigheid van alle betrokken partij- üe in Loesaka meegedeeld dat
bijeen te roepen", aldus I
"Ik doe officieel een beroep op
secretaris-generaal van de Ver-
igde Naties en de twee supermo-
ndheden onmiddellijk overleg te
ginnen met alle betrokken partijen,
PLO inbegrepen".
MPLA, de volksbeweging
bevrijding van Angola die door de
Unita en de derde Angolese bevrij
dingsbeweging, het FNLA, bestre
den wordt, over in de Sowjet-Unie
gebouwde Migs-21 beschikt de
MPLA", aldus Savimbi, "heeft tus
sen de zes en twaalf van deze Migs,
:n een ongemeen fel antwoord op waarmee ze van plan is ons na 11
november de datum waarop An-
Verenigde Naties, heeft de Isra- gola volgens de plannen onafhan-
Teng Hsiae-ping, zei dat de Sowjet-
Unie 'Een toenemende ernstige mi
litaire bedreiging" vormt door in
West-Europa grote legereenheden op
te stellen langs de ideologische grens
van het werelddeel.
Niet lang geleden was
een dergelijke beschuldiging geuit
tijdens een diner voor een delega
tie uit Joegoslavië, en toen verlie
ten alle Oost-Europese diplomaten
de zaal.
houdt met de reeks bomaanslagen
in Londen in de afgelopen twee
maanden, waarbij in totaal vijf
mensen omkwamen en tientallen
werden gewond. Ze houdt het er
op dat ook de jongste aanslag het
werk is geweest van Ierse republi
keinen.
De gewonden zijn allen klanten of
personeelsleden van het restau
rant. De bom ontplofte op onge
veer 400 meter van de Amerikaan
se ambassade in Londen.
ADVERTENTIE
sche minister van Buitenlandse
ken Yigal Allon, gisteren gezegd
de door Egypte gestelde voor
arden voor een Arabisch-lsraëli-
vrede in de richting wijzen van
patstelling, "zo al niet van oor-
WASHINGTON (AFP) Pre
sident Ford beging aan het di
ner ter ere van president Sadat
Egypte een pijnlijke vergis-
HHsing. Toen hij een dronk uit-
bracht, sprak hij van "het gro-
™ite volk van Israël", waarop hij
t jdadelijk liet volgen: "Neem mij
zeniet kwalijk, Egypte". Het in-
l'ercident bedierf overigens de sfeer
niet.
Dreigement Zaïre heeft gisteren
gedreigd de diplomatieke betrekkin-
de Unita zal dit gen met de Sowjet-Unie te verbre-
laten gebeuren, ken. Het stelt dit land verantwoorde
lijk voor de strijd in het aangren-
de Angola. Zaïre beschuldigt
de Sowjet-Unie ook van het uitlok
ken van de burgeroorlog die in dit
land, toen nog Kongo-Kinsjasa ge
noemd, uitbrak kort nadat het in
1960 onafhankelijk werd van België.
kelijk moet worden aan te val
len. De MPLA zal onze steden bom
barderen, m
niet zander
Wij willen zelf ook militaire vlieg
tuigen". Savimbi legde er de nadruk
op dat zijn beweging voorstander is
van overleg tussen de drie bevrij
dingsbewegingen om een eind te
maken aan de burgeroorlog in An-
"Waarom? Omdat
elk Prisma horloge
eenperfektevormge- ƒ9
ving heeft. Omdat er
een Prisma is voor
elke prijs.
Omdat'n Prisma
gemaakt is met
Moderne kwaliteitshorloges.
LISSABON (AFP, Reuter) links of rechts <?n de voortdurende
Bomaanslagen, de spoedige terug- onrust in het leger hebben een ner-
keer van de Portugese strijdkrach- veus klimaat geschapen in Portu
gal.
Het luchtmacht-comité van „revo
lutionaire waakzaamheid" gaf gis
teren een communiqué uit waarin
„de meest reactionaire elementen"
in de luchtmacht beschuldigd wer
den van het voorbereiden van een
contrarevolutionaire staatsgreep. Het
comité wees in dit verband op on
gewone activiteit op bepaalde
luchtmachtbases, zoals het bewape
nen van gewoonlijk onbewapende
lichte vliegtuigen en de concentra
tie van oorlogsvliegtuigen, troepen
en munite op een NAVO-basis in
het conservatieve noorden.
