VVD: garanties voor
Surinaamse bevolking
Enkele leden Surinaamse oppositie bereid tot Statenvergadering
Tien jaar geeist
tegen tante Miep
Denken aan de toekomst hééft
z'n voordelen
Europees hof buigt zich over
de Nederlandse krijgstucht
Meer geld voor aanleg
fietspaden gevraagd
H I.*
DAG 28 OKTOBER 1975
PAGINA
PARAMARIBO (ANP) Zeker
leden van de oppositionele
HP-fractie in de Staten van Su-
me zijn bereid mee te werken
de totstandkoming van een quo-
dat is vereist voor het houden
een Statenvergadering. Het is
et uitgesloten dat zich in de loop
deze week nog enkele VHP-Sta-
n,leden bij deze groep aansluiten,
it is in Paramaribo van goed in-
jliehte zijde vernomen.
Een en ander betekent dat de pat-
elling in de Staten, die was ont-
na het vertrek van de oppo-
tiegezinde Chinees Lee Kong Pong,
doorbroken. Zoals gemeld hadden
wel de NPK-regeringscoalitie als
oppositie na het vertrek van Lee
ong Fong negentien zetels,
positie van oppositieleider Lach-
mon, die zich met zijn VHP-delega-
tie en een NPK-afvaax-diging nog
steeds in Nederland bevindt i.v.m.
het koninkrijkS'parlement, lijkt door
deze ontwikkelingen in zijn eiigen
land verzwakt. Daar komt bij dat
Lachmon en de VHP bij de komen
de Statenvergaderingen wellicht een
man moeten missen. Volgens nog
onbevestigde berichten zou namelijk
het VHP-Statenlid Riboet Dasiman
(42) van plan zijn eind deze week
voor 7 maanden naar Nederland
te vertrekken. Hij kan zolang weg
blijven zonder zijn Statenzetel te ver
liezen. De heer Dasiman, die ruim
anderhalf jaar geleden lid werd van
de VHP, zou voor de onafhankelijk
heid op 25 november niet terugwil
len naar Suriname.
De VHP houdt op die manier
slechts achttien zetels over inclusief
die van de uit het regeringskamp
overgelopen NPS-ers mevrouw Lles-
dek-Clarke. en de heer Somohardjo.
De regeringscoalitie heeft met haar
negentien zeltels de meerderheid, die
nog kan oplopen tot twintig wanneer
.de 27-jarige Javaan Martodihardjo,
lid van de regeringspartij KTPI,
volgens de verkiezingslijst de plaats
heeft ingenomen van Lee Kong
Pong.
VHP-leider Lachmon heeft voor
zaterdag a.s. in Paramaribo een frac-
tievergaderin g aangekondigd waar
onder andere gesproken zou moeten
worden over de te volgen strategie
bij komende Statenvergaderingen.
Naar het ANP heeft vernomen zul
len de Statenleden, die willen mee
werken aan het quorum, deze ver-
Spannend
Het fractieberaad van de VHP be
looft overigens een spannende zaak
te worden. Vooral het Statenlid dr.
Mungra heeft zich deze week fel
uitgelaten over zijn partijgenoot ir.
Hindori die hij misleidende uit
spraken verwijt, Mugra vraagt
zich af of Hindori zich nog wel VHP
'er kan noemen omdat hij onlangs
tegen de wil van zijn partij naar
Nederland reisde om er deel te ne
men aan het koninkrijkspaxiement.
Zoals bekend ging een VHP-delega-
tie Hindori achterna, waarop deze
naar Suriname terugkeerde.
Ook Lachmon heeft Hindori be
schuldigd van leugens. Hindori kan
tijdens de fractievergadering op za
terdag a.s. laten zien aan welke
kant hij staat, aldus Lachmon. Ir.
Hindori zei desgevraagd, hierop
geen commentaar te hebben. Hij
wacht nog even af.
Hindori deelt niet de bezwaren die
bijvoorbeeld Lachman en Mungra
hebben tegen de concept-grondwet
van de regering Arron. In tegen
stelling tot zijn beide partijgenoten
vindt Hindori, dat de concept
grondwet voldoende garanties biedt
voor de vrijheid en veiligheid van
elke Surinamer. Hindori vindt wel
dat de regering zich duidelijker
moet uitspreken over de verkiezin
gen, die binnen zes maanden na de
onafhankelijkheid gehouden
ten worden.
