LEIDSCH
DAGBLAD
'Macht multinationals --FJ-
meer in toom houden'
mijnders
Matiging gevraagd
in Spaanse Sahara
Alsu
begrijpt dat
coffeïnevrije
koffie beter
voor u is...
is de echte
KOFFIE
HUE
Panty
vandaag
ONENIGHEID BH
ONTVOERDERS
TIEDE HERREMA
Den Uyl vol vertrouwen
Docle bij
bomaanslag
in Londen
Lek in
gasbuis
oorzaak
felle
brand
NVV-voorzitter Kok in Mexico:
tr
"L
Enige kans op einde heleg
NOBELPRIJS
LETTERKUNDE
Veiligheidsraad eenstemmig
W
Europa
zóóó'n
idee^,
ONDERDAS 23 OKTOBER 1975
OPGERICHT I MAART I860
34764
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ff: j h
MEXICO/UTRECHT (ANP) Multinationale onderne
mingen, die niet aan hun verplichtingen voldoen, moeten
kunnen worden opgedeeld in kleinere bedrijven. Bovendien
moeten er financiële maatregelen tegen multinationals
mogelijk zijn.
Deze suggesties deed NVV-voor
zitter Kok vanmiddag tijdens het
internationale vakbondscongres
in Mexico City, waar vakbondsaf
gevaardigden uit 88 landen sleu
telen aan de totstandkoming van
een handvest van vakbondseisen
met betrekking tot de multinatio
nale ondernemingen. In het ont
werp-handvest worden gedetail
leerde voorstellen gedaan over
wettelijke bepalingen, nationaal
en internationaal, om de hctivi-
teiten van de multinationals te
controleren.
Verstoren
Het NVV constateert dat de mul
tinationals ook in hoge mate ver
antwoordelijk zijn voor het voordu
ren van de verstoring van het even
wicht en voor de verdere verbreding
van de kloof tussen de rijke en de
arme landen. "Tweederde van de in
ternationale investeringen gaat nog
steeds naar de oudere industrielan
den, ondanks al die mooie praatjes
over de rol van de multinationale
ondernemingen bij de bevordering
van economische groei in de Derde
Wereld", aldus het NVV.
28 PAGINA'S
0 FC Den Haag werkte gisteren in
het Europacup-duel tegen de RC
Lens een 20 achterstand om tot
een 32 zege. De Hagenaars zul
len het in Frankrijk niet zo ge
makkelijk krijgen. De fout de
Fransen te onderschatten zullen
zij echter niet meer maken. Ajax
wist te Berlijn, bij Hertha BSC
het op een kleine nederlaag (10)
i RC Lens brengt de stand op 0-2,
en rechts Joop Koorevaar.
te houden. In Amsterdam zal dus
van de ploeg van Georg Kessler
moeten worden gewonnen.
Landskampioen PSV zit op rozen.
Na een moeilijk begin kwam ten
slotte een 1-3 stand op het sco
rebord in Choreov. Alles over de
Europacupduels op
PAGINA 13 en 15
Myra Ward en Paul Steenbergen
in de ban van Arthur Schnitzler.
PAGINA 5
Surinaamse oppositie wil meer
geld. PAGINA 7
Kissinger heeft In een nogal koele
sfeer afscheid genomen van zijn
Chinese gastheren. Er zijn duide
lijke verschillen in opvatting over
de wereldontspanning aan het
licht getreden. PAGINA 9
AMSTERDAM In de Am
sterdamse Kinkerbuurt brak van
morgen, op de hoek van de Be-
lamydwarsstraat en de Jan Han
senstraat, een felle brand uit.
Oorzaak van de brand was een
gasbuis die werd' opengetrokken
door de machinist van 'n drag
line bij graafwerkzaamheden.
Direct nadat de bui' lek was ge
stoten vatte het vrijkomende
gas vlam, waardoor de machi
nist brandwonden opliep. De
brandweer begon vrij snel de
omliggende woningen, waarvan
de bewoners inmiddels in paniek
en soms nog in pyjama de straat
waren opgevlucht, nat te spui
ten. Werkers van de gemeente
hadden twee uur nodig, om de
beschadigde gasbuis te vinden
waarna de brandweer het sein
'brand meester' kon geven.
STOCKHOLM (AP) Eugenio
Montale, de 79-jarige „prins" der
Italiaanse dichtkunst, is met de No
belprijs voor letterkunde 1975 onder
scheiden.
Montale, zo luidt de toelichting op
de onderscheiding heeft de prijs ge
kregen „wegens zijn voorname poëzie
welke, met grote kunstzinnige gevoe
ligheid, menselijke waarden heeft ge
ïnterpreteerd met als uitgangspunt -
een kijk op het leven zonder illusies".
Montale die in meer dan twintig
jaar geen belangrijk werk meer heeft
gepubliceerd, behoort tot de zoge
noemde „hermetische school".