Anti-communistische arbeiders bij
het linkse Portugese dagblad O Se
culo hebben gisteren het kranten
gebouw bezet. Het is niet duidelijk
of de krant vandaag zal verschij
nen Tot de bezetting werd besloten
nadat bij een stemming onder 450
werknemers een gfote meerder
heid was verkregen voor het afzet
ten van het pro-communistische ar
beiderscomité dat het bedrijf leidde.
ongelooflijke precisie.
En hierom:
Schorpioen-affiche cadeau
van uw Prisma Juwelier.
Als u in de periode
van 23 oktober
t/m 22 november een
Prisma koopt
MADRID (AFP/Reuter) Wan- genomen door drie leden van de re- ten afleggen en hem tot koning uit
overleden zal het drie gentenraad. Dat zijn de voorzitter te roepen.
raad. Alejandro de Valcar- DeZe eed is dezelfde als die welk*
neer Franco
tot acht dagen duren voordat prins
Juan Carlos wordt uitgeroepen tot cel, de oudste^prelaat en lid^van de <je jonge prins
koning van Spanje en "hoofd van de
monarchie van de nationale bewe
ging". De laatste vorst van het land,
Alfons de 13de, was op 14 mei 1931
afgetreden en had daarna Spanje
verlaten.
Cortes, mgr. Pedro Cantero Cuadra-
do, aartsbisschop van Saragossa, en
de oudste generaal, Angel Salas Lar-
razabal van de luchtmacht.
Artikel zeven van de wet op de op-
Franco
de
Córtes aflegde toen hij door de Cau-
dillo tot opvolger en koning was be
noemd, op 22 juli 1969.
Artikel negen zegt dat hij onder
ede moet verklaren dat hij de fun-
volging zegt dat de regentenx*aad als damentele wetten zal eerbiedigen
Zodra de dokters hebben vastge- eerste taak heeft het bijeen roepen zyn trouw zal getuigen aan de be-
j ginselen van de nationale beweging.
Franco had tevoren geezegd dat
hij de monarchie niet "herstelde"
maar "een nieuwe monarchie in
stelde", die van de nationale bewe
ging, de enige party in Spanje, die
uit de Falanx was voortgesproten.
Franco liet er geen twijfel aan ba-
staan dat hij aan de macht zou blij
ven "totdat de natuurwet die mij ont
neemt".
Leger
De vraag is hoe het leger zal rea
geren wanneer de grote leider, de
Caudillo, is weggevallen. Het is een
der pijlers waarop de regering Fran
co heeft gesteund en is wel eens zo
hecht als een pyramide genoemd.
In die pyramide zijn de laatste
tijd echter haarscheurtjes ontdekt
en de legerleiding vreest dat die tot
echte barsten kunnen uitgroeien
De militaire leiders hebben trouw
betuigd aan de 37-jarige prins, maar
verdacht wordt wel dat zij hem zul
len helpen bij zijn besluit of hij nu
links of rechts zal afzwenken of zich
bij de tot dusver gevoerde politiek zal
houden.
ADVERTENTIE
Beginnertje
'n Kordate kleuter uit Bergen Binnen
die wilde met pianoles beginnen.
Zij kreeg 'n piano op proef*
't begin ging wat stroef
maar nu speelt zij al 'ik zal u eeuwig beminnen'.
kettnerSCduwaer
Al 125 jaar deskundig in klank. (1850-1975)
•Vraag Bender naar de mogelijkheid een piano op proef te krijgen (tegen huur) om uw kind een muzikale proeftijd te geven.
JLcidcn, Hogewoerd 90.Tel. 071-120097.
Veel generaals hebben in de Spaanse
burgeroorlog van 1936-1939 aan de
zijde van Franco gevochten. Hoewel
de meesten van hen al met pensioen
zijn is het leger nog overwegend con
servatief.
In tegenstelling tothet Portugese
leger, dat vorig jaar een eind maakte
aan een dictatuur van 50 jaar, heeft
het Spaanse leger geen afmattende
en verdeeldheid zaaiende koloniale
oorlogen gekend. Officieren en man
schappen hebben hun deel gehad van
de economische voorspoed die gene
raal Franco Spanje bezorgde in de
veertig jaren van vrede en stabiliteit
na de burgeroorlog.