Volgens politici in Paramaribo is
de regering Arron, een paar minis
ters daargelaten, genegen verkie
zingen te organiseren. Als redenen
voor die bereidwilligheid wordt op
gegeven dat de regeringspartijen
na het binnenhalen van de onaf
hankelijkheid, hun belangrijkste on
derwerp bij de verkiezingen van '73,
eigenlijk geen programma meer
hebben dat de kiezers aanspreekt.
Bovendien zou de regering-Arron
willen profiteren van de goodwill,
die naar verwachting onder de Su-
zal bestaan na 25 novem-
Suriname vooral zijn gevestigd op
de Staten, die voor de onafhanke
lijkheid nog een aantal belangrijke
agendapunten hebben af te hande
len: om te beginnen dient de opvol
ger van Lee Kong Fong te worden
beëdigd tijdens een openbare zit
ting. Voorts moeten de concept
grondwet en de rijkswet, momenteel
in behandeling bij de Eerste Kamer
in Den Haag, worden aangenomen.
Aanvaax-ding van de rijkswet is no
dig om het voor Suriname mogelijk
te maken uit het koninkrijksstatuut
te stappen en daarmee staatkundig
onafhankelijk te wordexi. Tenslotte
dienen de Staten in verband hier
mee enige zgn. organieke wetten,
nu nog landsverordeningen gehe
ten, goed te keuren.
C7
DEN HAAG (SP) De fractie van de WD in de Eerste Kamer
wil dat de Surinaamse delegatie garandeert dat in Suriname
de mensenrechten niet met de voeten zullen worden getreden
ia de onafhankelijkheid. Daarvan zal afhangen of de twaalf
koppige fractie in de senaat voor of tegen zal stemmen. De
;wee sprekers namens de liberalen, prof. mr. C. H. F. Polak en
nevrouw H. van Someren-Downer benadrukten dit gisteravond
nadrukkelijk tijdens het Surinamedebat in de Eerste Kamer.
Koningin Juliana heeft
gistermiddag, op de dag dat
Amsterdam officieel 700 jaar
geleden stadsrechten kreeg,
een bezoek gebracht aan een
woonwagenkamp in Amster
dam-Osdorp.
Vergezeld van o.a. wethouder
De Cloe (tweede van links)
ging de koningin op visitie bij
de familie Berendrecht.
Eerder had de koningin een
bezoek afgelegd aan het Be
gijnhofje en aan de nieuwe
sporthallen bij de Amstel-
veense weg.
ADVERTENTIE
Voor een ieder
die het nog niet weet^ -
Philips batterijen
gaan heel lang mes.
Voortzetting van
"^taking onnodig
UTRECHT (ANP) Het plaat-
jxlijk overlegorgaan van de drie vak-
ientrales N*W, NKV en CNV is van
[lening dat een verdere voortzetting
tan de staking door de cursisten van
iet Centrum voor Vakopleiding Vol-
eassenen (CVV) in Utrecht overbo-
lig is geworden, nu minister Boers-
na heeft toegezegd een landelijk ge
brek te willen hebben over de pro
blemen in de diverse centra.
Overigens vindt het overlegorgaan
lat de drie eisen -van de stakende
ursisten (instelling van een cur-
istenraad, vrije studiekeuze en in-
jage in de richtlijnen voor de be-
Dordeling van de werkprestatie) op
lichzelf wel redelijk zijn. Maar de-
te punten kunnen ook aan de orde
tomen in een landelijk gesprek, zo
b de mening van het ovei-legorgaan.
Haya v. Someren zei: „Het lijkt wel of
we ons vrijkopen, of we er maar
liefst zo snel mogelijk vanaf willen".
Zij schaarde zich achter het
standpunt van mevrouw Liesdek-
Clarke, het Sux-inaamse statenlid,
dat de Nederlandse miljarden niets
helpen als er in Suriname straks
een puinhoop ontstaat tengevolge
van rassentegenstellingen.