MONASTEREVIN (UPI) Eddie
Gallagher, de leider van de bende
di? twintig dagen geleden de Neder
landse fabrieksdirecteur dr. Tiede
Herrema ontvoerde, heeft vanoch
tend aangeboden zijn slachtoffer vrij
ts laten in ruil voor vrije aftocht
voor zijn vrouwelijke medeplichtige,
zo deelden politiekringen in Monas-
terevin, het toneel van de gijzeling,
mede.
Maar de vrouw, naar alle waar
schijnlijkheid de 19-jarige Marian
Coyle, zou zich ten zeerste verzet-
ter. tegen enige concessie van de
kant van Gallagher.
De klaarblijkelijke "doorbraak"
in het drie dagen oude beleg van
het huis waar Gallagher, zijn mede
plichtige en dr. Herrema in een
slaapkamer op een bovenverdieping
opgesloten zitten, kwam in een luid
keels gedaan aanbod van Gallag
her aan een hooggeplaatste politie
functionaris op de benedenverdie
ping van het huis.
Gallagher heeft gevraagd om een
gesprek met de Ierse minister van
Justitie, Patrick Cooney, de Neder
landse ambassadeur in Dublin, de
heer Van Raalte, en met een poli
tiecommissaris, om over het vrijge
leide voor zijn medeplichtige te on
derhandelen, aldus de politiekrin-
;n.
Gallagher heeft gezegd dat hij be
schikt over 2.000 patronen en meer
dan één vuurwapen, als het met de
politie en soldaten buiten tot een
treffen zou komen.
Officieel is Gallaghers aanbod niet
bevestigd. Maar volgens de politie
kringen heeft de man op geen en
kel tijdstip gevraagd om conces-
zichzelf
"Het heeft er de schijn van dat
Gallagher het wat zijn eigen per
soor. betreft op een vuurgevecht wil
laten aankomen", verklaarde een
politiewoordvoerder.
Volgens andere, eveneens van de
politie afkomstige berichten, zou
Gallagher bereid zijn zich over te
geven en daarbij Herrema weer vrij
te laten, maar zou Marian Coyle
niets van overgave willen weten.
Hoe het ook zij, de zaak schijnt
thans niet meer zo muurvast te zit
ten als de laatste dagen het geval
was, en er bestaat weer enige hoop
op een spoedig einde van de beproe
vingen van Herrema.
regelen tegen multinationals die de
Dwingen
De mogelijkheid een bedrijf te
dwingen zich op te splitsen is niet
zo onwaarschijnlijk als het lijkt, al
dus Kok. In Amerika en in sommi
ge Europese landen bestaan al de an
titrust-wetten waarbij het mogelijk
is bepaalde fusies te voorkomen of
achteraf ongedaan te maken. Dit
soort maatregelen is niet alleen denk
baar wanneer ondernemingen op we
reldniveau of regionaal de markt
gaan beheersen, maar ook wanneer
de multinationals bijvoorbeeld op so
ciaal terrein de regels van het hand
vest hebben overtreden.
In kanttekeningen bij het ontwerp-
handvest merkt het NW op dat de
multinationals niet alleen wanneer
ze 'wandaden' begaan, maar ook bij
het ontplooien van 'normale' activi
teiten de belangen van de gemeen
schap kunnen schaden. Ze vergaren
financiële middelen uit de hele we
reld en investeren die waar en op
welke wijze voor henzelf het voor
deligst is. Zo kunnen ze er in feite
vaak over beslissen of een land zijn
produktie en werkgelegenheid zal uit
breiden of dat de ontwikkeling er zal
stagneren. Omdat ze sterk/ de nei
ging hebben de geldstroom op te drij
ven en omdat ze gemakkelijke toe
gang hebben tot de internationale
kapitaalmarkt werken ze inflatie in
de hand, aldus het NVV.
Korter werken
900 man KSH
AMSTERDAM (ANP) De di
rectie van de Zetmeelgroep Neder
land 'van Koninklijke Scholten-Ho-
nig NV (KSH) vraagt werktijdver
korting aan voor circa 900 van de
ruim 1600 KSH-werknemers in het
noorden. Dit besluit is mede ingege
ven door de aanwezige voorraden
technische derivaten enerzijds en de
sterk tegenvallende aardappeloogst
anderzijds. De maatregel zal on
middellijk na de aardappelmeelcaan-
pagne ingaan en in eerste instantie
in totaal 18 weken duren, aldus
KSH.
De aanvraag heeft betrekking op
de vestigingen van de Zetmeelgroep
•Nederland te Foxhol, en De Krim.
•Het overleg met vakbonden en on
dernemingsraden is inmiddels op
gang gebracht.
NEW YORK (AFP) De Veiligheidsraad van de V.N. heeft
vanochtend alle partijen die bij de kwestie van de westelijke
Sahara zijn betrokken, gevraagd matiging te betrachten.
KENITRA Zwaaiend met de
koran vertrok deze Marokkaan
gisteren van een verzamelplaats
in Kenitra naar Marrakesj om
van daar uit met honderdduizen
den anderen de grote marsnaar
de Spaanse Sahara te maken
als die tenminste doorgaat.