Het Portugese voorbeeld ls echter
wel opgemerkt. De laatste maan
den zijn verscheidene militairen ge-
a.lresteerd omdat zij zich teveel met
de politiek bemoeid hadden.
Een luchtmachtofficier, die ternau
wernood aan arrestatie ontsnapte
omdat hij met vakantie was, zei la-
tev in Parijs dat de gearresteerden
lid waren van de democratische mi
litaire unie, die democratische ver
anderingen in Spanje wenst.
Deze unie heeft een programma
opgèsteld waaronder democratische
vrijheden en mensenrechten worden
geëist.
Het programma wenst ook vrijla
ting van alle politieke gevangenen
en instelling van een democratisch
gekozen grondwetgevende vergade
ring.
Op militair gebied wil de unie re
organisatie van de strijdkrachten,
kortere diensttijd en wijziging van
het militaire recht.
Veel officieren waren het er niet
mee eens dat de stadsgueriLlastrijders
voor een militaire rechtbank wer
den gedaagd. Zij menen dat het le
ger niet voor politieke doeleinden
of politietaken mag worden gebruikt.
Het hoofd van de strijdkrachten,
Caxolos Vallespin, zei onlangs te
gen verslaggevers dat sommigen
"ervan hadden gedroomd in Spanje
een revolutie la Portugal te ont
ketenen", maar de omstandigheden
in beide laaiden zijn totaal verschil
lend.
Generaal Franco heeft nog onlangs
de militaire leiding verstrekt door
generaals van de harde lijn op sleu-
telposten te benoemen. Onder hen
is generaal Angel Campano, 60 jaar
oud, bevelhebber van het eerste
militaire district rond Madrid, die
benoemd is tot hoofd van de 65.000
man sterke Guardia Civil.
Afgezien van de kleine schermut
selingen onlangs met Marokkaanse
guerillastrijders in de Spaanse Sa
hara heeft het Spaanse leger sinds
1941 niet meer gevochten. In 1941
zond het een afdeling vrijwilligers,
de "blauwe divisie" naar het Rus-
siche front om naast de Duitsers
te vechten.
Er zijn nog enkele generaals van
die divisie over, maar zij doven
langzaam uit.
De officieren hebben zoveel tijd
dat zij veelal een bijbaan nemen,
zoals verzekeringsagent of professor
aan een universiteit.
Intussen doet de Spaanse
nistische partij al het mogelijke
om te laten zien dat zij heel anders
is dan de Portugese.
De secretaris-generaal, Santiago
Carrillo, die in Parijs woont, onder
houdt slechts summiere betrekkin
gen met de partijen van de ortho
doxe Kremlinlyn in Oost-Europa.
De partij heeft zich zelfs geschaard
achter de Portugese socialistenlei
der Mario Soares in diens conflict
met communistenleider Alvaro Cun-
haL
Carrillo zei vorige week dat zijn
party bereid is deel te nemen aan
een voorlopige regering waarin zelfs
rechtse groepen zijn opgenomen, mits
hij er zeker van kan zijn dat deze
zich zullen neerleggen bij de uitsla
gen van democratische verkiezingen.
De Spaanse communistische partij,
tot nu toe ondergronds, stelt zich zeer
onafhankelijk op en wordt alleen
door de Roemeense en de Italiaanse
c.p.'s gesteund. De partij heeft des
tijds de inval in Tsjecho-Slowakije
veroordeeld. Nu heeft zij duidelijk la
ten blijken dat zy in Spanje een de
mocratie wil invoeren en geen af
spiegeling wil geven van de gang van
zaken in het Portugese buurland.
Zelfmoordpiloot Een piloot van het
'Palestijnse zelfmoordeskader' is gis
teren in Oeganda om het leven ge
komen toen zijn vliegtuig op een
oefenvlucht verongelukte. Het onge
luk gebeurde tijdens oefeningen met
Oegandese zelfmoordpiloten. De om
gekomen piloot was sinds 1969. na
een opleiding in China, chef van het
zelfmoordeskader.