„Degenen, die naar Nederland gaan,
komen niet vanwege de WW, maar
omdat ze zich onzeker, onge borgen
voelen. De mensenrechten moeten in
Suriname verzekerd zijn voordat we
onze stem kunnen uitbrengen voor
de rijkswet die hier aan de orde is",
aldus mevrouw Van Someren. „Er
staat nergens in het verdrag dat,
indien de mensenrechten in het
geding komen, wij geen financiële
steun zullen verlenen". De Senaat zal
vermoedelijk pas diep in de
komende nacht het debat over de
onafhankelijkheid van Suriname
afronden.
Dr. Brongersma (PvdA) bestreed
de uitspraak van de liberaal Polak,
eerder op de ayond gedaan, dat Su
riname nog niet rijp zou zijn voor
onafhankelijkheid. "Suriname be
slist zelf, zoals in het uit 1954 date
rende statuut voor het koninkrijk is
vastgelegd. Suriname is er rijp voor
de eigen constitutie te bepalen en
Nederland moet er con amore aan
meewerken. Trouwens, het ontwerp
van de Surinaamse grondwet is een
rijp produkt", aldus de senator.
De CDA-fracties en de Eerste
Kamer (KVP, ARP en CHU) ont
houden hun medewerking niet aan
het verlenen van onafhankelijkheid
aan Suriname. Zij menen, zo zei hun
woordvoerder Elfferich, dat de Su
rinaamse grondwet een redelijk
stuk op 25 november aanvaard
moet zijn. 'Teder die eniger ma
te inzicht heeft in het hedendaagse
Suriname weet, dat het de rust van
het land ten goede zal komen en een
stuk onzekex-heid zal wegnemen", al
dus de senator.
Auto tegen
trein: 2 doelen
UTRECHT (ANP) Een 27-jarige
vrou wuit het Limburgse Baexen en
haar 2-jarig dochtertje zijn gister
middag in him woonplaats om het
leven gekomen toen de auto waarin
ze zaten op een beveiligde spoor
wegovergang door een trein werd
gegrepen. De politie vermoedt dat
de vrouw na het passeren van een
goederentrein de overweg is over
gestoken terwijl uit de andere rich
ting de trein in volle vaart nader
de.
VOOR AANDEEL IN MOORD
ADVERTENTIE
Verstandig met aardgas
Houdt de warmte binnen
Nu meteen al.
We vragen u eens te denken aan een paar voordelen
van aardgas:
veel toepassingen
milieuvriendelijk
onzichtbaar transport
voorraden dicht bij huis
We vragen u er aan mee te werken zo lang mogelijk
van die voordelen te profiteren.
U doet dat als u nü al op 't verbruik bespaart.
Zoveel u kunt.
Door bijvoorbeeld 's avonds de gordijnen te sluiten.
Door een graadje lager te stoken. Door geen warmte
door een open raam of deur te spuien. Door niet
onnodig te stoken in lege kamers.
Dat heeft z'n voordelen voor de toekomst.
Maar u vindt ze nü al op uw gasrekening terug.
Gezamenlijke publikatie van het Ministerie van Economische Zaken, de Vereniging van Exploitanten
van Gasbedrijven in Nederland (Vegin) en N.V. Nederlandse Gasunie correspondentieadres: postbus
AMSTERDAM (ANP) De pro
cureur-generaal bij het Amsterdam
se gerechtshof heeft gisteren in
hoger beroep tien jaar gevangenis-
Ecldie van de L.
20 jaar en tbr
'S-HERTOGENBOSCH (ANP)
Het gerechtshof in 's-Hertogenbosch
heeft gisteren de 20-jarige Eddie
van de L. uit Eindhoven conform
de eis van de procureur-generaal ver
oordeeld tot twintig jaar gevange
nisstraf met aftrek van voorairest
en ter beschikkingstelling van de re
gering. Eddie van de L heeft maan
dag 13 oktober in hoger beroep te
recht gestaan voor de moord op de
5-jarige Carolientje Pessers uit het
Braban'tse Aalst en doodslag op de
winkelierster P. van de Biggelaar-
Vogëls uit Best.