Zuidelijke wind
Op (lc
"olkei
in<l uit
ste plaal
;n. O
uidoost tot zuid. Mir
oikemelden. Overwegend matige
•aturen omstreeks 6 graden,
(Opgemaakt om 11.15 uur).
24 OKTOBER
Zon op 7.19
op 20.05
ater te K:
Iaagwater te
DEN HAAG (ANP) Premier
Den Uyl heeft vertrouwen in het
geen zich in Suriname gaat ontwik
kelen. Hij is niet moedeloos of te
leurgesteld en gelooft dat dank zij
aller inspanning Suriname de onaf
hankelijkheid goed kan starten.
Dit bleek vanmorgen 'tijdens het
voortgezette debat in het Konink-
rijksparlement over het onafhanke
lijk worden van Suriname. Premier
Den Uyl was het eerste lid van de
Koninkrijksregering, die antwoord
de op de beschouwingen, welke dins
dag en gisteren gehouden waren door
leden van de Tweede Kamer en door
leden van de Surinaamse delegatie.
De premier stelde, dat de Neder-
MEUBELEN
LISSE
Kanaalstraat - Heereweg. Tel. 02521-14642.
Eigen parkeerterrein.
LEIDEN (4000, m')
Lange Gracht 5 (aan de City-Ring). Tel. 01710-21645'
bij molen De Valk. Parkeerplaats voor 1000 auto's.
.17
13.24
Dr. Tiede Herrema
landse regering in de afgelopen Ja
ren steeds meegewerkt heeft aan het
verwezenlijken van de onafhankelijk
heid van Suriname.
In zijn betoog nam premier Den
Uyl enkele misverstanden weg. "Er
is gezegd, dat ik alleen met de meer
derheid van de Surinaamse Staten
praatte en dat ik alleen met de Su
rinaamse regering onderhandelde"
aldus drs. Den Uyl. "De werkelijk
heid is evenwel anders".
Leden van het kabinet en van de
staten-generaal hebben steeds, zo
wel in Suriname als in Nederland,
gesproken met leden van de rege
ring, van de regeringspartijen en
van de oppositie. De onderhandelin
gen moesten evenwel alleen met de
Surinaamse regering gevoerd wor
den, omdat er niet met de oppositie
onderhandeld kan worden. „Maar
bij dat onderhandelen heeft de Ne
derlandse regering st. eds rekening
gehouden met de oppositie en met de
verschillende stromingen in de Suri
naamse samenleving", zei de pre
mier.
Aan Waldheim, de secretaris-ge
neraal van de V.N., wordt verzocht
dadelijk met de betrokken landen
overleg te plegen.
Een resolutie in deze zin is met
algemene stemmen aangenomen.
Tijdens het debat in de raad ver
weet Moulay el Hassan van Mau-
retanië Spanje dat t gebruikt maakt
van de politieke onrijDheid van de
stamhoofden in West-Sahara als het
zich uitspreekt voor zelfbeschikking.
"Ons land kan het niet eens zijn
met zelfbeschikking zoals die nu
wordt beoogd, want dat zou schei
ding van een deel van het grondge
bied van Mauretanië betekenen", al
dus Moulay el Hassen. Er zijn bete
re manieren van dekolonisatie, zo
voegde hij daaraan toe, maar eerst
moet het land "gedesindoctrineerd"
worden.
De bij het conflict betrokken lan
den zn Marokko en Mauretanië, die
een deel van de Spaanse Sahara op
eisen, Algerije, dat wenst dat het
gebied zelfbeschikkingsrecht krijgt,
en Spanje, dat zelfbeschikking wil
verlenen als aanloop tot onafhanke
lijkheid.
Na twee gesprekken tussen Koning
Hassan van Marokko en de Spaan
se minister Jose Solis Ruiz schijnt
de spanning tussen de twee landen
dermate te zijn verminderd dat
waarnemers geloven dat het drei-
gende conflict wel eens met een sis
ser kon aflopen.
Solis Ruiz was naar Marokko ge
vlogen op uitnodiging van Koning
Hassan, wat al een goed teken
was. Hij was er "vriendelijk en met
begrip" ontvangen.
De Spaanse militaire autoritei
ten in El Ayoen, de hoofdstad van
de Spaanse Sahara, hebben Intussen
voorgesteld vrouwen en kinderen van
militairen te e
Volgens andere berichten hebben
de Spaanse autoriteiten een aantal
waarschuwingen in verscheidene ta
len in de stad opgehangen over de
mijnenvelden langs de noordelijke
grens met Marokko.
LONDEN (Reuter/UPI) In de
Londense wijk Kensington heeft een
bomaanslag vanochtend het leven
gekost aan een nog niet geïdentifi
ceerde man terwijl een dienstmeisje
werd gewond. De bom explodeerde
onder de voor diens huis aan het
Camden Hill Square geparkeerde
auto van het Conservatieve Lager
huislid Fraser, die zich op dat mo
ment elders in Londen bevond. De
ontkomen man schijnt zich in de
auto bevonden te hebben. De gewon
de was het dienstmeisje van de
Frasers.
eerste kwaliteit
rimpelloos passend nu