Het vonnis van het gerechtshof gis-
terexi in 's Hertogenbosch is gelijk
aan het vonnis dat de rechtbank ixi
Den Bosch Eddie van de L. in eerste
instantie had opgelegd.
straf geëist tegen de 54-jarige me
vrouw H.E. uit Amsterdam wegens
haar aandeel in de moord op haar
vriend C.M. Feber. Door de
rechtbank was de vrouw, beter be
kend als tante Miep, tot negen jaar
cel veroordeeld.
Feber, of Oom Kees, werd op de
avond van 20 november vorig jaar
dood aangetroffen in zijn woning.
Hij was door de 24-jarige K.J.R. van
de trap gegooid en doodgetrapt. Te
gen R. eiste de precureur-generaal
een straf die gelijk is aan het von
nis van de rechtbank: zes jaar en
ter beschikkingstelling van de rege
ring.
Volgens R. had tante Miep hem
tweeduizend gulden beloofd als hij
oom Kees zou vermoorden. Oom Kees
zou tante Miep regelmatig in dron
ken buien hebben afgetuigd. Nadat
oom Kees van de trap was gegooid
en oixx het leven was gebracht maak
ten beiden de met bloed besmeurde
muren schoon. De procureur-gene
raal zag ook wel dat het tussen oom
Kees en tante Miep niet helemaal bo
terde, maar vond dat tante Miep wel
een elegantere manier had kunnen
bedenken om van hem af te komen.
Uitspraak op 10 november.
DEN HAAG (SP) De christen
democratische fracties in de Twee
de Kamer (ARP, CHU en KVP)
willen dat de regering meer geld
uittrekt voor de aanleg van fietspa
den.
Een motie van deze strekking heeft
de heer P.A.M. Cornelissep (KVP)
gisteren mede namens CHU en ARP
ingediend tijdens een vergadering
van de kamercommissie voor Ver
keer exi Waterstaat.
Hij vroeg minister Westerterp meer
middelen ter beschikking te stel
len voor de aanleg van fietspaden,
zo nodig door een verschuiving bin
nen het Rijkswegenfonds. Minister
Westerterp beloofde de kamerleden
met de provinciale besturen over
leg te plegen over de besteding van
Chili comité
schrijft brief
aan Pinochet
UTRECHT (ANP) Het Chili
comité Utrecht heeft in een brief
aan generaal Pinochet, Chili's dic
tator, zijn afschuw en verontwaar
diging uitgesproken over de wat het
noemt militaire schijnprocessen
aangespannen tegen een aantal
vooraanstaande vertegenwoordigex-s
uit vex-schillende Chileense politieke
partijen, waaronder de christen-de
mocratische en socialistische partij
De groep die terecht staat, be
staat uit oud-parlementariërs, oud
ministers, oud-bui-gemeesters, "van
wie de enige misdaad was dat zij
gehoorzaamden aan de wil van de
meerderheid van het volk", aldus 't
Chili comité Utrecht. Daarin zijn
onder andere vertegenwoordigd de
Utrechtse afdelingen van de linkse
politieke partijexx, het NVV en NKV
en het Clat.
In een brief wordt de onmiddel
lijke vrijlating geëist van deze de
mocraten. "Deze strijders tegen het
facisme en voor een democratisch
Chili kunnen x*ekenen op de solida
riteit van alle progx-essieve en de
mocratische mexxsen ter wereld, ter
wijl u, de regering-Pinochet slechts
minachting ten deel valt", zo staat
in de brief.
In een brief aan de Nederlandse
ministerraad dringt het Utrechtse
Chili comité er op aan, "alles in 't
werk te stellen om deze "processen"
te verhinderen en onmiddellijke
vrijlating te bewerkstelligen".
STUDENTEN
BEEINDIGEN
BEZETTING
NIJMEGEN (ANP) De bezetting
van de aula van de katholieke uni
versiteit van Nijmegen is gister
avond opgeheven. In 'n laatste pro
testbijeenkomst" zei de voorzitter
van de unie van studenten, Paul
Scheffer dat de acties zullen door
gaan. Hij sprak zijn afkeuring uit
over het hernieuwde standpunt van
het college van bestuur van de KU,
over het benoemingsbeleid aan de
universiteit in relatie tot het katho
lieke karakter.
De bezetters, die als eisen voer
den, geen voorrang voor katholieken
bij benoemingen, definitieve intrek
king van het memorandum van het
college van bestuur ten aanzien van
katholiciteit en voor een progressief
en pluriform benoemingsbeleid, kre
gen adhesiebetuigingen van onder
meer de Haagse sociale academie,
de vakbond van de Vrije Universi
teit van Amsterdam en de plaatse
lijke afdelingen van Dolle Mina en
Wij Vrouwen Eisen.
De bezetting van de aula heeft
zes dagen geduurd.
de middelen die beschikbaar komen
voor de aanleg van fietspaden.
In de nabije toekomst zal er, naar
zijn mening, sprake zijn van een
zekere gx-oei in de voor dit doel
uit te trekken bedragen.
Minister Westerterp zou er iets
voor over hebben, als in Néderland
iets gedaan zou kunnen worden aan
de vei"betering van de kleding voor
fietsers.
Ook in ons ruwere klimaat zou
dan gedurende langere tijd van de
fiets gebruik kunnen worden gemaakt
aldus de minister van Verkeer en
Waterstaat.
Mochten er initiatieven voor zo'n
weer-en-wind pak worden genomen,
dan is de minister bereid die finan
cieel te steunen.
Westerterp zet
verlenging van
Landscheidings-
weg door
"3.
Minister Westerterp.
DEN HAAG (SP) Minister
Westerterp van Verkeer en Water
staat is niet van plan af te zien van
de aanleg van de verlengde Land-
scheidingsweg.
"Als ik", zei hij gisteren tijdens
•een commissie-vergadering over het
Rijkswegenfonds in de Tweede Ka
mer, "onder druk van de kamerle
den de plannen zou moeten intrek
ken, zouden we Den Haag ernstig
schade doen".
Hij doelde daarmee op de over
last, die een aantal woonwijken
dan zullen blijven ondervinden van
het verkeer. Het is namelijk, ver
volgde hij, ook een van mijn taken
te zorgen voor de verkeersleefbaar-
heid.
De weg zal voorlopig niet worden
doorgetrokken tot Zoetermeer.
"Zij die klagen over het feit dat
het openbaar vervoer tussen Zoe
termeer en Den Haag er schade
van zal ondervinden, hebben dus
ongelijk", zei de bewindsman.
"De spoorlijn Zoetermeer Den
Haag zal alle kans krijgen zichzelf
te bewijzen".
ADVERTENTIE
Philips batterijen,
een van die kleine dingen
DEN HAAG (ANP) Het Euro
pese hof van de rechten van de
mens is vandaag in Straatsburg be
gonnen aan een tweedaagse hoorzit
ting die uitsluitsel moet geven over
de vraag of het Nederlandse mili
tair tuchtrecht in strijd is met het
Europese verdrag voor de rechten
van de mens. Dit verdrag is des
tijds ook door ons land geratificeerd.
Vijf Nederlandse soldaten menen
dat ons tuchtrecht wel in strijd met
het verdrag is. De vijf waren voor
verschillende inbreuken op de kx-ijgs-
tucht veroordeeld tot straffen vax-ië-
rend van licht arrest tot zwaar ar
rest in Nieuwersluis. De zaak is eerst
voor de Europese commissie voor de
rechten van de mens geweest. Deze
oordeelde dat alleen sprake was van
schending voor wat betreft de vrij
heidsberoving en de wettigheid van
de gevangenhouding. De andere pun
ten, geen eerlijke behandeling door
een onafhankelijke rechter en discri
minatie, werden door de commissie
niet als schending van het verdrag
gezien.
Het rapport van de commissie werd
voorgelegd aan het comité van mi
nisters van de Raad van Europa,
waarna de zaak door de commissie
en Nederland bij het hof aanhangig
werd gemaakt. Volgens de Europese
commissie zijn de straffen, ver
zwaard arrest, streng arrest en Nieu
wersluis in stx-ijd met het verdrag.
Nederland heeft de laatste twee
straffen al afgeschaft. Het hof moet
nu uitmaken of ook licht arrest en
verzwaard arrest daarmee in strijd
zijn Het is de eerste keer dat Neder
land betrokken is bij een zaak waar
bij de rechten van de mens geschon
den zouden kunnen zijn. In Den Haag
verluidt het dat ons land zich bq de
uitspraak van het Hof (over twee
maanden) zal neerleggen.
